در این مقاله قصد داریم به سرطان چشم و سرطان پلک چشم، که کمتر به آن پرداخته شده است، بپردازیم. پس اگر در خصوص این بیماری، درمان سرطان چشم و تاثیراتی که در بینایی فرد ایجاد می کند، کنجکاو هستید، این مقاله بای بای سرطان را تا انتها دنبال کنید.
همانطور که می دانید، چشم، یکی از عضوهای اساسی بدن است که یکی از حس های حیاتی، یعنی حس بینایی به آن وابسته است. همچنین انسان به کمک مشاهده، می تواند از خطرات پیرامون خود، آگاه شود و از آن دوری گزیند، لذا می‌توان نتیجه گرفت که بینایی نقش مهمی در بقای انسان ایفا می کند.
وجود بیماری در چشم، به طور مستقیمی بر میزان بینایی تاثیر می گذارد. بیماری های زیادی ممکن است چشم را درگیر کنند و حتی موجب بروز درجاتی از نابینایی هم شوند.
سرطان چشم چیست؟
این سرطان با روند سرطانی شدن سلول های چشم شروع می شود و در بدترین حالت، به ایجاد توده و انتشار آن به سایر نواحی ختم می شود.
سرطان چشم بر اساس نوع سلول های درگیر، انواع مختلفی دارد.
سرطان ملانوم، از شایع ترین انواع سرطان چشم است. در حقیقت، ملانوم سرطانی است که توسط تولید کننده های رنگدانه یا همان ملانوسیت ها ایجاد می شود.
بیشتر ملانوم ها در پوست اتفاق می افتد اما احتمال ایجاد شدن آنها در نقاط دیگر بدن، از جمله چشم نیز وجود دارد.این سرطان در سلول های تولید کننده رنگدانه به وجود می آید و به سرعت پیشرفت کرده و منجر به ایجاد توده های سرطانی می گردد.
علت بروز این سرطان تا کنون، ناشناخته است اما ریسک فاکتورهایی وجود دارند که می توانند زمینه ی بروز این بیماری را فراهم کنند، در ادامه به تعدادی از آنها اشاره کرده ایم.
- افرادی که چشمانی با رنگ روشن همچون آبی، سبز و طوسی دارند ریسک ابتلای بیشتری نسبت به افرادی که دارای چشمان تیره هستند، خواهند داشت.
- سفیدپوستان نسبت به سیاهپوستان، به میزان بیشتری در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- وجود خال های غیرمعمول یا با رنگی عجیب در بدن فرد، نیز از دیگر عوامل احتمالی ابتلا به این سرطان است.
- قرارگیری در معرض امواج UV نیز می تواند باعث ابتلا فرد به سرطان چشم شود.
- قرارگیری در معرض آفتاب و تابش شدید نور خورشید هم می تواند از عوامل زمینه ساز ابتلا به سرطان پوست و حتی سرطان چشم باشد.
- ریسک ابتلا به این بیماری با افزایش سن بیشتر می شود، به طوری که افراد بالای ۵۰ سال بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.
- این بیماری می تواند ارثی باشد و از طریق ژنی که از والدین به فرزندان رسیده است، باعث بروز سرطان در چشم شود.
علائم سرطان چشم
علائم سرطان چشم، معمولا واضح و قابل تشخیص نیستند و غالبا این بیماری از طریق چکاپ ها و بررسی های روتین سالانه تشخیص داده می شود.
اما با این حال علائمی وجود دارند که می توان آنها را به این سرطان نسبت داد. این علائم شامل:
- سایه، جرقه های نور یا خطوط تیز که در میدان بینایی فرد وجود دارد.
- تاری دید
- لکه های تیره در چشم که با گذشت زمان بزرگتر هم می شوند.
- کاهش بینایی کامل و یا جزئی
- برآمده شدن یک چشم
- ایجاد توده در پلک ها و یا داخل چشم که ممکن است با گذشت زمان پیشرفت کرده و بزرگ شود.
- سوزش چشمی که رفع نمی شود.
- درد در چشم و نواحی اطراف چشم که البته این علامت بسیار نادر است.
علائم گفته شده می توانند تحت تاثیر ابتلا به سایر بیماری های چشمی نیز ایجاد شوند لذا وجود این علائم در شما لزوما به معنای ابتلای شما به سرطان پلک چشم نمی باشد و توصیه می شود جهت تشخیص علت آن به متخصص مربوطه مراجعه کنید.
درمان سرطان چشم
تست معاینه چشم
در قدم اول، متخصصین جهت اطمینان از سلامت چشم در خصوص ابتلا به هرگونه بیماری یا سرطان پلک چشم، چشم را معاینه می‌کنند.
در‌معاینه چشم، پزشک ابتدا عروق خونی و اعصاب بیرون چشم را بررسی می کند چرا که بزرگی هرکدام از این موارد ذکر شده، می تواند نشان از تومور یا مشکلات دیگر چشم باشد.
همچنین در صورت نیاز به معاینات بیشتر، با استفاده از ابزار و وسایل خاص، بافت داخلی چشم را نیز مورد بررسی قرار می دهند.
در ادامه، از متودهای پیشرفته تری برای تشخیص قطعی سرطان پلک چشم استفاده می شود، که این متودها شامل:
- استفاده از فراصوت، برای عکسبرداری از چشم که به وسیله ی ابزاری گرز مانند به نام ترنس دیوسر (transducer) صورت می گیرد. پزشک برای عکسبرداری، ترنس دیوسر را روی پلک چشم در حالی که چشم بسته است و یا روی سطح چشم برای عکسبرداری قرار می دهد.
- عکسبرداری از عروق داخل و اطراف تومور داخل چشم، که در این روش ابتدا مایعی رنگی از طریق بازو به درون رگ تزریق می شود و سپس به سمت چشم می رود و پس از آن، دوربینی با لنزهای خاص هر چند ثانیه از چشم عکسبرداری می کند.
- نمونه برداری از بافتی که مشکوک به وجود هرگونه بیماری و سرطان است. بیوپسی در سرطان پلک چشم کاربردی نیست اما باعث تشخیص سریع تر و قطعی تر می شود.
آزمایش سرطان چشم
پس از انجام تست های اولیه و تشخیص وجود سرطان در چشم، تست های بیشتری در جهت تشخیص متاستاز سرطان به سایر بافت های بدن، انجام می گیرد.
این تست های تشخیصی جز تست های پایه می باشند و در انواع سرطان ها کاربرد دارند.
- آزمایش خون، جهت بررسی عملکرد کبد
- اسکن اشعه X از قفسه سینه بیمار
- CT scan
- MRI
- استفاده از فراصوت برای تصویربرداری و معاینه شکم
- PET Scan
درمان سرطان چشم
روش های درمان سرطان چشم، با توجه به میزان درگیری چشم، محل درگیری، اندازه تومور و میزان سلامت روحی و جسمی فرد، انتخاب می شود.
در ابتدا ممکن است توده سرطانی کوچک باشد و نیاز به درمان فوری نداشته باشد، در این شرایط پزشک درمان را زمانی شروع می کند که نشانه ای از بزرگ شدن و وخامت تومور و هرگونه علائم بدخیمی از سرطان چشم بروز پیدا کند.
رادیوتراپی (Radiation therapy):
که در این روش، از اشعه های پرانرژی مثل گاما و پروتون ها استفاده می شود تا سلول های سرطانی را از بین ببرند. رادیوتراپی بیشتر برای توده های سرطانی کوچک تا متوسط کاربرد دارد.
برای انجام رادیوتراپی، پلاکی که حاوی مواد پرتوزاست را بر روی چشم قرار می دهند و تا ۴ الی ۵ روز آن را بر روی چشم نگه می دارند تا درمان به خوبی صورت گیرد.
لیزر (Laser treatment):
استفاده از لیزر برای از بین بردن سلول های سرطانی، از دیگر روش های درمانی است که می تواند به همراه رادیوتراپی به صورت ترکیبی استفاده شود.
فتودینامیک تراپی (Photodynamic therapy):
این متود با استفاده از داروها و طول موج مشخصی از نور، سلول های سرطانی را نابود می کند.
به این شکل که داروها سلول های درگیر را نسبت به نور حساس می کنند و با تاباندن طول موجی مشخص از نور به آنها، سلولها از بین می روند.
فتودینامیک تراپی بیشتر در درمان تومورهای کوچک کاربرد دارد تا تومورهای بزرگ و بدخیم.
استفاده از سرمای مستقیم
برای از بین بردن سلول ها نیز از روشهای درمانی سرطان چشم است که خیلی شایع نیست.
عمل جراحی
آخرین روش درمانی است که با توجه به نوع سرطان، میزان وخامت آن و اندازه تومور سرطانی می توان از آن استفاده کرد. جراحی به دو روش می تواند انجام شود:
- در سرطان هایی که در مراحل اولیه قرار دارند، پزشک جراح بخشی از چشم و بافت سالم اطراف توده سرطانی را خارج می کند.
- در اشخاصی که سرطان پیشرفت کرده است و توده ها بزرگ هستند، چشم درگیر به طور کامل تخلیه می شود. در این شرایط، بعد از انجام عمل جراحی، پروتزی همرنگ و شبیه به چشم سالم شخص، ساخته و به جای چشم تخلیه شده، کار گذاشته می شود.
عوارض ابتلا به سرطان چشم
ابتلا به سرطان چشم و درمان آن، مانند ابتلا به هر بیماری دیگری، عوارضی در کنار خود ایجاد می کند. در سرطان چشم، این عوارض به موراد زیر محدود می شوند.
افزایش فشار داخل چشم یا گلوکوم
از عوارض رشد و پیشرفت سرطان چشم است که در نهایت باعث بروز قرمزی، درد و تاری دید در چشم می شود.
سرطان چشم پیشرفته
می تواند باعث از بین رفتن بینایی در چشم درگیر شود و همچنین می تواند باعث بروز مشکلات دیگری از قبیل، جدا شدن شبکیه که آن هم به خودی خود ممکن است باعث آسیب به بینایی فرد شود، می گردد.
متاستاز
گسترش بیماری از چشم به نواحی دیگر بدن مانند کبد، ریه و استخوان ها، از دیگر عوارض این بیماری خواهد بود.
سرطان پلک چشم
این سرطان می تواند نواحی اطراف چشم را نیز مورد هدف قرار دهد، که نزدیک ترین و محتمل ترین بخش، پلک‌ها هستند.
علت های مختلفی برای ابتلا به این نوع بیماری وجود دارد اما مهم ترین آن، قرار گرفتن در معرض اشعه UV به مدت طولانی است که می تواند باعث ایجاد جهش هایی در DNA سلول های سالم پلک شود و آنها را سرطانی کند.
سرطان پلک چشم، نوعی تومور است که می تواند درون و یا بر روی پلک ایجاد شود. این تومورها، می تواند در سلول‌های چربی درون پلک، غدد عرق و غدد آپوکرین که نوعی غدد عرقی است، ایجاد شود.
علائم سرطان پلک چشم:
- تغییرات ظاهری در پوست و بافت پلک
- تورم پلک
- ضخیم شدن پلک
- عفونت های مزمن پلک
- توده پخش شونده رنگی بر روی پلک
- شکافته شدن پوست پلک که بهبود پیدا نمی کند.
تصاویر سرطان چشم
کلام آخر
در این مقاله، هر آن چیزی که لازم بود تا در خصوص سرطان چشم، علائم و درمان آن بدانید، گفته شد.
اما چیز مهم تری که باید بدانید، این است که هیچ سرطانی قوی تر از شما و نیروی امید درونتان نیست. پس اگر به این سرطان مبتلا هستید، بدانید که شرایط ممکن است بهتر از آن چیزی که در موردش نگران هستید، پیش رود.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
