سوالی که برای بیمارانی تحت درمانهای شایع سرطان همچون شیمی درمانی، رادیوتراپی و.. هستند، مطرح است، غالباً در خصوص نحوه تغذیهای است که در زمان این درمانها باید داشته باشند. در این مقاله بای بای سرطان هدف ما معرفی و چگونگی مصرف بهترین غذای ضد سرطان و تغذیه بیماران سرطانی جهت کاهش عوارض روشهای درمانی و بهبود فرآیند درمان خواهد بود.
بسیاری از بیماران از زمانی که سرطان در آنها تشخیص داده میشود، سعی میکنند یک رژیم غذایی صحیح و اصولی را به دور از غذاهای ناسالم و مضر در پیش گیرند. پس در اینجا میتوان به نقش پررنگ تغذیه در روند درمان بیماران سرطانی پی برد.
بهترین رژیم غذایی برای بیماران سرطانی
سرطان دومین علت مرگ و میر در جهان است که برای بسیاری از افراد جامعه بروز و تشخیص آن بسیار ترسناک و نگران کننده است.
یکی از اساسیترین سوالاتی که امروزه ذهن تعداد زیادی از مردم را به خود درگیر کرده است، آن است که آیا میتوان ریسک بروز سرطان را با مصرف غذای ضد سرطان مناسب کاهش داد و بهترین تغذیه برای بیماران سرطانی چیست؟
پاسخ آن است که به طور کلی هیچ غذایی به تنهایی نمیتواند از بروز سرطان جلوگیری کند و مصرف هیچ غذایی نیز صرفا نمیتواند عامل بروز سرطان در شخصی شود، اما با این حال رعایت رژیم غذایی سالم و مناسب نقش مهم و اساسی را در کاهش ریسک بروز بیشتر سرطانهای شایع خواهد داشت.
البته لازم است بدانید که فاکتورهای دیگری نظیر ژنتیک، سن، جنس و سایر ویژگیهای فردی هستند که منجر به بروز سرطان میشوند اما با این وجود باید به این نکته هم توجه کرد که این فاکتورها ثابت و غیرقابل تغییر هستند؛ در حالی که میتوان کنترل بیشتری بر روی تغذیه بیماران سرطانی و سبک زندگی فردی داشت.
با توجه به تحقیقات صورت گرفته اضافه وزن، چاقی و بی اِم آی بالای ۳۰، یکی از عوامل خطرسازی است که باعث بروز بسیاری از سرطانها از جمله:
- سرطان سینه
- سرطان کولون و رکتوم
- سرطان کیسه صفرا
- سرطان کبد
- سرطان تخمدان
- سرطان پروستات
چه غذایی برای بیماران سرطانی توصیه میشود؟
حفظ وزن در محدوده ایدهآل و سالم، میتواند باعث پیشگیری از بروز سرطانهای مختلف و سایر بیماریهای مزمن شود.
همانطور که پیشتر گفته شد، رعایت رژیم غذایی مناسب و استفاده از غذای ضد سرطان، میتواند به پیشگیری و در شرایطی درمان انواع مختلف سرطانها کمک کند.
در ادامه به چند نمونه از مواد غذایی مفید در تغذیه بیماران سرطانی اشاره میکنیم:
۱. مصرف میوه و سبزیجات:
مصرف سبزیجات و میوهها که منبع بسیار مناسبی تامین فیبر مورد نیاز بدن هستند، باعث حفظ سلامت شخص و همچنین پیشگیری از بروز سرطان میشوند.
فاکتورهایی که باعث ایجاد رنگ در سبزیجات و میوهها میشوند، از بهترین عوامل پیشگیری از بروز سرطان هستند؛ به همین دلیل همواره توصیه میشود که افراد مبتلا به سرطان و سالم، در طول روز حداقل ۳ رنگ متفاوت از میوهها و سبزیجات را مصرف کنند.
بهتر است نیمی از غذای مصرفی روزانه هر شخصی به میوه و سبزیجات اختصاص داده شود و نیم دیگر آن نیز به منابع پروتئینی و مواد معدنی مورد نیاز بدن.
۲. مصرف ویتامین دی:
پایین بودن سطح ویتامین دی بدن میتواند ریسک بروز سرطانهای سینه، کولون و پروستات را افزایش دهد؛ بنابراین بهتر است که منابع غذایی حاوی ویتامین دی، به اندازهی کافی در رژیم غذای افراد سالم و مبتلا به سرطان قرار گیرند.
۳. مصرف فیبر :
مصرف مواد غذایی که فیبر زیادی دارند، باعث میشود که فرد مدت بیشتری احساس سیری کند و دیگر به دنبال مصرف غداهای اضافی و مضر نخواهد رفت، در نتیجه از چاقی مفرد که یکی از عوامل بروز سرطان است، پیشگیری میشود.
همچنین مصرف مواد غذایی پرفیبر باعث میشود که دستگاه گوارش، بخصوص رودهها، عملکرد بهتری داشته باشند که نتیجه آن کاهش ریسک بروز سرطان کولون خواهد بود
موارد و غذاهای توصیه شده جهت پیشگیری و درمان سرطان
مواد غذایی حاوی ویتامین دی:
غذاهای کمی وجود دارند که به طور طبیعی حاوی مقدار زیادی ویتامین دی باشند اما میتوان از مواد غذایی مثل سویا، شیر بادام و بلوط که منبع بسیار غنی از ویتامین دی هستند، در تغذیه بیماران سرطانی استفاده کرد.
قرارگیری در معرض نور خورشید همراه با رعایت نکات ایمنی یعنی استفاده از کرم ضد آفتاب و عینکهای آفتابی، میتواند میزان ویتامین دی در بدن شخص را به طور مناسبی افزایش دهند.
غذای ضد سرطان و غنی از فیبر:
از مواد غذایی که ضد سرطان و حاوی منابع غنی فیبر هستند، شامل:
- غلات کامل
- لوبیا و عدس
- آجیلات
- میوه بلوبری
- سیب
چه غذایی به سرطان کمک میکند؟
یکی از باورهایی که در میان مردم وجود دارد، آن است که سرطان به واسطه رژیم غذایی و مصرف غذای ضد سرطان درمان میشود اما جالب است بدانید که هیچ منبع علمی و مدرکی مبنی بر آن که با مصرف مواد غذایی خاص میتوان سرطان را درمان کرد، وجود ندارد.
اما چنانچه شخصی مبتلا به سرطان باشد، رعایت رژیم غذایی خاص میتواند:
- به فرد تحت درمان کمک میکند تا روند ریکاوری و بهبود بهتر و سریعتری داشته باشد.
- باعث تقویت سیستم ایمنی فرد میشود.
- از سلولهای سالم بدن در برابر آسیبهای محیطی محافظت میکند.
در مبتلایان به سرطان، پزشک متخصص با توجه به شرایط بیمار، بهترین رژیم غذایی برای بیماران سرطانی را برای فرد در نظر گرفته و تاثیرات هرکدام از مواد غذایی در نظر گرفته شده را به صورت واضح برای این بیماران توضیح خواهد داد.
مصرف مواد غذایی مناسب، میتواند عوارض جانبی و مشکلاتی که به واسطه ابتلا به سرطان ایجاد میشود را به طور چشمگیری کاهش دهد.
مواد غذایی مضر و ناسالم در بیماران سرطانی
علاوه بر غذای ضد سرطان و مفیدی که برای تغذیه بیماران سرطانی معرفی کردیم، غذاهایی از جمله موارد زیر هم وجود دارند که به بروز و پیشرفت این بیماری کمک میکنند:
۱. قند:
قند از مهمترین عوامل کمک کننده به پیشرفت سرطان است، به طوری که به صورت عامیانه گفته میشود که قند سرطان را تغذیه میکند.
در واقع همهی سلولهای بدن از قند تغذیه میکنند اما نوع قندی که مفید است و نوعی که این سلولهای بدخیم سرطانی از آن تغذیه میکنند، متفاوت است.
مشکل اصلی قندهای طبیعی موجود در میوهها و سایر مواد غذایی نیست، بلکه قندهای مصنوعی افزودنی است که باعث بروز بیماریهای قلبی و چاقی میشود.
2. الکل
مصرف الکل بدون مداخله فاکتورهای دیگر به تنهایی باعث افزایش ریسک بروز سرطانهای مری، حلق و سینه میشود؛ چرا که این مواد خاصیت سوزانندگی ضعیفی دارند و به مرور تاثیرات خود را اعمال میکنند.
در افرادی که سو مصرف آبجو دارند نیز ریسک بروز سرطان رکتوم بسیار بالا خواهد بود.
۳. نمک:
به طور کلی غذاهای نمک سود شده، دودی و همراه با مواد نگه دارنده مثل سوسیسها و هات داگها بسیار مضر و آسیب زا خواهند بود اما با انجام تحقیقات و مطالعات صورت گرفته، متخصصین ارتباط مستقیمی بین سرطان معده و غذاهایی که با نمک بالا شدهاند، یافتهاند.
بنابراین بهتر است که میزان مصرف نمک در رژیم غذاییتان را به حداقل برسانید.
۴. چربی:
در رژیم غذایی سالم و نرمال، مصرف چربی و غذای چرب باید بین ۲۵ تا ۳۰ گرم در روز باشد تا از چاقی و مشکلات قلبی که در اثر مصرف زیاد چربی ایجاد میشود، جلوگیری شود.
مصرف زیاد چربیها ریسک بروز بعضی سرطانها مثل سرطان معده و سرطان روده را افزایش خواهد داد و همچنین ریسک بروز سکتههای قلبی را نیز بیش از پیش خواهد کرد.
10 غذایی که در طول شیمی درمانی باید بخورید
به طور کلی افرادی که مبتلا به سرطان و تحت شیمی درمانی هستند، بهتر است که رژیم غذایی متفاوتی را دنبال کنند؛ چرا که این افراد نیازمند تقویت بدن و سیستم ایمنی خود هستند تا بتوانند با درمان و عوارض جانبی آن دست و پنجه نرم کنند.
بهترین رژیم غذایی برای بیماران سرطانی و تحت درمان با شیمی درمانی، حاوی مواد پرکالری و پرپروتئین است که در غذاهایی مثل تخم مرغ، ماهی، حبوبات و غلات یافت میشود؛ بنابراین افراد مبتلا به سرطان و یا کسانی که درحال انجام شیمی درمانی هستند، میتوانند از این رژیم بهرهمند شوند.
از آنجایی که شیمی درمانی علاوه بر سلولهای سرطانی، سلولهای سالم بدن را نیز از بین میبرد، ممکن است مشکلات متعددی مثل کاهش اشتها، گلو درد، تهوع و استفراغ را در بیماران منجر شود؛ بنابراین لازم است رژیم غذایی مناسبی برای آنها در نظر گرفته شود تا بتوان مشکلات به وجود آمده به واسطه این متود درمانی را به حداقل رساند.
هنگامی که شیمی درمانی آغاز میشود، بدن بیمار نیازمند غذای ضد سرطان و سالم خواهد بود تا بتواند بهترین عملکرد خود را ارائه دهد. در ادامه به چند ماده غذایی ضد سرطان و مفید که استفاده از آنها در طول شیمی درمانی توصیه میشود، میپردازیم:
- ماست یونانی
- سالاد مرغ
- تخم مرغ اب پز
- آجیلات و غلات
- محصولات لبنی
- ماهی
- میوه
- آواکادو
- روغن زیتون
- انواع توت
منابع