شاید رادیوسرجری تنها روش جراحی غیرتهاجمی برای درمان سرطان باشد؛ این روش که غالبا برای درمان برخی از ضایعات مغز و اعصاب و تومورهای بدخیم این نواحی به کار میرود، درمان سرطان را دچار انقلاب بزرگی کرده است.
در این مقالهی بای بای سرطان از معرفی تکنیک رادیوسرجری در درمان بیماران مبتلا به انواع سرطانها فراتر رفته و تمامی نکات مرتبط با این روش به روز از روش انجام و زمان ریکاوری تا مزایا و در نهایت عوارض حاصله را مورد بررسی قرار میدهیم.
رادیوسرجری چیست؟
رادیوسرجری یک تکنیک پزشکی پیشرفته است که انقلابی در زمینه جراحی مغز و اعصاب و انکولوژی ایجاد کرده است. در این قسمت رادیوسرجری را به صورت جامع و اصولی مورد بررسی قرار داده و به تاریخچه، مزایا و معایب این روش خواهیم پرداخت.
علاوه بر این، در پایان مقاله شما درک عمیقی از تکنیک رادیوسرجری و پتانسیل آن برای تغییر نحوه برخورد با شرایط مختلف پزشکی خواهید داشت.
رادیوسرجری یک روش پزشکی یا به نوعی جراحی غیرتهاجمی است که پرتوهای با دوز بالا را دقیقا به تومورها و یا نواحی خاصی از بدن میتاباند.
برخلاف عملهای جراحی معمولی، این متود جراحی نیازی به برش یا بیهوشی ندارد؛ بنابراین به یک گزینه ایمنتر و راحتتر برای بیماران تبدیل شده است.
در رادیوسرجری، از تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته مانند MRI و سی تی اسکن برای تعیین محل دقیق و هدف قرار دادن ناحیه آسیب دیده استفاده میشود.
دوزهای بالای تابش با دقت تمام محاسبه و از زوایای مختلف بر بافت هدف اعمال میشوند تا آسیب به سلولهای تومور به حداکثر ممکن برسد و از طرف دیگر آسیب به بافتهای سالم حداقلی باشد.
- از تاریخچه تا اصول انجام
رادیوسرجری با آسیب رساندن به DNA سلولهای تومور، قادر خواهد بود تا از تقسیم و رشد بیشتر آنها جلوگیری کند. این امر از طریق تولید رادیکالهای آزاد که باعث شکستگی در رشتههای DNA میشوند، حاصل میشود.
مکانیسمهای طبیعی ترمیم بدن قادر به رفع این آسیبها و شکستگیهای DNA نیستند و همین امر موجب مرگ سلولهای سرطانی تومور میشود.
در این بین دقت رادیوسرجری در حفظ بافتهای سالم بسیار مهم است، زیرا پرتوهای تابانده شده در یک نقطه هدف همگرا میشوند و دوز بالایی از تابش را فقط به تومور بدخیم میتابانند؛ در حالی که بافتهای سالم اطراف تومور و یا ناحیه سرطانی در معرض حداقلی اشعهها قرار میگیرند.
رادیوسرجری تاریخچه غنی دارد که به اوایل قرن بیستم باز میگردد. مفهوم استفاده از پروتوهای یونیزان در درمان تومورها برای اولین بار توسط جراح مغز و اعصاب سوئدی، لارس لکسل در دهه ۱۹۴۰ میلادی ارائه شد.
کار پیشگامانه لکسل پایه و اساس توسعه گاما نایف را ایجاد کرد؛ گاما نایف یک ابزار جراحی رادیویی است که به طور گسترده در درمان اختلالات مغزی استفاده میشود.
در طول سالها، پیشرفتهای فناوری و تکنیکهای تصویربرداری، دقت و اثربخشی رادیوسرجری را به طور چشمگیری بهبود بخشیده است.
امروزه رادیوسرجری به عنوان یک گزینه درمانی استاندارد برای شرایط مختلف پزشکی در نظر گرفته میشود و با پیشرفت تکنولوژی پزشکی به تکامل خود در این زمینه ادامه میدهد.
رادیوسرجری در مقابل جراحی سنتی
در حالی که رادیوسرجری مزایای زیادی دارد، مهم است که بدانیم در همه موارد جایگزینی برای جراحی سنتی نخواهد بود. جراحی سنتی هنوز هم جایگاه خود را دارد، به ویژه هنگامی که با شرایط پیچیده خاص یا تومورهای بزرگی که با رادیوسرجری قابل درمان نیستند، سر و کار داریم.
در برخی موارد ممکن است برای درمان موثر بیماران، ترکیبی از رادیوسرجری و جراحی سنتی توصیه شود. این رویکرد که به عنوان درمان چندوجهی شناخته میشود، امکان استفاده از مزایای هر دو روش را برای بیماران فراهم میکند.
به عنوان مثال، در درمان تومورهای مغزی ممکن است از رادیوسرجری برای هدف قرار دادن تومور اصلی استفاده شود، در حالی که از جراحی سنتی برای برداشتن هرگونه بافت سرطانی باقی مانده یا بافت اطراف استفاده میشود.
در نهایت انتخاب بین رادیوسرجری و جراحی سنتی به عوامل مختلفی از جمله نوع و مرحله بیماری، محل ناهنجاری و سلامت کلی بیمار بستگی دارد؛ لذا بسیار مهم است که با یک متخصص پزشکی مشورت شود تا در نهایت مناسبترین رویکرد درمانی برای درمان فردی تعیین و برگزیده شود.
نقش رادیوسرجری در درمان سرطانها
رادیوسرجری کاربردهای وسیعی برای درمان انواع بیماریهای مزمن و سرطانها ارائه میدهد که در ادامه به برخی از مهمترین کاربردهای این تکنیک در زمینهی درمان سرطان اشاره میکنیم:
رادیوسرجری برای تومورهای ستون فقرات:
درمان تومورهای ستون فقرات به دلیل موقعیت و نزدیکی آن به نخاع، میتواند چالش برانگیز باشد. روشهای جراحی سنتی ممکن است خطر بالایی از عوارض و آسیب به نخاع را برای بیمار به همراه داشته باشند.
رادیوسرجری یک جایگزین ایمن و موثر برای درمان تومورهای ستون فقرات با ارسال دوز بالایی از تابش دقیقا به تومور و در عین حال حفظ بافتهای سالم اطراف ارائه میدهد؛ این رویکرد هدفمند، خطر آسیب به نخاع را به حداقل رسانده و احتمال بروز عوارض را تا حد زیادی کاهش میدهد.
رادیوسرجری در درمان سرطان پروستات:
سرطان پروستات یکی از شایعترین سرطانها در بین مردان است. رادیوسرجری به عنوان یک گزینه درمانی ارزشمند برای سرطان پروستات در نظر گرفته میشود، به ویژه در مواردی که جراحی یا پرتودرمانی معمولی ممکن است برای فرد مناسب نباشد.
با ارسال دوز بالایی از تابش به طور مستقیم به غده پروستات، رادیوسرجری میتواند به طور موثر سلولهای سرطانی را هدف قرار داده و از بین ببرد و در عین حال آسیب به ساختارهای اطراف غده پروستات را به حداقل برساند.
این رویکرد هدفمند یک درمان بالقوه برای سرطان پروستات موضعی و غیرمتاستاتیک ارائه میدهد و همچنین میتواند به عنوان یک درمان تسکین دهنده در سرطان پیشرفته پروستات استفاده شود.
رادیوسرجری در درمان سرطان ریه:
سرطان ریه یکی از عوامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است. در این بین رادیوسرجری به عنوان یک گزینه درمانی امیدوارکننده برای سرطان ریه ظاهر شده است، به خصوص در مواردی که جراحی امکان پذیر نیست یا زمانی که تومور در یک منطقه بحرانی از ریه قرار دارد.
با ارسال دوز بالایی از اشعه به طور مستقیم به تومور، رادیوسرجری میتواند به طور موثر سلولهای سرطانی را تخریب کند و در عین حال از بافتهای سالم اطراف محافظت نموده و اثرات جانبی درمان را به حداقل ممکن برساند.
این رویکرد هدفمند یک درمان بالقوه را برای سرطان ریه در مراحل اولیه ارائه داده و همچنین میتواند به عنوان یک درمان تسکینی برای سرطان پیشرفته ریه استفاده شود.
نقش رادیوسرجری در درمان تومورهای کبدی:
درمان تومورهای کبدی، چه اولیه و چه متاستاتیک، به دلیل محل و خطر آسیب رساندن به بافت سالم کبد و اطراف تومور بدخیم، میتواند سخت و چالش برانگیز باشد.
رادیوسرجری یک گزینه درمانی غیرتهاجمی برای تومورهای کبدی با هدف قرار دادن دقیق سلولهای تومور و در عین حال به حداقل رساندن آسیب به بافت سالم کبد ارائه میدهد.
این رویکرد هدفمند امکان تخریب موثر سلولهای تومور را فراهم کرده که منجر به کوچک شدن تومور و در نهایت بهبود نتایج درمان بیمار میشود.
رادیوسرجری برای تومورهای پانکراس:
تومورهای پانکراس اغلب بدخیم و تهاجمی هستند و درمان آنها دشوار است. جراحی ممکن است در بسیاری از موارد امکان پذیر نباشد و شیمی درمانی نیز ممکن است مزایای محدودی را برای بیمار داشته باشد.
رادیوسرجری یک گزینه درمانی غیرتهاجمی برای تومورهای لوزالمعده با ارسال دوز بالایی از اشعه به طور مستقیم به سلولهای تومور ارائه میدهد.
این رویکرد هدفمند میتواند به طور موثر رشد تومور را کنترل کند و علائم بیماری را تسکین دهد؛ همچنین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تومورهای پانکراس را تا حد زیادی بهبود بخشد.
به کارگیری تکنیک رادیوسرجری در درمان سرطان سینه:
سرطان سینه شایعترین سرطان در زنان است و گزینههای درمانی بسته به مرحله و نوع سرطان میتواند متفاوت باشد. رادیوسرجری به عنوان یک گزینه درمانی ارزشمند برای سرطان پستان در مراحل اولیه ظاهر شده است، به ویژه در مواردی که جراحی حفظ پستان برای بیمار انجام شده است.
با تابش دوز بالای پرتوها به بستر تومور، رادیوسرجری میتواند به طور موثر سلولهای سرطانی باقی مانده را هدف قرار داده، خطر عود مجدد سرطان را کاهش دهد و نتایج بیمار را بهبود بخشد.
رادیوسرجری برای متاستاز سرطان به استخوان:
متاستاز سرطان به استخوان زمانی رخ میدهد که سلولهای سرطانی از محل اصلی خود به استخوانها گسترش مییابند. این مشکل میتواند باعث درد شدید و عوارض خاصی شود که به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیماران تاثیر میگذارد.
رادیوسرجری یک گزینه درمانی غیرتهاجمی برای متاستازهای استخوانی با ارسال دوز بالایی از اشعه به طور مستقیم بر سلولهای تومور در استخوان اثر میگذارد.
این رویکرد هدفمند میتواند به طور موثر رشد تومور را کنترل کند، درد بیمار را تسکین دهد و موجب ارتقای راحتی کلی بیمار شود.
رادیوسرجری برای نورومای آکوستیک
نوروم آکوستیک که به عنوان شوانوم دهلیزی نیز شناخته میشود، یک تومور خوشخیم است که روی عصب دهلیزی ایجاد میشود و تعادل شنوایی را کنترل میکند.
روشهای جراحی سنتی برای نوروم آکوستیک میتواند خطر عوارضی از جمله کاهش شنوایی و آسیب عصب صورت را به همراه داشته باشد.
رادیوسرجری یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای نوروم آکوستیک است که در آن پرتوهایی با دوز بالایی تابانده میشود و دقیقا بافت تومور و بدخیم را هدف قرار میدهند تا بافتهای اطراف تومور آسیب جدی نبینند و عوارض جانبی بافتهای سالم بدن را تهدید نکنند.
این رویکرد درمانی هدفمند میتواند تا حد چشمگیری رشد تومور را کنترل کند، شنوایی فرد را حفظ کند و در نتیجه نتایج درمانی بیمار را بهبود بخشد.
نقش درمان رادیوسرجری در دامپزشکی
رادیوسرجری به پزشکی انسانی محدود نخواهد شد بلکه دنیای حیوانات و جانواران را نیز تحت تاثیرات مثبت خود قرار میدهد. رادیوسرجری در دامپزشکی نیز کاربردهایی پیدا کرده است؛ حیوانات، مانند انسان میتوانند تومورهایی را تجربه کنند که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
رادیوسرجری یک گزینه درمانی غیرتهاجمی برای انواع مختلف تومور در حیوانات از جمله تومورهای مغزی، تومورهای استخوانی و تومورهای بافت نرم خواهد بود.
با تابش دوز بالای پرتو به طور مستقیم به تومور در این متود درمانی، میتوان به طور موثر رشد تومور را کنترل کرده و کیفیت زندگی حیوانات را بهبود بخشید.
کاربرد رادیوسرجری در جراحی مغز و اعصاب
رادیوسرجری انقلابی در زمینه جراحی مغز و اعصاب ایجاد کرده است و یک گزینه درمانی جایگزین برای شرایط مختلف بیماری به متخصصین ارائه میدهد.
یکی از رایجترین کاربردهای رادیوسرجری در جراحی مغز و اعصاب، درمان تومورهای مغزی است. رادیوسرجری میتواند به عنوان یک درمان اولیه یا به عنوان یک روش کمکی به همراه عمل جراحی معمولی، جهت هدف قرار دادن سلولهای تومور باقی مانده استفاده شود.
این موضوع به ویژه در درمان تومورهای کوچک تا متوسط موثر است و یک گزینه غیرتهاجمی برای بیمارانی که کاندید مناسبی برای جراحی باز و سنتی نیستند، فراهم کند.
یکی دیگر از کاربردهای رادیو سرجری در جراحی مغز و اعصاب، درمان ناهنجاریهای شریانی و وریدی ( AVM) است. به طور کلی AVM ها گرههای غیرطبیعی رگهای خونی هستند که میتوانند علائم شدید و عوارض بالقوه تهدید کننده زندگی را ایجاد کنند.
رادیوسرجری با هدف قرار دادن دقیق عروق خونی غیرطبیعی و ایجاد انقباض در آنها در طول زمان، یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای درمان AVM ها ارائه میدهد.
نورالژی تریژمینال، وضعیتی است که با درد شدید صورت خود را بروز میدهد و میتواند به طور موثری با انجام رادیوسرجری درمان شود.
با هدف قرار دادن عصب تریژمینال که مسئول انتقال سیگنالهای درد هستند، رادیوسرجری میتواند بدون نیاز به دارو یا روشهای تهاجمی، برای طولانی مدت به تسکین درد بیماران کمک کند.
به کار گیری رادیو سرجری در درمان تومورهای مغزی
رادیوسرجری به عنوان یک ابزار قدرتمند در درمان تومورهای مغزی ظاهر شده است. به طور کلی میتوان از این روش به عنوان یک درمان اولیه برای تومورهای کوچک تا متوسط یا به عنوان مکمل جراحیهای سنتی یا شیمی درمانی برای تومورهای بزرگتر استفاده نمود.
هدف گیری دقیق تابش، حداکثر تخریب سلولهای تومور را امکان پذیر میکند و در عین حال آسیب به بافت سالم مغز را به حداقل میرساند.
علاوه بر این، در صورت لزوم رادیوسرجری میتواند چندین بار تکرار شود و یک رویکرد درمانی کاملا انعطاف پذیر برای تومورهای مغزی عود کننده یا متاستاتیک ارائه دهد.
رادیو سرجری برای ناهنجاری های شریانی-وریدی
ناهنجاریهای شریانی-وریدی ( AVM) گره خوردن غیرطبیعی رگهای خونی است که میتواند در قسمتهای مختلف بدن از جمله مغز رخ دهد.
این رگهای خونی غیرطبیعی میتوانند علائمی مانند سردرد، تشنج و نقایص عصبی ایجاد کنند. رادیوسرجری یک گزینه درمانی غیرتهاجی برای AVM ها با تابش دوز بالایی از پرتوها به رگهای خونی غیرطبیعی است که باعث میشود به مرور زمان بسته و کوچک شوند؛ البته که اثربخشی رادیوسرجری در درمان AVM ها به خوبی مستند شده است.
مزایای رادیوسرجری
رادیوسرجری مزایای زیادی نسبت به جراحی سنتی دارد و آن را به گزینهای جذاب برای بیماران و پزشکان تبدیل میکند. در وهله اول، رادیوسرجری یک روش غیرتهاجمی است، به این معنی که هیچ برش یا زخم بازی بر روی بدن بیماران ایجاد نخواهد کرد.
این امر خطر عفونت پس از عمل را کاهش داده و زمان بهبودی بیماران را به حداقل ممکن میرساند. بیماران اغلب میتوانند فعالیتهای روزانه خود را مدت کوتاهی پس از درمان از سر بگیرند.
از دیگر مزایای رادیوسرجری میتوان به دقت بسیار بالای آن اشاره نمود. توانایی متمرکز کردن پرتوها بر روی محل دقیق ناهنجاری، امکان درمان هدفمند را فراهم میکند و آسیب به بافتهای سالم اطراف را به حداقل میرساند.
این دقت به ویژه هنگام برخورد با تومورهای نزدیک به اندامهای حیاتی یا ساختارهای ظریف بسیار مهم و کاربردی است.
علاوه بر این، رادیوسرجری یک روش نسبتا سریع است. برخلاف جراحی سنتی که ممکن است برای رسیدن به نتیجه مطلوب به ساعتها و یا حتی روزها زمان نیاز داشته باشد، درمانهای رادیویی معمولا تنها چند دقیقه تا چند ساعت بیشتر طول نمیکشند.
این به معنای صرف زمان کمتر در بیمارستان، کاهش هزینههای مراقبتهای بهداشتی و امکان بازگشت سریعتر بیماران به زندگی عادی خواهد بود.
خطرات و عوارض جانبی رادیوسرجری
در حالی که به گفته متخصصین و تمامی منابع موثق پزشکی، رادیوسرجری یک متود درمانی ایمناست اما مانند هر روش درمانی و پزشکی، خطرات و عوارض جانبی بالقوهای را به همراه دارد.
داشتن درک کامل از این خطرات و بحث در مورد آنها با ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی قبل از انجام پروسهی رادیوسرجری بسیار مهم است.
برخی از عوارض جانبی رایج رادیوسرجری شامل خستگی، تحریک یا قرمزی پوست در محل درمان و ریزش مو ( اگر محل درمان ناحیه سر و گردن باشد)خواهد بود که این عوارض معمولا موقتی هستند و به مرور زمان خود به خود برطرف میشوند.
عوارض جدیتر، اگر چه نادر است اما با این حال احتمال بروز آن وجود دارد. این عوارض ممکن است شامل آسیب به بافتهای سالم اطراف، نکروز پرتویی (مرگ بافت) و بدخیمیهای ثانویه ناشی از تشعشعات باشد؛ لازم به ذکر است که احتمال بروز این عوارض به عوامل مختلفی ازجمله دوز تابش، محل ناهنجاری و خصوصیات فردی بستگی دارد.
توجه به این نکته مهم است که مزایای رادیوسرجری معمولا با خطرات مرتبط با آن بسیار بیشتر است. ارائه دهندگان سلامت هنگام تعیین مناسبترین رویکرد درمانی برای هر بیمار، این خطرات را در نظر میگیرند.
برای درک کامل خطرات احتمالی و تصمیمگیری آگاهانه، داشتن گفت و گوهای آزاد و صادقانه با تیم مراقبتهای بهداشتی امری واجب و ضروری به شمار میرود.
از آمادگی تا ریکاوری پس از رادیوسرجری
آماده شدن برای رادیوسرجری شامل یک سری مراحل برای اطمینان از بهترین نتیجه ممکن است. قبل از آغاز عمل، بیمار با یک جراح رادیویی و یا رادیوسرجر ملاقات خواهد کرد که برنامه درمان را به وی توضیح خواهد داد.
جراح در مورد خطرات احتمالی یا عوارض جانبی توضیحات لازم را میدهد و به هر سوال یا نگرانی که برای بیمار پیش بیاید، پاسخ میدهد.
در برخی موارد، بیمار ممکن است پیش از انجام پروسه رادیوسرجری نیاز به انجام آزمایشهای تصویربرداری اضافی داشته باشد تا اطلاعات دقیقتری در مورد وضعیت بیمار به رادیوسرجر ارائه دهد.
این آزمایشات تصویربرداری اضافی شامل MRI یا CT اسکن اضافی و همچنین پت اسکن برای ارزیابی فعالیت متابولیک ناهنجاری خواهند بود.
همچنین بیمار دستورالعملهایی را در مورد نحوه آماده شدن برای انجام رادیوسرجری آموزش میبیند. این آموزشها ممکن است شامل توصیههایی در مورد ناشتا بودن، استفاده یا عدم مصرف برخی از داروها و سایر آماده سازیهای خاص بسته به ناحیه موردنظر باشد. برای اطمینان از اثربخشی و ایمنی درمان، رعایت دقیق این دستورالعملها ضروری است.
- بهبودی و ریکاوری پس از رادیوسرجری:
یکی از مزایای قابل توجه رادیوسرجری، حداقل زمان مورد نیاز نقاهت نسبت به جراحی سنتی است. در بیشتر موارد، بیماران تقریبا بلافاصله پس از جلسه درمان، میتوانند فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که اثرات کامل درمان ممکن است مدتی طول بکشد تا آشکار شود.
پس از رادیوسرجری، بیمار معمولا ویزیتهای منظمی با پزشک متخصص و یا رادیوسرجر خود خواهد داشت. امکان دارد این ویزیتها شامل انجام آزمایشات تصویربرداری برای نظارت بر پاسخ به درمان باشد.
پزشک متخصص در خصوص هرگونه عوارض جانبی یا احتمالی با بیمار صحبت میکند و راهنماییهایی را برای مدیریت آنها به وی ارائه میدهد.
پیروی از توصیههای متخصصین در مورد مراقبتهای پس از درمان امری ضروری است. این مراقبتها ممکن است شامل توصیههایی در خصوص مدیریت درد، مراقبت از زخم ( در صورت وجود) و هرگونه اصلاح سبک زندگی باشند که در جهت بهبود شرایط جسمانی بیماران لازم است.
با رعایت دستورالعملها، بیماران میتوانند مزایای رادیو سرجری را به حداکثر برسانند و احتمال بروز هرگونه عوارض جانبی احتمالی را کاهش دهند.
دستگاه و فناوری رادیوسرجری
ماشینهای رادیوسرجری از زمان پیدایش خود راه طولانی را پیمودهاند به طوری که اکنون سیستمهای رادیوسرجری مدرن، از فناوری پیشرفته استفاده میکنند که امکان دقت بیشتر، بهبود ایمنی بیمار و بهبود نتایج درمانی را فراهم کنند.
یکی از اجزای کلیدی یک سیستم رادیوسرجری، شتاب دهنده خطی (LINAC) است. این دستگاه پرتوهای تابشی پرانرژی تولید میکنند که میتوانند شکل داده شوند و به سمت هدف مورد نظر هدایت شوند.
سیستم LINAC مجهز به کولیماتورهای متعدد و کولیماتورهای چند برگی بوده که امکان کنترل دقیق شکل و شدت پرتوهای تابش را فراهم میکند.
تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته، مانند MRI و CT اسکن نقش مهمی در روند رادیو سرجری دارند. این روشهای تصویربرداری اطلاعات تشریحی دقیقی را ارائه میدهند که برای برنامهریزی و هدایت درمان استفاده میشود.
علاوه بر این، تصویربرداری آنی در طول پروسه جراحی میتواند به اطمینان از هدفگیری و ارسال دقیق پرتوهای تشعشع کمک کند.
ضمن اینکه، سیستمهای رباتیک اغلب در ماشینهای رادیوسرجری گنجانده میشوند تا موقعیت دقیق و حرکت بیمار را تسهیل کنند. این بازوهای رباتیک میتوانند موقعیت بیمار را در زمان واقعی تنظیم کرده و اطمینان حاصل کنند که ناحیه موردنظر در طول جلسه درمان در موقعیت بهینه باقی بماند.
کلام آخر
در این مقاله بای بای سرطان به رادیوسرجری به عنوان یک درمان جایگزین درمان جراحی سنتی و کاربردهای متعدد آن در درمان سرطان پرداختیم و تاثیرات مثبت آن را به عنوان یک روش نوین در جهت ارتقای سلامت بیماران مبتلا به سرطان و کاهش عوارض سایر درمانهای سرطان بررسی کردیم.
در نهایت نیز نحوه عملکرد، مزایا و عوارض این تکنیک غیرتهاجمی را برشمردیم و بر فواید آن بیش از عوارض احتمالی تأکید کردیم.
منابع: