اگر از زمینه ارثی سرطان صرف نظر کنیم و بر روی جنبه اکتسابی آن تمرکز کنیم، عامل سرطان های مختلف را می‌یابیم که می‌توانیم با شناخت این عوامل، از قرارگیری در معرض آن‌ها جلوگیری کنیم.
از این رو در این مقاله‌ی بای بای سرطان قصد داریم به 13 مورد از عوامل مهم محیطی که در ابتلا به سرطان نقش دارند، اشاره کرده و مختصرا در مورد هر کدام توضیح دهیم.
13 عامل سرطان شایع
با پیشرفت تکنولوژی و گسترس استفاده از ابزارآلات و ماشین‌ها زندگی انسان‌ها رفته رفته به سمت بی‌تحرکی و استفاده مواد غذایی ناسالم پیش می‌رود که این مسئله علیرغم مزایایی که دارد، معایب بسیاری نیز برای سلامت روح و جسم ما خواهد داشت.
تمامی موارد ذکر شده، سبک زندگی ما انسان‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند و احتمال بروز بیماری خطرناک و مهلکی به نام سرطان را در افراد افزایش می‌دهند.
عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، تغذیه، محیط زندگی، سبک زندگی و حتی استرس و ناراحتی‌های روحی می‌توانند در امر ایجاد سرطان تاثیرگذار ظاهر شوند؛ در ادامه به ۱۳ عامل سرطان که ممکن است باعث بروز این بیماری شوند، اشاره می‌کنیم:
شیرین کننده‌های مصنوعی یکی از عامل‌های سرطان:
علیرغم همه صحبت‌ها و گمانه زنی‌ها، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد مصرف مواد قندی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند. به گفته محققان، ساخارین در موش‌ها باعث سرطان می‌شود اما این ماده در بدن حیواناتی همچون موش، نسبت به بدن ما واکنش متفاوتی ایجاد می‌کند.
به طوری که از سال 2000 هیچ برچسب هشدار دهنده سرطانی روی قندها و شیرین کننده‌های مصنوعی وجود نداشته است. مطالعه در خصوص آسپارتام و سرطان نیز در افرادی که از این ماده غذایی حاوی قندهای مصنوعی استفاده می‌کردند، هیچ ارتباط مشخصی را بین این ماده و سرطان گزارش نکرده است.
گوشت:
گوشت‌ها چه فرآوری شده باشند و چه قرمز، باید میزان استفاده از آن را در زندگی خود به کمترین میزان ممکن برسانید. فقط مصرف یک هات داگ در روز می‌تواند شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
گوشت، آب سرد و هات داگ‌ها و انواع سوسیس‌ها همگی دارای مواد نگهدارنده‌ای به نام نیتریت هستند که عامل سرطان روده بوده و مصرف آن باعث بروز این بیماری می‌شود.
دود کردن گوشت یا پختن آن‌ها در دمای بالا ترکیباتی به نام PAH ایجاد می‌کند و این ماده نیز می‌تواند منجر به بروز سرطان شود؛ البته مطالعات تکمیلی در حال انجام است تا مشخص شود که گوشت‌ها چگونه بر سلامتی مردم تأثیر می‌گذارند.
اشعه ایکس:
به طور کلی دندانپزشکان و رادیولوژیست‌ها در هنگام تصویر برداری با اشعه ایکس به دلایل خاصی بیماران را مجبور به پوشیدن لباسی سربی می‌کنند، لباسی که از ارگان‌های مهم و حیاتی بدن در برابر اشعه ایکس محافظت می‌کند؛ چرا که حتی دوزهای کم اشعه ایکس نیز ممکن است شانس ابتلا به سرطان را افزایش دهد اما این میزان چندان زیاد نیست.
به طور کلی، هر چه دوز تشعشع اشعه ایکس بالاتر باشد، خطر بیشتری برای سلامتی خواهد داشت. لازم به ذکر است که هیچ مقداری از تشعشعات ایکس به طور کامل ایمن نخواهد بود و به همین دلیل است که EPA میزان دریافتی اشعه ایکس را محدود می‌کند.
عامل سرطان تلفن همراه:
این تکنولوژی که همیشه در نزدیکی آن قرار داریم، تشعشعاتی مشابه با دستگاه‌های مایکروویو از خود تولید می‌کند. تاکنون ارتباطی بین استفاده از تلفن همراه با سرطان کشف نشده است اما تحقیقات بیشتری در این زمینه موردنیاز است.
لذا برای ایمن کردن خود در برابر این تشعشعات، از تلفن همراه فقط برای چت‌های کوتاه یا زمانی که تلفن ثابت در دسترس نیست، استفاده کنید. تا حد امکان نیز می‌توانید از هندزفری جهت دور بودن از تلفن‌های همراه استفاده کنید.
آب معدنی موجود در بطری عامل سرطان بعدی:
اگر بطری‌های آب معدنی شما پلاستیکی شفاف است، ممکن است حاوی بیسفنول A (BPA) باشند. این ماده شیمیایی در ظروف غذا و نوشیدنی (به استثنای شیشه شیر بچه)، درزگیرهای دندان و سایر محصولات استفاده می‌شود.
آیا ممکن است که بیسفنول باعث بروز سرطان شود؟ پاسخ FDA به این سوال منفی است؛ BPA در سطوح فعلی موجود در ظروف پلاستیکی بی‌خطر است.
اما اگر نگران هستید، از مصرف غذاهای کنسرو شده اجتناب کنید و غذاها و نوشیدنی ها را در پلاستیک شفاف نگهداری کنید. برای نگهداری از غذا های داغ نیز باید از ظروف شیشه‌ای یا استیل استفاده کنید.
ویروس HPV:
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، شایع‌ترین عفونت مقاربتی، می‌تواند عامل سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌ها باشد. اکثر بزرگسالانی که رابطه جنسی کنترل نشده دارند، در برخی مواقع به این ویروس مبتلا می‌شونداما همه این افراد دچار سرطان نخواهند شد.
اغلب اوقات، HPV خود به خود محدود شده و از بین می‌رود. اما برای کاهش خطر ابتلا به این ویروس ضروری است که اگر سن شما 9 تا 26 سال است، واکسن گارداسیل بزنید.
این واکسن را می‌توان به بزرگسالان 27 تا 45 ساله نیز تزریق کرد؛ لذا در صورت تمایل به تزریق، با با پزشک خود مشورت کنید. در این بین، هنگام رابطه جنسی از وسایل محافظتی مثل کاندوم استفاده کنید، فقط با یک شریک رابطه جنسی داشته باشید و از داشتن چند شریک جنسی فعال خودداری کنید.
پرکردن دندان:
یکی از باورهای غلطی که ذهن قشر عظیمی از مردم را به خود مشغول کرده است، در خصوص سرطان‌زایی مواد مورد استفاده در پر کردن دندان‌ها است اما در واقعیت جای نگرانی وجود ندارد و دیگر نیازی نیست برای برداشتن و تعویض براده‌های فلزی موجود در دندان خود با دندانپزشک تماس بگیرید.
کارشناسان می‌گویند مواد مورد استفاده در صنعت دندانپزشکی کاملا ایمن هستند؛ مطالعات هیچ ارتباطی بین جیوه موجود در مواد مورد استفاده در پر کردن دندان‌ها با سرطان یا هر بیماری دیگری را پیدا نکرده است.
قهوه:
اگر روز خود را با یک شات قهوه آغاز می‌کنید، بهتر است که به خطرات احتمالی که ممکن است این نوشیدنی داشته باشد نیز توجه کنید. البته باید به این نکته توجه کنید که این نوشیدنی برخلاف باور عموم مردم، به هیچ عنوان سرطان‌زا نیست بلکه تحقیقات جدید نشان می‌دهد که نوشیدن مقادیر متوسط قهوه (حدود چهار فنجان در روز) خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌های شدید از جمله سرطان‌های کبد، پروستات، رحم و برخی از سرطان‌های دهان و گلو را نیز کاهش می‌دهد.
دئودورانت و مام‌های ضدتعریق :
هیچ مطالعه دقیقی وجود ندارد که نشان دهد دئودورانت‌ها یا مام‌های ضدتعریق می‌توانند عامل سرطان سینه باشند. این محصولات بهداشتی وظایف مختلفی دارند، دئودورانت‌ها بوی بد بدن را از بین می‌برند و از طرف دیگر، مام‌های ضدتعریق مجاری عرق را مسدود می‌کنند.
البته که بسیاری از این محصولات بهداشتی حاوی مواد شیمیایی در ترکیبات خود هستند که مانند هورمون استروژن عمل می‌کنند و باعث تقویت رشد سلول‌های سرطانی می‌شوند.
این مواد عبارتند از بنزیل پارابن، بوتیل پارابن، متیل پارابن و پروپیل پارابن؛ البته اثرات پارابن‌ها بر افزایش یا کاهش خطر سرطان در انسان‌ها ناشناخته است.
فلوراید:
این ترکیب در آب و برخی نوشیدنی‌ها و غذاها، خمیردندان‌ها و دهان شویه‌ها یافت می‌شود. اگرچه بسیاری از مطالعات به دنبال ارتباط بین فلوراید و سرطان بوده‌اند، اما اکثر محققان می‌گویند که هیچ دلیل محکمی بین بروز سرطان و فلوراید موجود در مواد مصرفی و خوراکی وجود ندارد.
در صورتی که نگران وجود این ماده شیمیایی در محصولات مصرفی خود هستید، می‌توانید مصرف موادی که حاوی فلوراید هستند را کاهش دهید تا از خطرات احتمالی آن در امان باشید.
محصولات خانگی:
بسیاری از آفت کش‌ها، رنگ‌ها و لاک‌ها گازهایی به نام ترکیبات آلی فرار (VOCs) از خود خارج می‌کنند؛ بنابراین میزان مصرف برخی از محصولات نظافتی، آرایشی و سرگرمی که ممکن است با آزادسازی این ماده باعث افزایش احتمال بروز سرطان شوند را کاهش دهید.
این گازها با بروز سرطان در انسان و حیوانات ارتباط مستقیمی دارند؛ برای کاهش خطر بروز سرطان می‌توانید محصولاتی را انتخاب کنید که دارای برچسب VOC پایین و زیست تخریب پذیر هستند.
خطوط برق:
هر چیزی که الکتریسیته بسازد، بفرستد یا از آن استفاده کند، تشعشعاتی با فرکانس بسیار پایین (ELF) از خود ساطع می‌کند. هیچ مدرکی مبنی بر ایجاد سرطان توسط این تشعشعات وجود ندارد.
با این حال، مؤسسه ملی علوم بهداشت محیط اظهار می‌کند که دلایل خاصی برای نگرانی در خصوص این خطوط برق وجود دارد؛ لذا برای حفظ ایمنی، حداقل به اندازه یک دست از وسایل الکتریکی فاصله بگیرید.
اگر نزدیک به دکل برق زندگی می‌کنید و نگران هستید، ابزاری به نام گازسنج تهیه کنید. می‌توانید از این ابزار برای اندازه گیری فیلدهای ELF در نزدیکی خود استفاده کنید.
آیا آلودگی عامل سرطان است؟
همانطور که می‌دانید آلودگی هوا سالیانه باعث مرگ بیش از 220000 از مبتلایان سرطان ریه در سراسر جهان می‌شود (بیشتر آن‌ها در آسیا قرار دارند).
همچنین ارتباطی بین هوای کثیف و خطر بالای سرطان مثانه نیز وجود دارد که از خطرناک‌ترین سرطان‌های شناخته شده است اما احتمال بروز آن برای هر فرد یکسان نیست.
از این رو برای کاهش احتمال بروز سرطان به هشدارهای آلودگی هوا گوش دهید و سعی کنید در روزهایی که کیفیت هوا پایین است، در داخل خانه بمانید و بیرون نروید.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان به 13 عامل سرطان اعم از عوامل بررسی شده و بررسی نشده اشاره کردیم و گفتیم که سرطان‌زایی برخی از این موارد همچنان به اثبات قطعی نرسیده است اما بهتر است در خصوص آن‌ها موارد و توصیه‌های ایمنی را رعایت کنید.
منابع:
