سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.

کولونوسکوپی برای غربالگری سرطان روده بزرگ

کولونوسکوپی
در این نوشته شما می خوانید

یکی از تست‌­هایی که در تشخیص زودرس سرطان روده بزرگ به متخصصین کمک می­‌کند، آزمایشی نام آشنا به نام کولونوسکوپی است. حتما کم و بیش با نحوه انجام کولونوسکوپی و کاربرد این تست تصویربرداری آشنا هستید. در ادامه‌ی این مقاله بای بای سرطان، کلیات آزمایش کولونوسکوپی، از نحوه انجام تا نتیجه‌­ی آن را بررسی خواهیم کرد.

کولونوسکوپی چیست؟

تستی است که برای بررسی تغییرات داخلی روده بزرگ و رکتوم مثل تورم، بافت‌­های تحریک شده، پولیپ و سرطان روده مورد استفاده قرار می‌­گیرد.

در هنگام انجام این فرآیند، پزشک متخصص  از لوله بلند و انعطاف­پذیری به ‌نام کولونوسکوپ برای بررسی کولون و رکتوم، استفاده می‌­کنند.

در بالای این لوله دوربینی کوچک تعبیه شده است که تصاویری واضح از نواحی داخلی کولون را در اختیار پزشک قرار می‌دهد.

اگر لازم باشد، پولیپ­‌ها و سایر بافت­‌های غیرطبیعی داخل روده، توسط کولونون بینی، در حین انجام این پروسه برداشته می­‌شوند.

بیوپسی نیز در صورت لزوم می‌­تواند در نمونه­‌گیری از بافت غیرطبیعی یا پولیپ، کاربردی باشد.

انجام کولونوسکوپی

دلایل انجام کولونوسکوپی

پزشک متخصص به دلایل مختلفی این آزمایش را برای بیمار تجویز می­‌کند. این دلایل شامل:

۱- بررسی علائم و نشانه‌­های روده:

انجام کولونوسکوپی، می‌­تواند به پزشک متخصص کمک کند تا دلایل بروز احتمالی دردهای شکمی، خونریزی­‌های مقعدی، اسهال مزمن و سایر مشکلات روده را مورد ارزیابی و تحقیق قرار دهد.

۲- غربالگری سرطان روده بزرگ:

اگر فردی ۴۵ سال یا بیشتر داشته باشد و ریسک فاکتورهای دیگری برای بروز سرطان روده بجز سن نداشته باشد، پزشک متخصص توصیه می­‌کند ‌تا کولونوسکوپی برای غربالگری هر ۱۰ سال انجام شود.

اگر فرد ریسک فاکتورهای دیگری برای بروز سرطان داشته باشد، پزشک این اسکن را زودتر تجویز خواهد کرد. لازم به ذکر است که کولونوسکوپی یکی از تست­‌های محدود برای غربالگری سرطان روده بزرگ است.

۳- بررسی روده برای یافتن پولیپ­‌:

اگر بیمار در گذشته در روده خود پولیپ داشته است، پزشک کولونوسکوپی تجویز می­‌کند تا به وسیله آن روده‌­های بیمار مورد بررسی قرار گیرد و در صورت مشاهده پولیپ، برداشته شود.

برداشتن پولیپ­‌ها باعث کاهش احتمال بروز سرطان‌­های روده بزرگ در افراد می‌­شود.

۴- درمان یک مشکل:

در بعضی از موارد از آزمایش کولونوسکوپی، برای هدف‌­های درمانی استفاده می­‌شود نظیر کار گذاشتن استنت و یا برداشتن اجسام خارجی که ممکن است در روده بزرگ گیر کرده باشند.

معمولا پزشک متخصص گوارش کولونوسکوپی را انجام می‌دهد. پرستار و تکنسین بیهوشی نیز در طول این فرآیند حاضر خواهند بود تا اقدامات لازم را برای بیمار انجام دهند.

کولونوسکوپی چگونه انجام می‌شود؟

وقتی برنامه‌­ریزی برای انجام کولونوسکوپی ‌انجام می‌­شود، پزشک متخصص توصیه‌­های لازم ‌را برای رعایت کردن قبل از انجام ‌این فرآیند به بیمار گوشزد می‌­کند.

بیمار باید حتما این موارد را رعایت کند تا نتیجه درست و قابل اتکایی از آزمایش کولونوسکوپی حاصل شود.

در ادامه به چند نمونه از نکاتی که بیمار باید قبل از آزمایش کولونوسکوپی رعایت کند، اشاره می­‌کنیم:
  • بیمار باید از مصرف غذاهای سفت و جامد ۱ الی ۳ روز قبل از انجام تست خودداری کند‌.

پزشک مایعات پاک کننده روده برای بیمار تجویز می­‌کند تا در زمان­‌های مقرر مصرف کند. این مایعات شامل آبِ گوشت با چربی و بدون چربی، قهوه سیاه و آب میوه بدون تفاله هستند.

  • روده بزرگ بیمار باید تا جایی که ممکن است خالی و تمیز باشد تا ارزیابی‌­هایی که قرار است صورت بگیرد، بدون مشکل باشد.

به همین جهت بیمار باید قبل از انجام کولونوسکوپی ‌تنقیه انجام دهد و یا از داروهای ملین بسیار قوی استفاده کند. این موارد یک روز قبل از انجام تست و یا در همان روز انجام می‌­شود.

ملین ها معمولا به صورت قرص یا پودرهایی است که باید قبل از مصرف در آب حل شوند. بعد از مصرف این داروها، حرکات روده بسیار شدید می­‌شود و تا زمانی که روده کامل تخلیه شود، ادامه خواهد داشت.

  • برای انجام بیمار، گان مخصوص کولونوسکوپی می­‌پوشد.

توصیه می‌­شود تا بیماران جواهرات و وسایل با ارزش را قبل از انجام این پروسه در بیاورند.

  • حتما قبل از انجام فرآیند، بیمار باید لیستی از تمامی داروهایی که مصرف می‌­کند بنا به دلایل درمانی و یا مکمل­‌های تقویتی، به پزشک مشاور خود ارائه دهد.

بهتر است که مصرف داروهایی که ریسک خونریزی را بالا می‌­برند چند روز قبل از کولونوسکوپی، با نظر پزشک قطع شوند. این داروها شامل آسپیرین و سایر رقیق کننده‌­های خون هستند.

اگر بیمار نسبت به داروهای بیهوشی یا هر ماده‌­ای که در طول کولونوسکوپی استفاده می­‌شود حساسیت دارد، حتما باید با پزشک مشاور خود در میان بگذارد تا اقدامات لازم برای جایگزینی داروها و وسایل انجام شود.

  • اگر بیمار نگرانی‌­هایی درمورد هزینه فرآیند کولونوسکوپی دارد، بهتر است قبل از انجام آن با دفاتر بیمه‌­ای که با آن­ها طرف قرار داد است، تماس بگیرد تا از تحت پوشش بودن این فرآیند توسط بیمه، اطمینان حاصل کند.
آزمایش کولونوسکوپی

مراحل انجام کولونوسکوپی

پروسه کولونوسکوپی، غالبا بین ۳۰ الی ۶۰ دقیقه طول می‌­کشد.

بعد از مراجعه به بیمارستان یا مطب‌ پزشک، بیمار لباس خود را عوض و گان می­‌پوشد و در اتاقی بر روی پهلوی خود دراز می‌کشد.

پرستار یا متخصص بیهوشی به بیمار داروی آرامبخش یا مسکن را از طریق لوله تراشه یا وریدی تزریق می­‌کند.

برای شروع آزمایش کولونوسکوپی، دکتر از طریق لوله کوچکی مقداری هوا وارد روده می­‌کند تا روده­‌ها باد شوند و دسترسی و دید بهتری در اختیار پزشک متخصص قرار گیرد.

هر از گاهی نیاز است تا بیمار پوزیشن خود را تغییر دهد تا پزشک دید بهتری داشته باشد و همچنین این مسئله باعث حرکت آسان­‌تر کولونوسکوپ درون روده نیز می­‌شود.

در صورتی که بیمار در بیهوشی کامل باشد، پرستاران و تکنسین‌های بیهوشی این کار را انجام می‌­دهند.

اگر بیمار بافت غیرطبیعی و یا پولیپی در روده خود داشته باشد، پزشک با استفاده از ابزار خاص آن­ها را خارج می­‌کند و یا برای بررسی‌­­های بیشتر نمونه­‌ای از آن­ها می­‌گیرد.

انجام این پروسه دردناک نیست و پزشک می‌­تواند سریعا خونریزی را متوقف کند.

اگر پولیپ و بافت غیرطبیعی خیلی بزرگ‌ و وسیع باشند به طوری که نتوان در طول انجام کولونوسکوپی آن­ها را خارج کرد، در زمانی دیگر عمل ‌جراحی برای خارج کردن پولیپ­‌ها انجام خواهد شد.

در مواردی نادر، لوله کولونوسکوپی ممکن است روده را سوراخ کند که در این صورت بیمار به عمل جراحی اورژانسی برای ترمیم آن نیاز پیدا خواهد کرد.

کولونوسکوپی

مراقبت‌های بعد از انجام کولونوسکوپی

بعد از اتمام کولونوسکوپی، اگر‌ بیمار تحت بیهوشی کامل بوده باشد، باید در بیمارستان و یا مطب پزشک بماند تا زمانی که اثرات داروی بیهوشی از بین برود و بیمار هوشیار شود .

بیمار پس از انجام کولونوسکوپی نباید رانندگی کند، اجازه کار با انواع ماشین‌ها را ندارد و همچنین نباید تصمیمات مهمی را بگیرد؛ چرا که ممکن است اثرات جانبی داروهای بیهوشی باعث ایجاد‌ مشکلات جبران ناپذیری در این افراد شود.

بنابراین بهتر است شخصی همراه بیمار باشد تا کارهای لازم را انجام داده و بیمار را به خانه ببرد. با توجه به گفته پزشکان، شخص یک روز پس از انجام این فرآیند میتواند به روال عادی زندگی خود بازگردد. 

بیمار ممکن است احساس نفخ و گرفتگی شکم را بلافاصله پس از انجام کولونوسکوپی تجربه کند که پس از چند ساعت از بین می‌رود.

بیمار ممکن است دچار اسهال و خروج باد شکم مکرر شود تا تمامی هوای داخل روده تخلیه شود. 

بیمار ممکن است خون‌ریزی خفیف را تجربه کند که طبیعی است اما اگر خون‌ریزی وسیع‌تر شود و ادامه پیدا کند، باید به پزشک مراجعه شود.

بیمار در صورت بروز هرکدام از علائم زیر باید به پزشک خود مراجعه کند:

  1. درد شکمی مزمن
  2. تب‌های بالای 38 درجه
  3. خون‌ریزی‌های روده
  4. احساس سرگیجه
  5. احساس ضعف و خستگی

عوارض کولونوسکوپی

انجام کولونوسکوپی ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد که پس از انجام آن بروز پیدا خواهند کرد. این عوارض شامل:

۱- در بعضی از بیماران، حساسیت‌های نهفته‌ای نسبت به ماده بیهوشی و سایر داروهایی که در این متود استفاده می‌شود، وجود دارد که بیمار خود از آنها بی‌خبر است و پس از تزریق دارو ممکن است بیمار دچار مشکلات قلبی و تنفسی شود که نیاز به مداخله فوری تیم مراقبتی خواهد داشت.

۲- اگر پزشک در طول کولونوسکوپی پولیپی را از بدن بیمار خارج کرده باشد، با استفاده از جریان الکتریکی زخم را می‌سوزاند تا خون‌ریزی متوقف شود. در شرایطی این جریان الکتریکی باعث سوختگی و التهاب شدید بافت می‌شود که نتیجه آن تب، درد شکم و ضربان قلب سریع خواهد بود. البته این علائم پس از مصرف آنتی بیوتیک برای ۲ الی ۳ روز، بهبود پیدا می‌کند.

3- در مواقعی پزشک کولونوسکوپ‌ را بیش از حد به دیواره روده فشار می‌دهد که همین امر باعث پارگی و سوراخ شدن روده می‌شود و برای ترمیم آن نیاز به عمل جراحی دیگری خواهد بود.

در انجام هر فرآیندی ممکن است مشکلاتی به وجود آید که غیرقابل پیش بینی و دور از انتظار نیست اما باید به این نکته توجه کرد که مزایای انجام این تست‌ها بیشتر از معایب آنها می‌باشد که این موضوع در خصوص فرآیند کولونوسکوپی نیز صدق می‌کند.

شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.

هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.

منابع:

برچسب ها:

به این مقاله چند ستاره میدهید؟

این مطلب را به دوستان خود پیشنهاد دهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بروزترین مقالات

خونریزی از مقعد

چگونه با خونریزی از مقعد برخورد کنیم؟

1403-08-21
سرطان لوبولار

سرطان لوبولار؛ علل و عوامل خطر که باید بدانید

1403-08-20
تفاوت‌ آمپول پرولیا ایرانی و خارجی

تفاوت آمپول پرولیا ایرانی و خارجی؛ بررسی دسترسی و کیفیت

1403-08-19