زندگی با سرطان نه تنها از نظر جسمی بلکه از نظر عاطفی و اجتماعی نیز چالش‌های بی شماری را به همراه دارد. رشته سایکو انکولوژی با شناخت تأثیر سرطان بر افراد و عزیزانشان برای پرداختن به جنبه‌های روانشناختی، اجتماعی و رفتاری مراقبت از سرطان پدید آمده است. با این مقاله از بای بای سرطان همراه باشید تا سایکو انکولوژی را بشناسید و اهمیت آن را در ارتقای سلامت روانی بیمار در طول دوره سرطان نشان بدهیم.
سایکو انکولوژی چیست؟
سرطان زندگی میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. درمان‌های پزشکی برای سرطان به طور قابل توجهی پیشرفت کرده اما پرداختن به تأثیر عاطفی و اجتماعی سرطان نیز برای یک درمان جامع ضروری شناخته شده است. این جاست که سایکو انکولوژی وارد می‌شود. سایکو انکولوژی رشته‌ای از پزشکی است که در کنار درمان پزشکی سرطان بر جنبه‌های عاطفی و روانی این بیماری تمرکز دارد. در این رشته تشخیص سرطان فقط بر بدن تأثیر نمی گذارد بلکه ذهن و روح را نیز درگیر خود می‌کند.
- همکاری بین رشته‌ای
روان انکولوژی تیمی از متخصصان رشته‌های مختلف از جمله روانپزشکان، مددکاران اجتماعی، درمانگران و روانشناسان را گرد هم می‌آورد. این متخصصان در کنار انکولوژیست‌ها و سایر پزشکان تلاش می‌کنند تا اطمینان داشته باشند بیماران درمان کاملی را دریافت می‌کنند که به تمام جنبه‌های سلامتی آنها می‌پردازد. آنها می‌توانند با این همکاری برنامه‌های درمانی را برای رفع نیازهای هر فرد تنظیم کنند و کیفیت زندگی آنها را در طول دوره سرطان خود بهبود ببخشند.
خدمات سایکو انکولوژی علیرغم اهمیت آن همیشه برای همه افراد مبتلا به سرطان در دسترس نیست. ضروری است که افراد از این خدمات آگاه باشند و از گنجاندن آنها در برنامه‌های درمانی خود دریغ نکنند. با افزایش آگاهی نسبت به این درمان می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که بیماران سرطانی و عزیزانشان حمایت لازم را برای مقابله با چالش‌های عاطفی این بیماری دریافت می‌کنند.
خدمات سایکو انکولوژی
تشخیص سرطان می‌تواند طاقت‌فرسا و ترسناک باشد و منجر به افزایش سطح استرس و پریشانی عاطفی شود. خدمات سایکو انکولوژی پشتیبانی و راهنمایی لازم را برای کمک به افراد برای مقابله با چالش‌هایی که با آن روبرو هستند ارائه می‌دهد.
انواع پشتیبانی
خدمات سایکو انکولوژی به اشکال مختلف از جمله درمان فردی، خانوادگی و گروهی ارائه می‌شود. این خدمات فضای امنی را برای بیماران و عزیزانشان فراهم می‌کند تا بتوانند احساسات خود را بیان کنند، تجربیات خود را مرور کرده و راهبردهای مقابله‌ای را بیاموزند تا حس کنترل بر زندگی خود را دوباره به دست بیاورند.
خدمات سایکو انکولوژی در بسیاری از مراکز درمان سرطان در برنامه‌های درمان بیمار ادغام شده است. با این حال در برخی موارد، افراد ممکن است نیاز به ابتکار عمل برای درخواست این خدمات از پزشکان یا شرکت‌های بیمه داشته باشند. سازمان‌هایی مانند انجمن سرطان منابعی را برای ارتباط بیماران و پزشکان با پشتیبانی مورد نیاز ارائه می‌دهند.
حمایت از بازماندگان سرطان
دوره بیماری برای بازماندگان سرطان با بهبودی به پایان نمی رسد و بسیاری از افراد با چالش‌های بیشتری از جمله مدیریت ترس از بازگشت بیماری و سازگاری با تغییرات در زندگی خود روبرو هستند. خدمات سایکو انکولوژی می‌تواند به بازماندگان کمک کند تا از این چالش‌ها عبور کنند. متأسفانه برخی از افراد با تشخیص سرطان مرگبار مواجه می‌شوند و از آنها خواسته می‌شود در مورد درمان و کیفیت زندگی خود تصمیمات دشواری بگیرند. خدمات سایکو انکولوژی می‌تواند آموزش، حمایت عاطفی و مشاوره را به بیماران و خانواده‌های آنها ارائه بدهد.
تأثیر روانشناختی تشخیص و درمان سرطان
تشخیص سرطان می‌تواند اثرات روانی عمیقی بر بیماران و عزیزانشان داشته باشد. این تجربه طیفی از احساسات از جمله ترس، غم، عصبانیت و اضطراب غیر معمول را شامل می‌شود. آشنایی با این واکنش‌های روانی برای ارائه حمایت و مراقبت موثر در طول دوره سرطان بسیار مهم است.
- واکنش‌های رایج
افسردگی و اضطراب از رایج ترین واکنش‌های روانی به تشخیص سرطان هستند. عدم اطمینان پیرامون این بیماری و همچنین عوارض جسمی و عاطفی درمان می‌تواند به احساس ناامیدی و نگرانی اضافه کند. مهم است که تشخیص دهیم این واکنش‌ها طبیعی هستند و سایکو انکولوژی برای مقابله با آنها در دسترس است.
عوامل متعددی می‌تواند در ایجاد ناراحتی روانی در افراد مبتلا به سرطان نقش داشته باشد. این عوامل ممکن است شامل خطر مرگ ناشی از بیماری، عدم اطمینان در مورد پیش آگهی و نتایج درمان، نگرانی در مورد عوارض جانبی درمان و تغییر در ظاهر فیزیکی یا عملکرد فرد باشد. آشنایی با این عوامل می‌تواند به پزشکان کمک کند تا مداخلاتی را برای رفع نیازهای خاص بیماران انجام دهند.
- اهمیت درمان روانی
درمان روانشناختی فقط برای کیفیت زندگی مهم نیست و می‌تواند بر نتایج درمان و حتی میزان بقا نیز تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان داده افرادی که سطوح بالاتری از پریشانی روانی را تجربه می‌کنند نتایج درمانی ضعیف‌تری خواهند داشت و زمان بقای کوتاه‌تری را تجربه خواهند کرد. بنابراین پرداختن به نگرانی‌های روانشناختی بخشی جدایی ناپذیر از درمان جامع سرطان است.
راهبردهای مقابله در سایکو انکولوژی
مقابله با تشخیص و درمان سرطان می‌تواند چالش برانگیز باشد اما استراتژی‌هایی وجود دارد که افراد می‌توانند برای مدیریت استرس و عدم اطمینانی که ممکن است با آن مواجه شوند استفاده کنند. درک این راهبردهای مقابله می‌تواند بیماران و عزیزانشان را توانمند کند تا دوره سرطان را با ناامیدی کمتری طی کنند.
- مقابله رویکرد گرا
مقابله رویکرد گرا پرداختن به چالش‌های تشخیص و درمان سرطان است. این رویکرد می‌تواند شامل ابراز احساسات، ایفای نقش فعال در تصمیم گیری‌های درمانی، کسب حمایت از نزدیکان و شرکت در فعالیت‌هایی باشد که امید به زندگی را ارتقا می‌دهد. تحقیقات نشان می‌دهد راهبردهای مقابله رویکرد گرا با سازگاری روانشناختی و کیفیت زندگی بهتر مرتبط هستند.
- مقابله اجتنابی
از سوی دیگر مقابله اجتنابی را داریم که اجتناب یا سرکوب افکار و احساسات مرتبط با سرطان است. این رویکرد ممکن است باعث تسکین موقت شود اما در نهایت می‌تواند منجر به افزایش ناراحتی و نتایج ضعیف‌تر درمان شود. تشویق بیماران به رویارویی با احساسات خود و کسب حمایت در صورت نیاز می‌تواند به پیشگیری از رفتارهای مقابله‌ای ناسازگار کمک کند.
واکنش‌های روانی مثبت
علیرغم چالش‌های سرطان برخی از افراد ممکن است در نتیجه تجربه خود رشد روانی مثبتی را تجربه کنند. این جنبه‌های مثبت تجربه سرطان شامل افزایش قدردانی از زنده بودن یا تقویت روابط فردی است. رشد پس از بیماری به فرآیند دگرگونی شخصی اطلاق می‌شود که پس از یک رویداد آسیب زا مانند تشخیص سرطان رخ می‌دهد. افراد می‌توانند با تمرکز بر این جنبه‌های مثبت، معنا و هدفی را در دوره سرطان خود پیدا کنند که منجر به خوب شدن حال آنها می‌شود.
- مقابله انطباقی
هدف مداخلات سایکو انکولوژی ترویج راهبردهای مقابله سازگار و کاهش رفتارهای مقابله ناسازگار با سرطان است. درمان شناختی-رفتاری (CBT) و سایر رویکردهای روان درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا افکار منفی را به چالش بکشند، مهارت‌های مقابله‌ای خود را توسعه بدهند و تحمل خود را در برابر اتفاقات ناگوار بالا ببرند.
در تحقیقات نشان داده شده مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی ناراحتی مرتبط با سرطان را کاهش داده و کیفیت کلی زندگی را بهبود می‌بخشد. خدمات سایکو انکولوژی با مطلع کردن افراد در ارتباط با راهبردهای مقابله‌ای موثر، آنها را قادر می‌سازد تا با قدرت و انعطاف پذیری با چالش‌های سرطان روبرو شوند.
جنبه‌های رفتاری سایکو انکولوژی
جنبه‌های رفتاری سایکو انکولوژی بر اعمال و عاداتی متمرکز است که می‌تواند بر تجربه فرد با سرطان، چه از نظر پیشگیری و از نظر مدیریت بیماری تأثیر بگذارد. آشنایی با این عوامل رفتاری برای ارتقای نتایج بهتر درمان و بهبود سلامتی کلی برای افراد مبتلا به سرطان ضروری است.
پزشکی پیشگیرانه
برخی از عادت‌های سبک زندگی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در افراد افزایش یا کاهش بدهد. ترک سیگار، محدود کردن مصرف الکل، حفظ رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت بدنی منظم، همگی نمونه‌هایی از رفتارهای ارتقا دهنده سلامت هستند که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند. علاوه بر این، حفاظت از آفتاب و رعایت دستورالعمل‌های غربالگری توصیه شده برای تشخیص زودهنگام، اقدامات پیشگیرانه مهمی هستند.
غربالگری منظم سرطان می‌تواند بیماری را در مراحل اولیه آن که درمان موثرتر است تشخیص بدهد. با این حال، ترس و اضطراب ممکن است برخی از افراد را از انجام آزمایشات غربالگری منصرف کند. غلبه بر این موانع و اولویت دادن به غربالگری‌های منظم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان در مراحل پایانی را به میزان قابل توجهی کاهش داده و نتایج درمان را بهبود ببخشد.
پایبندی به درمان
پیروی از درمان‌های تجویز شده سرطان برای مدیریت موفق این بیماری بسیار مهم است. این اقدامات شامل پیروی از برنامه‌های دارویی طبق تجویز، شرکت در ویزیت‌ها و شرکت فعالانه در تصمیم گیری‌های درمانی است. عواملی مانند عوارض جانبی، اطلاعات نادرست، عدم ارتباط با تیم پزشکی و ناراحتی روانی همگی می‌توانند بر پایبندی به درمان تأثیر بگذارند. رفع این موانع و ارائه حمایت از بیماران می‌تواند نتایج درمان و کیفیت زندگی را بهبود ببخشد.
حمایت اجتماعی
حمایت اجتماعی نقش مهمی در تجربه سرطان ایفا می‌کند و کمک‌های عاطفی، عملی و اطلاعاتی را به افراد و خانواده‌هایشان ارائه می‌کند. ایجاد و حفظ ارتباطات اجتماعی قوی می‌تواند به افراد کمک کند تا با چالش‌های تشخیص و درمان سرطان کنار بیایند و ارتباط موثر با پزشکان و عزیزانتان می‌تواند تصمیم گیری و سازگاری بهتر با بیماری را تسهیل کند.
حمایت اجتماعی و انزوا
داشتن یک گروه حمایتی از خانواده، دوستان و متخصصان می‌تواند تفاوت قابل توجهی در نحوه مقابله افراد با سرطان ایجاد کند. حمایت عاطفی، کمک عملی و همراهی عزیزان می‌تواند به کاهش احساس تنهایی و انزوا کمک کند. تحقیقات نشان داده حمایت اجتماعی با رفاه روانی بهتر و بهبود نتایج درمانی برای افراد مبتلا به سرطان مرتبط است.
ارتباط صادقانه بین بیماران و پزشکان برای مراقبت موثر سرطان ضروری است. بیماران باید در صحبت در مورد علائم، نگرانی‌ها و اولویت‌های درمانی با تیم پزشکی خود احساس راحتی کنند. به همین ترتیب پزشکان نیز باید با دقت به دغدغه‌های بیماران گوش کنند، اطلاعات روشنی ارائه داده و بیماران را در فرآیندهای تصمیم گیری مشارکت دهند. ارتباط موثر می‌تواند رضایت بیمار، پایبندی به برنامه‌های درمانی و کیفیت کلی درمان را افزایش دهد که همه بخشی از سایکو انکولوژی می‌باشد.
تشخیص و درمان سرطان می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر روابط با اعضای خانواده و دوستان داشته باشد. ارتباطات مناسب در خانواده می‌تواند به کاهش سوء تفاهم‌ها، کاهش درگیری و تقویت پیوندها در این دوران چالش برانگیز کمک کند. افزایش گفتگوهای صادقانه در مورد ترس‌ها، امیدها و نیازهای بیمار می‌تواند محیط مناسبی را هم برای بیماران و هم برای عزیزانشان ایجاد کند.
گروه‌های حمایتی
گروه‌های حمایتی و منابع اجتماعی می‌توانند راه‌های بیشتری برای افزایش حمایت و ارتباطات جمعی فراهم کنند. برقراری ارتباط با افراد دیگری که تجربیات مشابهی دارند می‌تواند توصیه‌های عملی را برای مقابله با سرطان ارائه بدهد. فروم‌های آنلاین، گروه‌های پشتیبانی محلی و سازمان‌های غیرانتفاعی می‌تواند طیف وسیعی از منابع و خدمات را متناسب با نیازهای افراد مبتلا به سرطان ارائه دهند.
جنبه‌های بیولوژیکی سایکو انکولوژی
جنبه‌های بیولوژیکی سایکو انکولوژی پیوندهای پیچیده بین آرامش ذهنی و عاطفی و فرآیندهای بیولوژیکی در بدن بیمار را بررسی می‌کند. تحقیقات در این زمینه راه‌هایی را پیدا کرده که عوامل روانشناختی می‌توانند بر فرآیندهای بیولوژیکی مرتبط با توسعه، پیشرفت و نتایج درمان سرطان تأثیر بگذارند.
استرس و بیماری
استرس پاسخی طبیعی به موقعیت‌های چالش برانگیز است اما استرس طولانی مدت یا شدید می‌تواند اثرات مضری بر سلامت ما داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که استرس مزمن می‌تواند مسیرهایی را در بدن فعال کند که به التهاب، سرکوب سیستم ایمنی و سایر تغییرات بیولوژیکی که ممکن است باعث رشد و پیشرفت سرطان شود کمک کند. پزشکان می‌توانند با آشنایی با این مسیرهای استرس مداخلاتی را برای کمک به افراد در مدیریت استرس و کاهش تأثیر آن بر سلامت خود ایجاد کنند.
مدل‌های درمان سایکو انکولوژی
مداخلات سایکو انکولوژیک برای رسیدگی به جنبه‌های روانشناختی و بیولوژیکی مراقبت از سرطان طراحی شده‌اند. درمان‌های مبتنی بر شواهد مانند درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) برای هدف قرار دادن فرآیندهای مرتبط با استرس در بیماران سرطانی استفاده می‌شوند. هدف این مداخلات کمک به افراد برای راهبردهای مقابله مناسب، کاهش پریشانی روانی و بهبود سلامتی کلی است.
درمان شناختی رفتاری یک رویکرد روان درمانی پرکاربرد است که به افراد کمک می‌کند الگوها و رفتارهای افکار منفی را شناسایی و تغییر بدهند. این مداخلات در حوزه درمان سرطان می‌تواند بر باورهای چالش برانگیز در مورد سرطان، مدیریت عوارض جانبی مرتبط با درمان و ترویج استراتژی‌های مقابله‌ای مثبت تمرکز کند. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پذیرش احساسات دشوار و اقدامات مبتنی بر ارزش‌های فرد تأکید دارد و به بیمار کمک می‌کند علیرغم چالش‌های سرطان زندگی معنادارتر و رضایت‌بخش‌تری داشته باشند.
کلام آخر
در این مقاله دیدیم سایکو انکولوژی نقش مهمی در درمان افراد مبتلا به سرطان و رسیدگی به نیازهای عاطفی، اجتماعی و روانی آنها در کنار درمان پزشکی ایفا می‌کند. سایکو انکولوژی با شناخت چالش‌های منحصربه‌فرد بیماران و پزشکان و ارائه مداخلات شخصی و بهره‌گیری از پیشرفت‌های فناوری، نویدبخش بهبود نتایج و ارتقای انعطاف‌پذیری در مواجهه با سرطان است.
منابع:
