تاکنون به روند سرطانی شدن بسیاری از بافت‌ها و ارگان‌های بدن پرداختیم اما زمانی که درگیری و سرطانی شدن در غدد بدن اتفاق بیوفتد، بحث ابتلا به آدنوکارسینوما (adenocarcinoma) که نوعی سرطان است، مطرح می‌شود. اما اینکه آدنو کارسینوما چیست و به چه طیفی از سرطان‌ها اطلاق می‌شود، مواردی است که در ادامه‌ی این مقاله بای بای سرطان قصد بررسی آنها را داریم.
آدنوکارسینوما چیست؟
آدنوکارسینوما ممکن است در هرکجای بدن ایجاد شود، بنابراین بسیار مهم است که بدانیم این سرطان چیست و از علائم، ریسک فاکتورها، گزینه‌های درمانی و میزان بقای مبتلایان به این بیماری آگاه باشیم.
آدنو کارسینوما نوعی سرطان است که غددی که در داخل ارگان‌ها قرار دارند را درگیر می‌کند، به همین دلیل است که این بیماری میتواند قسمت‌های مختلفی از بدن را سرطانی کند.
این سرطان در سلول‌های اپیتلیال غده‌ای ایجاد می‌شود که تولید کننده موکوز، شیره‌های گوارشی و سایر مایعات بدن هستند.
تحت شرایط خاصی، آدنو کارسینوما به سایر قسمت‌های بدن پخش می‌شود که در این مواقع به آن متاستازیک آدنوکارسینوما می‌گویند.
اما آیا میتوان تفاوتی بین کارسینوما و آدنوکارسینوما قائل شد؟؟
کارسینوما شایعترین نوع سرطان است که در سلول‌های اپیتلیال به وجود می‌آید. این سلول‌ها در لایه‌های پوشاننده بدن مانند پوست، لایه موکوزی که مسیرهای گوارشی را پوشانده است و سایر لایه‌های بافت‌هایی که داخل و خارج ارگان‌ها را احاطه می‌کنند، یافت می‌شوند.
adenocarcinoma، زیر گروه کارسینوما در نظر گرفته می‌شود که در ارگان‌ها و سایر ساختارهای داخلی بدن ایجاد می‌شود.
نحوه بروز آدنوکارسینوما
همانطور که میدانید، غدد کمک می‌کنند که بدن عملکرد مناسبی از خود ارائه دهد و همچنین ارگان‌ها را نیز مرطوب نگه می‌دارند.
اگر تغییرات و جهش‌هایی در DNA سلول‌های غدد ایجاد شود، این سلول‌ها به صورت غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند و باعث بروز تومورها می‌شوند که به آنها آدنوکارسینوما گفته می‌شود.
البته که بعضی از تومورهای ایجاد شده سرطانی نیستند و آنها را با نام آدنوماها نامگذاری می‌کنند.
علاوه بر این، بسیاری از ارگان‌های بدن دارای سلول‌های غده‌ای هستند، بنابراین امکان دارد این بیماری در بیشتر ارگان‌ها ایجاد شود.
adenocarcinoma معمولا با توجه به نوع خاص سلولی که درگیر می‌کند، شناسایی می‌شود؛ به عنوان مثال سرطان برون‌ریز در پانکراس و یا سرطان آندومتر در رحم.
شایعترین آدنوکارسینوماها
در سرطان‌های زیر شیوع بیشتری دارد:
۱. سرطان ریه:
شایعترین نوع سرطان ریه است به طوری که ۸۰ درصد سرطان‌های ریه را شامل می‌شود.
۲. سرطان پروستات:
سرطانی که در غده پروستات ایجاد می‌شود که ۹۹ درصد سرطان‌های پروستات را در برمی‌گیرد.
۳. سرطان پانکراس:
در مجاری پانکراس ایجاد می‌شود و شناخته شده‌ترین نوع سرطان پانکراس است.
۴. سرطان مری:
سرطانی که در سلول‌های غدد مری ایجاد می‌شود تحت عنوان آدنو کارسینوما شناخته می‌شود و اصلی‌ترین نوع سرطان مری است.
۵. سرطان روده بزرگ:
سرطانی که در سلول‌های غده‌ای روده که دیواره داخلی کولون و رکتوم را می‌پوشانند، ایجاد و مسبب ۹۵ درصد سرطان‌های کولون و رکتوم می‌باشد.
۶_سرطان معده:
بیش از ۹۰ درصد سرطان‌هایی که در معده ایجاد می‌شوند به واسطه آدنو کارسینومای معده خواهد بود.
علاوه بر ارگان‌های ذکر شده، آدنوکارسینوما میتواند بخش‌های دیگر بدن را نیز درگیر کند؛ برای مثال این سرطان در مغز به واسطه متاستاز دادن سرطان از سایر قسمت‌های بدن به این ناحیه، ایجاد می‌شود.
تشخیص آدنوکارسینوما
از آنجایی که adenocarcinoma ممکن است در بخش‌های متفاوتی از بدن ایجاد شود، تست‌های تشخیصی که مورد استفاده قرار میگیرند نیز متفاوت خواهد بود.
برای مثال از غربالگری‌های ماموگرام برای تشخیص سرطان‌های سینه‌ی اولیه که به واسطه آدنوکارسینوما ایجاد شده‌اند، استفاده می‌شود.
همچنین از تست PSA در سرطان پروستات، از تست DRE در سرطان رکتوم، از کولونسکوپی در سرطان کولون و از برونکوسکوپی در سرطان ریه که به واسطه آن ایجاد شده است، استفاده می‌شود.
اما به طور کلی برای تشخیص این نوع از سرطان، تست‌های رایجی که انجام می‌شوند به شرح زیر است:
۱. بیوپسی:
در این پروسه، نمونه از بافت غیرطبیعی گرفته می‌شود و پاتولوژیست نمونه گرفته شده را در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌دهد تا از وجود سرطان اطمینان حاصل کند.
همچنین با استفاده از بیوپسی میتوان مشخص کرد که سرطان در ارگانی که به وجود آمده، خود به خودی بوده و یا اینکه سرطان به واسطه متاستاز پدید آمده است.
۲. سی تی اسکن:
در این متود با استفاده از اشعه X تصاویری از ارگان‌های داخلی بدن تشکیل می‌شود تا بافت غیرطبیعی را مشخص کند و یا پزشک را از روند درمانی مثبت یا منفی وجود این سرطان آگاه کند.
۳. ام آر آی:
در ام آر آی از امواج الکترومغناطیسی استفاده می‌شود تا تصاویری از ارگان‌های داخلی بدن بدست آید و با بررسی این تصاویر، نحوه پاسخ به درمان ارگان مبتلا ارزیابی و مشخیص شود.
۴. آزمایش خون:
از این تست برای بررسی مواد شیمایی مرتبط با آدنوکارسینوما در خون استفاده می‌شود.
درمان سرطان آدنو کارسینوما
نحوه درمان سرطان آدنو کارسینوما با توجه به محل و ارگانی که درگیر کرده است، میتواند متفاوت باشد. متودهای درمانی شایع به کار گرفته شده در درمان این سرطان همچون سایر سرطان‌ها، شامل:
۱. عمل جراحی :
عمل جراحی معمولا خط اول درمان این سرطان می‌باشد. در این روش سلول‌های غده‌ای سرطانی و بافت‌های اطراف آن به واسطه عمل جراحی از بدن بیمار خارج می‌شوند.
در صورت امکان جراحان از عمل‌های جراحی غیرتهاجمی استفاده می‌کنند تا ریسک بروز عفونت‌های عمل جراحی کاهش پیدا کند.
۲. شیمی درمانی:
در شیمی درمانی از داروهای ضدسرطانی استفاده می‌کنند تا این داروها سلول‌های سرطانی را نابود کرده و از بین ببرند. داروهای شیمی درمانی ممکن است به صورت تزریق موضعی و یا تزریق وریدی مورد استفاده قرار گیرند.
۳. رادیوتراپی:
رادیوتراپی معمولا به همراه درمان با عمل جراحی کاربردی خواهد بود. رادیوتراپی‌های پیشرفته‌تر قبل و هنگام پروسه درمان استفاده می‌شوند تا تومورهای مشخص شده را از سلول‌های سالم اطرافش متمایز شود.
۴. درمان هدفمند:
برخلاف شیمی درمانی که سلول‌های سرطانی و سلول‌های سالم را با هم هدف قرار داده و از بین می‌برد، در درمان هدفمند تنها سلول‌های سرطانی مورد هدف قرار میگیرند که در اینجا تنها سلول‌های سرطانی آدنوکارسینوما مورد حمله قرار گرفته و از بین می‌روند.
۵. ایمونوتراپی:
علاوه بر تقویت سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های سرطانی آدنوکارسینوما، این متود سیستم ایمنی را هوشیار و از وجود سلول‌های غیرطبیعی آگاه می‌کند که منجر می‌شود سیستم ایمنی، سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و مورد حمله قرار دهند.
آدنوکارسینوما خوش خیم
آدنوکارسینوما خوش خیم که به آدنوما نیز شناخته می‌شود، به تومورهای غیرسرطانی گفته می‌شود. همانند آدنوکارسینوما، آدنوما نیز در سلول‌های اپیتلیالی که پوشاننده ارگان‌ها و غدد می‌باشند به وجود می‌آید. این تومورها رشد کندی دارند و باعث بروز سرطان در قسمت‌های دیگر بدن نخواهند شد.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، آدنوماها سرطانی نیستند اما میتوان آنها را سلول‌های پیش سرطانی در نظر گرفت که ممکن است در آینده سرطانی شوند.
درمان این تومورها و تحت نظر گرفتن آنها برای بیمار امری ضروری است تا از بروز سرطان و بروز هرگونه مشکل جدی در آینده پیشگیری شود.
در حالی که از آدنوماها به عنوان سلول‌های غیرسرطانی یاد می‌شوند، این سلول‌ها میتوانند با رشد بیش از اندازه خود تولیدات هورمون‌هایی که از بعضی ارگان‌ها ترشح می‌شوند را به میزان معناداری کاهش دهند.
علل بروز آدنوما
علت اصلی بروز آدنوما ناشناخته است اما با این حال فاکتورهای بیماری‌زایی وجود دارند که ریسک بروز آدنوما را در برخی افراد بیش از سایرین می‌کنند. این ریسک فاکتورها شامل موارد زیر خواهند بود:
- سن:
بالغینی که در دهه‌ی ۳۰ سالگی و ۴۰ سالگی خود قرار دارند، احتمال بروز آدنوکارسینوماهای خوش خیم و یا اصطلاحا آدنوماها در آنها بیشتر خواهد بود.
- پیشینه قومی:
در بعضی از نژادها و قومیت‌ها، ریسک بروز آدنوماها بیش از سایر جمعیت و قومیت‌ها است.
- جهش‌های ژنی:
مشکلات ژنتیکی مثل MEN1(نئوپلازی چندگانه غدد درونریز نوع 1) احتمال بروز آدنوماها را افزایش می‌دهد. این جهش‌های ژنتیکی، زمینه‌ی ارثی داشته و از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند.
- بیماری‌های ژنتیکی:
بعضی از آدنو کارسینوماها مثل پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP)، در بعضی از خانواده‌ها رخ می‌دهد و سبب به وجود آمدن آدنوکارسینوماهای خوش خیم یا همان آدنوما، در اعضای خانواده می‌شود.
- جنسیت:
احتمال بروز آدنوکارسینوماهای خوش خیم، بخصوص آدنوماهای پاراتیروئید، در خانوم‌ها دو برابر آقایان است.
علائم آدنوما
اگر آدنوکارسینومای خوش خیم یا آدنومای به وجود‌آمده بسیار کوچک باشد، ممکن است علائمی از خود بروز ندهد اما با این حال بروز علائم و نشانه‌های این بیماری ارتباط مستقیمی با نوع آدنوما و محل ایجاد شدن آن دارد.
به طور کلی علائمی که آدنوماهای بزرگتر از خود بروز می‌دهند ملموس‌تر خواهد بود.
علائمی که ممکن است بر اثر ابتلا به آدنوما ایجاد شود، شامل:
- دردها و کرامپ‌های شکمی
- خستگی مزمن
- سر دردهای شدید
- کم خونی فقر آهن
- ضعف و کاهش قدرت عضلانی
- تهوع و استفراغ
- خون‌ریزی‌های مقعدی
البته علائم گفته شده ممکن است به دلیل بروز بیماری‌های دیگری نیز باشند، لذا داشتن این علائم بدون انجام تست تشخصی همواره مهر تاییدی بر ابتلا به بیماری آدنوما نخواهد بود.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
