داروی نیولوماب (Opdivo) یکی از جدیدترین و پرکاربردترین داروهای ایمونوتراپی است که در درمان انواع مختلف سرطان استفاده می‌شود. نیولوماب به عنوان یک آنتی‌بادی مونوکلونال، به پروتئین PD-1 متصل می‌شود و از فعالیت سرکوب‌کننده سیستم ایمنی توسط تومور جلوگیری می‌کند. این دارو با فعال‌سازی مجدد سلول‌های ایمنی بدن، به‌ویژه لنفوسیت‌های T، به آنها کمک می‌کند تا سلول‌های سرطانی را شناسایی و از بین ببرند. استفاده از نیولوماب در درمان سرطان‌های ریه، ملانوما، کلیه، و سایر تومورهای پیشرفته نشان داده است که می‌تواند به بهبود نتایج بالینی و افزایش بقا کمک کند. در این مقاله بای بای سرطان، به بررسی دقیق‌تر مکانیسم عملکرد، کاربردها، عوارض جانبی و نحوه مصرف این داروی مهم خواهیم پرداخت.
نیولوماب (Opdivo) چیست؟
Nivolumab یک داروی نوین در درمان سرطان است که به عنوان یک مهارکننده ایست بازرسی ایمنی شناخته می‌شود. این دارو نوعی آنتی‌بادی مونوکلونال است که با اتصال به پروتئین PD-1 در سطح سلول‌های ایمنی T، جلوی سرکوب سیستم ایمنی توسط سلول‌های سرطانی را می‌گیرد. عملکرد این دارو به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و از بین ببرد. نیولوماب به دلیل اثربخشی بالا، برای درمان انواع مختلفی از سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولاً به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر تجویز می‌شود.
| نام برند آمریکایی | Opdivo |
| تاییدیه FDA | دارد |
اطلاعات برچسب FDA برای این دارو در سایت DailyMed موجود است.
مصرف نیولوماب در درمان سرطان‌ها
Opdivo برای درمان سرطان‌های مختلفی از جمله ملانوما، سرطان ریه غیر سلولی کوچک، کارسینومای سلول کلیوی، لنفوم هوچکین کلاسیک، سرطان سر و گردن، سرطان کبد و برخی دیگر از انواع سرطان استفاده می‌شود. این دارو به عنوان بخشی از درمان اولیه و همچنین در مواردی که سرطان پس از درمان اولیه عود کرده است، مورد تایید قرار گرفته است.
لنفوم هوچکین کلاسیک
نیولوماب برای درمان لنفوم هوچکین کلاسیک در بزرگسالانی که بیماری آنها پس از پیوند سلول‌های بنیادی و درمان‌های متعدد بازگشته یا بدتر شده است، به کار می‌رود. این دارو به تنهایی یا همراه با ایپیلیموماب تجویز می‌شود و می‌تواند به بهبود وضعیت بیماران کمک کند.
سرطان کولورکتال
در سرطان کولورکتال، نیولوماب در بیمارانی که سرطان آنها به سایر نقاط بدن گسترش یافته و به درمان‌های معمول مانند فلوروپیریمیدین، اکسالی‌پلاتین و ایرینوتکان پاسخ نداده است، استفاده می‌شود. این دارو می‌تواند به تنهایی یا همراه با ایپیلیموماب تجویز شود.
سرطان مری و آدنوکارسینومای محل اتصال معده و مری
برای سرطان مری یا آدنوکارسینومای محل اتصال معده و مری، نیولوماب معمولاً پس از درمان با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی به کار می‌رود. همچنین در مواردی که سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته یا جراحی امکان‌پذیر نیست، این دارو به همراه ایپیلیموماب یا شیمی‌درمانی مبتنی بر فلوروپیریمیدین و پلاتین تجویز می‌شود.
مزوتلیوما بدخیم پلورال
برای بیماران مبتلا به مزوتلیوما بدخیم پلورال که جراحی برای آنها ممکن نیست، نیولوماب به همراه ایپیلیموماب به عنوان اولین درمان استفاده می‌شود. این ترکیب دارویی توانسته است در بهبود نتایج درمانی این بیماران موثر واقع شود.
ملانوما
ملانوما یکی از سرطان‌های شایع پوست است که ممکن است به سایر نقاط بدن گسترش یابد. نیولوماب به دو صورت استفاده می‌شود:
- به تنهایی یا همراه با ایپیلیموماب در بیمارانی که ملانوما قابل برداشت نیست یا متاستاز کرده است.
- به عنوان درمان کمکی برای بیمارانی که تومورهای ملانومای آنها با جراحی برداشته شده است، به منظور جلوگیری از عود بیماری.
سرطان ریه غیر سلولی کوچک
نیولوماب در درمان سرطان ریه غیر سلولی کوچک در مراحل مختلف به کار می‌رود. این دارو می‌تواند:
- همراه با شیمی‌درمانی مبتنی بر پلاتین قبل از جراحی تجویز شود.
- پس از جراحی به عنوان یک درمان نگه‌دارنده مورد استفاده قرار گیرد.
کارسینومای سلول کلیوی (سرطان کلیه)
در بیماران مبتلا به سرطان کلیه، نیولوماب به تنهایی یا همراه با سایر داروها مانند کابوزانتینیب یا ایپیلیموماب استفاده می‌شود. این دارو به عنوان یک گزینه موثر برای بیمارانی که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند، تجویز می‌شود.
کارسینومای یوروتلیال (سرطان مثانه)
نیولوماب در درمان کارسینومای یوروتلیال نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو معمولاً همراه با شیمی‌درمانی مانند سیس‌پلاتین و جمسیتابین به کار می‌رود و می‌تواند در بیمارانی که خطر عود بیماری دارند، موثر باشد.
عوارض جانبی نیولوماب
مانند سایر داروهای ایمنی‌درمانی، نیولوماب نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. برخی از شایع‌ترین عوارض این دارو عبارتند از:
- واکنش‌های ایمنی: ممکن است باعث التهاب در اندام‌های مختلف بدن شود، مانند ریه‌ها (پنومونیت)، روده‌ها (کولیت)، کبد (هپاتیت)، کلیه‌ها (نفریت) و غدد درون‌ریز.
- خستگی: بیماران ممکن است پس از مصرف نیولوماب احساس خستگی شدید کنند.
- مشکلات گوارشی: اسهال و تهوع از عوارض معمول هستند.
- مشکلات پوستی: بثورات پوستی و خارش ممکن است در برخی بیماران رخ دهد.
موارد منع مصرف و هشدارها
پیش از مصرف نیولوماب، باید پزشک از تاریخچه پزشکی کامل بیمار آگاه شود. افرادی که دارای بیماری‌های خودایمنی، مشکلات ریوی یا کبدی هستند، ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تر داشته باشند. همچنین مصرف این دارو در زنان باردار و شیرده ممکن است خطرناک باشد و باید از پزشک مشورت گرفته شود.
تداخلات دارویی
این دارو ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، از جمله:
- داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
- داروهای شیمی‌درمانی
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
بنابراین، بیمار باید تمامی داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کند را به پزشک اطلاع دهد.
کلام آخر
نیولوماب یکی از پیشرفته‌ترین داروهای ایمنی‌درمانی است که توانسته است در درمان بسیاری از سرطان‌ها موثر واقع شود. این دارو با تقویت سیستم ایمنی بدن، به مبارزه با سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. با وجود برخی عوارض جانبی، نیولوماب به عنوان یک گزینه درمانی مهم در بسیاری از انواع سرطان شناخته می‌شود. توصیه می‌شود بیماران پیش از شروع درمان، با پزشک خود مشورت کرده و از اطلاعات کامل درباره مزایا و معایب این دارو آگاه شوند.
