زمانی که تست‌های تشخیصی نظیر ام آر آی و اشعه x در تشخیص مشکلات و بیماری‌های مفصلی ناتوان باشند، پزشک از جراحی آرتروسکوپی استفاده می‌کند. آرتروسکوپی، به طور تخصصی مفاصل و مشکلات آنان را علت‌یابی می‌کند. البته که آرتروسکوپ تنها یک تست تشخیصی نیست، بلکه در درمان و ترمیم مفاصل نیز کاربردی است. در این مقاله بای بای سرطان، هدف معرفی کامل پروسه‌ی آرتروسکوپی و کاربردهای متعدد آن در زمینه تشخیص و درمان خواهد بود.
آرتروسکوپی چیست؟
جراحی آرتروسکوپی، پروسه‌ای است که برای تشخیص و درمان بیماری‌ها و مشکلات مفصلی استفاده می‌شود.
جراح با ایجاد برش‌هایی کوچک به اندازه سوراخ دکمه و با واردن کردن لوله‌ای باریک به نام آرتروسکوپ که در بالای آن دوربینی قرار دارد، مفصل و تمامی اجزایی که به آن مربوط است را مورد بررسی قرار می‌دهد.
آرتروسکوپی، این امکان را به جراحان می‌دهد تا بدون ایجاد شکافی بزرگ، فضای داخلی مفاصل را مورد بررسی قرار دهند و همچنین بعضی از آسیب‌های مفصلی را، ترمیم و درمان کنند.
با استفاده از ابزارهای کوچک به اندازه مداد، میتوان اقدامات درمانی مورد نیاز را انجام داد.
پزشک از جراحی آرتروسکوپی برای بررسی و علت مشکلاتی که در مفاصل است استفاده می‌کند.
این متود به بررسی علائمی همچون درد، تورم و سفتی مفصل، قفل شدن مفصل و یا در رفتگی مفاصل از جای خود تمرکز می‌کند.
این پروسه زمانی برای بررسی این علائم انجام می‌شود که تست‌های دیگری مثل ام آر آی و اسکن اشعه X در تشخیص علت بروز علائم ناتوان باشند.
بعضی اوقات پزشک از آرتروسکوپی برای بررسی میزان سلامت مفاصل شخص نیز استفاده می‌کند.
در تشخیص آسیب‌های مفصلی که در طول ورزش و یا آسیب‌هایی که در دراز مدت به مفصل وارد میشوند، کمک کننده و مفید است.
کاربرد آرتروسکوپی
بعد از تایید آسیب مفصلی، متخصصین اقدام به ترمیم و درمان آن می‌کنند و بهترین و کم عارضه‌ترین روش برای انجام آن، آرتروسکوپی خواهد بود.
– اقدامات ترمیمی و درمانی که با جراحی آرتروسکوپی می توان انجام داد شامل:
- برداشتن قسمت های آسیب دیده بافت غضروف که سطح مفصل را پوشانده است.
- ترمیم پارگی و کشیدگی بافت محکم و کشسان تاندون که استخوان ها را به هم متصل می کند.
- استفاده از محلول های استریل برای شست و شو و خارج سازی قسمت های آسیب دیده که باعث جلوگیری از کارکرد مناسب مفصل می شود.
– از آرتروسکوپی جهت درمان مشکلات مفصلی که در ادامه توضیح خواهیم داد نیز استفاده می شود. مشکلاتی نظیر:
- شل شدگی قطعات استخوان
- پارگی و آسیب غضروف
- التهاب بافت پوشاننده داخل مفصل
- پارگی رباط ها
مفاصل قابل درمان در آرتروسکوپی
غالبا از آرتروسکوپی برای درمان و تشخیص مشکلات مفاصل زیر استفاده می شود:
- زانو
- شانه
- آرنج
- مچ پا
- لگن
- مچ دست
آمادگی لازم برای انجام آرتروسکوپی
آمادگی قبل از انجام جراحی آرتروسکوپی، بستگی به نوع پروسه و مفصلی که اقداماتی تشخیصی و درمانی روی آن صورت می‌گیرد، خواهد داشت اما به طور کلی بیمار باید نکات زیر را قبل از انجام این فرآیند رعایت کند:
- توصیه پزشک این است که بیمار قبل از انجام آرتروسکوپی، از مصرف مکمل‌های غذایی و داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین و وارفارین خودداری کند چرا که این داروها باعث بروز خونریزیهای شدید حین انجام پروسه میشوند.
- پزشک با توجه به نوع بیهوشی به بیمار توصیه می‌کند تا ۸ ساعت قبل از انجام جراحی از خوردن غذا خودداری کند.
- بهتر است حتما در طول انجام پروسه، فردی کنار بیمار باشد تا بعد از اتمام فرآیند او را همراهی کند؛ چرا که اثرات داروی بیهوشی تا ۲۴ ساعت از بین نخواهد رفت.
- از لباس های گشاد و آزاد استفاده کنید.
- لازم است که بیمار بعد از انجام پروسه، چند روزی از انجام فعالیت های شدید فیزیکی و روزمره خودداری کند و در صورت وجود درد شدید از داروهای مسکن استفاده کند.
- اگر بیمار آرتروسکوپی زانو، لگن و یا مچ پا انجام داده باشد، تا چند روز باید برای راه رفتن از عصا استفاده کند چون در بالا و پایین رفتن از پله ها با مشکل روبه رو خواهد شد.
- بهتر است قبل از انجام جراحی، بیمار به حمام برود و پوست خود را از آلودگی ها پاک کند تا ریسک احتمال بروز عفونت های بعد از عمل، کاهش پیدا کند.
انواع روش های بیهوشی و بی حسی در آرتروسکوپی
با توجه به نوع آرتروسکوپی، پزشک متخصص از روش‌های بی‌حسی متفاوتی استفاده خواهد کرد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
بی‌حسی موضعی:
عوامل بی‌حس کننده از طریق سوزنی به زیر پوست تزریق میشوند تا عصب‌های ناحیه مورد نظر را مسدود کنند تا بیمار در حین فرآیند دردی احساس نکند.
در طول این نوع بی‌حسی، بیمار کاملا هوشیار خواهد بود و اعمال انجام شده و حرکت تجهیزات جراحی را در ناحیه مورد نظر حس خواهد کرد اما از درد رنج نمی‌برد.
بی‌حسی ناحیه‌ای:
شایع‌ترین نوع بی‌حسی است که پزشک با وارد کردن سوزن در بین دو مهره کمری و تزریق ماده، نیمه پایینی بدن را بی‌حس می‌کند درحالی که بیمار همچنان هوشیار خواهد بود.
بیهوشی عمومی:
تصمیم به انجام این نوع از بیهوشی، با توجه به مدت زمان عمل اتخاذ می‌شود؛ چرا که بهتر است بیمار در طول عمل بی حرکت باشد. این بیهوشی، از طریق تزریق دارو به صورت وریدی صورت می‌گیرد.
آرتروسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
با توجه به محلی که قرار است جراحی صورت بگیرد، پزشک بهترین پوزیشن را برای بیمار انتخاب می‌کند که ممکن است پوزیشن خوابیده به پشت و یا خوابیده به پهلو باشد.
مفصل مورد نظر در بهترین پوزیشن ممکن برای جراحی قرار می‌گیرد سپس از تورنیکه برای کاهش خونریزی و همچنین افزایش دید پزشک نسبت به داخل مفصل استفاده می‌شود.
تکنیک دیگری که جراحان برای بهبود دید نسبت داخل مفصل می‌کنند، پر کردن مفصل از مایعی استریل است که باعث گسترش نواحی اطراف مفصل می‌شود.
برشی کوچک برای وارد کردن وسیله‌ی تصویربرداری یا آرتروسکوپ ایجاد می‌کنند و در طرف دیگر مفصل، برش دیگری برای وارد کردن ابزار مورد نیاز برای عمل جراحی ایجاد می‌شود.
جراح با استفاده از ابزار موجود با انجام برش، خرد کردن و ساکشن اقدامات مورد نیاز برای ترمیم و درمان مفصل را انجام می‌دهد.
برش‌های ایجاد شده برای جراحی آرتروسکوپی، به قدری کوچک هستند که با یک یا دو بخیه بسته خواهند شد.
اقدامات بعد از انجام آرتروسکوپی
این جراحی به وسیله‌ی آرتروسکوپ، معمولا مدت زیادی طول نمی‌کشد؛ به عنوان مثال زانو تقریبا ۱ ساعت طول می‌کشد و بعد از انتقال بیمار به اتاق ریکاوری، در همان روز جراحی شخص میتواند از بیمارستان مرخص شود.
بعد از انجام این جراحی، انجام یکسری اقدامات ضروری خواهد بود.
این اقدامات شامل:
- پزشک متخصص داروهای متفاوتی را تجویز می‌کند تا درد و التهاب محل عمل از بین برود.
- بیمار بهتر است در خانه، مفصلی را که پروسه جراحی روی آن صورت گرفته است بی‌حرکت کند، کمپرس سرد و گرم رو آن بگذارد و مفصل را نسبت به سطح بدن، بالاتر قرار دهد. بیمار بهتر است این اقدامات را تا چند روز ادامه دهد تا درد و تورم محل عمل کاهش یابد.
- در صورت نیاز بیمار میتواند از آتل‌های موقت، اسلینگ و عصا برای راحتی بیشتر استفاده کند.
- پزشک متخصص در بعضی شرایط فعالیت‌های فیزیکی خاصی را برای افزایش قدرت عضلات و بهبود عملکرد مفصل، توصیه می‌کند.
انواع آرتروسکوپی
- زانو:
مشکلات زانو یکی از شایع‌ترین مشکلات موجود در افراد بزرگسال است که منجر به التهاب و درد شدید در مفصل زانو می‌شود. از این جراحی برای تشخیص و درمان علت‌های زمینه‌ای این مشکل استفاده می‌شود.
- شانه:
از آرتروسکوپی شانه برای تشخیص و درمان بیماری‌ها و مشکلات شانه استفاده می‌شود. این متود، رباط‌های پاره شده، آسیب‌های غضروفی شانه و ترمیم بخش‌های آسیب دیده را بر عهده دارد.
- لگن:
از این نوع آرتروسکوپی، برای بررسی فضای داخلی لگن بدون بریدن عضلات و رباط‌های آن استفاده می‌شود. این متود، در درمان مشکلات سر استخوان ران و ترمیم رباط‌های آسیب دیده لگن و ران، کاربرد خواهد داشت.
- مچ دست:
این نوع از جراحی با کمک آرتروسکوپ، در ترمیم شکستگی‌های جزئی استخوان مچ دست، پارگی رباط‌ها و آسیب‌هایی که به دلیل استرس و اضطراب در مچ دست ایجاد میشوند، کاربرد دارد.
- ستون فقرات:
در شرایطی که مشکلات جزئی در مهره‌های کمری و غضروف‌های بین مفاصل ایجاد می‌شود از آرتروسکوپی استفاده می‌شود تا از ایجاد برش‌های بزرگ و جراحی‌های سنگین جلوگیری شود.
- مچ پا:
تمامی آسیب‌های رباط‌ها، مفصل و حتی عضلات اطراف مچ پا را میتوان با کمک این نوع از آرتروسکوپی، درمان‌کرد.
- آرنج:
آرتروسکوپی آرنج در درمان آسیب‌های مفصل آرنج، عضلات احاطه کننده آن، رباط‌ها و سایر مشکلات مفصلی که ممکن است در آرنج ایجاد شوند، نقش مهمی ایفا می‌کند.
عوارض آرتروسکوپی
این جراحی که توسط آرتروسکوپ انجام می‌گیرد، پروسه‌ای ایمن و بدون عارضه است اما ممکن است در شرایطی باعث بروز مشکلات زیر شود:
- آسیب بافت یا عصب:
وارد کردن آرتروسکوپ و ابزار جراحی و حرکت دادن آن در مفصل، ممکن است باعث بروز آسیب‌های بافت داخلی مفصل می‌شود.
- عفونت:
انجام هر نوع عمل جراحی، چه با ایجاد برشی کوچک باشد چه بزرگ، با ریسک بروز انواع عفونت‌ها همراه است.
- لخته‌های خون:
در پروسه‌هایی که بیشتر از یک ساعت طول می‌کشند، ریسک ایجاد لخته‌های خون در پاها و ریه‌ها افزایش می‌یابد که البته بروز این عارضه بر اثر انجام آرتروسکوپی، بسیار نادر است.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
