اگر شما خیلی در معرض نور آفتاب قرار دارید امکان ابتلا به سرطان پوست، در شما بسیار زیاد است. البته لازم به ذکر است همیشه اینگونه نبوده و ممکن است سرطان پوستی در نقاطی که خیلی در معرض نور خورشید قرار نمی گیرند نیز رخ دهد. تشخیص به موقع علائم سرطان پوست که هر فرد به آن مبتلا می شود عامل مهمی برای موفقیت آمیز درمان سریع محسوب می شود.
هنگام بروز تغییرات غیر عادی و یا مشکوک در پوست باید سریعاً به پزشک مراجعه کنیم تا در صورت تشخیص علائم سرطان پوست، مراحل درمانی زودتر شروع شود.
هر چه زودتر اگر این سرطان در بدن بیمار شناسایی گردد میزان موفقیت بهبودی بیشتر است.
یکی از مواردی که اهمیت زیادی دارد این است که اگر مبتلا به این سرطان هستید، ابتدا باید نوع آن را بدانید زیرا روش درمانی میتواند متفاوت باشد.
سرطان پوستی که به آن مبتلا هستیم تعیین کننده پروتکل درمانی بوده و به همین دلیل مهم ترین اقدام تشخیص نوع دقیق آن بوده که در این مطلب بای بای سرطان به این موضوع می پردازد
نشانه های سرطان پوست چیست و لکه های پوستی سرطانی قابل درمان است؟
با توجه به اینکه علائم سرطان پوست متفاوت است شناختن علائم می تواند در تشخیص به موقع به بیمار کمک زیادی کرده و سیر درمانی سریعتر مشخص شود.
برخی از علائم مشترک را در ادامه با هم مرور می کنیم:
ضایعات پوستی:
هر نوع تغییر در پوست می تواند یک زنگ خطر باشد. باید این موارد مانند لکه، ایجاد حالت پوسته شدن، زخم، رشد غیر معمول یک خال، پدید آمدن خال، وجود لکه‌های تیره یا قرمز رنگ را جدی گرفت و به پزشک متخصص مراجعه کرد تا از نظر وجود سلول های سرطانی بررسی شوند.
وجود خال هایی با اندازه و شکل های متفاوت :
برخی از افراد دارای خال های گوشتی هستند که باید با دقت روند تغییرات را پیگیری و در صورت مشاهده در تغییرات به پزشک مراجعه کرد.
لکه های پوستی با رنگ های متنوع :
ممکن است در برخی موارد لکه های پوستی با شکل و رنگ های متفاوت در پوست ظاهر شوند که حتماً جهت بررسی باید نزد پزشک مراجعه شود.
یکی از عوارض سرطان ایجاد لکه های پوستی بوده که با راهکارهای مختلفی که متخصصان پوست ارائه می‌دهند تا حد زیادی قابل درمان و برطرف شدن است.
یکی از این پروتکل های درمانی موثر لیزر درمانی بوده که آثار این لکه ها را تا حد زیادی از بین می برد.
آشنایی با انواع سرطان پوست
نوع سرطان پوستی که فرد به آن مبتلا می شود با توجه به محل شروع سرطان تعیین می شود. در ادامه مهم ترین آن ها را مورد ارزیابی قرار می دهیم.
سرطان سلول بازال (Basal cell carcinoma) یا BCC
اگر بخواهیم به شکلی ساده بگوییم، سلول های بازال سلول های گردی هستند که در ناحیه اپیدرم تحتانی پوست قرار دارند. جالب است بدانید که اکثر افراد مبتلا به سرطان پوست از نوع بازال است. سرطان سلول بازال اکثر مواقع در ناحیه سر و گردن ایجاد می شود، هرچند یک قانون ثابت نبوده و در نواحی دیگر نیز امکان ایجاد آن وجود دارد.
این سرطان به دلیل پرتو درمانی در دوران کودکی و یا قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید به وجود می آید. نکته مثبت در سرطان بازال این است که رشد کندی دارد و به ندرت به قسمت‌های دیگر بدن سرایت می کند.
سرطان سلول سنگفرشی یا Squamous cell carcinoma
این سرطان که در سلول های سنگفرشی که لایه های میانی و بیرونی پوست را تشکیل می دهند، ایجاد می شود.
سرطان سلول سنگفرشی معمولاً خطرناک و تهاجمی نیست، اما در برخی مواقع نیز ممکن است به صورت برعکس عمل کند.
نکته قابل توجه این است که اگر سرطان سلول سنگفرشی به موقع و کامل درمان نشود می تواند بزرگ و به سایر نواحی بدن سرایت کند.
سرطان سلول سنگفرشی اگر فرد به مدت طولانی در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) نور خورشید یا تخت‌های برنزه کننده پوست قرار گیرد به وجود می آید.
اجتناب از نور UV به کاهش خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی و سایر اشکال سرطان های پوستی کمک می‌کند.
وجه تمایز سرطان سلول سنگفرشی این است که می تواند در هر قسمتی از بدن ایجاد شود.
مهم ترین علائم سرطان سنگفرشی:
- وجود ندول سفت و قرمز
- وجود زخم صاف با پوسته
- وجود زخم جدید یا ناحیه برجسته روی یک اسکار یا زخم قدیمی
- وجود لکه خشن و پوسته پوسته روی لب که ممکن است به یک زخم باز تبدیل شود
- زخم قرمز یا لکه خشن در داخل دهان
- وجود لکه قرمز، برجسته یا زخم زگیل مانند در مقعد یا روی اندام تناسلی
عوامل خطر سرطان سلول های سنگفرشی:
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- استفاده از تخت های برنزه کننده
- سابقه شخصی ضایعات پوستی پیش سرطانی
- سیستم ایمنی ضعیف شده
سرطان سلول مرکل یا Merkel cell carcinoma
سرطان سلول مرکل یک از انواع سرطان بوده که به ندرت در افراد ظاهر می شود.
این سرطان معمولاً به شکل گره گوشتی با رنگ متمایل به قرمز در ناحیه صورت، سر یا گردن فرد خود را نشان می دهد. به این نوع سرطان، سرطان نورواندوکرین نیز گفته می شود.
افراد مسن و سالخورده بیشتر به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند به دلیل اینکه دراز مدت در معرض آفتاب قرار می گیرند و یا به دلیل مشکل سیستم ایمنی بدن است.
نکته مهم در این خصوص این است که سرطان سلول‌های مرکل سرعت رشد بالایی داشته و به سرعت به دیگر نواحی بدن منتقل می شود.
به همین دلیل انتخاب پروتکل های درمانی این نوع سرطان کاملاً به این بستگی دارد که کدام قسمت بدن را درگیر کرده است.
سرطان ملانوم چیست؟
می توان گفت ملانوم خطرناک ترین نوع سرطان به حساب می‌آید. ملانوم، جدی‌ترین نوع، در سلول‌هایی (ملانوسیت‌ها) که ملانین تولید می‌کنند رخ می دهد.
ملانوما همچنین می تواند در چشم ها و به ندرت در داخل بدن مانند بینی یا گلو ایجاد شود.
هنوز علت دقیق همه ملانوم ها مشخص نیست، اما قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) نور خورشید و تخت‌های برنزه کننده خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می دهد.
خطر ابتلا به ملانوما در افراد زیر 40 سال، به ویژه زنان، در چند سال اخیر افزایش محسوسی را تجربه کرده است. دانستن علائم هشدار دهنده سرطان پوست می تواند به شناسایی و درمان تغییرات سرطانی قبل از گسترش سرطان کمک کند. در صورتی که ملانوما به موقع تشخیص داده شود شانس درمان موفق بالا خواهد بود.
مهم ترین علائم سرطان پوست ملانوما عبارت اند از:
- مشاهده شدن خال‌های بزرگ یا غیر عادی بدون علت
- مشاهده شدن خال‌های معمولی زیاد بدون علت
- داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به ملانوما
- داشتن سابقه حساسیت پوستی به خورشید
- سابقه حمام آفتاب متعدد یا سابقه برنزه کردن در سولاریوم
- سابقه ابتلا به سرطان‌های دیگر مثل سرطان سینه یا تیروئید
نکته مهم در خصوص ملانوم این است که هر فردی، با هر رنگ پوستی، شانس ابتلا به ملانوما را دارد. در عین حال علائم سرطان پوست ملانوما در سفید پوستان در مراحل اولیه بیماری بروز می کند و قابل تشخیص است اما در سیاه پوستان علائم سرطان پوست ملانوما دیر تشخیص داده می شود که طبعا شناسایی در مراحل اولیه کمک زیادی به بهبود می کند.
علی‌رغم میزان بالاتر ابتلا به ملانوما در سفیدپوستان، بر اساس تحقیقات، بیماران رنگین پوست در صورت ابتلا، نسبت به بیماران سفید پوست شانس کمتری برای زنده ماندن در برابر ملانوما دارند.
سرطان mf چگونه به وجود می آید؟
بیماری MF یا مایکوزیس فونگوئیدس، در واقع شایع ترین نوع لنفوم پوستی سلول T بوده که مراحل بالینی مزمن مشخصی دارد.
به عبارت دیگر، یک لنفوم غیر هوچکینی با درجه پایین بوده که در فاز اولیه پوست را درگیر می کند ولی می تواند تهاجمی شده و نواحی مختلف بدن را هم درگیر کند.
هنوز علت مشخصی برای mf تعیین نشده و افراد بالای 45 سال بیشتر درگیر این بیماری می شوند. از نظر شیوع در جنس نیز باید گفت آقایان بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند که علت آن هنوز کاملا مشخص نیست.
مشاغلی مانند شیشه گری، ساخت ظروف سفالی و سرامیکی بیشتر مستعد ابتلا به بیماری mf هستند.
مراحل این بیماری عبارت اند از:
- مرحله patch
- مرحله plaque
- مرحله tumor
هر یک از این مراحل از چند ماه تا چند سال ممکن است طول بکشند.
به دلیل اینکه این بیماری در اغلب مواقع به موقع و زودهنگام تشخیص داده نمی شود سیر درمان قطعی ندارد به همین دلیل طول عمر افراد مبتلا کاملا وابسته به نوع درگیری و شدت بیماری است.
درمان بیماری مایکوزیس فونگوئیدس در اکثر موارد شامل درمان علامتی، موضعی و شیمی درمانی و رادیوتراپی بوده که بر حسب شرایط پیشرفت بیماری و علائم سرطان پوست مورد استفاده قرار می گیرد؛ اگر مراحل درمانی به خوبی انجام شود و بیماری پیشرفت نکند میتواند باعث متوقف شدن سیر بیماری شده و حتی رشد آن را متوقف کند.
روش‌های پیشگیری از سرطان پوست برای افرادی که در معرض نور آفتاب قرار دارند
یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست، محافظت از پوست در برابر نور آفتاب است. افرادی که زمان زیادی را در معرض نور خورشید می‌گذرانند، باید از کرم‌های ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنند و این کرم‌ها را هر دو ساعت یک‌بار تجدید کنند. همچنین پوشیدن لباس‌های محافظ، مانند کلاه‌های لبه‌دار، عینک آفتابی، و لباس‌های بافتی مناسب، میتواند به محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر UV کمک کند.
اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات اوج تابش (بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) نیز یک راهکار دیگر برای پیشگیری از سرطان پوست است. در این ساعات، اشعه‌های UV به شدت بیشتری به زمین می‌تابند و می‌توانند آسیب‌های زیادی به پوست وارد کنند. استفاده از سایه‌بان‌ها، چترها، یا به سادگی ماندن در فضای داخلی در این زمان‌ها، میتواند به کاهش ریسک ابتلا کمک کند.
استفاده از محصولات محافظت از پوست مانند لوسیون‌ها و کرم‌های حاوی مواد آنتی‌اکسیدان میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست کمک کند. این محصولات می‌توانند با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد که در اثر نور آفتاب ایجاد می‌شوند، از آسیب به سلول‌های پوست جلوگیری کنند. علاوه بر این، مراقبت‌های منظم از پوست، بررسی تغییرات غیرمعمول در پوست و مراجعه به پزشک در صورت بروز هرگونه علامت مشکوک، از دیگر روش‌های مهم پیشگیری از سرطان پوست هستند.
نقش ژنتیک در ابتلا به سرطان پوست
ژنتیک نقش مهمی در تعیین خطر ابتلا به سرطان پوست ایفا می‌کند. برخی افراد به دلیل داشتن سابقه خانوادگی سرطان پوست یا جهش‌های ژنتیکی خاص، مستعد ابتلا به این بیماری هستند. مثلاً، افرادی که دارای جهش در ژن‌های خاصی مانند CDKN2A و MC1R هستند، خطر بیشتری برای ابتلا به ملانوم دارند. این افراد باید از کودکی به‌طور منظم توسط پزشکان معاینه شوند و از راهکارهای پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلا استفاده کنند.
تحقیقات نشان داده است که افرادی که پوست روشن، موهای بلوند یا قرمز، و چشمان روشن دارند، به دلیل کمتر بودن ملانین در پوست‌شان، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دارند. ملانین، ماده‌ای است که از پوست در برابر آسیب اشعه‌های مضر UV محافظت می‌کند، بنابراین، هرچه ملانین کمتر باشد، خطر ابتلا به سرطان پوست بیشتر است. این افراد باید اقدامات پیشگیرانه‌ای مانند استفاده مداوم از کرم‌های ضد آفتاب و پوشیدن لباس‌های محافظ را جدی بگیرند.
ژنتیک ممکن است نقش مهمی در تعیین نحوه پاسخ بدن به عوامل محیطی نیز داشته باشد. برای مثال، برخی افراد به دلیل ترکیب ژنتیکی خاص، ممکن است در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید مقاوم‌تر یا حساس‌تر باشند. بررسی ژنتیکی و مشاوره با متخصصین ژنتیک میتواند به شناسایی افرادی که در معرض خطر بالاتری هستند کمک کند و به آن‌ها اطلاعاتی در مورد اقدامات پیشگیرانه مناسب ارائه دهد.
تأثیر تغذیه و سبک زندگی بر کاهش خطر سرطان پوست
تغذیه سالم و متعادل میتواند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست داشته باشد. مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه، میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و محافظت از سلول‌های پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کند. غذاهایی که حاوی ویتامین C، ویتامین E، و بتاکاروتن هستند، می‌توانند به کاهش آسیب‌های ناشی از اشعه‌های UV کمک کرده و خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش دهند.
علاوه بر تغذیه، سبک زندگی سالم نیز میتواند در پیشگیری از سرطان پوست مؤثر باشد. ترک سیگار و اجتناب از مصرف الکل میتواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. سیگار کشیدن و مصرف الکل میتواند باعث ضعف سیستم ایمنی بدن شود و توانایی بدن در مقابله با عوامل سرطان‌زا را کاهش دهد. همچنین، ورزش منظم به بهبود جریان خون و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند و میتواند به عنوان یک عامل پیشگیری‌کننده از سرطان پوست عمل کند.
مدیریت استرس نیز بخش مهمی از یک سبک زندگی سالم است که میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست کمک کند. استرس مزمن میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و بدن را در برابر عوامل آسیب‌زا مانند اشعه UV آسیب‌پذیرتر کند. تمرینات آرام‌سازی مانند یوگا، مدیتیشن، و تمرینات تنفسی می‌توانند به کاهش سطح استرس کمک کنند و سلامت عمومی بدن و پوست را بهبود بخشند. به‌طور کلی، پیروی از یک سبک زندگی سالم و مراقبت از پوست به‌طور منظم میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست کمک کند.
سوالات متداول در خصوص سرطان پوست
سرطان پوست درد دارد؟
سرطان های پوست اغلب تا زمانی که بزرگ نشده باشند علائم آزاردهنده ای ایجاد نمی کنند. اگر در مراحل پیشرفته بیماری باشد، ممکن است همراه با خارش، خونریزی یا حتی درد باشد.
سرطان پوست درمان دارد؟
تقریباً تمام سرطان های پوست در صورت یافتن درمان به موقع قابل درمان هستند. بهترین روش های درمان سرطان پوست شامل: کرایوتراپی، جراحی موهس، شیمی درمانی و پرتودرمانی است.
سرطان پوست باعث مرگ میشود؟
حدود 2000 نفر در اثر سرطان پوست سلول بازال و سلول سنگفرشی جان خود را از دست می دهند. افراد مسن و افراد با سیستم ایمنی ضعیف بیشتریدر معرض خطر مرگ در اثر این نوع سرطان هستند.
فرق اگزما با سرطان پوست چیست؟
اگزما بیشتر در نزدیکی دست، گردن، آرنج، مچ پا، پاها یا چشم های شما ظاهر میشود اما سرطان پوست در مناطقی از بدن که بیشتر در معرض نور خورشید هستند پدیدار میشود.
آیا پسوریازیس با سرطان پوست متفاوت است؟
پسوریازیس باعث می شود بدن شما خیلی سریع سلول های پوستی جدید بسازد. این سلول ها تمایل دارند روی هم انباشته شوند و لکه ها، برجستگی های ضخیم ایجاد کنند اما سرطان پوست، مانند همه سرطان ها، رشد کنترل نشده سلول های معیوب است.
کدام نواحی از بدن بیشتر درگیر سرطان پوستی می شوند؟
این سرطان در مناطقی که به آفتاب بیشتر ارتباط دارند، مانند صورت، گردن، دستها و پاها، شیوع بیشتری دارند.
کلام آخر
در سایت “بای بای سرطان“، ما همواره تاکید داریم که پیشگیری بهتر از درمان است. با آگاهی از عوامل خطر و پیروی از راهکارهای پیشگیرانه، می‌توانیم خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش دهیم. به یاد داشته باشید که هرگونه تغییر غیرعادی در پوستتان را جدی بگیرید و به‌موقع به پزشک مراجعه کنید. هدف ما همراهی شما در مسیر سلامت و بهبود کیفیت زندگی است تا بتوانید با آگاهی کامل، زندگی شاد و سالمی داشته باشید.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
