جا افتادن این موضوع اشتباه که قلیان بی‌ضرر است، باعث شده است تا قلیان تبدیل به یکی از سرگرمی‌های پرطرفدار مردم، به خصوص جوانان، شود. در این بین قلیان و سرطان ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ چرا که قلیان مستقیما با سیستم تنفسی و دهان افراد در تماس است و غالب بیماری‌های ایجاد شده نیز مربوط به این دو قسمت هستند، با این حال سایر قسمت‌های بدن نیز از عوارض قلیان در امان نیستند. شناختن عوارض قلیان و ارتباط قلیان با ابتلا به انواع سرطان‌ها، موضوعاتی هستند که در این مقاله‌ی بای بای سرطان مورد بحث و بررسی قرار دادیم.
قلیان و سرطان؛ دو دوست جدا نشدنی
قلیان لوله‌ی شیشه‌ای پر از آب است و با تنباکوهایی حاوی اسانس‌های مختلف از این طریق استنشاق میشود. امروزه قشر عظیمی از مردم جامعه از قلیان استفاده می‌کنند که این مسئله باعث افزایش ریسک بروز بیماری‌های مختلفی در آنها شده است.
یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین سوالات مطرح شده در خصوص سرطانزا بودن قلیان است:
باید بدانید که قلیان و سرطان ایجاد شده بر اثر آن جزء سرطان‌هایی خواهد بود که افراد سیگاری و یا کسانی که در معرض دود سیگار قرار میگیرند، به آن مبتلا میشوند.
ارتباط قلیان با ابتلا به انواع سرطان
سرطان ریه:
اولین و مهم‌ترین ارگانی که تحت تاثیر استفاده از قلیان قرار میگیرد، ریه‌ها هستند؛ چرا که در قلیان همانند سیگار مواد سمی‌ای وجود دارد که باعث بروز سرطان در بافت ریه میشود.
سرطان دهان:
تنباکویی که در قلیان مورد استفاده قرار میگیرد، باعث تحریک بافت پوشاننده دهان و حلق شده و موجب ملتهب شدن آنها میشود؛ در نتیجه این التهابات منجر به سرطانی شدن سلول‌ها در آن ناحیه خواهد شد.
سرطان معده:
مطالعات اخیر بیانگر آن است که کسانی که از قلیان استفاده می‌کنند، ریسک بروز سرطان معده در آنها بیشتر از سایرین خواهد بود.
سرطان خون:
در خصوص قلیان و سرطان خون باید بدانید که بنزن ماده‌ای سرطان‌زاست که در اثر سوختن و مصرف تنباکو ایجاد میشود و در نهایت باعث بروز سرطان خون در فرد میشود؛ بنابراین افرادی که استفاده‌ی زیادی از قلیان دارند، ریسک ابتلا به سرطان خون بالاتری نسبت به افراد عادی دارند.
مهم‌ترین عوارض سرطانزا بودن قلیان
گفتیم که قلیان و سرطان در امتداد یکدیگر قرار دارند اما علاوه بر این، مصرف قلیان عوارض جانبی دیگری نیز دارد که شامل:
- نیکوتین موجود در تنباکوی قلیان باعث اثرات مخرب بر روند رشد مغز نوجوانان میشود؛ همچنین نیکوتین در افراد باردار نیز باعث بروز انواع پیامدهای نامطلوب برای جنین در حال رشد خواهد شد.
- مصرف طولانی مدت قلیان باعث بروز بیماری‌های مزمن ریوی، اختلال در عملکرد ریه و در مواقعی ممکن است علت بروز مشکلات قلبی در فرد باشد.
- در کسانی که طی مدت کوتاه بیش از حد معمول از قلیان استفاده می‌کنند، عوارض جانبی حادی مثل افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تنگی‌نفس و در مواردی مسمومیت با مونوکسید کربن رخ خواهد داد که تنها با قطع مصرف و یا کاهش آن می‌توان این عوارض را درمان نمود.
- افرادی که از قلیان استفاده می‌کنند، در دراز مدت دچار خشکی دهان میشوند که این مشکل در مواردی منجر به بروز زخم‌هایی در داخل دهان شده و عفونت‌های خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. همچنین دود ناشی از مصرف تنباکو باعث تخریب دندان‌ها شده و به مرور زمان آنها را از بین می‌برد.
آیا قرارگیری در معرض دود قلیان سرطان زا است؟
تحقیقات محدودی پیرامون تاثیر دود قلیان بر کسانی که خود قلیان نمی‌کشند ولی در معرض آن قرار دارند، صورت گرفته است. فردی که در معرض دود قلیان قرار میگیرد، ترکیبی از دود اصلی، دود ناشی از سوختن تنباکو و دود بازدم شده فرد دیگر را استنشاق میکند.
از آنجایی که مواد سمی و سرطانزایی که در تنباکو وجود دارد به واسطه دود بازدمی وارد محیط میشود، فردی که در معرض دود قلیان قرار میگیرد نیز از معایب و آسیب‌های آن در امان نیست و امکان بروز بیماری‌های تنفسی با مصرف قلیان و سرطان در پی آن وجود دارد.
از طرف دیگر مقدار بنزن آزاد شده در هوا بسیار بیشتر از مقداریست که فرد سیگاری استنشاق میکند، در نتیجه تاثیر منفی این ماده بر کسانی که در معرض دود قلیان قرار میگیرند بسیار بیشتر از کسانی است که خود از قلیان استفاده می‌کنند.
آیا قلیان کم ضررتر از سیگار است؟
یکی از باورهای غلطی که بین افرادی که از قلیان استفاده می‌کنند جا افتاده است، این است که قلیان ضرر کمتری نسبت به سیگار دارد و امکان بروز بیماری‌های مختلف بر اثر مصرف قلیان و سرطان ناشی از مصرف آن، کمتر از سیگار خواهد بود.
نکته مهم اینجاست که قلیان نه تنها ضرر کمتری نسبت به سیگار ندارد بلکه بسیار خطرناک‌تر و سرطان‌زاتر از سیگار است.
علت اصلی این باور غلط این است که این افراد فکر می‌کنند چون دود ناشی از سوختن تنباکو توسط آب داخل لوله خنک میشود، پس آن دود دیگر ضرری نداشته و کاملا پاک و بدون مشکل است؛ درحالی که اینطور نیست.
آب داخل قلیان تنها دمای دود استنشاقی فرد را پایین می‌آورد و مواد سمی ناشی از سوختن تنباکو را فیلتر نمی‌کند لذا این مواد همچنان وارد ریه‌های شخص شده و تاثیرات منفی خود را خواهد گذاشت.
از طرف دیگر افرادی که قلیان می‌کشند میزان تنباکویی بسیار بیشتری نسبت به افراد سیگاری استنشاق می‌کنند؛ به این دلیل که سیگار کشیدن تنها چند دقیقه زمان خواهد برد در حالی که مصرف قلیان ممکن است یک ساعت و یا حتی بیشتر طول بکشد.
علاوه بر موارد گفته شده، دود قلیان سرطان زا است چون حاوی مواد شیمیایی بسیار خطرناکی مثل قطران، مونوکسید کربن، فلزات سنگین و سایر مواد سرطانزا است که در سیگار وجود ندارند و یا مقدار آنها بسیار کمتر خواهد بود.
اعتیاد به قلیان
پس از بحث قلیان و سرطان، یکی از پرتکرارترین سوالات این است که آیا مصرف قلیان اعتیاد آور است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت بله، تنباکو مورد استفاده در قلیان همان تنباکویی است که در سیگار به کار رفته است و این به این معناست که وقتی فردی قلیان می‌کشد، مقدار زیادی نیکوتین، قطران و فلزات سنگین از جمله سرب و آرسنیک را وارد ریه‌های خود میکند.
نیکوتین ماده‌ی شیمیایی اعتیاد آوری است که هنگام مصرف و یا جویدن تنباکو آزاد شده و طبق گفته متخصصین میزان اعتیاد آور بودن این ماده با مواد مخدری مثل هروئین و کوکائین برابری میکند.
نیکوتین از طریق جریان خون وارد غدد فوق کلیوی شده و باعث آزاد شدن آدرنالین میشود، آدرنالین باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و تعداد تنفس میشود و از طرف دیگر نیز باعث تجربه‌ی احساس هوشیاری بیشتر و اشت‌های کمتری در فرد میشود؛ به همین دلیل است که مصرف نیکوتین حال خوب مقطعی را برای فرد به ارمغان می‌آورد.
با گذشت زمان، در صورتی که نیکوتین به بدن فرد نرسد فرد احساس گیجی، بی‌حالی و اضطراب شدیدی را تجربه خواهد کرد که به این شرایط اعتیاد به نیکوتین می‌گویند.
کلام آخر
مصرف قلیان باعث افزایش خطر سرطان‌های ریه، دهان، معده و خون میشود. تنباکوی قلیان حاوی مواد سرطانزا مانند بنزن است که به سیستم تنفسی و دیگر بخش‌های بدن آسیب می‌رساند. باور اشتباه کم‌ضرر بودن قلیان نسبت به سیگار، نادرست است. قلیان نه تنها سرطانزا است، بلکه مشکلات جدی دیگری نیز ایجاد میکند. به علاوه، دود قلیان برای افرادی که در معرض آن هستند نیز خطرناک است. مصرف قلیان اعتیادآور بوده و عوارض جانبی زیادی دارد.
در این مقاله‌ی بای بای سرطان دانستیم که علاوه بر اعتیاد آورد بودن قلیان، مصرف قلیان و سرطان را هم نمی‌توان از هم جدا دانست. به طور کلی مضرات کشیدن قلیان از حال خوب مقطعی آن بسیار بیشتر است. به همین دلیل اطلاع از این عوارض و مضرات قلیان دلیل خوبی برای ترک آن خواهد بود.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
