برای تشخیص مشکلات و سرطان‌های دهانه رحم و سایر قسمت‌های دستگاه تناسلی، تست‌های مختلفی از جمله پاپ اسمیر وجود دارد. اما در این مقاله بای بای سرطان، قصد داریم به معرفی یکی از روش‌های تشخیصی بیماری‌های رحم، تحت عنوان کولپوسکوپی بپردازیم. اگر در خصوص کاربردهای این روش تشخیصی و نحوه‌ی انجام کولپوسکوپی رحم و کولپوسکوپ کنجکاوید، این مقاله برای شماست.
کولپوسکوپی چیست؟
کولپوسکوپی، پروسه‌ای است که پزشک به طور مستقیم دهانه رحم و واژن را از نظر وجود هرگونه بیماری مورد ارزیابی و بررسی قرار می‌دهد.
پزشک متخصص در طول کولپوسکوپی از ابزاری خاص به نام کولپوسکوپ استفاده می‌کند.
اگر جواب تست پاپ اسمیر بیمار نگران کننده باشد، پزشک کولپوسکوپی را برای بررسی بیشتر تجویز می‌کند و اگر در طول انجام این فرآیند، بافتهای غیرطبیعی و یا تومورهایی در دهانه رحم مشاهده شود، انجام بیوپسی برای نمونه‌گیری و ارسال آن برای آزمایشگاه، جهت بررسی بیشتر، ضرورت می‌یابد.
کولپوسکوپی از رحم
همانطور که گفته شد، کولپوسکوپی رحم زمانی انجام میشود که نتایج تست پاپ اسمیر نگران کننده باشد و سلول‌های غیرطبیعی در دهانه رحم مشاهده شود.
این سلول‌ها یا می‌توانند سرطانی باشند و یا ویروس HPV ایجاد کننده آن باشد.
سلول‌های غیرطبیعی لزوما سرطانی نیستند اما اگر درمان مناسب و به موقع برای آنها صورت نگیرد، امکان سرطانی شدن آنها وجود دارد.
ویروس HPV از اصلی‌ترین عوامل بروز سرطان دهانه رحم است که می‌توان از بروز انواع خاصی از آنها با تزریق واسکن گارداسیل جلوگیری کرد.
از کولپوسکوپی می‌توان برای تشخیص بیماری‌ها و عواملی مثل:
- زگیل‌های ناحیه تناسلی
- التهاب دهانه رحم
- بروز تغییرات در سلول‌های دهانه رحم و پیش سرطانی شدن آنها
- تغییرات پیش سرطانی فرج
از کولپوسکوپی رحم علاوه بر تشخیص علت بیماری‌ها، می‌توان در بررسی علت بروز بعضی علائم مانند خونریزیهای غیرطبیعی واژن نیز استفاده کرد.
تشخیص سرطان با استفاده از این متود تشخیصی نادر است و برای تشخیص سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان، به خصوص سرطان دهانه رحم، بیشتر از تست پاپ اسمیر استفاده خواهد شد.
آمادگی قبل از انجام کولپوسکوپی
نیز مانند سایر تست‌ها و فرآیندها، نیازمند آمادگی و رعایت یک سری مسائل است تا این پروسه به بهترین نحو انجام شود و اختلالی در نتیجه اسکن ایجاد نشود.
جهت آماده شدن برای کولپوسکوپی، پزشک مشاور پیشنهاد می‌کند که:
- از برنامه ریزی برای انجام کولپوسکوپی در طول دوران قاعدگی پرهیز کنید.
- از انجام رابطه جنسی واژینال یک تا دو روز قبل پرهیز شود.
- از تامپون‌های مخصوص قاعدگی یک تا دو روز قبل از انجام آن نباید استفاده شود.
- از مصرف داروهای واژینال یک تا دو روز قبل از انجام فرآیند تشخیصی خودداری شود.
- مصرف داروهای مسکنی همچون ایبوپروفن و استامینوفن قبل از انجام تست، ممانعتی نخواهد داشت.
اقداماتی جهت کاهش استرس
معمولا کسانی که قرار است این فرآیند را به وسیله کولپوسکوپ انجام دهند، روزها قبل از انجام آن از اضطراب زیادی رنج می‌برند.
این اضطراب باعث میشود تا شخص تمرکز لازم و خواب کافی قبل از انجام تست را نداشته باشد.
طبق مطالعاتی که توسط متخصصین صورت گرفته است، کسانی که از اضطراب زیادی رنج می‌بردند، در طول پروسه کولپوسکوپی درد بیشتری را نسبت به کسانی که اضطراب خود را کنترل می‌کنند، متحمل خواهند شد.
بنابراین بهتر است که شخص با انجام فعالیت‌های آرامشبخش، اضطراب و نگرانی را از خود دور کند.
– کارهایی که با استفاده از آن می‌توان اضطراب را کاهش داد شامل:
- شخص می‌تواند با مطالعه مقالات و بروشورها و کسب اطلاعات در مورد نحوه انجام کولپوسکوپی از پزشک متخصص، متوجه شود که باید انتظار چه چیزی را در طول فرآیند داشته باشد.
- بیمار می‌تواند سوالات و نگرانی‌های ذهنی خود را یادداشت کرده تا قبل از انجام پروسه کولپوسکوپی، از پزشک بخواهد تا ابهامات او را رفع کند.
- انجام فعالیت‌های آرامشبخش نظیر ورزش کردن، مدیتیشن و وقت‌گذرانی با دوستان و خانواده می‌تواند باعث کمتر شدن اضطراب و استرس فرد شود.
- گوش دادن به موسیقی در طول انجام فرآیند کولپوسکوپی نیز می‌تواند کمک کننده باشد.
کولوپسکوپی چگونه انجام میشود؟
پروسه‌ای است که در اکثر مواقع در مطب پزشک انجام شده و حدود ۱۰ الی ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامد.
در حین انجام این پروسه بیمار به پشت و بر روی تخت دراز میکشد و پاها دقیقا مانند تست پاپ اسمیر یا تست لگن قرار خواهد گرفت.
سپس پزشک با استفاده از ابزاری فلزی به نام اسپکولوم، پروسه را آغاز می‌کند. اسپکولوم ابزاری است که دیواره واژن را باز نگه می‌دارد تا پزشک بتواند دهانه رحم را مورد بررسی قرار دهد.
پزشک متخصص، وسیله‌ی بزرگ نمایی به نام کولپوسکوپ را در چند سانتیمتری فرج قرار می‌دهد.
سپس با استفاده از چراغ به داخل واژن نور می‌تاباند و با نگاه کردن از داخل لنز کولپوسکوپ، به دنبال هرگونه بیماری و بافت غیرطبیعی می‌گردد.
دهانه رحم و واژن بیمار، با استفاده از پنبه پاک می‌گردد تا هیچ ترشحاتی در محل باقی نماند.
پزشک ممکن است از محلولی پاک کننده در داخل واژن استفاده کند که ممکن است باعث به وجود آمدن احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در محل شود.
آزمایش کولکوسکوپی
در طول انجام فرآیند کولپوسکوپی، اگر دکتر بافت مشکوکی را مشاهده کند، نمونه کوچکی از بافت گرفته میشود تا تست‌های آزمایشگاهی بیشتری بر روی آن انجام شود.
برای نمونه‌گیری از بافت مورد نظر، پزشک از ابزاری تیز برای بیوپسی و برداشتن بافت استفاده می‌کند و اگر مناطق مشکوک زیاد باشد، تعداد نمونه‌گیری‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند.
پزشک متخصص پس از انجام بیوپسی، از ماده‌ای خاص استفاده می‌کند تا از بروز خونریزی جلوگیری کند.
مراقبت‌های بعد از انجام کولپوسکوپی (colposcopy)
مراقبت‌های بعد از انجام کولپوسکوپی رحم، به جهت جلوگیری از بروز عوارض جانبی این پروسه‌ی تشخیصی، ضروری خواهد بود. در ادامه به این مراقبت‌ها می‌پردازیم:
- اگر پزشک نمونه‌گیری و بیوپسی انجام ندهد، بیمار هیچگونه محدودیتی در انجام فعالیت‌های روزانه و سایر فعالیت‌های فیزیکی بعد از انجام تست نخواهد داشت.
اگرچه ممکن است بیمار خونریزیهای خفیف نقطه‌ای را ۱ الی ۲ روز بعد از کولپوسکوپی تجربه کند که به علت فشاری است که به دیواره واژن وارد گردیده است.
- اگر پزشک بیوپسی انجام دهد، بیمار ممکن است عوارض جانبی همچون دردهای واژن و فرج که ممکن است ۱ الی ۲ روز طول بکشد، خونریزی خفیف واژن که تا چند روز ادامه خواهد داشت و خارج شدن ترشحات تیره از واژن را متحمل شود.
- بیمار می‌تواند از پد برای جلوگیری از خونریزی و سایر ترشحات استفاده کند.
همچنین شخص باید از استفاده از تامپون، انجام دوش واژینال و رابطه جنسی از طریق واژن حداقل به مدت چند هفته پس از انجام بیوپسی دوری کند.
نتیجه کولپوسکوپی (colposcopy)
نتیجه کولپوسکوپی رحم به این صورت است که اگر بیمار هیچ مشکلی نداشته باشد و بافت غیرطبیعی در طول فرآیند مشاهده نشود، پس از انجام آن نتیجه اسکن به بیمار اعلام خواهد شد.
اگر چه نیاز است تا بیمار تست‌های غربالگری سرطان و سایر آزمایشات بیماری‌های رحم و دهانه رحم را انجام دهند.
اگر بیمار بیوپسی انجام دهد، اعلام نتیجه بین ۴ تا ۸ هفته طول خواهد کشید.
درمان سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم
سلول‌های غیرطبیعی می‌توانند به روش‌های دیگر نیز مورد درمان قرار گیرند. پروسه‌هایی که پزشک متخصص در این موارد توصیه می‌کند شامل:
۱- کریوتراپی یا سرما درمانی:
روشی است که در آن سلول‌های غیرطبیعی ناحیه سرویکس فریز می شوند و از بین می‌روند.
۲- لیزر‌درمانی :
در این متود درمانی از لیزر برای مشخص کردن سلول‌های غیرطبیعی و همچنین از بین بردن این سلول‌ها در دهانه رحم استفاده میشود.
۳- در یکی از روش‌های خاص درمانی، استفاده از منبع گرما برای سوزاندن و از بین بردن سلول‌های سرطانی و غیرطبیعی دهانه رحم استفاده میشود.
۴- هیسترکتومی کامل (برداشتن رحم به صورت کامل):
این روش تنها زمانی که سلول‌های سرطانی یا غیرطبیعی دهانه رحم، در بیش از یک نقطه دیده شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بعد از انجام متودهای درمانی، تست‌های غربالگری دهانه رحم و HPV برای بررسی رشد دوباره سلول‌های سرطانی و غیرطبیعی لازم است.
تقریبا ۶ ماه پس از درمان برای سلول‌های غیرطبیعی، بیمار باید تست‌های غربالگری دهانه رحم را انجام دهد.
بعد از انجام کولپوسکوپی رحم، اگر سلول‌های غیرطبیعی خفیفی وجود داشته باشد اما اثری از ویروس HPV دیده نشود، نشان دهنده این است که درمان موفقیت آمیز بوده است و دهانه رحم از وجود مشکلات تهدید کننده پاک شده است.
اگر ویروس HPV در تست تشخیص داده نشد، انجام دوباره کولپوسکوپی تا ۳ سال دیگر ضروری نخواهد بود.
اما اگر تست حضور ویروس HPV را تشخیص دهد و همچنین سلول‌های غیرطبیعی همچنان وجود داشته باشند، پزشک انجام کولپوسکوپی را برای بیمار ضروری می‌داند.
پیشگیری از سرطان دهانه رحم
برداشتن سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم، یکی از موثرترین روش‌های پیشگیری از بروز سرطان دهانه رحم است. اگر چه انجام این متود درمانی، عوارض و ریسک‌هایی را نیز به همراه خواهد داشت.
یکی از این عوارض، بروز عفونت در محلی است که سلول‌های غیرطبیعی برداشته شده‌اند. در صورت وجود خونریزیهای شدید، ترشحات بد بوی واژن و درد شکم مداوم، لازم است تا بیمار به پزشک مراجعه کند.
یکی از عوارض دیگری که این روش درمانی ایجاد می‌کند،تولد نوزاد نارس است که آن هم زمانی اتفاق می‌افتد که بیمار بعد از برداشتن سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم، باردار شود.
کلام آخر
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
