سرطان کیسه صفرا، به علت جهش هایی که در DNA سلول های صفرا رخ داده است، ایجاد می شود و باعث رشد بدون توقف و ایجاد تومورهای بدخیم، در صفرا، می شود. این که علائم سرطان کیسه صفرا و پولیپ کیسه صفرا چیست؟ و سرطانی شدن کیسه صفرا، چه اتفاقاتی برای بدن می افتد، چیزی است که در این مقاله بای بای سرطان مورد بررسی قرار گرفته است.
این بیماری، تمایل کمتری به متاستاز به ارگان های اطراف مثل کبد و گره های لنفاوی دارد.
کیسه صفرا، ارگانی توخالی و شبیه به هلو است که صفرا در آن جا ذخیره و تغلیظ می شود تا در مواقع ضروری، به روده کوچک تخلیه شده تا به تجزیه و هضم چربی ها کمک کند.
کیسه صفرا، اندازه ای در حدود ۷ تا ۱۰ سانتیمتر دارد و در لوب راست و زیر کبد، واقع شده است. حال شرایطی را در نظر بگیرید که این عضو سرطانی شده است و به دنبال سرطانی شدن آن، کارکردش نیز دچار مشکل شده است.
سرتان صفرا
سرطان کیسه صفرا، بیماری بسیار نادر است که در سلول های غده مانند پوشاننده سطح کیسه صفرا، به وجود می آید. اگر این سرطان در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، به واسطه ی جراحی و خارج سازی عضو، از احتمال درمان بالایی برخوردار خواهد بود.
علل ایجاد سرطان کیسه صفرا
ریسک فاکتورها، دلایلی هستند که باعث افزایش احتمال بروز بیماری ها و یا سرطان می شود. البته وجود این فاکتورها، به منزله ابتلای قطعی فرد به سرطان یا بیماری های دیگر نیست.
در ادامه، چند نمونه از فاکتورهایی که ریسک ابتلا به بیماری های کیسه صفرا از جمله سرطان را افزایش می دهند، را بررسی خواهیم کرد.
1- سنگ های صفراوی:
شایع ترین علت بروز سرطان کیسه صفرا است. سنگ صفراوی، از کلسترول و باقی موادی تشکیل می شود که در کیسه صفرا شکل می گیرد و منجر به بروز عفونت های مزمن می شود.
2- کیسه صفرا پورسلین:
در این موقعیت، دیواره های داخلی کیسه صفرا با رسوبات کلسیم پوشانده می شوند. این شرایط، معمولا بعد از ابتلا به عفونت های شدید کیسه صفرا رخ می دهد.
3- جنس مونث:
عفونت های کیسه صفرا در خانوم ها شایع تر از مردان است.
4- چاقی:
چاقی و اضافه وزن، باعث ایجاد سنگ های کیسه صفراوی می شود که خود یکی از دلایل ایجاد شدن سرطان است.
5- سن بالا:
این نوع سرطان، بیشتر در افراد مسنی ایجاد میشود که در رده سنی بالای ۶۵ سال قرار دارند.
6- قومیت و جغرافیا:
بررسی ها نشان می دهد که عوامل جغرافیایی نیز در ابتلا به سرطان کیسه صفرا، می تواند موثر باشد. مردم کشورهایی مثل هند، پاکستان، اروپای مرکزی و کشورهای آمریکای جنوبی بیشتر از سایرین، به این سرطان مبتلا می شوند.
7- کیست های کلودک:
در این شرایط، کیست هایی در کنار مجرای صفراوی تشکیل می شود که سلولهای مجرای صفراوی و در نتیجه کیسه صفرا را درگیر می کند.
8- کلانژیت اسکلروزان اولیه:
در این وضعیت، سلول های مجرای صفراوی دچار عفونت می شوند که همین امر باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان خواهد شد.
9- سابقه خانوادگی:
سابقه ابتلا به سرطان در هر یک از اعضای خانواده، ریسک بروز آن را در دیگر اعضا بالا می برد.
پولیپ کیسه صفرا چیست؟
پولیپ کیسه صفرا، رشد توده ای است که منجر به ایجاد برآمدگی هایی در دیواره داخلی صفرا می گردد. بعضی از پولیپ‌های کیسه صفرا، به دلیل رسوبات کلسترول در دیواره صفرا ایجاد می شوند و برخی دیگر ممکن است به دلیل تومورهای کوچک سرطانی یا غیرسرطانی و یا عفونت های مزمن ایجاد شده باشند.
پولیپ هایی که بزرگتر از ۱ سانتیمتر هستند، احتمال سرطانی بودنشان بیشتر خواهد بود؛ بنابراین متخصصین در افرادی که پولیپ کیسه صفرا بزرگی دارند، عمل جراحی و برداشتن کیسه صفرا را به عنوان درمان، مناسب می دانند.
علائم پولیپ کیسه صفرا
با این که پولیپ کیسه صفرا معمولا بی علامت هستند ولی در بعضی موارد، این پولیپ ها علائمی از خود بروز می دهند که شامل موارد زیر است:
- احساس ناراحتی در قسمت بالا و راست شکم
- نفخ
- حالت تهوع
- عدم تحمل غذا
علائم سرطان کیسه صفرا
علائم سرطان کیسه صفرا، معمولا در شرایطی بروز می کنند که سرطان پیشرفت کرده باشد.
در ادامه، به مهمترین این علائم پرداختیم.
- درد شدید و ناگهانی در قسمت بالا و راست شکم یا در مرکز شکم و زیر دنده ها
- درد پشت بین دو کتف
- درد شانه ی راست
- تهوع و استفراغ
- خستگی و بی حالی
تشخیص سرطان کیسه صفرا
پس از شک به وجود سرطان در فرد، بر اساس علائم سرطان کیسه صفرا، شرح حال گیری و انجام معاینات بالینی توسط پزشک، انجام تست های تشخیصی برای تایید یا تکذیب این موضوع، ضرورت می یابد.
در ادامه، به چند نمونه از این تست ها، اشاره می کنیم:
1- آزمایش خون (Blood tests):
در این آزمایش، عملکرد کبد و کیسه صفرا با بررسی مقدار بیلیروبین خون بررسی می شود. مقادیر زیاد بیلیروبین در خون، باعث بروز یرقان شده و زیاد بودن آن ناشی از نشان از اختلال کبد و کیسه صفرا است.
از طرف دیگر، تومور مارکرهای خون نیز مورد بررسی قرار می گیرند. تومور مارکرها، موادی هستند که از سلول های سرطانی و تومورها ترشح می شوند و در تشخیص سرطان، می توانند کمک کننده باشند.
2- انواع سونوگرافی (Ultrasound):
در این متود، از امواج فراصوت برای تشکیل تصاویری از داخل شکم استفاده می شود و به دو صورت قابل انجام است:پ
- سونوگرافی شکم (Abdominal ultrasound) اولین روشی است که در اشخاصی که در قسمت بالایی و راست شکم، دچار درد می شوند و یا به درجاتی از یرقان مبتلا شده اند، جهت تشخیص سرطان، انجام می شود.
- سونوگرافی اندوسکوپی یا لاپاروسکوپی (Endoscopic or laparoscopic ultrasound) در این متود، وسیله ای وارد بدن می شود و از نزدیکی کیسه صفرا، تصاویر آن را نمایش می دهد.
3- بیوپسی (Biopsy):
در بیوپسی، پزشک متخصص نمونه ای از بافت سرطانی و یا تومور کیسه صفرا برداشته و در آزمایشگاه های تخصصی، بررسی می کند.
4- کلانژیوگرافی (Cholangiography):
متود عکس برداری است که از آن، برای بررسی مسدود بودن و یا گشادی یا تنگی مجاری صفراوی استفاده می شود. تنگی مجاری، می تواند ناشی از وجود تومور یا رسوب کلسترول باشد که در نهایت منجر به بروز عفونت و ایجاد سرطان خواهد شد.
5- آنژیوگرافی (Angiography):
روشی است که با استفاده از اشعه X، از عروق عکس برداری می شود. در این روش، عروق اطراف کیسه صفرا و فشارخون آن ناحیه، مورد بررسی قرار می گیرد.
چرا که وجود تومورها و بدخیمی ها، می تواند در فشارخون و تنگ شدن عروق اطراف، تاثیرگذار باشد.
6- لاپاروسکوپی (Laparoscopy):
نوعی جراحی است که در آن، پزشک شکافی کوچک در شکم بیمار ایجاد می کند و لول های نازک و بلند که در سر آن دوربین و چراغ قرار دارد را وارد شکم بیمار می کند تا کیسه صفرا و بافت های اطرافش جهت وجود هرگونه تومور و سرطان بررسی کند.
از این روش، برای تشخیص مرحله ی سرطان نیز استفاده می شود. همچنین در مواقع لازم، با استفاده از ابزارهای خاص، نمونه برداری یا بیوپسی نیز برای آزمایشات بیشتر انجام می گیرد.
7-سایر روش های عکسبرداری شامل CT Scan و MRI
درمان سرطان کیسه صفرا
روش درمان انتخابی با توجه به شرایط عمومی بیمار و مرحله ی بیماری، انتخاب و اجرا می شود.
انواع روش های درمان سرطان کیسه صفرا:
1- جراحی روشی است که خود شامل دو نوع اصلی است:
جراحی درمان بالقوه (Potentially curative surgery)
این جراحی، زمانی انجام می شود که عکسبرداری های تشخیصی صورت گرفته است و تومور و سرطان می توانند به طور کامل برداشته شوند. خود این جراحی نیز به دو دسته تقسیم میشود:
- قابل برداشتن (Resectable) که پزشک می تواند به طور کامل بافت سرطانی را با عمل جراحی خارج کند.
- غیرقابل برداشتن (Unresectable) زمانی است که سرطان بسیار پیشرفته و پخش شده است و نمی توان آن را به طور کامل برداشت.
جراحی تسکینی:(Palliative surgery)
روشی است برای تسکین درد و علائم سرطانی که بسیار بدخیم است و نمیتوان آن را به طورکامل خارج کرد.
2- رادیوتراپی (Radiation Therapy)
در رادیوتراپی، از امواج و ذرات پرانرژی برای از بین بردن و یا کوچکتر کردن تومورها و سرطان کیسه صفرا استفاده میشود که به دو صورت داخلی و خارجی قابل انجام خواهد بود.
3- شیمی درمانی (Chemotherapy)
در این روش‌درمانی، از داروهای بسیار قوی برای نابود کردن پولیپ کیسه صفرا استفاده می شود. این داروها به دو صورت تزریقی و خوراکی، قابل مصرف هستند. از این روش، به صورت ترکیبی با رادیوتراپی و جراحی استفاده میشود.
4- درمان هدفمند (Targeted Therapy)
در درمان هدفمند، ژنها و نقاط ضعف سلول های سرطانی توسط داروهای خاص، مورد هدف قرار گرفته می شوند. این درمان، با حداقل عوارض جانبی همراه است.
5- ایمونوتراپی (Immunotherapy)
در ایمونوتراپی، متخصصین از داروهایی استفاده می کنند که سیستم ایمنی را برای مقابله با سرطان تقویت می کنند. همچنین باعث می شوند تا سیستم ایمنی بدن سلول های سرطانی را سریع تر و راحت تر شناسایی کنند.
6- درمان‌تسکینی (Palliative Therapy)
در این روش درمانی، تمرکز و تلاش پزشکان بر این است تا علائم و عوارض جانبی پولیپ کیسه صفرا را در بیمار کاهش دهند. به عنوان مثال از داروهایی استفاده می شود که درد، خارش و تهوع و استفراغ را کاهش می دهد.
راه های پیشگیری از ابتلا سرطان کیسه صفرا
هیچ راه قطعی برای جلوگیری از ابتلا به علائم سرطان کیسه صفرا وجود ندارد اما می‌توان با رعایت نکاتی خاص، ریسک ابتلا به این بیماری را به طرز چشم‌گیری کاهش داد و از بروز سرطان تا حد زیادی جلوگیری کرد.
نکاتی که باید رعایت شوند شامل:
- کاهش وزن و حفظ وزن در محدوده ایده‌آل
- فعالیت فیزیکی و ورزش
- استفاده از رژیم های غذایی پرفیبر و سالم
- دوری و عدم مصرف از الکل و سیگار
کلام آخر
سرطان کیسه صفرا، یکی از سرطان‌های خوشخیم است و در صورت تشخیص سریع در مراحل اولیه، قابل درمان می‌باشد.
در صورت نبود این ارگان در بدن، اختلال جدی‌ای بر عملکرد بدن وارد نخواهد شد، لذا درصد مرگ و میر ناشی از این سرطان، بسیار اندک است.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
