سرطان بیضه، یک سرطان مردانه و نسبتا غیرشایع است که از سنین جوانی تا میانسالی آقایان را درگیر می کند. همین امر موجب نگرانی قشر جوان خواهد بود. در این مقاله سایت بای بای سرطان می خواهیم در مورد علائم بروز سرطان بیضه، کیست بیضه و روند تشخیصی و درمانی صحبت کنیم.
سرطان بیضه چیست؟
برای اینکه بدانیم این سرطان چیست، در ابتدا باید با کارکرد آن آشنا شویم. بیضه وظیفه تولید اسپرم و هورمون تستسترون را دارد و در یک کیسه از جنس پوست در زیر آلت تناسلی قرار دارد.
اولین علامت سرطان کیست بیضه یا توده هایی است که در اثر اختلال در کارکرد، در اطراف آن نمایان می گردد. لازم به ذکر است که سن بروز این سرطان در آقایان، بین 15 تا 45 سالگی خواهد بود.
علت ایجاد سرطان بیضه
علت ایجاد این سرطان، تاکنون مشخص نیست و زمانی شروع می شود که عاملی DNA سلول های آن را تغییر دهد. این اتفاق باعث می شود سلول ها بیرویه رشد کنند و سرطانی شوند و توموری را در آن ناحیه ایجاد کنند.
این بیماری معمولا به غدد لنفاوی، کبد و ریه منتشر می شود (متاستاز می کند) و معمولا سلول های جرم که سازنده اسپرم هستند را درگیر می‌کنند.
علائم سرطان بیضه
مثل سایر سرطان ها، دارای علائم بالینی مشخصی است که دانستن این علائم تشخیص به موقع این بیماری را راحت تر می کند.
در ادامه به مهمترین و شایعترین علائم این سرطان پرداختیم.
- تورم و وجود کیست یا توده
- احساس سنگینی در کیسه‌ی بیضه
- وجود درد مبهم در زیر شکم و کشاله ران
- تورم ناگهانی در کیسه‌ی بیضه
- درد و ناراحتی در بیضه یا کیسه
- درد در نواحی پشت
واریکوسل (واریس بیضه) چیست؟
به بزرگی عروق کیسه بیضه واریکوسل می گویند که معمولا در دوران بلوغ شکل می گیرد و در ادامه پیشرفت می کند. واریکوسل می تواند باعث عدم رشد مناسب و کاهش تولید اسپرم شود که ممکن است در ادامه منجر به ناباروری شود.
واریکوسل معمولا در قسمت چپ کیسه تشکیل می شود و اغلب علائم و نشانه ای از خود بروز نمی دهد.
در ادامه به علائم بالینی که ممکن است وجود داشته باشد، اشاره می کنیم:
- دردی که در وضعیت ایستاده تشدید می شود و در حالت دراز کشیده تسکین می یابد.
- تشکیل توده ای بر روی کیسه بیضه ها
- تفاوت سایز قابل ملاحظه
- ناباروری
با اینکه علت دقیقی برای ایجاد واریکوسل وجود ندارد اما عملکرد نادرست و نامناسب عروق در انتقال مسیر انتقال خون به بیضه‌ها می تواند یک دلیل باشد.
به قسمت چپ کیسه بیضه به دلیل مسیر متفاوتی که نسبت به قسمت راست دارد، خون رسانی سخت تر است. به همین دلیل احتمال بروز واریکوسل در قسمت چپ بیشتر خواهد بود.
انواع سرطان بیضه
با توجه به درگیری نوع سلول ها، می توانیم این سرطان را دسته بندی کنیم. در 95 درصد مواقع، سلول های اسپرم ساز سرطانی می شوند.
سرطان دو نوع از سلول های اسپرم ساز را درگیر می کند:
- سمینوم ها (Seminomas) که در ۲۰ سال اخیر شایعتر بوده است و در حال حاضر بین ۴۰ تا ۴۵ درصد این سرطان را تشکیل می دهد.
- غیر سمینوم ها(Non_Seminomas)
سرطانهای غیر معمول تر شامل:
- سلول های لیدینگ (Leyding) که ۱ تا ۳ درصد سرطان ها را تشکیل می دهند.
- سلول های سرتولی (Sertoli) که ۱ درصد این کیست ها را تشکیل می دهند.
ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان بیضه
در بروز هر بیماری ای یکسری عوامل زمینه ساز وجود دارند که ریسک ابتلا به بیماری را در فرد، افزایش می دهند. این سرطان نیز از این قاعده مستثنی نیست.
مهمترین ریسک فاکتورهای ایجاد:
- نزول نکردن به کیسه ی بیضه که کیریپتوکیدیسم (Cryptorchidism) نام دارد.
بیضه در دوران جنینی درون شکم ایجاد می شود و قبل از تولد وارد کیسه می شود.
اگر برای پایین آوردن و وارد کردن آن به کیسه عمل جراحی انجام شود، ریسک ابتلا به این بیماری، بیشتر می‌شود.
- سابقه خانوادگی در داشتن این سرطان، ریسک بروز بیماری را بالا می برد. سرطان می تواند در هر سنی رخ دهد اما وقوع آن در جوانان و بزرگسالان بین ۱۵ تا ۴۵ سال بیشتر گزارش شده است.
- این سرطان، در سفید پوستان، بیش از سایرین رخ می دهد.
- ابتلا به این سرطان در گذشته و درمان آن، باعث افزایش احتمال بروز سرطان در بیضه ی دیگر می شود.
در حقیقت، هیچ راه و روشی برای جلوگیری از ابتلا به این سرطان، وجود ندارد، اما میتوان با انجام معاینات شخصی و لمس آن برای بررسی وجود هرگونه توده و یا برجستگی‌های غیر طبیعی به تشخیص و درمان سریع‌تر آن کمک کرد.
تشخیص سرطان بیضه
تشخیص سریع و به موقع و اقدام برای درمان میتواند سرطان را در مراحل اولیه متوقف کند. در ادامه چند روش از روش‌های تشخیصی پرکاربرد را بررسی خواهیم کرد.
- به همراه شرح حالی که بیمار از وضعیت کنونی خود می‌دهد، فرد متخصص نیز باید با معاینه بیضه‌ها از بودن هرگونه توده و یا بدخیمی مطمئن شود.
پزشک برای معاینه از چراغ قوه استفاده می‌کند و چون نور از زیر پوست مشخص می‌شود اگر توده، کیست و یا هرگونه بدخیمی در بیضه تشکیل شده باشد نور از آن عبور نمی‌کند.
- اسکن فراصوت برای تصویربرداری از بیضه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که با بررسی آن میتوان اندازه‌ی بدخیمی و محل توده را مشخص کرد. به طوری که میتوان تعیین کرد که آیا توده در بیضه است یا کیسه بیضه و یا اینکه جامد است و یا درون آن از مایع پر شده است.
- توده‌های سرطانی معمولا هورمون‌هایی تولید می‌کنند که با آزمایش خون و بررسی آن، وجود سرطان تا حدی قابل تشخیص می‌شود، این هورمون‌ها شامل موارد زیر هستند:
AFP
HCG
LDH
البته باید به این نکته دقت شود که این هورمون‌ها در همه‌ی افراد مبتلا به این سرطان افزایش نخواهد یافت، به طوری که ممکن است افزایش معنادار این هورمون‌ها در آزمایش خون مبتلایان دیده نشود و جواب آزمایش آنها نرمال باشد.
- برای بررسی بیشتر و دقیق‌تر بیضه‌ها، لازم است تا بافت را خارج کنیم. برخلاف سایر سرطانهای که با استفاده از بایوپسی و نمونه برداری از توده سرطانی، به وخامت و درجهی سرطان پی می‌بردیم، در سرطان بیضه این امکان وجود ندارد، چرا که باعث پیشرفت و پخش شدن سرطان به بخش‌های دیگر می‌شود.
- در ادامه‌ی آزمایش‌ها و تست‌ها میتوان از CT Scan ،MRIوX_Ray استفاده کرد تا مشخص شود سرطان در باقی نقاط بدن منتشر شده است یا خیر.
درمان سرطان بیضه
نوع درمان انتخابی این بیماری، وابسته به نوع سلول درگیر شده و وخامت سرطان است. در ادامه برخی از درمان‌های پایه‌ی این سرطان را بررسی خواهیم کرد.
- اولین درمان برای این بیماری فارغ از وخامت و نوع سلول درگیر، برداشتن کامل بیضه‌ای است که سرطانی شده است که به آن (Radial Inguinal Orchiectomy) می‌گویند.
در ادامه، اگر سرطان گسترش پیدا کرده باشد، باید غدد لنفاوی اطراف بیضه سرطانی شده را با عمل جراحی از بدن خارج کرد. - شیمی درمانی(Chemotherapy) روشی دیگر است که با استفاده از داروهای قوی و سرکوب کننده، سلول‌های سرطانی را میتوان از بین برد. این روش درمان میتواند باعث توقف تولید اسپرم در طول درمان شود که البته بعد از طی شدن روند درمان، به روال طبیعی خود باز می‌گردد؛ اما ممکن است این عارضه دائمی نیز باشد، بنابراین پیشنهاد می‌شود حتما قبل از انجام شیمی درمانی، مقدار مورد نیاز اسپرم جهت باروری، در بانک اسپرم ذخیره شود.
- در روش دیگر، از پرتوهای x، پروتون استفاده می‌شود تا سلول‌های سرطانی را نابود کنند؛ این روش رادیو تراپی(Radiarion Therapy) نامیده می‌شود. این روش بیشتر زمانی استفاده می‌شود که بیضه‌ی بیمار با عمل جراحی خارج شده است و متخصصین با استفاده از این پرتوها سلول‌های سرطانی باقی مانده‌ی احتمالی را از بین می‌برند.
- استفاده از داروهایی که به سلول‌های ایمنی بدن کمک می‌کنند تا سلول‌های سرطانی شده را از بین ببرند؛ به این روش(Immunotherapy) می‌گویند. این داروها به سلول‌های ایمنی این قابلیت را می‌دهند که سلول‌های سرطانی را پیدا کرده و نابود کنند.
تعداد جلسات شیمی درمانی
به طور کلی، تعداد جلسات شیمی درمانی برای انواع سرطان‌ها، بستگی به شدت پیشرفت بیماری و وضعیت روحی و جسمی بیمار دارد و نمیتوان به طور دقیق تعداد جلسات را مشخص کرد.
اما درمان به صورت دورهای است و پس از پایان هر دوره از شیمی درمانی، میزان پاسخ‌دهی بدن بیمار به فرآیند درمانی ارزیابی می‌شود و در ادامه در خصوص ادامه یافتن شیمی درمانی یا قطع آن، تصمیم گیری خواهد شد.
کلام آخر
در این مقاله، سرطان بیضه، علائم بالینی، فرآیندهای تشخیصی و درمانی آن به طور کامل، مورد بررسی قرار گرفت. امیدواریم این مقاله بای بای سرطان، اطلاعات و راهنمایی‌های مفیدی به شما عزیزان ارائه داده باشد.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
سوالات متداول
آیا سرطان بیضه قابل درمان است؟
در بیش از 95% موارد با موفقیت درمان می‌شود.
آیا بعد از سرطان بیضه هنوز هم می توانید بچه دار شوید؟
آیا در صورت ابتلا به سرطان بیضه می توانید اسپرم را ذخیره کنید؟
آیا سرطان بیضه ژنتیکی است؟
این بیماری بسیار ارثی است و می تواند از نسلی به نسل دیگر منتقل شود.
چه غذاهایی با سرطان بیضه مبارزه می کنند؟
گروه های غذایی، غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و پروتئین
یک پاسخ
چقدر مطلب مفیدی بود، ممنونم ازتون. میشه لطفاً دکتر مربوط به بیماری سرطان بیضه هم معرفی کنید