در زمانه‌ای قرار داریم که ابتلا به بیماری قلبی-عروقی، دیابت و سرطان به اوج خود رسیده است؛ اضافه وزن و چاقی یکی از عوامل تاثیرگذاری است که ارتباط مستقیمی با ابتلا به این بیماری‌های مزمن و مخرب دارد.
به همین جهت در این مقاله‌ی بای بای سرطان قصد داریم که به طور کامل مسئله اضافه وزن را باز کرده و عللی را برای آن بیان کنیم که کمتر کسی می‌داند؛ پس با ما تا انتهای مقاله همراه بمانید.
دلایل بروز اضافه وزن و چاقی
اضافه وزن و چاقی، به مسائل رایج در جامعه امروزی تبدیل شده‌اند که اکثریت جمعیت کنونی را بدون اینکه خود افراد اطلاع داشته باشند، به سمت خود می‌کشانند.
افزایش تعداد افرادی که با مشکلات مرتبط با وزن دست و پنجه نرم می‌کنند، نگرانی‌هایی را در مورد علل زمینه‌ای و اثرات بالقوه آن بر سلامتی ایجاد کرده است.
لذا در این مقاله به بررسی دلایل پنهان و علل علمی اضافه وزن می‌پردازیم و عوامل مختلفی را که در افزایش وزن نقش دارند وعواقبی که این عارضه می‌تواند بر سلامت کلی افراد داشته باشد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
علل زمینه‌ای بروز چاقی:
در ادامه به برخی علل زمینه‌ای مهم در خصوص بروز اضافه وزن و در نهایت چاقی، اشاره می‌کنیم:
- عوامل ژنتیکی؛ چگونه ژن‌ها بر افزایش وزن تاثیر می‌گذارند:
تحقیقات علمی نشان داده است که ژنتیک نقش بسیار مهمی در تعیین حساسیت فرد نسبت به افزایش وزن دارد. برخی از افراد ممکن است استعداد ژنتیکی چاقی داشته و یا از متابولیسم کندتری برخوردار باشند که این مسائل افزایش وزن را برای آن‌ها آسان‌تر می‌کند.
این عوامل ژنتیکی می‌توانند بر اشتها، متابولیسم و نحوه ذخیره چربی بدن افراد تاثیر بگذارند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که ژنتیک به تنهایی تعیین نمی‌کند که آیا فرد دچار اضافه وزن می‌شود یا خیر؛ چرا که در این بین انتخاب سبک زندگی و عوامل محیطی نیز نقش مهمی دارند.
- عوامل محیطی؛ تاثیر محیط اطراف بر وزن:
محیطی که در آن زندگی می‌کنیم، می‌تواند در چاقی یا لاغری تاثیر بگذارد. عواملی مانند دسترسی به گزینه‌های غذایی سالم، در دسترس بودن فرصت و مکان‌هایی برای داشتن فعالیت بدنی و شرایط اجتماعی-اقتصادی همگی می‌توانند به افزایش وزن کمک کنند.
در جامعه پر شتاب امروزی که راحتی اغلب اولویت قرار دارد، تکیه بر غذاهای فرآوری شده و ناسالم آسان‌تر است؛ بنابراین میزان استفاده از این غذاها بسیار زیاد شده است.
به علاوه، سبک زندگی ناسالم و افزایش تکنولوژی و نشستن به مدت طولانی، برای بسیاری از افراد عادی شده است.
لذا این عوامل محیطی، بستری را ایجاد می‌کنند تا افراد به سمت افزایش وزن حرکت کنند و از طرفی حفظ وزن را در محدوده سالم و ایده‌آل، چالش برانگیز می‌کنند.
- انتخاب سبک زندگی؛ رژیم غذایی و فعالیت بدنی:
یکی از عوامل اصلی افزایش وزن، رژیم غذایی نامتعادل و عدم فعالیت بدنی است. مصرف غذاهای پرکالری، چربی‌های ناسالم و قند می‌توانند به مرور زمان منجر به افزایش وزن شود؛ علاوه بر این، فقدان فعالیت بدنی منظم از سوزاندن کالری اضافی بدن جلوگیری می‌کند.
اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل شامل غذاهای کامل و مغذی و داشتن ورزش منظم برای حفظ وزن بسیار مهم است. ایجاد تغییرات کوچک و پایدار در انتخاب‌های سبک زندگی افراد می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت کلی و مدیریت وزن اعمال کند.
- عوامل روانشناختی؛ ارتباط بین احساسات و وزن:
جدا از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی، سلامت عاطفی افراد نیز می تواند در افزایش وزن نقش داشته باشد. پرخوری احساسی ، که در آن افراد برای راحتی یا به عنوان یک مکانیسم مقابله ای و تخلیه احساسات منفی به غذا روی می آورند ، می تواند منجر به دریافت بیش از حد کالری و افزایش وزن شود.
استرس و احساسات منفی می توانند الگوهای غذایی ما را مختل کنند و انتخاب های سالم را به چالش بکشند. درک ارتباط بین احساسات و وزن می تواند به افراد کمک کند تا مکانیسم های مقابله ای سالم تری در خود ایجاد کنند و شیوه های تغذیه آگاهانه ای را جت تخلیه احساسی خود اتخاذ کنند.
اثرات اضافه وزن بر سلامتی و درک خطرات بالقوه
افزایش وزن می‌تواند پیامدهای شدیدی برای سلامتی افراد داشته باشد. اضافه وزن و چاقی با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مختلف از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲، انواع خاصی از سرطان‌ها و اختلالات اسکلتی و عضلانی مرتبط است.
اضافه وزن بر اندام‌ها و مفاصل فشار بسیار زیادی وارد می‌کند و احتمال آسیب‌ها و مشکلات مفصلی را افزایش می‌دهد.
علاوه بر تمامی این موارد، افراد دارای اضافه وزن ممکن است عواقب روانی و اجتماعی بسیار زیادی مانند عزت نفس پایین و تبعیض را نیز تجربه کنند که بر رفاه کلی زندگی این افراد تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد.
- اپیدمی چاقی:
شیوع اضافه وزن و چاقی در سطح جهانی به ابعاد اپیدمی رسیده است. بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO)، بیش از چندین میلیارد بزرگسالی که دچار اضافه وزن بوده‌اند که بیش از نیمی از آن‌ها در دسته‌بندی افراد چاق قرار می‌گیرند.
این ارقام نشان دهنده افزایش چاقی قابل توجهی در چند دهه گذشته است و نیاز فوری به اقدامات درمانی را نشان می‌دهد.
اپیدمی چاقی نه تنها افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه بار قابل توجهی را بر سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی در سراسر جهان وارد می‌کند.
پرداختن به این موضوع نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل حال دولت‌ها، متخصصان و خود افراد می‌شود.
پیشگیری و مدیریت اضافه وزن
پیشگیری و مدیریت اضافه وزن نیازمند رویکردی چند وجهی است که جنبه‌های مختلف زندگی افراد را در بر می‌گیرد.
در وهله اول، اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل و مغذی بسیار مهم است. مصرف انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم می‌تواند به افراد در حفظ وزن در محدوده سالم و ایده‌آل کمک کند.
همچنین داشتن فعالیت بدنی منظم برای سوزاندن کالری، بهبود سلامت قلب و عروق و همچنین حفظ توده عضلانی از واجبات است.
گنجاندن هر دو ورزش هوازی و تمرینات قدرتی در برنامه ورزشی روتین افراد، می‌تواند مزایای قابل توجهی برای بدن آن‌ها داشته باشد.
در نهایت ایجاد یک محیط حمایتی و مثبت که افراد را به انتخاب‌های سالم تشویق می‌کند، می‌تواند روند پیشگیری و مدیریت اضافه وزن را آسان‌تر کند.
ارتباط چاقی و سرطان
اضافه وزن با نرخ هشداردهنده‌ای به یک نگرانی عمده برای سلامتی در سراسر جهان تبدیل شده است.در حالی که بیشتر مردم از خطرات مختلف سلامتی مرتبط با چاقی مانند ابتلا به بیماری قلبی و دیابت آگاه هستند، بسیاری از ارتباط قوی بین اضافه وزن و سرطان بی‌اطلاع هستند.
درواقع، تحقیقات نشان داده است که اضافه وزن یا چاقی به طور قابل توجهی خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش می‌دهد.
درک این پیوند برای افرادی که می‌خواهند سلامت خود را کنترل کنند و همچنین خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند، بسیار مهم است.
- درک تاثیر اضافه وزن بر افزایش خطر سرطان:
اضافه وزن و چاقی می‌تواند تاثیر عمیقی بر افزایش ریسک بروز سرطان داشته باشد. بافت چربی اضافی در بدن، هورمون‌ها و پروتئین‌هایی تولید می‌کند که می‌توانند رشد سلول‌های سرطانی را تقویت کنند.
علاوه بر این، سلول‌های چربی موادی را در بدن آزاد می‌کنند که باعث التهاب مزمن می‌شود و این التهاب می‌تواند به DNA سلول‌ها آسیب رسانده و خطر جهش‌هایی را که منجر به بروز سرطان می‌شوند را افزایش دهد.
همچنین چاقی اغلب با سایر عوامل سبک زندگی ناسالم مانند رژیم غذایی نامناسب و عدم فعالیت بدنی مرتبط است که این موارد نیز بیشتر به توسعه سرطان کمک می‌کنند.
- امواع سرطان‌های مرتبط با اضافه وزن:
چندین نوع سرطان به شدت با اضافه وزن مرتبط است؛ این سرطان ها شامل سرطان سینه، کولورکتال، تخمدان، لوزالمعده، کبد، کلیه و پروستات خواهند بود.
در زنان نیز اضافه وزن به ویژه با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه در دوران یائسگی مرتبط است. ارتباط بین اضافه وزن و سرطان با توجه به شیوع فزاینده چاقی در سراسر جهان و این واقعیت که بسیاری از این سرطان‌ها در حال حاضر مسائل مهم بهداشت عمومی در ارتباط هستند، امری ثابت شده است.
مکانیسم تاثیر اضافه وزن بر ابتلا به سرطان
مکانیسم‌هایی که به واسطه آن اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند، هنوز در حال مطالعه و بررسی است اما چندین عامل کلیدی در این باره شناسایی شده‌اند.
یکی از عوامل مهم، اختلال در سطح هورمون است. سلول‌های چربی استروژن تولید می‌کنند و بافت چربی اضافی منجر به سطوح بالاتر این هورمون می‌شود که می‌تواند رشد برخی سرطان‌ها مانند سرطان سینه و آندومتر را تحریک کند.
علاوه بر این، اضافه وزن می‌تواند منجر به مقاومت بدن به انسولین شود که این امر موجب می‌شود تا بدن انسولین بیشتری تولید کند و سطوح بالای انسولین، می‌تواند باعث رشد سلول‌های سرطانی در بدن شود.
مکانیسم‌های دیگر در خصوص التهاب مزمن است که در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی شایع است. التهاب مزمن می‌تواند به DNA آسیب برساند و خطر جهش‌های سرطان‌زا را افزایش دهد.
علاوه بر این، بافت چربی یا سلول‌های چربی، آدیپوکین‌ها را آزاد می کنند؛ آدیپوکین‌ها پروتئین‌هایی هستند که می‌توانند رشد تومور و رگ‌زایی را افزایش دهند. رگ‌زایی یعنی تشکیل رگ‌های خونی جدید که مواد مغذی را به تومورها می‌رسانند.
تحقیقات و مطالعات در مورد ارتباط بین اضافه وزن و سرطان:
مطالعات متعددی برای بررسی ارتباط بین اضافه وزن و سرطان انجام شده است و شواهد به دست آمده به طور مداوم ارتباط قوی بین چاقی و افزایش خطر سرطان را نشان می‌دهند.
به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد، نشان داد که اضافه وزن و چاقی با افزایش خطر مرگ ناشی از سرطان در مردان و زنان مرتبط است.
مطالعه دیگری که در The Lancet Oncology منتشر شد و بیانگر آن بود که اضافه وزن باعث ایجاد ۴ درصد از کل موارد سرطان در سراسر جهان است.
محققان همچنین در حال بررسی نقش کاهش وزن در کاهش خطر سرطان هستند. یک بررسی دیگر منتشر شده در مجله انکولوژی بالینی، بیان کرد که کاهش وزن عمدی، به ویژه از طریق تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش، می‌تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را کاهش دهد.
این امر بر اهمیت مدیریت وزن و اتخاذ یک سبک زندگی سالم را برای به حداقل رساندن خطر ابتلای به سرطان تأکید دارد.
نکاتی برای مدیریت وزن و کاهش خطر سرطان
حفظ وزن سالم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان بسیار مهم است لذا در اینجا چند نکته برای کمک به مدیریت وزن و کاهش خطر ابتلا به سرطان آورده شده است:
- اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل:
به طور کلی افراد باید بر مصرف انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم تمرکز کنند و تا حد ممکن مصرف غذاهای فرآوری شده، نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای پرچرب را محدود کنند.
- لزوم داشتن فعالیت بدنی منظم:
طبق گفته‌ی متخصصین، افراد باید بر انجام حداقل ۱۵۰دقیقه ورزش با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه ورزش شدید در هفته تمرکز کنند؛ بهتر است افراد دارای اضافه وزن، فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و یا دوچرخه سواری را در برنامه روزانه خود بگنجانند.
- محدود کردن مصرف الکل:
مصرف بیش از حد الکل با افزایش خطر ابتلا به چندین نوع سرطان مرتبط است. اگر افراد نوشیدنی را انتخاب کردند باید نوشیدنی سالم و فاقد قند باشد؛ بنابراین افرادی که اعتیاد به مصرف الکل دارند، باید مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی را قطع کنند تا از عوارض جانبی آن رها شوند.
- اجتناب از مصرف محصولات تنباکو:
کشیدن سیگار و استفاده از سایر محصولات تنباکو به طور قابل توجهی خطر ابتلای به انواع سرطان را افزایش می‌دهد.
در صورتی که فردی سیگار می‌کشد باید هر چه سریع‌تر سیگار را ترک کرده و از قرارگیری در معرض دود سیگار خودداری کند.
- مدیریت استرس:
استرس مزمن می‌تواند منجر به افزایش اشتها و پرخوری عصبی شده و عادات ناسالمی را در فرد شکل دهد. راه‌های موثری نیز برای مدیریت استرس پیدا می‌شود فقط کافیست فرد بیشتر با روحیات خود آشنا شود و روش‌های تمدد اعصاب را دنبال کند.
تمرین‌های ذهن آگاهی و سرگرم شدن با فعالیت‌های مفید و جدید می‌توانند از نمونه فعالیت‌های کاهنده استرس باشند.
لازم به ذکر است که تغییرات کوچک می‌توانند تفاوت بزرگی در سلامت کلی و کاهش خطر ابتلا به سرطان ایجاد کنند.
پیشگیری از سرطان در افراد چاق
رژیم غذایی و ورزش نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند. یک رژیم غذایی سالم سرشار از انواع میوه ها،سبزیجات،غلات کامل ، پروتئین های بدون چربی ، مواد مغذی و آنتی اکسیدان های ضروری را فراهم می کند که می تواند به محافظت از بدن در برابر سرطان کمک کند. این غذاها همچنین معمولا کالری کمی دارند و می توانند به حفظ وزن سالم کمک کنند. از سوی دیگر ، رژیم غذایی نامناسب با غذاهای فرآوری شده و شیرین باعث افزایش وزن و افزایش خطر ابتلا به سرطان می شود.
از طرف دیگر فعالیت بدنی منظم نه تنها به مدیریت وزن کمک می کند، بلکه فواید مستقیمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان دارد. ورزش می تواند سطح انسولین را کاهش دهد، عملکرد سیستم ایمنی را بهبود بخشد و التهاب را کاهش دهد که تمامی این موارد در جلوگیری از پیشرفت سرطان مهم هستند. علاوه بر این فعالیت بدنی می تواند به تنظیم سطح‌هورمون ها، به ویژه استروژن ، که ارتباط نزدیکی با سرطان سینه و آندومتر دارد کمک کند.
- مشاوره پزشکی و حمایت برای مدیریت وزن و پیشگیری از سرطان:
در صورتی که افراد نگران وزن خود هستند یا می‌خواهند خطر سرطان را در خود کاهش دهند، بسیار مهم است که به دنبال دریافت مشاوره و حمایت پزشکی باشند.
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند راهنمایی‌های شخصی در مورد استراتژی‌های مدیریت وزن، تغذیه سالم و توصیه‌های ورزشی ارائه دهند.
آن‌ها همچنین می‌توانند هرگونه بیماری زمینه‌ای را که ممکن است به افزایش وزن و یا افزایش خطر سرطان کمک کند را غربالگری و تشخیص دهند.
در برخی موارد، برنامه‌های مدیریت وزن گروه‌های حمایتی یا مشاوره ممکن است برای کمک به افراد برای دستیابی و حفظ وزن سالم مفید باشد؛ این منابع می‌توانند آموزش، انگیزه و مسئولیت پذیری را برای حمایت از تغییرات سبک زندگی در دراز مدت فراهم کنند.
باید به این نکته توجه شود که کنترل سلامتی و کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان از طریق مدیریت وزن، نیازمند تعهد و رویکردی جامع است.
با انتخاب‌های آگاهانه، اتخاذ یک سبک زندگی سالم و دریافت حمایت در صورت نیاز، خطر بروز سرطان به حداقل ممکن رسیده و شرایط زندگی فرد به میزان قابل توجهی بهبود پیدا خواهد کرد.
انواع بیماری‌های مرتبط با اضافه وزن و چاقی
همانطور که می‌دانید اضافه وزن و چاقی تنها باعث ایجاد انواع مختلف سرطان نمی‌شود بلکه مشکلات دیگری از جمله بیماری‌های مختلفی را به دنبال دارد که در ادامه به صورت مختصر به هر یک از این بیماری‌ها اشاره می‌کنیم:
دیابت نوع ۲:
دیابت نوع ۲ یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که به واسطه اضافه وزن ممکن است رخ دهد. این بیماری زمانی بروز پیدا می‌کند که قند خون افراد بالاتر از حد طبیعی باشد.
با گذشت زمان، این بیماری می‌تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی از جمله بیماری‌های قلبی، آسیب عصبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی و مشکلات بینایی شود.
در صورتی که فرد از اضافه وزن رنج می‌برد، اگر تنها ۵ تا ۷ درصد از وزن بدن خود را کاهش دهد ممکن است بتواند از ابتلای به دیابت نوع ۲ جلوگیری کرده یا بروز آن را به تاخیر بیاندازند.
بیماری قلبی:
بیماری قلبی در افراد چاق شیوع بیشتری دارد. با گذشت زمان، رسوبات چربی ممکن است در شریان‌هایی که قلب را خون‌رسانی و تغذیه می‌کنند، جمع شوند.
افراد چاق، دارای فشار خون بالاتر از حد نرمال، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، تری گلیسیرید و قند خون بالا هستند که همگی به بروز بیماری قلبی کمک می‌کنند.
شریان‌هایی که به واسطه گرفتگی و رسوبات باریک می‌شوند، می‌توانند منجر به حمله قلبی شوند. لخته شدن خون در شریان‌های باریک نیز می‌تواند منجر به سکته شود.
سکته:
سکته مغزی و بیماری‌های قلبی در بسیاری از عوامل خطر مشترک هستند. سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به مغز قطع شود.
سکته مغزی می‌تواند به بافت مغز آسیب برساند و منجر به ایجاد طیف وسیعی از ناتوانی‌ها از جمله اختلال در گفتار و زبان، ضعیف شدن عضلات و تغییر در مهارت‌های تفکر و استدلال شود.
آپنه در زمان خواب:
آپنه خواب اختلالی است که در آن فرد ممکن است برای لحظه‌ای نفس خود را در طول خواب قطع کند. افرادی که اضافه وزن دارند و با چاقی زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب هستند.
این عارضه به این دلیل رخ می‌دهد که افراد دارای اضافه وزن چربی بیشتری در اطراف گردن خود دارند و همین امر موجب تنگ شدن راه هوایی می‌شود.
هنگامی که راه هوایی تنگ می‌شود باعث بروز خروپف و مشکل تنفسی در شب خواهد شد. به طور کلی کاهش وزن می‌تواند به کاهش چربی دور گردن و در نهایت کاهش خطر آپنه خواب کمک کند.
فشار خون بالا:
بافت چربی اضافی در بدن به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد؛ بنابراین رگ‌های خونی افراد باید خون بیشتری را به بافت چربی اضافی برسانند و این بدان معناست که قلب افراد باید سخت‌تر کار کند تا خون را در سراسر بدن پمپاژ کند.
افزایش میزان گردش خون، فشار مضاعفی بر دیواره شریان‌های قلب وارد می‌کند. این فشار اضافی، فشار خون بالا نامیده می‌شود و با گذشت زمان فشار خون بالا می‌تواند به قلب و عروق آسیب جبران نشدنی برساند.
بیماری کبدی:
افراد چاق ممکن است به یک بیماری کبدی معروف به بیماری کبد چرب یا استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) مبتلا شوند.
این اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که چربی اضافی در کبد افراد تجمع پیدا می‌کند؛ چربی‌های اضافی می‌تواند به کبد آسیب برساند و یا باعث رشد بافت اسکار شود که به عنوان سیروز کبدی نیز شناخته می‌شود.
بیماری کبد چرب معمولا هیچ علامتی ندارد اما در نهایت می‌تواند منجر به نارسایی کبد شود. تنها راه معکوس کردن یا مدیریت بیماری کاهش وزن، ورزش و دوری از نوشیدن الکل است.
بیماری کیسه صفرا:
کیسه صفرا وظیفه ذخیره ماده‌ای به نام صفرا و انتقال آن به روده کوچک در طول هضم غذا را بر عهده دارد. صفرا به هضم چربی‌ها کمک شایانی می‌کند.
به طور کلی اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش می‌دهد و سنگ کیسه صفرا زمانی ایجاد می‌شود که صفرا در کیسه صفرا انباشته و سخت شود.
افراد چاق ممکن است سطح بالاتری از کلسترول در صفرا داشته باشند و یا کیسه صفرای بزرگی داشته باشند که به خوبی عمل نکند که همین امر موجب ایجاد سنگ کیسه صفرا می‌شود؛ از طرفی سینگ کیسه صفرا ممکن است دردناک باشد و نیاز به جراحی داشته باشد.
رعایت یک رژیم غذایی سرشار از فیبر و چربی‌های سالم ممکن است به پیشگیری از سنگ کیسه صفرا کمک کند. اجتناب از مصرف غلات تصفیه شده مانند برنج سفید، نان و ماکارونی نیز می‌تواند در این بین کمک کننده باشد.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان به بحث اضافه وزن و چاقی پرداخته و ارتباط آن را با ابتلا به سرطان بررسی کردیم و دانستیم که اضافه وزن می‌تواند زمینه‌ی ابتلا به بسیاری از بیماری مزمن را فراهم کند.
امیدواریم اگر از اضافه وزن رنج می‌برید، این مقاله برای شما تلنگری باشد تا جهت مدیریت آن اقدام کرده و برای کاهش وزن خود به متخصص تغذیه مراجعه کنید.
منابع:
