با یافتن علائم بالینی به نفع سرطان حنجره و گلو در فرد، پزشک انجام تست‌های تشخیصی را جهت اطمینان از تشخیص بیماری، در دستور کار قرار میدهد. یکی از این مهمترین تست‌ها، لارنگوسکوپی است که به طور تخصصی و مستقیم قادر است سرطان‌ها و تومورهای حنجره و گلو را تشخیص داده و تا حدودی به درمان آنها بپردازد. در ادامه‌ی این مقاله بای بای سرطان، لارنگوسکوپی حنجره و کاربردهای این فرآیند را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
لارنگوسکوپی چیست؟
روشی است که این امکان را به پزشک متخصص میدهد تا بتواند حنجره و بافت گلو را واضح و از نزدیک، مشاهده و بررسی کند.
حنجره محل قرارگیری تارهای صوتی است که با عبور هوا از آنها، اصوات تولید می‌شوند؛ بنابراین بسیار مهم است که این بخش را تا جایی که امکان دارد از بروز هرگونه بیماری و مشکل دور نگه داریم.
حنجره در بالای لوله تراشه یا نای قرار دارد، با عبور هوا از حنجره تارهای صوتی شروع به لرزش می‌کنند که همین امر باعث تولید صدا می‌گردد و فرد از این طریق میتواند صبحت کند.
متخصص گوش و حلق و بینی، پزشکی است که مسئول انجام پروسه لارنگوسکوپی خواهد بود.
در طول پروسه، پزشک متخصص آیینهای در گلوی بیمار یا ابزاری به نام لارنگوسکوپ در دهان فرد قرار میدهد، البته در شرایطی ممکن است هر دو ابزار باهم و کنار هم استفاده می‌شوند.
لازم است این پروسه تحت مراقبت‌های خاص و با حضور تیم پزشکی در مطب پزشک و یا در کیلینیک‌های تخصصی انجام شود.
انواع لارنگوسکوپی
از لارنگوسکوپی در موقعیت‌های مختلفی از جمله تشخیص سرطان حنجره و گلو در کسانی که مشکوک به ابتلا به این بیماری هستند، استفاده میشود.
در ادامه به انواع لارنگوسکوپی حنجره اشاره می‌کنیم:
1- لارنگوسکوپی غیرمستقیم
در آن آیینهای در گلو می‌گذارند و از چراغی برای روشن کردن داخل گلو استفاده میشود.
این آیینه به دسته‌ای بلند متصل است و در امتداد سقف دهان حرکت میکند و این امکان را به پزشک میدهد تا با مشاهده گلو و نواحی اطراف آن، وجود هرگونه توده سرطانی، بافت‌های غیر طبیعی و هرگونه تورم را مورد ارزیابی قرار دهد.
قبل از انجام این پروسه، پزشک با استفاده از اسپری بیحسی موضعی قسمت انتهایی دهان را بیحس میکند تا رفلکس گگ (عق زدن) بیمار فعال نشود.
2- لارنگوسکوپی مستقیم منعطف
پزشک با استفاده از لوله‌ای نازک که در قسمت بالایی آن چراغ و لنزی کوچک قرار دارد، تصاویری با جزئیات و دقیق از محل موردنظر دریافت میکند.
در این نوع لارنگوسکوپی، لوله ای باریک و آغشته به ژل بیحسی از طریق بینی به حلق وارد می‌گردد.
این پروسه تقریبا ۱۰ دقیقه طول خواهد کشید و همچنین در طول انجام آن میتوان از ابزاری خاص برای نمونه‌گیری از تومورها و بافت‌های غیرطبیعی که در گلو مشاهده میشود، استفاده کرد.
در نهایت، نمونه برای تشخیص سرطانی بودن یا نبودن بافت به آزمایشگاه ارسال می‌گردد.
3- لارنگوسکوپی سفت مستقیم
پروسه‌ای است که باید در اتاق عمل تحت بیهوشی کامل انجام شود.
در این متود پزشک با استفاده از لارنگوسکوپ سفت حلق و نواحی اطراف آن را برای وجود هرگونه تومور و بافت سرطانی مورد بررسی قرار میدهد.
در طی بررسی‌های گلو، پزشک سایر نقاط مثل دهان و بینی را نیز بررسی میکند؛ چرا که احتمال پخش شدن سرطان حنجره و حلق به سایر نقاط وجود خواهد داشت.
ممکن است در طی فرآیند پزشک نمونه برداری برای میزان وخامت سرطان و این که آیا سرطان متاستاز داشته است یا خیر، انجام دهد.
لارنگوسکوپی و سرطان
لارنگوسکوپی حنجره علاوه بر تشخیص سرطان حنجره و گلو، در تشخیص سایر بیماری‌ها و مشکلات دیگر نیز نقش دارد. در صورت وجود هرکدام از مشکلات زیر، پزشک انجام لارنگوسکوپی را برای بیمار ضروری می‌داند. مشکلاتی نظیر:
- سرفه‌های مزمن
- سرفه‌های خون آلود
- گرفتگی صدا شبیه به صدای اسب
- درد گلو
- مشکلات تنفسی و ریتم نامنظم
- مشکل بودن و سختی در بلع
- درد شدید گوش که از قبل وجود داشته است.
- وجود توده و بافت غیرطبیعی در گلو و حساسیت در لمس
از لارنگوسکوپی علاوه بر مشاهده و بررسی علت بروز علائم بالا، با هدف درمانی و در خارج سازی اجسام خارجی از گلو نیز استفاده میشود.
سایر کاربردهای لارنگوسکوپی
از لارنگوسکوپ، به علاوه بر تست‌های تشخیصی و اقدامات درمانی در فرآیند اینتوباسیون یا لوله‌گذاری نیز استفاده میشود.
در این شرایط، زمانی که راه هوایی بیمار مسدود است و یا بیمار تنفس خود به خودی ندارد، از این لوله‌ها استفاده میشود تا بیمار از طریق ونتیلاتور تنفس داشته باشد.
برای انجام این فرآیند، از لارنگوسکوپ جهت هدایت لوله به صورت درست و دقیق به سمت نای و حنجره استفاده میشود.
آمادگی‌های لازم قبل از انجام لارنگوسکوپی حنجره
قبل از انجام پروسه لارنگوسکوپی، جهت دستیابی به بهترین نتیجه، لازم است اقداماتی انجام شود تا اختلالی در نتیجه نهایی ایجاد نشود.
- با توجه به نوع داروی بیهوشی و بیحسی که پزشک برای بیمار استفاده میکند و همچنین نوع لارنگوسکوپی که قرار است برای بیمار انجام شود، بهتر است بیمار بین 8 الی 12 ساعت قبل از انجام پروسه، چیزی نخورد و نیاشامد.
- بهتر است لیستی از داروهایی که بیمار مصرف میکند تهیه شود تا در صورتی که مصرف داروها اختلالی در روند لارنگوسکوپی حنجره ایجاد می‌کنند، مصرفشان توسط پزشک قطع شود.
- همچنین بهتر است از داروهای رقیق کننده خون مثل آسپیرین، یک هفته قبل از انجام لارنگوسکوپی با نظر و مشورت با پزشک، استفاده نشود.
- با توجه به استفاده از داروهای مسکن و بیهوشی در طول پروسه، بهتر است یکی از نزدیکان برای انجام کارهای مورد نیاز بیمار در محل حضور داشته باشد.
لارنگوسکوپی چگونه انجام میشود؟
پزشک متخصص، قبل از انجام لارنگوسکوپی حنجره، تست‌های تشخیصی دیگری برای علتیابی بروز علائم برای بیمار تجویز میکند؛ تست‌هایی مثل اسکن اشعه X ، سی تی اسکن، معاینات فیزیکی و بلعیدن باریوم.
بعد از بررسی‌های صورت گرفته، برای مشاهده مستقیم حنجره و حلق از لارنگوسکوپی استفاده میشود. این متود تشخیصی با توجه به اقدامات تشخیصی-درمانی که صورت میگیرد، میتواند بین ۵ الی ۴۵ دقیقه طول بکشد.
دو نوع لارنگوسکوپی حنجره وجود دارد که پزشک متخصص با استفاده از آنها به بررسی حنجره می‌پردازد.
- در متود غیرمستقیم، بیمار بر روی صندلی با پشتی بلند مینشیند و داروهای مسکن و بیحس کننده به گلو اسپری میشود. پزشک زبان بیمار را با گاز استریل میپوشاند تا راه هوایی او بسته نشود.
سپس پزشک متخصص با وارد کردن آیینهای به داخل گلو، آن ناحیه را مورد بررسی قرار میدهد. در ادامه پزشک از بیمار میخواهد تا با ایجاد صدا حنجرهها را به حرکت درآورد و اجسام خارجی که ممکن است در آن گیر کرده باشند را خارج میکند.
- لارنگوسکوپی مستقیم، در بیمارستان و مطب پزشک تحت بیهوشی و یا بیحسی کامل انجام میشود. لوله‌ای نازک به نام لارنگوسکوپ از طریق بینی وارد حلق شده و از آن جا وارد حنجره میشود.
در بالای این لوله نازک، دوربین و چراغ تعبیه شده است که به وسیله آن میتوان تصاویری از محیط داخلی حنجره و حلق تهیه کرد و در صورت نیاز ممکن است از بافت داخلی حلق و یا حنجره نمونه‌گیری شود.
چنانچه بیمار تحت بیحسی و بیهوشی نباشد، در صورت ورود لارنگوسکوپ به حلق رفلکس گگ او فعال شده و باعث آسپیراسیون و خفگی بیمار میشود.نتایج لارنگوسکوپی، توسط پزشک متخصص به صورت آنی اعلام خواهد شد اما اگر در طول لارنگوسکوپی حنجره،نمونه‌گیری و بیوپسی انجام شود، مدت زمان اعلام نتیجه این پروسه بیشتر خواهد شد به طوری که از چند روز تا چند هفته طول خواهد کشید تا نتایج آن اعلام شود.
ریکاوری بعد از لارنگوسکوپی
بعد از انجام لارنگوسکوپی حنجره، بیمار تا مدتی به صورت مستقیم تحت نظر خواهد بود تا علائم حیاتی وی ثابت شده و از عدم وجود مشکل در بیمار اطمینان حاصل شود.
دهان و حلق بیمار ممکن است تا چند ساعت بعد از عمل، بیحس بماند که در این صورت بیمار اجازه ندارد چیزی بخورد یا بنوشد تا زمانی که بیحسی موضعی دهان بیمار از بین برود.
بعد از از بین رفتن بیحسی بیمار دچار گلو درد، سرفه‌ای که در ابتدا ممکن است خون آلود باشد و تغییرات صدا و شبیه شدن آن به صدای اسب میشود که جای نگرانی نیست و تا چند روز بعد از پروسه، این علائم بر طرف خواهند شد.
اگر لارنگوسکوپی به صورت پروسه سرپایی انجام شود، بیمار پس از چند ساعت میتواند به خانه بازگردد اما نیازمند اقدامات مراقبتی تا پایان از بین رفتن اثرات داروی بیحسی خواهد بود.
پزشک متخصص بعد از اتمام لارنگوسکوپی و هوشیاری کامل بیمار، کلیه اقداماتی که لازم است بیمار رعایت کند و انجام دهد و یا اقداماتی که انجام دادن آن آسیبزا خواهد بود را برای بیمار ذکر میکند.
عوارض لارنگوسکوپی
بروز عوارض جانبی بعد از پروسه لارنگوسکوپی در بیمار بسیار نادر است اما با توجه به شرایط بیمار و نوع لارنگوسکوپی که صورت میگیرد، ممکن است عوارضی بروز پیدا کند که شامل:
- کنده شدن و شکستن دندان در طول پروسه لارنگوسکوپی
- حساسیت و واکنش شدید بدن به داروی بیهوشی
- درد زبان با تغییرات حس چشایی به طور موقت
- ایجاد تغییرات در صدا و شبیه شدن صدای بیمار به اسب
- خون‌ریزی‌های شدید در گلو و حلق
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
