در زمانه‌ای که انواع و اقسام رژیم‌های کاهش وزن و سالم‌خوری باب شده‌اند، ارتباط رژیم فستینگ و سرطان امری ثابت شده است؛ همچنین این رژیم به عنوان یک تکنیک کاهش وزن و موثر در شکستن استپ وزنی افراد مقاوم به کاهش وزن، محبوبیت بسیاری به دست آورده است.
از این رو در این مقاله‌ی بای بای سرطان قصد داریم علاوه بر تمرکز بر روی مزایای ضدسرطانی رژیم فستینگ، روش انجام و معایب آن را نیز مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
رژیم فستینگ چیست؟
رژیم فستینگ در سال‌های اخیر به عنوان یک استراتژی کاهش وزن و بهبود سلامتی محبوبیت زیادی به دست آورده است. این برنامه غذایی شامل تناوب بین دوره‌های فستینگ و غذا خوردن در بازه‌های زمانی مشخص است.
در این بخش از مقاله، راهنمای جامع، روش‌های مختلف فستینگ متناوب، فوایدی که این رژیم به افراد ارائه می‌دهد و همچنین چگونگی گنجاندن آن در سبک زندگی امروزی را بررسی خواهیم کرد.
رژیم فستینگ یک الگوی غذایی است که بین دوره‌های روزه‌داری و غذا خوردن در گردش است. این متود غذایی و یا بهتر است بگوییم یکی از احکام دینی اسلام است که در قرآن فواید بسیار زیادی برای آن ذکر شده است.
این رژیم بر روی چیزی که افراد می‌خورند، تمرکز ندارد؛ بلکه بیشتر بر روی زمانی که غذا خورده میشود، تأکید دارد. مفهوم فستینگ ریشه در این واقعیت دارد که اجداد ما به طور طبیعی دوره‌های روزه‌داری را به دلیل محدودیت‌های غذایی که وجود داشت و یا عدم دسترسی آن‌ها به منابع غذایی تجربه می‌کردند و در زمان حال، این متود به عنوان روشی ثابت شده جهت پاکسازی و حفظ سلامت بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع رژیم فستینگ
انواع مختلفی از فستینگ وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
فستینگ ۱۲ ساعته:
این رویکرد شامل نخوردن غذا به مدت ۱۲ ساعت در طول روز است که معمولا ۱۲ ساعت اولیه روز به عنوان بهترین زمان فستینگ توصیه میشود اما لزوما به این معنی نیست که این روزه باید طبق ساعاتی که متخصص تغذیه مشخص کرده است، تعیین شود و برنامه‌ی ساعتی آن یک چیز کاملا سلیقه‌ای است.
برای مثال ممکن است فردی آخرین وعده غذایی خود را ساعت ۷ بعد ازظهر مصرف کرده باشد و دوباره وعده غذایی بعدی خود را باید ۱۲ ساعت بعد، یعنی ساعت ۷ صبح مصرف شود.
فستینگ ۱۶/۸:
این نوع از رژیم فستینگ غذایی که به رژیم غذایی Leangains نیز شناخته میشود، شامل دوره‌های غذا نخوردن و فستینگ ۱۶ ساعته و محدود کردن دوره‌های غذا خوردن افراد به ۸ ساعت در طول شبانه روز است.
به عنوان مثال ممکن است فردی ساعت ۱۲ بعد ازظهر غذا بخورد و ۱۶ ساعت بعد از آن می‌تواند وعده غذایی خود را تا بازه ۸ ساعته مصرف کند؛ البته بهتر است ساعت خورد و خوراک را طوری تنظیم کنید که با ساعت خواب تداخلی نداشته باشد.
فستینگ متناوب:
با این رویکرد افراد می‌توانند مانند فستینگ‌های معمول، غذا را بعد از ساعتی مشخص مصرف کنند، با این تفاوت که این وعده‌های غذایی می‌تواند کاملا رژیمی و کم‌کالری باشد؛ در حالی که در فستینگ‌های عادی فرد می‌تواند هر ماده غذایی، اعم از پرکالری و کم‌کالری را مصرف کند.
رژیم فستینگ ۵/۲:
یکی‌دیگر از رژیم‌های خاص فستینگ که ممکن است توسط متخصصین تغذیه برای افرادی با مشکل اضافه وزن تجویز شود، رژیم ۵/۲ است.
در این نوع فستنیگ، افراد در ۵ روز از هفته به طور معمول غذا می‌خورند اما در دو روز باقی مانده از هفته کالری دریافتی خود را بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ کالری محدود می‌کنند.
هر یک از این روش‌های فستینگ، مزایا و انعطاف‌پذیری منحصر به فردی را ارائه دادهو به افراد این امکان را می‌دهند تا رژیمی را انتخاب کنند که به بهترین شکل ممکن با سبک زندگی آن‌ها و اهداف استفاده از فستینگ مطابقت دارد.
رژیم فستینگ و سرطان
تحقیقات گسترده‌ای بر روی تاثیر رژیم فستینگ و سرطان صورت گرفت که طبق نتایج بدست آمده مشخص شد محدودیت‌هایی که رژیم فستینگ برای دریافت کالری و قند برای بدن افراد ایجاد می‌کند، می‌تواند یکی از مداخلات موثر در پیشگیری از سرطان باشد.
رژیم فستینگ باعث کاهش رشد تومورهای اولیه که هنوز بدخیم نشده‌اند از طریق کاهش گلوکز مصرفی، کاهش عوامل التهابی و هورمون‌هایی که برای کاهش قند خون ترشح میشود، کاهش استرس‌های اکسیداتیو و آسیب‌های DNA ناشی از رادیکال‌های آزاد وارد شده به بدن از طریق مواد غذایی میشود.
رژیم فستینگ باید متناوب و متعادل شود؛ چرا که اگر افراد برای مدت طولانی بدن خود را از دریافت کالری محدود کنند، ممکن است دچار سوء تغذیه شوند.
در این تحقیقات همچنین مشخص شد که رژیم فستینگ که به صورت متناوب و هدفمند دنبال شود، امکان دارد به همان اندازه که در امر پیشگیری از بروز سرطان موثر است، در امر درمان آن نیز موثر ظاهر شود.
طبق مطالعات صورت گرفته، مشخص شد که فستینگ کوتاه مدت که فرد برای مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت مواد غذایی خاصی مصرف نمی‌کند، ممکن است روند رشد تومورها و سلول‌های سرطانی را به طرق مختلفی کاهش کند.
فستینگ متناوب علاوه بر کاهش سرعت رشد سلول‌های سرطانی و پیشگیری از بروز آن می‌تواند باعث حفظ وزن افراد در محدوده ایده‌آل شود و از لاغری و یا چاقی بیش از حد افراد جلوگیری می‌کند.
نحوه اثربخشی رژیم فستینگ و دیابت
رژیم فستینگ با قرار دادن بدن افراد در حالت تغییر متابولیک عمل می‌کند. در طول دوره‌های فستینگ، بدن افراد ذخایر قند خون خود را تماما مصرف کرده و شروع به سوزاندن و استفاده از چربی‌های اضافی بدن برای تهیه انرژی موردنیاز بدن می‌کند.
این تغییر سوخت متابولیک امری است که موجب کاهش وزن و همراه داشتن مزایای سلامتی مرتبط با رژیم فستینگ و سرطان خواهد بود. با محدود کردن دوره‌های زمانی که غذای مصرفی، افراد به بدن خود زمان کافی می‌دهند تا کالری‌های ذخیره شده را بسوزاند و جهت تأمین انرژی موردنیاز سلول‌ها، از ذخایر چربی استفاده کند.
مهم‌ترین فواید رژیم فستینگ
تحقیقات نشان داده است که علاوه بر ارتباط موثر رژیم فستینگ و سرطان، این سبک غذایی اثرات مثبت متعددی به برای بدن همراه دارد که در ادامه به چند نمونه از بارزترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
کاهش وزن:
رژیم فستینگ (fasting) باعث کاهش کالری‌های دریافتی و افزایش چربی سوزی در افراد میشود؛ به همین دلیل امروزه متخصصین تغذیه از این متود برای کاهش وزن و لاغری مراجعین خود استفاده می‌کنند.
از آنجایی که فستینگ می‌تواند کاهش وزن را تسهیل کند و یا باعث شود که افراد در وزن ایده‌آل باقی بمانند و سلامت آن‌ها حفظ شود، بنابراین به کارگیری این رژیم محدودیتی نداشته و برای همه افراد توصیه میشود.
بهبود حساسیت نسبت به انسولین:
طبق تحقیقات صورت گرفته بر روی رژیم فستینگ و دیابت، مشخص شده است که فستینگ می‌تواند حساسیت بدن و سلول‌های آن را نسبت به انسولین افزایش دهد و به طور بالقوه خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد که نتیجه آن کنترل قند خون و حفظ آن در محدوده ایده‌آل خواهد بود.
کاهش التهاب:
رژیم فستینگ توانسته است نشانگرهای التهاب را در بدن کاهش دهد که همین امر از بروز بیماری‌های مزمن و مرتبط با التهابات نواحی مختلف بدن جلوگیری می‌کند.
بهبود عملکرد مغز:
از آن جایی که افراد می‌توانند با فستینگ متناوب میزان چربی مضر بدن خود را تا حد زیادی کاهش دهند، به همین دلیل این امر تاثیرات بسیاری مثبتی بر روی عملکرد مغز داشته و باعث بهبود حافطه و سلامت کلی مغز افراد خواهد شد.
افزایش طول عمر:
بر اساس نتایج مطالعات انجام شده و احکام دینی که در کتب الهی آمده است، رژیم فستینگ ممکن است در طولانی‌تر شدن عمر انسان موثر باشد؛ اگر چه تحقیقات بیشتری برای درک کامل این موضوع موردنیاز است اما با بررسی کلی فواید و اثرات مثبتی که فستینگ بر بد دارد، طولانی‌تر شدن عمر انسان امری غیرممکن نخواهد بود.
معایب رژیم فستینگ
متخصصین تغذیه بر این باورند که رژیم فستینگ علاوه بر مزایا و فوایدی که دارد، ممکن است معایبی نیز به همراه داشته باشد و باعث بروز عوارض جانبی خاصی در افراد شود. در ادامه به چند نمونه مهم از این معایب و عوارض جانبی رژیم فستینگ اشاره می‌کنیم:
احساس ضعف و گرسنگی شدید:
شاید تعجب آور نباشد که گرسنگی یکی از اولین و شایع‌ترین عوارض جانبی رژیم فستینگ متناوب است که خارج از محدوده وزن و سن افراد برای همه اتفاق خواهد افتاد.
این عارضه به این دلیل بروز پیدا می‌کند که افراد برای مدت نسبتا طولانی کالری دریافتی بدن خود را قطع می‌کنند و بدن از ذخایر انرژی خود مصرف می‌کند که همین امر موجب بروز احساس گرسنگی در افراد میشود.
سردرد و احساس سبکی‌سر:
سردرد از دیگر عوارض جانبی شایع رژیم فستینگ است که معمولا در چند روز اول شروع این متود اتفاق خواهد افتاد. متخصصین دریافتند که سردردهای ناشی از فستینگ که به سردردهای ناشتایی نیز معروف است، معمولا در ناحیه پیشانی مغز رخ می‌دهد و شدت درد آن خفیف تا متوسط خواهد بود.
مشکلات گوارشی:
مشکلات گوارشی از جمله یبوست، اسهال، حالت تهوع و نفخ از علائمی هستند که ممکن است در صورت انجام فستینگ برای مدت طولانی در افراد رخ دهد.
کاهش مصرف غذا به واسطه رعایت رژیم فستینگ، ممکن است بر روی هضم غذای افراد تاثیر منفی بگذارد و به دلیل عدم مصرف آب برای مدت طولانی، باعث کم آب شدن روده‌ها شده و یبوست رخ خواهد داد.
علاوه بر این، به واسطه‌ی تغییراتی که فستینگ در رژیم غذایی سرطان افراد ایجاد می‌کند، ممکن است باعث ایجاد نفخ و اسهال در افراد شود.
تحریک‌پذیری و تغییرات خلقی:
برخی از افراد ممکن است هنگام فستینگ، تحریک‌پذیری و سایر اختلالات خلقی را تجربه کنند. به طور کلی وقتی قند خون بدن پایین می‌آید، ممکن است باعث تحریک‌پذیری شده و افراد به راحتی کنترل اعصاب خود را از دست بدهند.
قند خون پایین یا هایپوگلایسمی می‌تواند در طول دوره‌های فستینگ که میزان کالری و قند دریافتی بدن محدود میشود، رخ دهد که همین امر موجب کاهش تمرکز و اضطراب در افراد میشود.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان به تاثیرات رژیم فستینگ و سرطان پرداختیم و مزایای فراوانی را در خصوص این نوع رژیم غذایی برشمردیم.
همچنین از ارتباط مستقیم رژیم فستینگ و دیابت صحبت کردیم و آن را یکی از مهم‌ترین فواید این رژیم دانستیم؛ در نهایت معایب رژیم فستینگ را مورد بررسی قرار دادیم و پیروی از این متود را برای بیماران سرطانی منوط به نظر متخصص مربوطه دانستیم.
منابع
یک پاسخ
در رژیم فستینگ باید مصرف گلوکز و گلوتامین اجتناب کرد و بهتره مدت کوتاهی از مصرف کربوهیدرات صرف مضر گرد یعنی برنج و نان را حذف کرد و مدتی حتی سبزیجات و میوه جات نخورد و به جاش هر ۲۴ ساعت تخم مرغ یا ماهی یا مرغ یا گوشت گوسفند یا گوساله خورد و در دوره فستینگ فقط اجازه مصرف آب وجود دارد یعنی هرچقدر میخواهید آب بخورید روزی ۲ الی ۳ لیتر آب بخورید و مصرف شیرینیجات و ترشیجات و نوشابه و الکل و دخانیات و تنقلات چیپس و پفک ممنوع هست و باید از زندگی کاملا حذف شوند استفاده از گوشت های فراوری شده پثل همبرگر و کالباس و سویس ممنوع هست ولی از لبنیات بخصوص شیر و خامه سالم میشود استفاده کرد استفاده از روغن ممنوع هست ولی میشود از روغن زیتون و روغن کنجد استفاده کرد استفاده از کره گیاهی ممنوع هست ولی میشود از کره حیوانی استفاده کرد برای پایین آوردن سطح گلوکز حتی لازم شده از مصرف خرما و عسل و میوه های شیرین اجتناب کنید ولی به جاش از مکمل ویتامین استفاده کنید بهترین روش فستینم رژیم هفت روزه هست یعمی فستینگ را به مدت هفت روز ادامه دهید و هفته بعد رژیم عادی داشته باشید ولی در رژیم عادی شیرینیجات و ترشیجات و نوشابه و الکل و دخانیات را حذف کنید ولی میتونید میوه و سبزی استفاده کنید و مصرف برنج و نان را بسیار محدود کنید