سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.

آیا پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است؟ 🩸

پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است
در این نوشته شما می خوانید

آیا می‌دانستید هر سال بیش از ۵۰ هزار نفر در جهان به دلیل اختلالات پلاکتی دچار عوارض خطرناک می‌شوند؟ بسیاری از افراد وقتی جواب آزمایش خون‌شان می‌رسد و متوجه می‌شوند پلاکت‌شان پایین است، اولین سوالی که در ذهنشان شکل می‌گیرد این است: «آیا پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است؟»

این نگرانی کاملاً طبیعی است، چون در برخی موارد کاهش پلاکت می‌تواند هشداری جدی درباره سرطان‌های خونی یا متاستازها باشد. اما همیشه هم اینطور نیست!
در این مقاله، نه‌تنها ارتباط بین افت پلاکت و سرطان را به‌صورت علمی بررسی می‌کنیم، بلکه به شما خواهیم گفت چه علائم خطرناکی را نباید نادیده گرفت، چطور می‌توان پلاکت را افزایش داد، و چه غذاهایی می‌توانند به صورت طبیعی سیستم خونساز بدن را تقویت کنند. اگر به دنبال پاسخ‌های دقیق، علمی و کاربردی هستید، تا انتها با ما همراه باشید.

پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است

در حالت طبیعی و نرمال هر فرد در بدن خود دارای ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ پلاکت در هر میکرولیتر است اما در شرایطی که مغز استخوان بیمار سرطانی شود و یا دچار عفونت‌­های شدید شود، تعداد پلاکت‌­ها به طرز چشم‌­گیری کاهش پیدا می­‌کند.

سرطان‌­ها می­توانند یکی از علل اصلی کاهش پلاکت­‌های خون باشند، به طوری که امکان دارد در افراد مبتلا به این بیماری، تعداد پلاکت‌­ها به کمتر از ۵۰۰۰۰ در هر میکرولیتر نیز برسد.

پایین بودن پلاکت خون یا ترومبوسیتوپنی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود و لزوماً به معنای وجود سرطان نیست. با این حال، در برخی موارد، پایین بودن پلاکت خون می‌تواند نشانه‌ای از سرطان‌های خاص باشد. در ادامه به بررسی ارتباط این حالت با سرطان می‌پردازیم:

1. سرطان‌های خون:

  • پایین بودن پلاکت خون می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه سرطان‌های خونی مانند لوسمی (سرطان خون) و لنفوم باشد. در این نوع سرطان‌ها، مغز استخوان که مسئول تولید سلول‌های خونی (از جمله پلاکت‌ها) است، توسط سلول‌های سرطانی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و تولید طبیعی پلاکت‌ها مختل می‌شود.

2. متاستاز به مغز استخوان:

  • برخی سرطان‌ها مانند سرطان سینه، ریه، یا پروستات ممکن است به مغز استخوان متاستاز دهند و باعث کاهش تولید پلاکت‌ها شوند.

3. تأثیر درمان‌های سرطان:

  • افرادی که تحت شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان قرار دارند، ممکن است دچار کاهش پلاکت خون شوند. این درمان‌ها بر مغز استخوان و سلول‌های خونی تأثیر می‌گذارند.

4. سایر دلایل کاهش پلاکت خون:

  • پایین بودن پلاکت خون می‌تواند به دلایل دیگری نیز مانند عفونت‌ها، اختلالات خودایمنی، مصرف داروها، یا بیماری‌های کبدی ایجاد شود. بنابراین، وجود ترومبوسیتوپنی به تنهایی نمی‌تواند به‌عنوان نشانه قطعی سرطان در نظر گرفته شود.

در نتیجه، پایین بودن پلاکت خون ممکن است نشانه سرطان باشد، به‌ویژه در مواردی که با سایر علائم سرطان همراه باشد. اما این حالت دلایل زیادی دارد و برای تشخیص صحیح نیاز به بررسی‌ها و آزمایش‌های بیشتری است. اگر فردی دچار ترومبوسیتوپنی شده و علائمی مانند خستگی شدید، خونریزی غیرطبیعی، یا کبودی‌های بی‌دلیل را تجربه می‌کند، باید با پزشک مشورت کند.

پلاکت خون پایین نشانه چیست؟

ترومبوسایتوپنیا یا به عبارت دیگر کاهش پلاکت­ خون موقعیتی است که در آن تعداد پلاکت­‌های خون بیمار به طرز چشم‌گیری کاهش پیدا می­‌کند.

پلاکت­‌ها (ترومبوسیت‌­ها) سلول­‌های بی­‌رنگ خون هستند که نقش بسیار مهمی در انعقاد خون دارند.

پلاکت­‌ها با ایجاد لخته در عروق خونی که دچار آسیب‌­دیدگی و یا بافتی که دچار پارگی شده است، خون‌ریزی را متوقف می­‌کنند.

کاهش پلاکت‌­های خون (Low Platelet) یا اصطلاحا ترومبوسایتوپنیا، ممکن است به علت ابتلای بیماری­‌های مغز استخوان مثل سرطان خون و یا مشکلات و اختلالاتی در سیستم ایمنی شخص به وجود بیاید.

امکان دارد در مواردی کاهش پلاکت خون ناشی از عوارض جانبی بعضی متودهای درمانی ­باشد که هم کودکان و هم بالغین را درگیر می‌­کند.

کاهش تعداد پلاکت‌­ها ممکن است خفیف و یا شدید باشند که در موارد خفیف آن ممکن است علائم و نشانه‌­هایی از این بیماری برای فرد ایجاد شود اما در موارد شدید که نادر است، ممکن است تعداد پلاکت‌­ها به قدری کم باشند که فرد دچار خونریزی­‌های داخلی و شرایط اورژانسی شود.

طول عمر طبیعی پلاکت­ها ۱۰ روز است که پس از تمام شدن عمر آن­ها، دوباره توسط مغز استخوان تولید می‌­شوند.

پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است

علت پایین بودن پلاکت خون

علت پایین بودن پلاکت خون (ترومبوسیتوپنی) می‌تواند به دلایل مختلفی باشد. برخی از این دلایل عبارتند از:

  1. بیماری‌های خودایمنی: مانند لوپوس یا پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک (ITP) که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پلاکت‌ها حمله می‌کند و آنها را از بین می‌برد.
  2. عفونت‌ها: عفونت‌های ویروسی مانند HIV، هپاتیت C و ویروس اپشتین-بار (EBV) می‌توانند باعث کاهش پلاکت خون شوند.
  3. سرطان‌ها: برخی از انواع سرطان‌ها مانند لوکمیا و لنفوم می‌توانند مغز استخوان را تحت تأثیر قرار دهند و تولید پلاکت را کاهش دهند.
  4. داروها: برخی داروها مانند شیمی‌درمانی، داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، و داروهای ضدصّرع می‌توانند تولید پلاکت‌ها را کاهش دهند.
  5. نقص‌های ژنتیکی: برخی از افراد به دلایل ژنتیکی سطح پلاکت خون پایینی دارند.
  6. مصرف الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند مغز استخوان را تحت تأثیر قرار دهد و تولید پلاکت‌ها را کاهش دهد.
  7. کمبودهای تغذیه‌ای: کمبود ویتامین B12 و فولیک اسید می‌تواند باعث کاهش تولید پلاکت‌ها شود.
  8. شرایط پزشکی خاص: بیماری‌های کبدی، مشکلات طحال و برخی بیماری‌های مزمن می‌توانند سطح پلاکت خون را تحت تأثیر قرار دهند.

تشخیص دقیق علت نیاز به مشاوره با پزشک و انجام آزمایشات مرتبط دارد.

اگر شما یا کسی که می‌شناسید علائمی از کاهش پلاکت‌ها دارد، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت را تشخیص داده و درمان مناسب را دریافت کنید.

به نقل از وب‌سایت American Cancer Society: پلاکت‌ها سلول‌هایی هستند که به لخته شدن خون کمک می‌کنند. زمانی که تعداد آن‌ها پایین باشد (ترومبوسیتوپنی)، احتمال کبودی یا خونریزی به‌طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. علائم شایع شامل خونریزی از دهان، لثه، بینی یا مقعد، خون در بزاق، ادرار، استفراغ یا مدفوع، و خونریزی قاعدگی شدیدتر از حد معمول می‌باشد.

علت پایین بودن پلاکت خون در کودکان

علت پایین بودن پلاکت خون در کودکان

پایین بودن پلاکت خون یا ترومبوسیتوپنی در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. پلاکت‌ها نقشی حیاتی در انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی دارند. کاهش تعداد پلاکت‌ها در کودکان ممکن است ناشی از عوامل زیر باشد:

1. عفونت‌های ویروسی:

  • یکی از علل شایع ترومبوسیتوپنی در کودکان، عفونت‌های ویروسی مانند آبله‌مرغان، سرخک، اوریون، هپاتیت C، و آنفولانزا است. این ویروس‌ها می‌توانند به طور مستقیم به سلول‌های مغز استخوان آسیب بزنند یا باعث واکنش ایمنی شوند که منجر به کاهش پلاکت‌ها می‌شود.

2. پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک (ITP):

  • ITP یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به پلاکت‌های خود بدن حمله می‌کند و باعث تخریب آنها می‌شود. این وضعیت معمولاً پس از یک عفونت ویروسی در کودکان ایجاد می‌شود و می‌تواند به کاهش ناگهانی پلاکت‌ها منجر شود.

3. بیماری‌های خونی و مغز استخوان:

  • برخی از بیماری‌های خونی مانند لوسمی (سرطان خون) و کم‌خونی آپلاستیک می‌توانند تولید سلول‌های خونی در مغز استخوان، از جمله پلاکت‌ها را مختل کنند.

4. اختلالات ژنتیکی:

  • برخی از اختلالات ژنتیکی مانند سندروم ویسکوت-آلدریچ و سندروم ترومبوسیتوپنی باکتری می‌توانند منجر به تولید پلاکت‌های ناکارآمد یا کاهش تعداد آنها در کودکان شوند.

5. مصرف داروها:

  • برخی داروها، از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدتشنج، و داروهای شیمی‌درمانی، می‌توانند باعث کاهش تعداد پلاکت‌ها در کودکان شوند.

6. اختلالات ایمنی:

  • برخی اختلالات ایمنی که به عنوان اختلالات خودایمنی شناخته می‌شوند، مانند لوپوس، ممکن است به سیستم ایمنی بدن دستور تخریب پلاکت‌ها را بدهند و منجر به ترومبوسیتوپنی شوند.

7. کمبودهای تغذیه‌ای:

  • کمبود ویتامین B12، اسید فولیک، و آهن ممکن است بر تولید سلول‌های خونی در مغز استخوان، از جمله پلاکت‌ها، تأثیر منفی بگذارد.

8. اختلالات کبد و طحال:

  • بزرگ شدن طحال به دلیل بیماری‌های کبدی یا اختلالات خونی، می‌تواند باعث نگهداری بیش از حد پلاکت‌ها در طحال شود و در نتیجه تعداد پلاکت‌های موجود در جریان خون را کاهش دهد.

9. عفونت‌های باکتریایی شدید:

  • عفونت‌های شدید باکتریایی و ایجاد شرایطی مانند سپسیس (عفونت خونی) می‌تواند بر تولید و عملکرد پلاکت‌ها تأثیر منفی بگذارد.

کاهش پلاکت خون در کودکان معمولاً نیاز به بررسی و آزمایش‌های دقیق توسط پزشک متخصص دارد تا علت اصلی مشخص شود. بسیاری از موارد ترومبوسیتوپنی در کودکان، به خصوص آنهایی که ناشی از عفونت‌های ویروسی یا پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک هستند، می‌توانند با گذر زمان بهبود یابند. با این حال، برخی از موارد ممکن است نیاز به درمان‌های خاصی داشته باشند. تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح این مشکل بسیار حائز اهمیت است.

تفاوت دلایل افت پلاکت در کودکان و بزرگسالان:

علت افت پلاکتکودکانبزرگسالان
عفونت‌های ویروسیبسیار شایعشایع
ITPشایع پس از عفونتکمتر شایع
داروهاگاهی (آنتی‌بیوتیک‌ها)شایع (شیمی‌درمانی، هپارین)
سرطان‌هانادرشایع‌تر (لوسمی، لنفوم، متاستاز)

آیا پایین بودن پلاکت خون خطرناک است؟ بای بای سرطان

پایین بودن پلاکت‌های خون (ترومبوسیتوپنی) می‌تواند خطرناک باشد، به‌خصوص اگر پلاکت‌ها به سطح بسیار پایین کاهش پیدا کنند. پلاکت‌ها نقش مهمی در لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی دارند. وقتی تعداد پلاکت‌ها کاهش می‌یابد، بدن در جلوگیری از خونریزی داخلی و خارجی مشکل پیدا می‌کند.

علائم ترومبوسیتوپنی شامل موارد زیر است:

  • کبودی‌های آسان و غیرعادی
  • خونریزی از لثه‌ها یا بینی
  • خونریزی طولانی‌مدت از زخم‌ها
  • خونریزی شدید دوران قاعدگی
  • وجود خون در ادرار یا مدفوع

مطالعه بیشتر درمورد: آیا پایین بودن پلاکت خون خطرناک است

شایع‌­ترین علت کاهش تعداد پلاکت چیست؟

علاوه بر اینکه افت پلاکت نشانه سرطان است، کاهش تعداد پلاکت‌­های خون علت­‌های دیگری نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره می­‌کنیم:

۱. پلاکت‌­های به دام افتاده:

طحال ارگانی کوچک به اندازه مشتی بسته است که در زیر دنده‌­ها و در سمت چپ شکم قرار دارد. در حالت طبیعی، طحال وظیفه مبارزه با عفونت‌­ها و فیلتر کردن مواد خونی نا به جا را بر عهده دارد.

بزرگی طحال که ممکن است به دلیل اختلالات مختلفی ایجاد شود، می­تواند باعث از بین رفتن تعداد بسیار زیادی از پلاکت‌ها شود که همین امر ممکن است دلیلی بر کاهش سطح پلاکت خون باشد.

۲. کاهش تولیدات پلاکت‌­ها:

پلاکت­‌ها در مغز استخوان تولید می­‌شوند و فاکتورهایی که می­توانند باعث کاهش تولید پلاکت‌­ها شوند شامل:

  • ابتلا به سرطان خون و سایر سرطان­‌هایی که مغز استخوان را درگیر می‌­کنند.
  • ابتلا به بعضی از انواع کم خونی‌­ها
  • عفونت‌­ها شایع و مزمن خون مثل HIV و هپاتیت C
  • شیمی درمانی و رادیوتراپی
  • مصرف بیش از حد الکل

3. افزایش شکستن پلاکت‌­ها:

بعضی از مشکلات و اختلالات ممکن است باعث افزایش استفاده پلاکت­‌ها در بدن و از بین رفتن سریع‌تر آن­ها پیش از تولیدات جدید باشد که باعث کاهش سطح پلاکت­‌های خون می‌­شود.

عواملی که باعث افزایش شکستن پلاکت‌­ها می­‌شوند.

این موارد شامل:

۱. حاملگی:

ترومبوسایتوپنی یا افت پلاکت خون در زنان باردار خفیف است و معمولا بعد از تولد نوزاد بهبود پیدا می­‌کند.

۲. ترومبوسایتوپنی ایمنی:

بیماری­‌های خود ایمنی مثل لوپوس می­تواند باعث این مشکل شود که در این شرایط سیستم ایمنی به پلاکت­‌های بدن حمله کرده و آن­ها را از بین می‌­برد.

۳. باکتری در خون:

عفونت‌­های باکتریایی شدید در خون، می­توانند باعث نابودی پلاکت‌­ها شوند.

۴. سندرم همولیتیک اورمیک:

این اختلال نادر می­تواند باعث کاهش شدید گلبول­‌های قرمز و پلاکت‌­ها شود و در نتیجه باعث از بین رفتن عملکرد طبیعی کلیه خواهد شد.

۵. دارو درمانی:

مصرف یکسری از داروهای خاص می­تواند باعث کاهش پلاکت‌­های خون‌ شود. در بعضی موارد داروها باعث گیج شدن سیستم ایمنی می­‌شوند و در نهایت پلاکت‌­های خون را به عنوان عامل بیگانه و بیماری‌­زا، از بین می‌­برند.

مصرف داروهایی مثل هپارین و آنتی بیوتیک­‌هایی که حاوی سولفات هستند نیز می­توانند باعث کاهش تعداد پلاکت­‌ها شوند.

پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است

آیا تعداد کم پلاکت‌­ها نشانه سرطان است؟

باید بدانید که همیشه هم این جمله که پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است، صدق نمی­‌کند اما در بیمارانی که مبتلا به سرطان شده‌­اند، پایین آمدن سطح پلاکت خون، به عنوان نشانه سرطان، می­تواند علت­‌های مختلفی داشته باشد که در ادامه به صورت مختصر توضیح خواهیم داد:

  • کسانی که مبتلا به سرطان‌­های خاصی مثل سرطان لنفوم و یا سرطان خون می‌­شوند، احتمال بروز این عارضه در آن­ها بیشتر از سایرین است.
  • انواع خاصی از متودهای درمانی سرطان مثل شیمی درمانی و رادیوتراپی، به صورت تکی و یا ترکیبی برای درمان بعضی سرطان­‌ها استفاده می­‌شوند که یکی از عوارض جانبی این متودها، کاهش سطح فاکتورهای خونی بخصوص پلاکت‌­ها می‌­باشد.
  • در بعضی موارد سرطان، ممکن است باعث تغییرات پروتئین‌­های بدن یا همان آنتی بادی‌­ها شود که در این شرایط، این آنتی بادی‌­ها به پلاکت‌­های بدن حمله کرده و آن­ها را از بین می‌­برند و نتیجه این اتفاق، کاهش سطح پلاکت‌های خون می­‌باشد.
  • در مواقع نادر از عارضه­‌های جانبی سرطان، کاهش سطح پلاکت­‌ها می‌­باشد که ممکن است به مرور زمان رفع شود و یا به صورت دائم بیمار را درگیر کند.

علائم افت پلاکت خون

اگر سطح پلاکت­‌های خون بدن شخصی افت کند، علائم خاصی کم کم در او بروز پیدا می‌­کند که در ادامه به برخی از این علائم اشاره می­‌کنیم:

  • بروز خونریزی­‌هایی از نقاط مختلف بدن مثل دهان، بینی و رکتوم که متوقف نمی­‌شود و کنترل آن بسیار سخت است.
  • استفراغ و بزاق به رنگ قرمز یا قهوه‌­ای تیره که ممکن است رفته رفته ایجاد شود.
  • مدفوعی که به رنگ قرمز روشن، قرمز تیره و یا سیاه دیده می­‌شود.
  • خانوم‌­­ها ممکن است در دوران قاعدگی ‌دچار‌ خونریزی‌­های شدید و بی­‌سابقه شود.
  • سر دردهای شدید، خستگی و گیجی و تاری دید برای فرد ایجاد‌ می­‌شود.
  • دردهای شدید در عضلات و مفاصل که ممکن است زمان زیادی برای بهبود آن لازم باشد.
  • بروز کبودی‌­های ناگهانی و بدون علت بر روی پوست که به آسانی بهبود پیدا نمی‌­کنند.

زمانی که تعداد پلاکت‌­های بیمار به زیر ۱۰۰۰۰ در هر میکرولیتر کاهش پیدا می­‌کند، خطر جدی خون‌ریزی داخلی بیمار را تهدید می­‌کند که در صورتی که بیمار سریعاً درمان نشود، ممکن است این شرایط موجب مرگ وی شود.

در شرایطی بسیار نادر، کاهش سطح پلاکت بدن بیمار باعث بروز خونریزی­‌هایی در بافت مغز می­‌شود که منجر به سکته‌های مغزی و در نهایت مرگ می‌­شود.

پلاکت خون

تعداد پلاکت بیماران سرطانی چقدر است؟

میزان افت پلاکت‌­ها در افراد مبتلا به هر نوع سرطانی با توجه به وضعیت سیستم ایمنی فرد می­تواند متفاوت باشد، اما به طور کلی افت پلاکت به زیر 50000 در هر میکرولیتر خطرناک است و نیازمند پیگیری خواهد بود.

تشخیص افت پلاکت

هرگونه بیماری برای تشخیص قطعی و دقیق، نیاز به انجام تست­‌های تشخیصی دارد. برای تشخیص کاهش میزان پلاکت‌های خون، در زمانی که پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است نیز باید تست­‌های اختصاصی برای این مشکل انجام شود که این تست‌­ها شامل:

  • آزمایش خون:

یک آزمایش خون کامل از تعداد فاکتورهای خونی می­تواند مشخص کند که تعداد پلاکت­‌های بدن شخص به چه میزان است .

  • معاینه فیزیکی به همراه بررسی سابقه بیماری کامل:

پزشک متخصص در معاینه فیزیکی، با بررسی پوست به دنبال خون‌ریزی‌­ها و کبودی­‌هایی در زیر پوست خواهد بود و همچنین با معاینه شکم بخصوص طحال، بزرگی این ارگان را بررسی می­‌کند.

پزشک متخصص همچنین درباره سابقه بیماری­‌های مختلف و اقدامات مورد نیاز برای درمان بیماری سوالاتی را مطرح خواهد کرد.

با توجه به نشانه­‌های سرطانی که بیمار از خود بروز می­‌دهد، پزشک ممکن است برای تشخیص صحیح علت این عارضه‌ها، تست‌­های بیشتری را تجویز کند.

درمان افت پلاکت خون

کاهش سطح پلاکت خون با توجیه پایین بودن سطح پلاکت خون نشانه سرطان است، می­تواند برای روزها و یا سال­ها باقی بماند.

مدت زمان باقی ماندن این مشکل در بیماران یکسان نیست و ممکن است برای هر شخصی متفاوت باشد. در کسانی که کاهش سطح پلاکت خونشان خفیف است، درمان دارویی نیاز نیست و این اشخاص پس از گذشت مدتی بهبود پیدا می‌کنند اما در کسانی که بیماری در آن­ها شدیدتر است، نیازمند درمان­‌های خاص هستند:

1. تزریق خون و پلاکت:

در صورتی که سطح خون و فاکتورهای خونی بسیار کم شود، پزشک با تزریق پک‌­های خون و پلاکت، مقادیر از دست رفته را جبران می­‌کند.

۲. دارو:

اگر علت بیماری در فرد مربوط به سیستم ایمنی باشد، پزشک متخصص داروهایی تجویز می­‌کند که تعداد پلاکت­‌های خون افزایش پیدا کند. اولین دارویی که مورد استفاده قرار می‌­گیرد کورتیکواستروئیدها هستند و در صورتی که پاسخگو نباشند، از داروهای قوی‌­تری برای درمان استفاده می­‌شود.

3. عمل ‌جراحی:

اگر درمان­‌های دیگر برای بیمار بی‌­فایده بود، عمل جراحی طحال در دستور کار پزشک قرار می‌­گیرد.

۴. تعویض پلاسما:

در شرایطی که بیماری بسیار پیشرفت کند و وضعیت اورژانسی برای بیمار ایجاد ‌کند، از این روش درمانی استفاده می‌شود که البته کاربرد آن بسیار کمتر از سایر متودهای ذکر شده جهت درمان کاهش سطح پلاکت­‌ها می­‌باشد.

معرفی غذاهای مفید برای تقویت پلاکت خون

افت پلاکت خون، به‌ویژه در بیماران مبتلا به سرطان یا افرادی که تحت درمان‌هایی مثل شیمی‌درمانی قرار دارند، ممکن است نگرانی‌های زیادی ایجاد کند. یکی از راه‌های مؤثر در حمایت از عملکرد مغز استخوان و بهبود تولید پلاکت‌ها، اصلاح رژیم غذایی است. در این بخش، به معرفی غذاهایی می‌پردازیم که به صورت طبیعی می‌توانند به افزایش پلاکت خون کمک کنند.

۱. میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان

میوه‌هایی مانند انار، کیوی، پاپایا، پرتقال و گریپ‌فروت سرشار از ویتامین C هستند که به تقویت سیستم ایمنی و افزایش جذب آهن کمک می‌کنند. ویتامین C با افزایش تولید گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها نقش حیاتی دارد.

۲. سبزیجات برگ‌دار تیره

اسفناج، برگ چغندر، کلم بروکلی و کلم پیچ (کِیل) سرشار از ویتامین K هستند که برای فرآیند انعقاد خون ضروری است. همچنین آهن، فولات و ویتامین A موجود در این سبزیجات به بهبود عملکرد مغز استخوان کمک می‌کنند.

۳. غذاهای حاوی آهن

کمبود آهن یکی از عوامل افت پلاکت خون است. گوشت قرمز (مخصوصاً جگر)، عدس، لوبیا، نخود، و زرده تخم‌مرغ منابع خوبی از آهن هستند. توصیه می‌شود این غذاها همراه با منابع ویتامین C مصرف شوند تا جذب آهن بهتر شود.

۴. غذاهای غنی از فولات (اسید فولیک)

فولات یکی از ویتامین‌های گروه B است که در تقسیم سلولی و ساخت سلول‌های خونی جدید نقش دارد. منابع مهم آن عبارتند از:

  • سبزیجات برگ‌دار
  • لوبیا و عدس
  • آووکادو
  • غلات کامل غنی‌شده

۵. منابع ویتامین B12

ویتامین B12 به ساخت سلول‌های خونی جدید کمک می‌کند. کمبود آن ممکن است منجر به کم‌خونی و کاهش پلاکت شود. غذاهای غنی از B12 عبارتند از:

  • گوشت قرمز
  • ماهی (در صورت مصرف)
  • تخم‌مرغ
  • لبنیات

۶. دانه‌ها و مغزها

مغزهایی مانند گردو، بادام و دانه‌هایی مانند تخم کتان و تخم شنبلیله حاوی امگا ۳، ویتامین E و آهن هستند که در حفظ سلامت عمومی خون نقش دارند. البته مصرف آن‌ها باید متعادل باشد، به‌ویژه در کسانی که دچار خونریزی فعال هستند.

۷. آب کافی و مایعات سالم

هیدراته نگه‌داشتن بدن برای عملکرد مطلوب مغز استخوان ضروری است. آب، آب‌میوه‌های طبیعی و آب نارگیل می‌توانند گزینه‌های مفیدی باشند. از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکل پرهیز شود، زیرا ممکن است باعث اختلال در تولید پلاکت شوند.

🛑 غذاهایی که باید از آن‌ها پرهیز کرد:

  • الکل: به شدت بر تولید پلاکت‌ها اثر منفی دارد.
  • غذاهای فرآوری‌شده و شور: ممکن است باعث اختلال در جذب مواد مغذی شوند.
  • نوشابه‌ها و شیرینی‌های صنعتی: فاقد مواد مغذی و سرشار از قندهای مضر هستند.

پیروی از رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی می‌تواند نقش چشمگیری در افزایش طبیعی پلاکت‌های خون داشته باشد. با این حال، در موارد شدید ترومبوسیتوپنی، رژیم غذایی تنها کافی نیست و باید همراه با درمان دارویی یا تزریق پلاکت تحت نظر پزشک ادامه یابد.

سؤالات پرتکرار درباره پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است

آیا پایین بودن پلاکت خون همیشه نشانه سرطان است؟

خیر. پایین بودن پلاکت خون ممکن است در اثر بیماری‌های زیادی مانند عفونت‌ها، مشکلات خودایمنی، داروها یا کمبود ویتامین ایجاد شود. اما اگر با علائم دیگری مثل خستگی شدید، خونریزی‌های بی‌دلیل یا کبودی همراه باشد، باید احتمال سرطان به‌خصوص سرطان‌های خونی بررسی شود.

چه زمانی پایین بودن پلاکت خون می‌تواند نشانه سرطان باشد؟

وقتی ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت) به همراه نشانه‌هایی مثل کاهش وزن ناگهانی، تب مداوم، دردهای استخوانی یا تورم غدد لنفاوی باشد، احتمال سرطان‌هایی مثل لوسمی یا لنفوم بالا می‌رود. در چنین شرایطی نیاز به بررسی تخصصی و انجام آزمایش خون و مغز استخوان وجود دارد.

در آزمایش خون چه عددی برای پلاکت نگران‌کننده است؟

عدد نرمال پلاکت‌ها بین 150,000 تا 450,000 در هر میکرولیتر است. افت پلاکت به زیر 100,000 نیاز به بررسی دارد و زمانی که به زیر 50,000 برسد، خطر خونریزی بالا می‌رود. در سرطان‌ها، ممکن است این عدد به زیر 20,000 یا حتی 10,000 هم کاهش یابد.

پایین بودن پلاکت در کودکان هم می‌تواند نشانه سرطان باشد؟

در بیشتر موارد ترومبوسیتوپنی در کودکان به دلیل عفونت‌های ویروسی یا ITP ایجاد می‌شود که گذرا است. اما در موارد نادر، افت پلاکت می‌تواند ناشی از بیماری‌های خونی جدی مانند لوسمی باشد. ارزیابی پزشک و بررسی سایر علائم ضروری است.

چگونه می‌توان تشخیص داد که پایین بودن پلاکت خون به دلیل سرطان است؟

پزشک بر اساس سابقه پزشکی، علائم همراه، معاینه فیزیکی و نتایج آزمایش خون، تشخیص می‌دهد که آیا افت پلاکت می‌تواند نشانه سرطان باشد یا خیر. در موارد مشکوک، نمونه‌برداری از مغز استخوان برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی انجام می‌شود.

آیا بعد از شیمی‌درمانی پایین بودن پلاکت طبیعی است؟

بله. یکی از عوارض شایع شیمی‌درمانی، کاهش تولید سلول‌های خونی از جمله پلاکت‌هاست. در اکثر بیماران این وضعیت موقتی است و پس از پایان درمان یا با مصرف داروهای محرک مغز استخوان، تعداد پلاکت‌ها به حالت طبیعی برمی‌گردد.

آیا درمانی برای پایین بودن پلاکت ناشی از سرطان وجود دارد؟

بله. بسته به علت کاهش پلاکت، درمان شامل تزریق پلاکت، داروهای محرک تولید پلاکت، درمان عامل زمینه‌ای (مانند درمان سرطان)، یا در موارد خاص، برداشتن طحال است. انتخاب روش درمان بستگی به شدت بیماری و شرایط بیمار دارد.

کلام آخر

افت پلاکت خون می‌تواند برای هر کسی نگران‌کننده باشد، اما آگاهی، پیگیری و اصلاح سبک زندگی می‌توانند شرایط را کنترل‌پذیر کنند. حالا که می‌دانید پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است یا نه، وقت آن رسیده که از این آگاهی برای مراقبت از خودتان یا عزیزانتان استفاده کنید.

🌱 یادتان باشد: غذا فقط سوخت بدن نیست؛ درمانی طبیعی برای بازسازی سلول‌ها و بازیابی قدرت زندگی‌ست.

✍️ حالا نوبت شماست!
آیا تجربه افت پلاکت داشتید؟
آیا علائمی مثل خونریزی، کبودی یا خستگی را تجربه کرده‌اید؟
در قسمت دیدگاه‌ها برایمان بنویسید. تجربه‌تان می‌تواند نوری باشد برای مسیر درمان دیگران.

برچسب ها:

به این مقاله چند ستاره میدهید؟

این مطلب را به دوستان خود پیشنهاد دهید

18 پاسخ

    1. درود بر شما، امیدواریم که این اتفاق نیفته و دوستتون سلامتی کاملشون رو بدست بیارن

  1. باسلام من متوجه شدم که پلاکت خونم 66توآزمایشهایی که دادم اینونوشته بودوتارفتم دکتردیدگفت که درصدپلاکتهای خونه شماخیلی پایینه وبایددرمان بشیدالان نمیدونم بایدچیکارکنم راهنمایی کنیدلطفا

    1. سلام، شما باید به پزشک خون مراجعه کرده و بر اساس نظر ایشون تحت درمان قرار بگیرید

  2. برای پایین بودن پلاکت خون باید پیش چه دکتری بریم؟

    1. درود بر شما. برای پایین بودن پلاکت خون، باید به یک پزشک هماتولوژیست مراجعه کنید.

  3. از راهنمایی که کردید سپاسگزارم. خیلی مطلب کاربردی هستش

  4. پلاکت خون ‌دوستم گفتن ۳ وسردرد ولاغر شده کبودی پیگیر آزمایش ودرمان ایا مبتلا ب سرطان شده آیا امید ب درمان هست

  5. پلاکت خون ‌دوستم گفتن ۳ وسردرد ولاغر شده کبودی پیگیر آزمایش ودرمان ایا مبتلا ب سرطان شده آیا امید ب درمان هست

  6. سلام.انتشارچنین مطالب مفیدکه باعث بالارفتن سطح اطلاعات مخاطب شده بسیارارزشمندوکاربردی هستندجای قدردانی وتشکر ویژه داره.سپاسگذارم،خسته نباشید.
    امیدوارم هیچکس به چنین بیماری مبتلانشه.انشاالله🤲

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بروزترین مقالات

بهترین آبمیوه برای شیمی‌درمانی

بهترین آبمیوه برای شیمی‌درمانی: کدام نوشیدنی‌ها حالتان را بهتر می‌کنند؟

1404-07-19
تاثیر یوگا بر سرطان

تاثیر یوگا بر سرطان؛ آیا واقعاً می‌توان با حرکات آرام، ذهن و سلول‌ها را درمان کرد؟

1402-08-02
چگونه پستان خود را پس از تخلیه بازسازی کنیم؟

چگونه پستان خود را پس از تخلیه بازسازی کنیم؟

1402-07-26