سونوگرافی ترانس رکتال در زنان (TRUS) یک تکنیک تصویربرداری پزشکی است که از امواج صوتی پرانرژی برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام‌ها و بافت‌ها استفاده می‌کند. این سونوگرافی معمولاً با معاینه پروستات در مردان همراه بوده اما برای تشخیص و درمان بیماری‌های لگنی و اندام‌های تناسلی زنان نیز مفیدد است. برای آشنایی بیشتر با روش، مزایا و خطرات سونوگرافی ترانس رکتال در زنان این مقاله از بای بای سرطان را دنبال کنید.
سونوگرافی ترانس رکتال در زنان چیست؟
سونوگرافی ترانس رکتال در زنان یک تکنیک تصویربرداری کم تهاجمی است که از امواج صوتی برای تولید تصاویری از اندام‌های داخلی استفاده می‌کند. پزشک در طول این سونورگافی یک پروب را وارد راست روده می‌کند که امواج صوتی منتشر کرده که از بافت‌ها و اندام‌ها جهش می‌کند تا تصاویر دقیقی ایجاد کند.
سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان با ارسال امواج صوتی به بدن عمل می‌کند. این امواج به بافت‌ها برخورد کرده و به پروب باز می‌گردند و پژواک ایجاد می‌کنند. سپس دستگاه اولتراسوند این پژواک‌ها را به تصاویری تبدیل می‌کند که روی صفحه نمایش مشاهده می‌شوند. این تصویر به پزشکان این امکان را می‌دهد تا ساختارهای داخل بدن را بدون برش زدن ببینند.
کاربرد سونوگرافی ترانس رکتال در زنان
سونوگرافی ترانس رکتال در زنان به ویژه برای بررسی اندام‌های لگنی و تناسلی مفید است چون سایر سونوگرافی‌ها مانند سونوگرافی ترانس واژینال مناسب نیستند. این روش تصاویر دقیقی را ارائه می‌دهد که به پزشک کمک می‌کند تا انواع بیماری‌های مؤثر بر سیستم تولید مثل را تشخیص دهند. در این بخش مقاله برخی از بیماری‌های رایجی که این سونوگرافی می‌تواند به تشخیص آنها کمک کند را مرور کردیم:
کیست: کیست‌ها کیسه‌های پر از مایع هستند که می‌توانند در قسمت‌های مختلف بدن از جمله تخمدان‌ها و سایر اندام‌های تولید مثل ایجاد شوند. سونوگرافی ترانس رکتال در زنان می‌تواند به شناسایی وجود، اندازه و ماهیت این کیست‌ها کمک کند. به عنوان مثال کیست‌های تخمدان شایع هستند و می‌توانند علائمی مانند درد لگن و سیکل‌های قاعدگی نامنظم ایجاد کنند.
تومور: تومورهای خوش‌خیم و بدخیم می‌توانند در ناحیه لگن ایجاد شوند. سونوگرافی ترانس رکتال در زنان به شناسایی این غده و ارزیابی ویژگی‌های آن کمک می‌کند. به عنوان مثال فیبروم‌های رحمی تومورهای خوش خیمی هستند که می‌توانند باعث خونریزی شدید قاعدگی و درد لگن شوند. این روش سونوگرافی به اندازه گیری اندازه و محل این فیبروم‌ها کمک کرده و برنامه ریزی درمان را تسهیل می‌کند.
مشکلات ناباروری: زنانی که برای باردار شدن مشکل دارند می‌توانند برای بررسی علل بالقوه ناباروری تحت سونوگرافی ترانس رکتال در زنان قرار گیرند. این روش می‌تواند به شناسایی ناهنجاری‌های ساختاری در اندام‌های تناسلی مانند انسداد یا بی نظمی در لوله‌های فالوپ که به ناباروری منجر می‌شود کمک کند.
بیماری التهابی لگن (PID): بیماری التهابی لگن عفونت اندام‌های تناسلی زنانه است که باعث درد مزمن لگن شده و در صورت عدم درمان منجر به ناباروری می‌شود. سونوگرافی ترانس رکتال در زنان با ارائه تصاویر دقیق از اندام‌های لگن و شناسایی علائم التهاب یا عفونت به تشخیص این بیماری کمک کند.
آندومتریوز: آندومتریوز بیماری‌ایست که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم رشد می‌کند و باعث درد می‌شود که به طور بالقوه بر باروری تأثیر می‌گذارد. سونوگرافی ترانس رکتال رحم به شناسایی ضایعات آندومتریوز و ارزیابی وسعت بیماری کمک می‌کند.
سرطان اندام تولید مثل: سونوگرافی ترانس رکتال در زنان برای تشخیص سرطان‌های اندام تولید مثل مانند سرطان تخمدان، سرطان رحم و سرطان دهانه رحم کاربرد دارد. تشخیص زودهنگام برای درمان موثر بسیار مهم است و این روش سونوگرافی تصاویر دقیقی ارائه می‌دهد که وجود تومورها را آشکار می‌کند.
خونریزی غیرطبیعی رحم: سونوگرافی ترانس رکتال رحم برای زنانی که خونریزی غیرطبیعی رحم را تجربه می‌کنند به شناسایی علل زمینه‌ای مانند فیبروم، پولیپ یا سایر ناهنجاری‌های ساختاری رحم کمک می‌کند. این روش با ارائه تصاویر واضح و دقیق از اندام‌های لگنی و تناسلی نقش مهمی در تشخیص طیف گسترده‌ای از بیماری‌های زنان ایفا می‌کند.
پروسه سونوگرافی ترانس رکتال در زنان
قبل از سونوگرافی
قبل از انجام سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان چندین مرحله آماده سازی وجود دارد که شما و پزشک باید انجام دهید تا مطمئن شوید که این روش به خوبی و دقیق انجام می‌شود. پزشک در مرحله اول با سؤال در مورد سابقه پزشکی شما شروع می‌کند. این یک گام بسیار مهم برای شناسایی هر گونه مشکل بالقوه‌ای است که می‌تواند بر رویه سونوگرافی تأثیر بگذارد. مطمئن شوید که پزشک را از هر گونه حساسیتی که به دارو دارید و همچنین هر گونه بیماری قلبی یا ریوی قبلی مطلع کنید.
پزشک در مرحله بعدی آماده سازی سونوگرافی ترانس رکتال در زنان دستورالعمل‌های خاصی را در رابطه با داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید به شما می‌دهد. به عنوان مثال ممکن است از شما خواسته شود چند روز قبل سونوگرافی از مصرف آسپرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDها) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن خودداری کنید چون این داروها خطر خونریزی را افزایش می‌دهند. اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید لازم است مصرف آنها را به طور موقت قطع کنید.
برای اطمینان از اینکه تصاویر گرفته شده در طول سونوگرافی ترانس رکتال در زنان واضح و بدون مشکل هستند ممکن است پزشک از شما بخواهد یک تا چهار ساعت قبل از عمل تنقیه کنید. تنقیه به پاکسازی روده بزرگ و رکتوم کمک می‌کند و دید واضح تری از اندام‌های لگنی و تناسلی ایجاد می‌کند. دستورالعمل‌های خاص در مورد نحوه انجام تنقیه را از پزشک خود بپرسید.
ممکن است از شما خواسته شود که قبل از عمل ادرار کرده تا مثانه خود را خالی کنید. مثانه خالی به کاهش درد کمک می‌کند و دریافت تصاویر دقیق را برای متخصص آسان‌تر می‌کند. با دنبال کردن این مراحل مقدماتی مطمئن می‌شوید که سونوگرافی ترانس رکتال در زنان تا حد امکان موثر و راحت است.
در طول سونوگرافی ترانس رکتال
فرآیند انجام سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان نسبتاً ساده است و معمولاً کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد. در روز سونوگرافی خود باید لباس راحت بپوشید. ممکن است از شما خواسته شود که لباس بیمارستان را بپوشید تا امکان دسترسی آسان‌تر برای پزشک فراهم شود. پس از آماده شدن شما را به اتاق معاینه می‌برند.
در طول سونوگرافی ترانس رکتال در زنان از شما خواسته می‌شود که روی میز معاینه به پهلو دراز بکشید. در حالت جنینی زانوهای خود را به سمت قفسه سینه خم خواهید کرد. این موقعیت به ارائه بهترین زاویه برای پروب برای گرفتن تصاویر از اندام‌های لگن کمک می‌کند.
پزشک یک پروب سونوگرافی چرب شده را در رکتوم شما قرار می‌دهد. اندازه پروب به اندازه یک انگشت است و اگرچه ممکن است احساس ناراحتی داشته باشید اما نباید دردناک باشد. فشار وارده ممکن است شبیه به احساس اجابت مزاج باشد. روان‌کاری پروب به حداقل رساندن ناراحتی کمک می‌کند و به پروب اجازه می‌دهد به نرمی حرکت کند.
هنگامی که پروب در موقعیت خود قرار گرفت امواج صوتی پرانرژی ساطع می‌کند. این امواج صوتی از رکتوم عبور کرده و از اندام‌ها و بافت‌های اطراف پرتاب می‌شوند. پژواک این امواج صوتی تصاویر رایانه‌ای ایجاد می‌کند که پزشک می‌تواند در یک نمایشگر ویدیوی آن را به شکل آنلاین ببیند. کل سونوگرافی ترانس رکتال در زنان معمولا کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد.
سونوگرافی ترانس رکتال با بیوپسی
پزشک در برخی موارد نیاز به بیوپسی در طول سونوگرافی ترانس رکتال در زنان را احساس می‌کند. بیوپسی گرفتن نمونه کوچکی از بافت برای بررسی بیشتر زیر میکروسکوپ است. پزشک برای به حداقل رساندن هرگونه ناراحتی در طول بیوپسی بی حس کننده موضعی را به ناحیه اطراف اندام مورد بررسی مانند دهانه رحم تزریق می‌کند. این عامل بی‌حس‌کننده به کاهش درد در طول عمل بیوپسی کمک می‌کند.
متخصص پس از بی حس شدن ناحیه مورد نظر یک سوزن نازک و توخالی را در کنار پروب سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان قرار می‌دهد. سوزن از طریق دیواره راست روده و با استفاده از تصاویر آنلاین سونوگرافی به اندام مورد نظر هدایت می‌شود. پزشک از سوزن برای جمع آوری چند نمونه کوچک بافتی استفاده می‌کند. این نمونه‌ها از مناطق مختلف برای اطمینان از بررسی جامع گرفته می‌شوند. کل فرآیند بیوپسی تنها چند دقیقه به زمان کلی پروسه سونوگرافی اضافه می‌کند.
بعد از سونوگرافی
پس از تکمیل سونوگرافی ترانس رکتال در زنان می‌توانید همان روز به خانه بروید. بسته به اینکه نمونه‌برداری هم داشتید و حال خودتان بعد از سونوگرافی ممکن است بتوانید خودتان را به خانه برسانید. با این حال ضرر ندارد که از قبل با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید آیا به کسی برای مسیر برگشت نیاز دارید یا خیر.
پزشک شما دستورالعمل‌های خاصی می‌دهد که باید بعد از سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان دنبال کنید: برای کاهش خطر خونریزی حداقل به مدت سه روز از مصرف آسپرین خودداری کنید و برای جلوگیری از عفونت هر گونه آنتی بیوتیک تجویز شده را طبق دستور مصرف کنید، به خصوص اگر بیوپسی انجام داده‌اید.
اگر نمونه برداری انجام شده باشید نمونه‌های بافت برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال می‌شود. ممکن است چند روز تا یک هفته طول بکشد تا نتایج بازگردد. پزشک با شما تماس خواهد گرفت تا در مورد نتایج و هر گام دیگری که بر اساس یافته‌ها لازم است بردارید صحبت کند.
تجربه برخی علائم خفیف پس از سونوگرافی ترانس رکتال در زنان طبیعی است مانند:
- ناراحتی یا درد: قرار دادن پروب در راست روده می‌تواند باعث ناراحتی یا درد شود. این احساس معمولاً خفیف و موقتی است اما برخی از زنان ممکن است آن را بیشتر از دیگران احساس کنند.
- عفونت: خطر عفونت با هر روش تهاجمی وجود دارد. پزشک ممکن است آنتی بیوتیک را برای کاهش این خطر تجویز کند، به خصوص اگر بیوپسی را هم در طول سونوگرافی ترانس رکتال در زنان انجام دادید.
- خونریزی رکتوم: قرار دادن پروب می‌تواند باعث خونریزی جزئی مقعدی شود. این خونریزی معمولاً حداقلی است و به خودی خود متوقف می‌شود اما اگر خونریزی ادامه یابد یا شدید باشد باید با پزشک خود تماس بگیرید.
- خون در ادرار یا مدفوع: پس از سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان ممکن است متوجه مقدار کمی خون در ادرار یا مدفوع خود شوید. این علامت معمولاً موقتی است و باید ظرف چند روز برطرف شود. اگر خونریزی ادامه داشت یا با علائم دیگری همراه بود با پزشک خود تماس بگیرید.
- درد هنگام ادرار کردن: برخی از زنان ممکن است پس از عمل در هنگام ادرار کردن احساس درد یا سوزش کنند. نوشیدن آب زیاد می‌تواند به کاهش این علامت کمک کند. اگر درد ادامه یافت به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
مزایای سونوگرافی ترانس رکتال در زنان
سونوگرافی ترانس رکتال در زنان مزایای متعددی را ارائه می‌دهد که آن را به یک ابزار تشخیصی ارزشمند در مراقبت‌های بهداشتی زنان تبدیل می‌کند. در این بخش مقاله برخی از مزایای کلیدی این روش سونوگرافی را بررسی کردیم:
- حداقل تهاجم: سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان یک روش کم تهاجمی است به این معنی که نیازی به برش‌های بزرگ یا جراحی گسترده ندارد. پروب در راست روده قرار می‌گیرد که می‌تواند باعث ناراحتی شود اما به طور کلی به خوبی تحمل می‌شود.
- بدون تشعشع: سونوگرافی ترانس رکتال در زنان برخلاف سایر تکنیک‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن از اشعه استفاده نمی‌کند. این ویژگی سونوگرافی را به گزینه‌ای امن‌تر، به ویژه برای استفاده مکرر تبدیل می‌کند.
- تصویربرداری به صورت آنلاین: سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان تصاویری را به صورت همزمان ارائه داده و به پزشک اجازه می‌دهد تا اندام و بافت‌های داخلی را در حین بررسی مشاهده کند. این قابلیت آنلاین به ویژه در طی روش‌هایی مانند بیوپسی که در آن به راهنمایی دقیق نیاز بوده خودش را نشان می‌دهد.
- تصاویر تفصیلی: سونوگرافی ترانس رکتال در زنان تصاویری با وضوح بالا تولید می‌کند که می‌تواند جزئیاتی را که ممکن است با سایر تکنیک‌های تصویربرداری قابل مشاهده نباشد را نشان بدهد. این ویژگی است که این روش را به ویژه برای بررسی بافت‌های نرم و تشخیص ناهنجاری‌های کوچک مفید می‌کند.
- سریع: کل پروسه سونوگرافی ترانس رکتال برای زنان معمولا کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد. خود بخش تصویربرداری اغلب کوتاه‌تر هم هست و آن را به یک ابزار تشخیصی نسبتاً سریع تبدیل می‌کند.
- سرپایی: سونوگرافی ترانس رکتال در زنان معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود به این معنی که می‌توانید همان روز به خانه بروید. این روش نیازی به یک شب بستری شدن در بیمارستان ندارد که آن را راحت و مقرون به صرفه می‌کند.
کلام آخر
در این مقاله بای بای سرطان دیدیم که سونوگرافی ترانس رکتال در زنان یک ابزار تشخیصی ارزشمند در مراقبت‌های بهداشتی بانوان بوده که روشی با حداقل تهاجم برای به دست آوردن تصاویر دقیق از اندام‌های لگنی و تناسلی است. این روش به ویژه زمانی مفید است که انواع دیگر سونوگرافی مانند سونوگرافی ترانس واژینال مناسب شرایط بیمار نیستند. اگر سؤال یا نگرانی دیگری در مورد انجام سونوگرافی ترانس رکتال در زنان دارید حتماً آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
منابع:
