میدانیم که هر بیماری مزمنی از جمله سرطان، علاوه بر اثرات فیزیکی و جسمانی، بعد روحی و روانی فرد مبتلا را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. به طوری که همه‌ی افراد به هنگام تشخیص بیماری سرطان در آنها، نیازمند حمایت عاطفی برای کنار آمدن با بیماری خود و داشتن روحیه قوی در طول دوره‌ی درمان خود هستند. در این بین خانواده و نزدیکان نقش موثری را برای هموار کردن این مسیر برای بیمار خواهند داشت. هرچند بهتر است این افراد از مشاوره بیماران سرطانی در طول دوره‌ی تشخیص و درمان خود نیز غافل نشوند. در این مقاله بای بای سرطان قصد داریم به بعد روحی-روانی سرطان و اهمیت مشاوره سرطان در افراد مبتلا بپردازیم.
باید و نباید برای بیماران سرطانی
هنگامی که سرطان در فردی تشخیص داده می‌شود، آن شخص خود را در مقابل مشکلات گوناگونی می‌بیند و باید با احساسات متناقضی دست و پنجه نرم کند لذا هیچکس نمیتواند به تنهایی از پس این تعداد از مشکلات و احساسات بر بیاید.
در این شرایط دوستان و خانواده هر فردی نقش بسیار موثری در کنار آمدن وی با این مشکلات پیش آمده خواهند داشت.
طبق گفته محققین، ذهن انسان توانایی این را دارد که از پس سخت‌ترین مشکلات و سختی‌ها بر بیاید اما این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فرد و اطرافیان او با واقعیت بیماری کنار بیایند و در مقابل آن منطقی و معقولانه رفتار کنند.
همچنین مطالعات نشان می‌دهد، بیماری که از حمایت‌های عاطفی و روحی خوبی برخوردار است، سریع‌تر با مسائل پیش آمده کنار می‌آید و برای رفع آنها اقدام می‌کند.
به طور کلی هنگامی که فردی مبتلا به سرطان می‌شود، دیگر شرایطش مانند سابق طبیعی و نرمال نیست و باید به یکسری نکات و بایدها و نبایدهایی که مشاوره بیماران سرطانی مشخص می‌کنند را رعایت کند تا هم به روند بهبود بیماری خود کمک کرده باشد و هم از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند.
بایدهای بیماران سرطانی
در ادامه به چند نمونه از بایدهای سرطان اشاره می‌کنیم:
۱. در صورت نیاز گریه کنید:
بسیاری از مبتلایان سرطان اذعان داشتند که زمانی که گریه می‌کنند، فشار زیادی که از جانب احساسات به آنها وارد می‌شود، کاسته شده و احساس سبکی و رهایی می‌کنند.
۲. تغییرات را بپذیرید:
درست است که سرطان محدودیت‌هایی را برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند اما نباید تسلیم این محدودیت‌ها شد و باید راهی جدید برای تطابق با شرایط پیدا کرد و طبق آن به زندگی ادامه داد.
۳. درمان را به صورت جدی دنبال کنید:
از آن جایی که پروسه درمان سرطان بسیار سخت و طولانی است، فرد نباید از آن که درمان شود احساس ناامیدی کند و باید به صورت مداوم درمان خود را انجام دهد تا در نهایت بهبودی حاصل شود.
۴. ابهامات درمانی خود را رفع کنید:
بیماران مبتلا به سرطان باید تمامی ابهامات، سوالات و مشکلاتی که ممکن است در طول بیماری و پروسه درمان برایش پیش بیاید را با پزشک در میان بگذارند تا بدانند که ممکن است با چه شرایطی مواجه شوند و از اتفاقات احتمالی باخبر باشند.
۵. راهی برای کاهش استرس پیدا کنید:
هر شخصی عادت‌ها و کارهایی دارد که از انجام آنها لذت می‌برد که انجام آنها باعث می‌شود ذهن فرد از هرگونه استرس و نگرانی خالی شود. به همین جهت بهتر است با توجه به علایق و سلایق خود، روشی برای کاهش استرس و وفق دادن خود با شرایط پیش آمده پیدا کنید.
نبایدهای بیماران سرطانی
علاوه بر این بایدها، نبایدهایی نیز وجود دارد که رعایت کردن آنها میتواند تحمل شرایط را راحت‌تر کرده و از بروز مشکلات روحی بیشتر در فرد جلوگیری کند.
این نبایدها شامل:
- نباید پروسه درمان خود را نیمه کاره و بدون اطلاع تیم پزشکی خود قطع کنید.
بسیاری از بیماران بنابر شنیده‌های خود و بدون اطلاع پزشک خود، رو به درمان‌های ناشناخته‌ای می‌آورند که نه تنها آنها را درمان نمی‌کند بلکه باعث وخیم‌تر شدن بیماری آنها نیز می‌شود.
- در صورتی که نمیتوانید در مواجه با شرایط پیش آمده و بیماری مثبت باشید، احساس گناه نکنید
تحمل این حجم از مشکلات کار آسانی نیست و حق دارید که نتوانید مثبت باشید و مثبت فکر کنید. لذا باید با کمک مشاوره سرطان، علل عاطفی سرطان را در خود جست و جو کنید.
- در صورتی به سرطان مبتلا شدید، خود را مقصر این اتفاق ندانید
شما باعث به وجود آمدن بیماری نشده‌اید. حتی اگر رفتارها و روش زندگی داشتید که ریسک بروز سرطان را افزایش میداده است، باز هم نباید خود را مقصر بروز این بیماری بدانید.
- فکر این که بروز سرطان به منزله مرگ زود هنگام است را از ذهن خود بیرون کنید
با توجه به پیشرفت‌هایی که در زمینه درمان‌های این بیماری ایجاد شده است، بسیاری از سرطان‌ها قابل درمان بوده و درنهایت فرد به زندگی نرمال و طبیعی خود باز می‌گردد.
- قدردانی و تشکر خود را از اطرافیان و دوستانی که به شما و حال شما اهمیت می‌دهند و با حمایت‌ها و محبت‌های خود به شما انرژی می‌دهند را فراموش نکنید.
مشاوره بیماران سرطانی به خصوص خانواده ها
داشتن احساسات متناقض هنگامی که خود فرد و یا اطرافیان او مبتلا به سرطان می‌شوند، امری طبیعی است. این افراد ممکن است احساس استرس، خشم و یا ناراحت بسیار زیادی را تجربه کنند.
هنگامی که این احساسات تاثیرات منفی بر زندگی فرد بگذارد و بعد از مدت طولانی برطرف نشود، مراجعه به مشاوره بیماران سرطانی میتواند کمک زیادی به آنها بکند.
این اشخاص علاوه بر آن که به کاهش حس‌های منفی مبتلایان به سرطان کمک می‌کنند، در رفع احساس عدم قطعیتی که هنگام انجام متودهای درمانی در بیماران به وجود می‌آید نیز میتوانند اثرگذار باشند.
به طور کلی هضم بروز سرطان و علل عاطفی سرطان بسیار سخت و طاقت فرساست؛ بنابراین انجام چند جلسه مشاوره سرطان میتواند برای کاهش این احساسات منفی مفید باشد.
مشاوره سرطان چیست؟
به طور کلی مشاوره سرطان به شیوه‌های مختلفی قابل انجام است. این مشاوره یا برای خود بیمار و یا برای خانواده و اطرافیان او میتواند مناسب باشد. در ادامه هرکدام از انواع مشاوره را به صورت مختصر توضیح می‌دهیم:
۱. مشاوره فردی:
در این نوع از مشاوره بیماران سرطانی، بیمار و یا هر کدام از دوستان و خانواده فرد مبتلا به صورت تکی درباره احساسات، مشکلات و سختی‌هایی که در حال حاضر تحمل می‌کنند با مشاور صحبت می‌کنند. مشاور نیز با بررسی نکات و صحبت‌های هر فرد، فیدبک‌ها و پیشنهاداتی را در جهت رفع مشکل آنها ارائه می‌دهد.
۲. مشاوره خانوادگی:
این نوع مشاوره به صورت اختصاصی برای خانواده افراد مبتلا به سرطان است. در اینجا مشاور به مشکلات، نگرانی‌ها و احساسات هرکدام از اعضای خانواده گوش می‌دهد تا علت بروز این مسائل را کشف کند و در جهت رفع آنها پیشنهادات و صحبت‌هایی را خواهد داشت.
۳. مشاوره گروهی:
این نوع مشاوره به صورت اختصاصی برای بیمار مبتلا به سرطان می‌باشد. در این نوع مشاوره، گروهی از افراد حضور دارند که نوع بیماری در آنها یکسان است و همه آنها به یک نوع سرطان مبتلا شده‌اند.
این جلسات به هرکدام از این مراجعین کمک می‌کند تا از نحوه برخورد و یا رفتار فرد دیگر برای تطبیق خود با بیماری یاد بگیرند و بتوانند در مواجه با سرطان خود از آنها استفاده کنند.
اهمیت مشاوره سرطان
شاید این سوال پیش بیاید که مشاوره سرطان چه اهمیتی دارد و آیا واقعا تاثیری بر بیمار و زندگی او خواهد داشت؟
درست است که جلسات و صحبت‌هایی که با مشاور بیماران سرطانی انجام می‌شود، تاثیری بر پروسه درمان و روند درمان ندارد اما میتواند در پذیرش شرایط و مشکلات و ایجاد انگیزه برای ادامه زندگی و مسر بودن فرد برای درمان، تاثیر بسیار زیادی داشته باشد.
بنابراین مراجعه به مشاوره سرطان و صحبت کردن درمورد شرایط پیش آمده و بیماری خود میتواند از فشار روانی که به فرد مبتلا وارد می‌شود، بکاهد و موجب افزایش انگیزه فرد نسبت به ادامه زندگی و درمان شود.
یکی دیگر از سوالات چالش برانگیزی که پیش می‌آید، این است که یک مشاور سرطان چگونه میتواند به مبتلایان کمک کند؟ در ادامه به چند نمونه از اقداماتی که مشاورین در طول جلسات مشاوره انجام می‌دهند، اشاره می‌کنیم:
- آموزش به بیماران در خصوص نحوه‌ی کنار آمدن با بیماری خود
- مدیریت استرس و اضطراب بیمار و رفع آنها
- آموزش به بیمار در خصوص مدیریت عوارض جانبی سرطان مثل درد و ضعف و ریشه‌یابی این مسائل در علل عاطفی سرطان
- مدیریت ترس‌ها و نگرانی‌های بیمار نسبت به آینده
مشاوره سرطان برای خانواده بیماران سرطانی
مشاوره بیماران سرطانی علاوه بر مبتلایان برای اطرافیان و خانواده بیمار نیز میتواند موثر باشد.
اقداماتی که در مشاوره به خانواده و اطرافیان بیمار داده می‌شود شامل:
- صحبت با دوستان و خانواده بیمار و آموزش به آنها در خصوص نحوه کنار آمدن با بیماری عزیز خود
- کمک و مشاوره به خانواده بیمار در تصمیم گیری‌های مهم مثل انتخاب متود درمانی
- روشن کردن آن که خانواده و اطرافیان بیمار بعد از اتمام متود درمانی بیمار باید چه اقداماتی برای فرد انجام دهند.
- تشویق کردن اطرافیان بیمار برای داشتن ارتباط موثر و مستقیم با تیم مراقبتی برای پیگیری درمان بیمار خود
منابع:
