یکی از سوالاتی که به کرات در زمینه محصولات غذایی و سلامت از جمله آدامس پرسیده می‌شود این است که «آیا آسپارتام (Aspartame) آدامس سرطان‌زا است؟». در واقع این سوال از جهات مختلفی دارای اهمیت بالایی است. آدامس محصولی است که در حجم بسیار بالایی در جهان تولید و استفاده می‌شود. همچنین آسپارتام در آدامس‌های بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل، افراد بسیار زیادی می‌خواهند درباره سودمندی‌ها و همچنین مضرات آن بدانند. احتمالا شما نیز جزو همین دسته باشید. اگر این طور است، پیشنهاد می‌کنیم که ادامه این مطلب بای بای سرطان را از دست ندهید. با ما باشید تا بدانید آدامس سرطان‌زا است یا خیر.
آسپارتام (Aspartame) چیست و چرا استفاده می‌شود؟
واژه‌ای است که در دنیای مواد غذایی به طور گسترده‌ای شناخته می‌شود. این ماده شیرین‌کننده مصنوعی، موجب تغییر طعم محصولات غذایی می‌شود و در بسیاری از محصولات به کار برده می‌شود تا طعم شیرین و دلپذیری را افزایش دهد. به هر صورت برای به کار بردن هر ماده‌ای در صنعت غذا، باید خصوصیات آن را به خوبی دانست.
این ماده به عنوان یک ماده شیرین‌کننده مصنوعی، از دهه‌ها قبل در صنعت مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به دلیل شیرینی بسیار قوی‌ای که دارد، به میزان کمتری نسبت به شکر برای افزودن طعم شیرین مورد نیاز است.
بنابراین، در محصولات مانند نسکافه، نوشابه‌ها، شیرینی‌ها، ژله‌ها و حتی داروها استفاده می‌شود. این ویژگی آن موجب می‌شود که محصولات با آسپارتام، کمترین میزان کالری ممکن را داشته باشند و در عین حال طعمی شیرین و لذیذ ایجاد کنند.
اما آیا آسپارتام واقعاً انتخاب بهتری است؟ مسئله‌ای که باید به آن توجه کرد.
گزارش‌هایی از عوارض ناشی از مصرف بیش از حد و طولانی‌مدت آن وجود دارد که می‌توان به سردرد، اختلالات گوارشی، عوارض عصبی و حتی افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های خطرناک اشاره کرد. به علاوه، برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف طولانی‌مدت آسپارتام ممکن است به اختلالات متابولیک و مشکلات وزنی منجر شود.
با این حال، هنوز اطلاعات دقیق و قطعی در این باره موجود نیست. علاوه بر این، عوارض بالا مربوط به مصرف بیش از حد بسیاری از مواد غذایی دیگر نیز هست.
در نهایت، اگرچه به عنوان یک جایگزین شیرین‌کننده در محصولات غذایی به نظر می‌رسد، اما مصرف آن با احتیاط و هوشمندی توصیه می‌شود. مطالعه‌ی مواد تشکیل‌دهنده محصولات، تغذیه‌ی متنوع و توجه به واکنش‌های بدن به مصرف مواد افزوده، اقداماتی هستند که هر فردی برای حفظ سلامتی خود می‌تواند انجام دهد.
اما آیا آسپارتام موجود در آدامس سرطان‌زا است؟
گفتیم که Aspartame ماده‌ای است که در صنایع غذایی و در مواد مختلف برای اثر شیرین کنندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. و اساس آن در اصل دو اسید آمینه طبیعی فنیل آلانین و آسپارتیک اسید است. هر دوی این اسیدهای آمینه در ساختار پروتئین‌های مختلف طبیعی قرار دارند. همچنین برای عملکرد بدن مهم محسوب می‌شوند. به خصوص فنیل آلانین که یک آمینواسید ضروری است.
همچنین درباره برخی عوارضی که ممکن است از مصرف بیش از حد و طولانی مدت این ماده حاصل شود صحبت کردیم. اما نکته‌ای که باید به آن دقت کرد این است که بسیاری از مواد غذایی در صورت مصرف بیش از حد این گونه عوارض را با خود به همراه دارند. حال باید این موضوع را بررسی کنیم که چه شواهدی از لحاظ سرطان‌زا بودن آن وجود دارد.
به زبان ساده و در عین حال علمی، این ماده پس از ورود به بدن به چندین ماده شکسته می‌شود. یکی از موادی که توسط آن حاصل می‌شود، متانول است. جالب است بدانید با اینکه امروزه بحث‌های داغی درباره عوارض شدید و جدی متانول (الکل صنعتی) وجود دارد، این ماده همواره و به میزان اندکی در بدن وجود دارد. همچنین ارگان‌هایی مانند کبد قابلیت دفع این میزان کم را دارند.
طبق مطالعه‌ای که توسط سازمان جهانی بهداشت، سازمان غذا و کشاورزی و همچنین کمیته بین المللی تحقیقات سرطان صورت گرفته است، بررسی روی این ماده انجام شد. در نهایت، اطلاعات دقیق و قطعی درباره اینکه آیا Aspartame آدامس سرطان‌زاست به دست نیامد. اما این ماده در دسته احتمالا سرطان‌زا قرار گرفت.
در واقع به نظر می‌رسد که دلیل این موضوع، دوز (Dose) و میزان استفاده از این ماده محسوب می‌شود. همان گونه که برای بسیاری از مواد دیگر نیز دوز مورد استفاده در خواص و عوارض جانبی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
چه دوزی از Aspartame آدامس سرطان‌زا است؟
تا اینجای کار درباره ساختار و ماهیت این ماده صحبت کردیم. گفتیم که این ماده اساس آمینواسیدی و متشکل از آسپارتیک اسید و فنیل آلانین دارد و برای شیرین کردن مواد مختلف از جمله آدامس مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین به پژوهش مهمی که در این باره صورت گرفته است پرداختیم. اکنون می‌خواهیم بررسی این موضوع را در پیش بگیریم که چه دوز و میزانی از این ماده در آدامس سرطان‌زاست.
برخی تحقیقات صورت گرفته در این زمینه نشان می‌دهد که احتمالا سرطان‌زا بودن آسپارتام در مقادیر خاصی می‌تواند با شکسته شدن آن به متانول مرتبط باشد. بدیهی است که متانول در دوزهای پایین توسط کبد دفع شده و ضرر خاصی برای بدن ندارد. اما در دوزها و مقادیر بالاتر می‌تواند باعث شکل گیری عوارض جانبی جدی و حیاتی و حتی سرطان کبد شود.
طبق تحقیقاتی که انجام و نتایج آن منتشر شده است، اعلام شده که میزان مناسب و بدون خطر برای مصرف یک فرد عادی و بالغ در یک روز، 40 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. این پژوهش توسط H H Butchko و F N Kotsonis طی یک مقاله در پاب مد (Pubmed) یا همان کتابخانه ملی پزشکی آمریکا که یکی از معتبرترین منابع مقالات پزشکی است منتشر شده است.
بنابراین و به طور کلی می‌توان در نظر گرفت که طبق شواهدی که اکنون در دست داریم، میزان بی‌ضرری از این ماده وجود دارد. طبق این تحقیقات در (Pubmed)، در صورتی که یک فرد عادی کمتر از 40 میلی گرم، به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در طی یک روز مصرف کند، به مشکل نخواهد خورد. اما در صورتی که میزان مصرفی از این حد بیشتر باشد، در بلند مدت احتمال بروز آسیب وجود دارد.
این میزان به کل مصرف مجاز روزانه، چه در آدامس، نوشابه رژیمی و چه مواد دیگر مربوط است.
چه مواد غذایی حاوی آسپارتام هستند؟
تا اینجای کار درباره اینکه آسپارتام آدامس سرطان‌زاست یا خیر صحبت کردیم. گفتیم که به عنوان یک ماده شیرین‌کننده مصنوعی، در محصولات مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما شناختن محصولاتی که حاوی آن هستند، می‌تواند به شما کمک کند تا مصرف این نوع مواد را به صورت روزانه کاهش دهید. در ادامه به برخی از محصولات رایجی که ممکن است این ماده در ترکیبات آن‌ها وجود داشته باشد، خواهیم پرداخت.
- نسکافه‌ها و نوشیدنی‌های شیرین‌شده: بسیاری از نوشیدنی‌ها و پودرهای نسکافه کم کالری حاوی آسپارتام هستند. این محصولات ممکن است در دسته‌های مختلفی از قهوه‌ها، چای‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا یافت شوند.
- شیرینی‌ها و دسرها: برخی از شیرینی‌ها، کیک‌ها و دسرها نیز از این ماده برای افزایش طعم شیرین آن‌ها استفاده می‌کنند.
- محصولات لبنی کم چرب: برخی از محصولات لبنی کم چرب و پنیرهای دارای چربی کم نیز ممکن است آسپارتام داشته باشند تا طعم خوبی ایجاد شود.
- ژله‌ها و پودینگ‌ها: محصولات ژله‌ای و پودینگ‌ها نیز ممکن است از این ماده استفاده کنند تا طعم شیرینی به آن‌ها بدهند.
- داروها و مکمل‌های غذایی: برخی از داروها و مکمل‌های غذایی نیز ممکن است حاوی آسپارتام باشند تا مزه نامطبوع داروها را پوشش دهد.
در هر صورت، اگر می‌خواهید مصرف آسپارتام را کاهش دهید یا به دنبال محصولاتی بدون آسپارتام هستید، مهم است که برچسب‌ها و لیبل‌های محصولات را به دقت مورد بررسی قرار دهید. زمانی که در فهرست مواد تشکیل‌دهنده محصول، آسپارتام (یا همان Aspartame) یا کد E951 را می‌بینید، می‌توانید متوجه شوید که آن محصول حاوی آسپارتام است.
چه مواد طبیعی جایگزین آسپارتام هستند؟
در مطالب بالاتر به سوال آسپارتام (Aspartame) آدامس سرطان‌زاست یا خیر پاسخ دادیم. گفتیم مصرف محدود آن مشکل زا نیست، اما برخی افراد تمایل دارند از جایگزین‌های طبیعی و سالم‌تر برای شیرین کردن مواد غذایی استفاده کنند. در ادامه، به برخی از جایگزین‌های طبیعی برای آسپارتام می‌پردازیم.
- عسل: عسل یکی از جایگزین‌های طبیعی و شیرین برای آسپارتام است. علاوه بر این که طعم شیرین دارد، عسل دارای خواص ضد‌باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی است. با افزودن یک قاشق عسل به نسکافه یا دسرها می‌توانید طعم لذیذی را به خوراکی‌های خود ببخشید.
- تمر: تمرها به طور طبیعی شیرین بوده و می‌توانند به عنوان جایگزینی سالم برای آسپارتام در دسرها، خوراکی‌ها و تنقلات مورد استفاده قرار گیرند.
- شیرینی پوره میوه: با پختن میوه‌های خرد شده و اضافه کردن کمی عسل یا شیرینی تمر، می‌توانید شیرینی پوره میوه‌ای خوشمزه و طبیعی تهیه کنید که به عنوان تنقلات یا تزئین غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- شیرینی کمپوت: کمپوت‌ها با پختن میوه‌ها به همراه کمی شکر یا شیرینی تمر تهیه می‌شوند و می‌توانند به عنوان تزئینی یا عصاره‌ی طبیعی در مواد غذایی استفاده شوند.
- وانیل طبیعی: از وانیل طبیعی استخراج‌شده می‌توانید در تهیه دسرها و شیرینی‌ها به عنوان جایگزینی برای آسپارتام استفاده کنید.
کلام آخر
در این مطلب به موضوع آسپارتام (Aspartame) آدامس سرطان‌زاست یا نه پرداختیم. ابتدا به خصوصیات خود این ماده پرداختیم. سپس تحقیقات مختلف در این حوزه و بحث سرطان‌زا بودن آن را مطرح کردیم. عنوان شد که مصرف محدود و به اندازه آن با توجه به تحقیقات ایرادی ندارد.
تجربه و نظر شما چیست؟ آیا آسپارتام را می‌پسندید یا از جایگزین‌ها استفاده می‌کنید؟
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
