کنترل عوارض بی‌شمار متودهای درمان سرطان برای مبتلایان به این بیماری بسیار مهم است؛ از این رو، این که چگونه در هنگام ابتلا به سرطان غذا بخوریم و بدانیم که چه مواد غذایی را در برنامه روزانه مصرفی خود قرار دهیم، تاثیرات ویژه‌ای بر کنترل عوارض درمان سرطان خواهد داشت.
به همین جهت در این مقاله‌ی بای بای سرطان به معرفی برخی مواد غذایی ضروری که عوارض درمان را به حداقل رسانده و ضعف و سستی بیماران را در این مسیر بهبود می‌بخشد، می‌پردازیم.
نقش تغذیه در هموارسازی مسیر درمان سرطان
هنگامی که با تشخیص سرطان مواجه می‌شوید، تمرکز اغلب بر روی درمان‌های پزشکی مانند شیمی درمانی، پرتودرمانی یا جراحی خواهد بود.
درست است که این مداخلات بسیار مهم هستند اما توجه به تغذیه در طول درمان سرطان به همان اندازه اهمیت دارد.
داشتن یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به حمایت از فرآیندهای درمانی طبیعی بدن شما، تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سلامت کلی بدن در زمان درمان بیماری کمک کند.
حفظ رژیم غذایی سالم، نقش حیاتی در پیشگیری و درمان سرطان دارد؛ به طوری که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان‌ها و بهبود نتایج کلی درمان بیماری کمک کند.
تغذیه خوب مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را برای بهبود عملکرد و ترمیم سلولی موثر برای بدن فراهم می‌کند.
همچنین می‌تواند در مدیریت عوارض جانبی درمان‌های سرطان مانند خستگی، حالت تهوع و کاهش وزن نیز موثر واقع شود.
چالش‌های رایج تغذیه‌ای (چگونه در هنگام ابتلا به سرطان غذا بخوریم؟؟)
سرطان و درمان‌های آن اغلب می‌توانند به چالش‌های تغذیه‌ای مختلف منجر شوند. بسیاری از بیماران ممکن است مشکلاتی مثل از دست دادن اشتها، تغییر در حس چشایی و بویایی، مشکل در بلع یا مشکلات گوارشی را تجربه کنند.
این چالش‌ها می‌تواند منجر به دریافت کالری و مواد مغذی ناکافی شود که در ادامه باعث کاهش وزن، سوءتغذیه و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن بیمار می‌شود.
برای مبارزه با این چالش‌ها، یافتن راه‌هایی جهت بهینه‌سازی تغذیه در طول درمان سرطان ضروری است. مصرف وعده‌های غذایی کوچک و مکرر و گنجاندن میان وعده‌های مفید و سالم در طول روز می‌تواند آسان‌تر از صرف وعده‌های غذایی بزرگ‌تر باشد.
تست طعم‌ها و بافت‌های مختلف و جدید می‌تواند به تحریک اشتها کمک کند. علاوه بر این، با نوشیدن مایعات زیاد، ترجیحا آب یا چای‌های گیاهی، می‌توان به تأمین آب موردنیاز بدن کمک نمود؛ چرا که هیدراته ماندن در زمان بیماری بسیار مهم است.
مواد مغذی کلیدی برای حمایت از شفا و بهبودی بیماران سرطانی
برخی از مواد مغذی نقش مهمی در حمایت از بهبودی افراد در طول درمان سرطان دارند. طبق گفته‌ی متخصصین، تغذیه با انواع پروتئین‌ها برای ترمیم بافت‌های آسیب دیده و ساخت سلول‌های جدید در زمان درمان سرطان ضروری است.
پروتئین‌های مفید شامل گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ، تخم مرغ، محصولات لبنی و منابع پروتئینی گیاهی مانند حبوبات و آجیل هستند که می‌توانند به تأمین نیازهای پروتئینی بیماران کمک کنند.
آنتی اکسیدان‌هایی که در میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ یافت می‌شوند، در محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد موثر خواهند بود.
ویتامین‌های A ،C و E همراه با مواد معدنی مانند سلنیوم و روی، آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی هستند که می‌توانند توانایی بدن بیماران را برای مبارزه با سلول‌های سرطانی تقویت کرده و به روند بهبودی این افراد کمک کنند.
اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی‌های چرب مانند سالمون و قزل آلا و همچنین دانه‌های کتان و گردو دارای خواص ضدالتهابی بوده و ممکن است به کاهش عوارض جانبی مرتبط با درمان کمک کنند؛ آن‌ها همچنین می‌توانند از سلامت قلب حمایت کرده و بهزیستی کلی بدن را بهبود بخشند.
غذاهایی که باید در رژیم غذایی مبارزه با سرطان گنجانده شوند:
اما سوال اصلی آن است که چگونه در هنگام ابتلا به سرطان غذا بخوریم؟ هنگام طراحی یک رژیم غذایی برای مبارزه با سرطان، گنجاندن انواع غذاهای غنی از مواد مغذی که ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌های لازم را برای بدن فراهم کنند، ضروری است.
ترکیب میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم می‌تواند در روند بهبود و تسریع ریکاوری بدن بیماران موثر باشد.
میوه‌ها و سبزیجات سرشار از فیبر، ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌ها هستند. لذا بیماران بهتر است سعی کنند انواع مختلفی از سبزیجات رنگی را در بشقاب خود بگنجانند؛ مانند انواع توت‌ها، سبزیجات برگ‌دار، فلفل دلمه‌ای، هویج و سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی و گل کلم.
غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، کینوآ و نان گندم کامل، مواد مغذی و فیبر ضروری بدن را تأمین می‌کنند. این مواد می‌توانند به تنظیم سطح قند خون و تأمین انرژی پایدار در طول روز کمک کننده باشند.
پروتئین‌های بدون چربی مانند مرغ، بوقلمون، ماهی، توفو و حبوبات منابع عالی اسیدهای آمینه ضروری هستند. این منابع غذایی برای ترمیم بافت و عملکرد سیستم ایمنی بسیار مهم هستند.
چربی‌های سالم مانند آووکادو، روغن زیتون، آجیل و دانه‌ها، اسیدهای چرب ضروری را فراهم می‌کنند و به جذب ویتامین‌های محلول در چربی کمک می‌کنند؛ آن‌ها همچنین به افزایش احساس سیری کمک کرده و می‌توانند از کاهش وزن در طول درمان جلوگیری کنند.
غذاهایی که در طول درمان سرطان باید از مصرف آن‌ها اجتناب کرد!
درست است که برخی از غذاها می‌توانند به تسریع روند درمان و ریکاوری بیماران سرطانی کمک کنند اما برخی از غذاها نیز وجود دارند که بهتر است در طول درمان سرطان از مصرف آن‌ها پرهیز شده و یا محدود شوند.
این مواد غذایی شامل غذاهای فرآوری شده سرشار از قند، چربی‌های ناسالم و مواد افزودنی خواهند بود. این غذاها ارزش غذایی کمی دارند و می‌توانند به التهاب و افزایش وزن بیماران کمک کنند.
همچنین محدود کردن مصرف گوشت‌های قرمز و فرآوری شده بسیار مهم است؛ زیرا مصرف این مواد غذایی با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها مرتبط است.
مصرف الکل نیز باید به طور کامل قطع شود؛ چرا که مصرف بیش از حد آن می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده، در اثربخشی درمان اختلال ایجاد کند و همچنین آسیب‌های جبران ناپذیری به کبد وارد کند و زمینه‌ساز بروز سرطان و بیماری‌های کبدی شود.
نکاتی برای مدیریت عوارض جانبی رایج سرطان از طریق تغذیه
درمان‌های سرطان اغلب با عوارض جانبی همراه هستند که می‌توانند بر اشتها و سلامت کلی بیماران تأثیر بگذارند. تهوع، استفراغ، خستگی و تغییرات حس چشایی و بویایی از چالش‌های رایجی است که بیماران سرطانی با آن مواجه هستند.
با این حال، با استراتژی‌های تغذیه مناسب و اینکه بدانیم چگونه در هنگام ابتلا به سرطان غذا بخوریم، می‌توان این عوارض جانبی را به طور موثر مدیریت کرد.
۱. خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر و برخی میان وعده‌ها می‌تواند به کاهش حالت تهوع و جلوگیری از خالی ماندن معده در طول روز کمک کند.
۲. انتخاب غذاهای ملایم و آسان هضم مانند کراکر، نان تست یا برنج ساده نیز می‌تواند حالت تهوع را کاهش دهد.
۳. اگر بیماران تغییراتی در طعم و بوی غذاها تجربه کردند، سعی کنید گوشت‌ها را مرینیت (مزه‌دار) کرده یا گیاهان و ادویه‌جات را برای افزایش طعم به غذا اضافه کنید. امتحان غذاها با بافت‌ها و دماهای مختلف نیز ممکن است آن را جذاب‌تر کند.
۴. خستگی را می‌توان با مصرف مقادیر کمی از غذاهای پرانرژی در طول روز کنترل کرد. اسموتی‌ها یا شیک‌های غنی از مواد مغذی می‌توانند منبعی سریع و آسان از کالری و مواد مغذی باشند.
۵. هیدراته ماندن در طول درمان سرطان بسیار مهم است؛ لذا برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، آب، دمنوش‌های گیاهی یا آبگوشت‌های شفاف را در طول روز بنوشید و همواره از مصرف نوشیدنی‌های شیرین و کافئین‌دار اجتناب کنید؛ زیرا این نوشیدنی‌ها می‌توانند کم آبی بدن را بدتر کنند.
مزایای مشورت با متخصص تغذیه در طول درمان سرطان
هدایت تغذیه و آگاهی در خصوص این که چگونه در هنگام ابتلا به سرطان غذا بخوریم در طول زمان درمان، می‌تواند چالش برانگیز باشد؛ به همین دلیل است که دریافت مشاوره از متخصص تغذیه باتجربه بسیار مفید و سودمند خواهد بود.
یک متخصص تغذیه باتجربه در ارائه مراقبت‌های تغذیه مبتنی بر شواهد تخصص دارد و می‌تواند به ایجاد برنامه‌های غذایی شخصی برای رفع نیازهای خاص بیماران کمک کند.
یک متخصص تغذیه می‌تواند وضعیت تغذیه فعلی افراد را ارزیابی کند، به مدیریت عوارض جانبی بیماران کمک کند و اطمینان حاصل کند که آن‌ها مواد مغذی کافی برای حمایت از بهبودی و تسریع روند ریکاوری دریافت می‌کنند.
متخصصین تغذیه همچنین می‌توانند راهنمایی‌هایی در مورد ایمنی مواد غذایی، مکمل‌ها و هرگونه نگرانی یا سؤالی که ممکن است بیماران در مورد رژیم غذایی در طول درمان داشته باشند، ارائه دهند.
توجه به این نکته ضروری است که تغذیه یک رویکرد یکسانی برای همه‌ی بیماران نخواهد داشت و آنچه برای یک فرد موثر است، ممکن است برای دیگری موثر نباشد.
بنابراین بیماران با کار با یک متخصص تغذیه، می‌توانند مراقبت و حمایت فردی مناسب دریافت کنند و به خود کمک کنند تا بدن خود را برای فرآیند بهبود و ریکاوری سوخت‌رسانی کنند.
ادغام تغذیه در برنامه جامع مراقبت از سرطان:
تغذیه باید بخشی جدایی ناپذیر از یک برنامه جامع مراقبت از سرطان باشد. بیماران با گنجاندن تغذیه در رژیم درمانی خود، می‌توانند توانایی بدن خود را برای بهبودی و کاهش عوارض جانبی تقویت کنند.
در این بین بسیار مهم است که بیماران با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود همکاری کنند تا اطمینان حاصل شود که اهداف تغذیه آن‌ها با اهداف کلی درمانشان مطابقت دارد.
بیماران مبتلا به سرطان با اتخاذ یک رژیم غذایی کامل و گیاهی، می‌توانند مواد مغذی لازم را برای حمایت از سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و افزایش رفاه کلی به بدن خود دریافت کنند.
البته باید بدانید که تغذیه یک درمان مستقل نیست، بلکه یک جزء ضروری از یک رویکرد جامع برای مراقبت از سرطان و بیماران مبتلا به این بیماری به شمار می‌رود.
نکات برنامه ریزی وعده غذایی برای بیماران سرطانی
برنامه ریزی وعده‌های غذایی می‌تواند به ساده‌سازی روند خوب غذا خوردن در طول درمان سرطان کمک کند. بیماران با برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی خود و میان وعده‌ها از قبل، می‌توانند اطمینان حاصل کنند که گزینه‌های مغذی به راحتی در دسترسشان هست، حتی زمانی که ممکن است انرژی یا اشتها برای پخت و پز نداشته باشند.
بیماران همچنین می‌توانند با ایجاد لیستی از دستور العمل‌های سالم مورد علاقه خود شروع کنند و یخچال خود را با مواد اصلی و ضروری پر کنند.
افراد باید با در نظر گرفتن تعادل مصرف پروتئین، کربوهیدرات‌ها و چربی‌های سالم، وعده‌های غذایی را برای هفته برنامه‌ریزی کنند.
برای این بیماران باید دفعات بیشتری وعده‌ی غذایی آماده شود و بخش‌های جداگانه‌ای را برای گرم کردن آسان‌تر منجمد کنند.
بیماران باید انواع میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ را در وعده‌های غذایی خود بگنجانند، با هدف حداقل پنج وعده در روز و دانه‌هایی مانند کینوا یا برنج قهوه‌ای را به صورت دسته جمعی بپزند و برای افزودن سریع و آسان غذا در یخچال نگهداری کنند.
بیماران نباید فراموش کنند که به نیاز بدن خود گوش دهند و به چیزهایی که دلشان می‌خواهد بخورند، احترام بگذارند. اگر دوست دارند غذا بخورند یا از غذای راحت لذت ببرند، به خودشان اجازه دهند تا در حد اعتدال از آن لذت ببرند.
فواید هیدراتاسیون برای مبتلایان به سرطان
هیدراته ماندن برای بیماران سرطانی برای حمایت از سلامت کلی آن‌ها و کمک به روند بهبودی بسیار مهم است. هیدراتاسیون مناسب می‌تواند به جلوگیری از یبوست، دفع سموم و حمایت از عملکرد کلیه‌ها کمک کند.
نوشیدن آب در طول روز بهترین راه برای هیدراته ماندن است. این افراد باید حداقل هشت لیوان آب در روز مصرف کنند و اگر استفراغ یا اسهال دارند، مقدار آب بیشتر بنوشند تا بدنشان دچار کم‌آبی نشود. اگر آب ساده و خالی برای نوشیدن جذاب نیست، سعی کنند آن را با میوه‌ها یا گیاهان تازه طعم‌دار و مزه‌دار کنند.
سوپ‌ها، انواع آبگوشت، دمنوش‌های گیاهی و نوشیدنی‌های غنی از الکترولیت نیز می‌توانند حفظ به هیدراتاسیون کمک کنند.
بیماران باید مراقب نوشیدنی‌های شیرین و حاوی کافئین و الکل باشند؛ زیرا این نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث کم آبی بدن و تشدید عوارض جانبی درمان سرطان شوند.
نحوه حفظ وزن در محدوده ایده‌آل در طول درمان سرطان
حفظ وزن در محدوده ایده‌آل در طول درمان سرطان برای حمایت از بهبودی و کاهش تاثیرات منفی درمان بر بدن بیماران ضروری است.
کاهش وزن و سوء تغذیه می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند، بهبود زخم را مختل کند و تاثیرات درمان را کاهش دهد.
برای حفظ وزن در محدوده ایده‌آل، بیماران باید روی مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی که کالری کافی دارند و مواد مغذی ضروری بدن را فراهم می‌کنند، تمرکز کنند.
لذا بهتر است که تعادل پروتئین، کربوهیدرات و چربی‌های سالمی که در وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها گنجانده می‌شوند، رعایت شود.
اگر بیماران کاهش وزن ناخواسته‌ای را تجربه می‌کنند، غذاهای پرکالری مانند کره آجیل، آووکادو و محصولات لبنی پرچرب را به رژیم غذایی خود اضافه کنند؛ اسموتی‌ها یا شیک‌های جایگزین غذا نیز می‌توانند در افزایش کالری دریافتی مفید باشند.
مهم است که بیماران وزن خود را به طور منظم کنترل کنند و اگر کاهش یا افزایش وزن قابل توجهی دارند، با تیم مراقبت‌های بهداشتی یا متخصص تغذیه خود مشورت کنند.
مکمل‌هایی برای حمایت از بهبودی و ریکاوری:
در حالی که یک رژیم غذایی متعادل باید منبع اصلی مواد مغذی در طول درمان سرطان باشد، ممکن است در مواردی مصرف مکمل‌ها برای حمایت از بهبودی و ریکاوری بیماران با توجه به صلاحدید متخصص تغذیه ضروری باشد.
قبل از شروع هر گونه مکمل، مهم است که بیماران با تیم مراقبت‌های بهداشتی یا متخصص تغذیه خود مشورت کنند. آن‌ها می‌توانند نیازهای خاص افراد را ارزیابی کنند و مکمل‌های مناسب را بر اساس شرایط فردیشان توصیه کنند.
مکمل‌های رایجی که اغلب برای بیماران سرطانی توصیه می‌شود شامل اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین D، پروبیوتیک‌ها و برخی مکمل‌های گیاهی مانند زردچوبه یا زنجبیل خواهند بود.
این مکمل‌ها می‌توانند به حمایت از عملکرد سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و مدیریت عوارض جانبی مرتبط با درمان سرطان کمک کنند.
ارتباط بین تغذیه و سرطان:
ارتباط بین تغذیه و سرطان یک زمینه تحقیقاتی پیچیده و در حال تکامل است. در حالی که تغذیه به تنهایی نمی‌تواند از سرطان پیشگیری کرده یا آن را درمان کند، اتخاذ یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان و حمایت از نتایج درمان داشته باشد.
افراد می‌توانند با تغذیه مناسب بدن با غذاهای غنی از مواد مغذی، از سیستم ایمنی بدن خود حمایت کنند، التهاب را کاهش دهند و بهزیستی کلی خود را بهبود بخشند.
در این بین مهم است که به یاد داشته باشند که تغذیه تنها یکی از جنبه‌های یک رویکرد جامع برای پیشگیری و درمان سرطان خواهد بود.
درک نقش مکمل‌های غذایی در تغذیه و پیشگیری از بروز سرطان
یکی از زمینه‌های کلیدی مورد توجه در مورد مکمل‌های غذایی و سرطان، پیشگیری است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که برخی مکمل‌های غذایی ممکن است در کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان نقش داشته باشند.
به عنوان مثال، اعتقاد بر این است که آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین C و سلنیوم به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند که می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند و به توسعه سرطان کمک کنند.
به طور مشابه، اسیدهای چرب امگا 3 دارای خواص ضد التهابی هستند که ممکن است در کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان موثر باشند.
انواع مکمل‌های غذایی که معمولا پس از تشخیص سرطان تجویز می‌شوند:
به طور کلی طیف گسترده‌ای از مکمل‌های غذایی وجود دارد که معمولا در پس از تشخیص سرطان برای بیماران استفاده می‌شوند.
برخی از متداول‌ترین مکمل‌ها شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی، سبزیجات، مواد گیاهی و آنتی اکسیدان‌ها هستند. به عنوان مثال، ویتامین D اغلب برای افراد مبتلا به سرطان توصیه می‌شود؛ زیرا نقش مهمی در سلامت استخوان و عملکرد سیستم ایمنی دارد.
به طور مشابه، اعتقاد بر این است که گیاهانی مانند زردچوبه و عصاره چای سبز دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی هستند و این توانایی را دارند که به دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان کمک کنند.
تحقیق در مورد اثربخشی مکمل‌های غذایی در حمایت از درمان سرطان
در حالی که علاقه فزاینده‌ای از جانب متخصصین به نقش مکمل‌های غذایی در درمان سرطان وجود دارد، توجه به این نکته مهم است که تحقیقات در این زمینه هنوز ادامه دارد.
در این بین برخی از مطالعات نشان داده‌اند که بعضی از مکمل‌ها ممکن است مزایای بالقوه‌ای در درمان سرطان داشته باشند و برخی دیگر هیچ اثر قابل توجهی در این باره پیدا نکرده‌اند.
به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، نشان داد که مکمل‌های ویتامین E با دوز بالا خطر ابتلا به سرطان پروستات را در مردان کاهش نمی‌دهد.
به طور مشابه، مروری بر مطالعات مربوط به استفاده از مکمل‌های گیاهی در درمان سرطان شواهد محدودی برای حمایت از استفاده از آن‌ها یافت.
اضافه کردن مکمل‌های غذایی در یک برنامه جامع مراقبت از سرطان:
مکمل‌های غذایی به جای جایگزینی برای درمان‌های مرسوم سرطان باید به عنوان مکملی جهت تسریع روند درمان در نظر گرفته شوند.
از این رو مهم است که با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید تا یک برنامه جامع مراقبت از سرطان برایتان تهیه شود که در صورت لزوم، مکمل‌های غذایی را در خود جای دهد.
این برنامه باید نوع خاص سرطان، مرحله بیماری و سلامت کلی شما را در نظر بگیرد. یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به شناسایی مکمل‌های لازم کمک کند و راهنمایی‌هایی در مورد دوز و زمان مصرف آن ارائه دهد.
مکمل‌های غذایی برای انواع خاصی از سرطان توصیه می‌شوند:
در حالی که استفاده از مکمل‌های غذایی باید بر اساس شرایط خاص فردی باشد، برخی مکمل‌ها وجود دارند که ممکن است برای انواع خاصی از سرطان توصیه شوند.
به عنوان مثال، افراد مبتلا به سرطان سینه ممکن است نیاز داشته باشند تا از مکمل‌هایی مانند ویتامین D، اسیدهای چرب امگا 3 و کورکومین بهره‌مند شوند.
متخصصین برای بیماران مبتلا به سرطان پروستات نیز امکان دارد مکمل‌هایی مانند عصاره چای سبز، لیکوپن و سلنیوم را در نظر بگیرند.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که این توصیه‌ها بر اساس شواهد محدودی هستند و مشاوره با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مسئله ای حائز اهمیت خواهد بود.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان این موضوع که چگونه در هنگام ابتلا به سرطان غذا بخوریم را مورد بحث و بررسی قرار دادیم و مصرف منابع پروتئینی را برای بیماران سرطانی در طول درمان از مهم‌ترین منابع غذایی برشمردیم.
همچنین بر تعادل منابع غذایی روزانه نیز تأکید کردیم و بهترین راه برای اطلاع از مواد غذایی مجاز مصرفی را مشورت با یک متخصص تغذیه دانستیم.
در انتها به تاثیرات مکمل‌های دارویی بر روند درمان سرطان و کاهش عوارض ناشی از فرآیندهای درمانی اشاره کرده و مصرف این مکمل‌ها را تنها با نظر مستقیم پزشک مربوطه ضروری تلقی کردیم.
منابع:
