شیمی درمانی یک درمان قدرتمند برای مبارزه با سرطان است اما اغلب عوارض جانبی نامطلوبی با خود به همراه دارد. یکی از شایع‌ترین عوارضی که افراد در طول شیمی درمانی تجربه می‌کنند حالت تهوع و استفراغ است. خوشبختانه داروهایی در دسترس هستند که به مدیریت این علائم کمک می‌کنند. برای آشنایی با بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی با این مقاله از بای بای سرطان همراه باشید.
تهوع در زمان شیمی درمانی چیست؟
تهوع در زمان شیمی درمانی (CINV) علامتی هستند که افراد معمولاً در حین انجام شیمی درمانی برای سرطان تجربه می‌کنند. شیمی درمانی با حمله به سلول‌های سرطانی عمل می‌کند اما می‌تواند سلول‌های سالم را نیز تحت تاثیر قرار دهد که منجر به عوارض جانبی مانند تهوع و استفراغ میشود. مدیریت این عوارض با بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی برای اطمینان از اینکه بیماران می‌توانند به راحتی درمان سرطان خود را ادامه دهند مهم است.
چرا شیمی درمانی باعث تهوع میشود؟
آشنایی با اینکه چرا شیمی درمانی باعث تهوع میشود می‌تواند به توضیح اینکه چرا بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی بسیار مهم هستند کمک می‌کند. بدن سیستم پیچیده‌ای برای تشخیص و مقابله با مواد مضر دارد و گاهی اوقات این سیستم در طول شیمی درمانی فعال میشود.
بخش کوچکی از مغز به نام منطقه محرک گیرنده شیمیایی (CTZ) عامل این ماجراست. این بخش از مغز نقش کلیدی در واکنش بدن به مواد خطرناک مانند داروهای قوی مورد استفاده در شیمی درمانی ایفا می‌کند. هنگامی که داروهای شیمی درمانی وارد بدن می‌شوند می‌توانند باعث ترشح برخی مواد شیمیایی در مغز مانند سروتونین، ماده P و دوپامین شوند. این مواد شیمیایی سیگنال‌هایی را به قسمت‌های مختلف بدن می‌فرستند که رفلکس استفراغ را کنترل می‌کنند.
رفلکس استفراغ چندین قسمت بدن از جمله معده، دیافراگم و مری را درگیر می‌کند. هنگامی که این قسمت‌ها فعال می‌شوند حالت تهوع و استفراغ رخ می‌دهد. این رفلکس روشی است که بدن در تلاش برای خلاص شدن از چیزی است که آن را مضر می‌داند.
داروهای شیمی درمانی هم بر مغز و هم بر دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد و به همین دلیل است که افراد اغلب در طول درمان احساس تهوع می‌کنند. هنگامی که بدن شروع به ارسال سیگنال به مغز در مورد داروهای شیمی درمانی می‌کند مغز با فعال کردن رفلکس استفراغ پاسخ می‌دهد. حتی اگر این داروها برای مبارزه با سرطان هستند بدن با آنها مانند مواد سمی برخورد می‌کند.
انواع تهوع در زمان شیمی درمانی
افراد پس از شروع شیمی درمانی به شکل مختلفی حالت تهوع را تجربه می‌کنند. زمان تهوع به عوامل مختلفی از جمله نوع داروی شیمی درمانی، دوز و سابقه تهوع یا استفراغ فرد بستگی داشته باشد. به طور کلی تهوع را می‌توان بر اساس زمان بروز به انواع مختلفی طبقه بندی کرد:
تهوع حاد
حالت تهوع حاد در 24 ساعت اول پس از دریافت شیمی درمانی رخ می‌دهد. این نوع تهوع معمولاً زمانی شایع‌تر است که فرد سابقه تهوع داشته باشد مانند حالت تهوع صبحگاهی در دوران بارداری یا بیماری حرکت. حالت تهوع حاد می‌تواند برای هر کسی که شیمی درمانی می‌کند اتفاق بیفتد اما این حالت برای کسانی که جوان‌تر بوده، زن هستند یا در درمان‌های قبلی شیمی درمانی تهوع را تجربه کرده‌اند بیشتر است.
تهوع تاخیری
تهوع تاخیری بیش از 24 ساعت پس از شیمی درمانی رخ می‌دهد. این نوع تهوع می‌تواند تا چند روز پس از انجام شیمی درمانی ادامه داشته باشد. این حالت در افرادی که دوزهای بالای شیمی درمانی یا درمان‌هایی دریافت می‌کنند که چندین روز متوالی را در بر می‌گیرند شایع‌تر است.
تهوع پیش از درمان
تهوع پیش از درمان همانطور که از اسمش پیداست قبل از شروع شیمی درمانی خودش را نشان می‌دهد. این نوع تهوع زمانی اتفاق می‌افتد که فرد بو، تصویر یا صداهای خاصی را با درمان‌های قبلی شیمی درمانی مرتبط می‌کند. حالت تهوع پیش از درمان بیشتر روان‌شناختی است اما می‌تواند برای افرادی که تحت شیمی‌درمانی منظم قرار می‌گیرند دردسرساز شود.
انواع بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی
بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی نقش مهمی در کمک به افراد در طول درمان دارند. این قرص‌ها با مسدود کردن سیگنال‌هایی در بدن که باعث تهوع و میل به استفراغ می‌شوند عمل می‌کنند. تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی می‌تواند در مراحل مختلف درمان رخ بدهد بنابراین پزشکان اغلب داروهای ضد تهوع را قبل، در طول و بعد از جلسات شیمی درمانی تجویز می‌کنند.
از آنجا که بدن هر فرد به شیمی درمانی پاسخ متفاوتی می‌دهد یافتن بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی می‌تواند زمان‌بر باشد. برخی از داروها برای یک فرد بهتر از فرد دیگر عمل کنند بنابراین همکاری نزدیک با پزشک برای یافتن موثرترین درمان مهم است. در این بخش مقاله انواع اصلی داروهایی را که برای مدیریت تهوع در زمان شیمی درمانی استفاده می‌شوند و نحوه عملکرد آنها برای پیشگیری یا کاهش تهوع را بررسی می‌کنیم:
داروهای ضد تهوع
داروهای ضد تهوع اصلی ترین نوع دارویی هستند که برای پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی استفاده می‌شوند. نحوه دقیق عملکرد داروهای ضد تهوع به طور کامل شناخته نشده اما کارشناسان معتقدند این داروها با گیرنده‌های مغز درگیر در روند استفراغ تداخل می‌کنند. این گیرنده‌ها محل اتصال شیمیایی در مغز هستند که به سیگنال‌های تحریک شده توسط شیمی درمانی واکنش نشان می‌دهند. این داروها با مسدود کردن یا تغییر دادن این سیگنال‌ها می‌توانند پاسخ تهوع را متوقف کرده یا آن را کاهش دهند.
تیم پزشکی شما احتمالا داروهای ضد تهوع را بر اساس نوع شیمی درمانی که دریافت می‌کنید، احتمال ایجاد حالت تهوع و عوامل خطر شخصی تجویز می‌کند. گاهی اوقات برای نتایج بهتر بیش از یک داروی ضد تهوع با هم استفاده میشود. در ادامه گروه‌های مختلف داروهای ضد استفراغ که معمولاً به عنوان بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی شناخته می‌شوند را بررسی کردیم:
آنتاگونیست‌های گیرنده دوپامین
آنتاگونیست‌های گیرنده دوپامین با مسدود کردن دوپامین که یک ماده شیمیایی در مغز است که به تحریک تهوع و استفراغ کمک می‌کند عمل می‌کنند. این داروها را می‌توان قبل یا بعد از شیمی درمانی برای کاهش احتمال تهوع استفاده کرد. اگر داروهای شیمی درمانی مورد استفاده برای ایجاد حالت تهوع متوسط تا شدید شناخته شده باشند اغلب این دسته داروها تجویز می‌شوند.
برخی از بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی از دسته آنتاگونیست‌های رایج گیرنده دوپامین عبارتند از کلرپرومازین، پروکلروپرازین، پرومتازین (فنرگان)، هالوپریدول و متوکلوپرامید (رگلان). این داروها برای حالت تهوع حاد و تهوع تاخیری مفید هستند.
آنتاگونیست‌های گیرنده سروتونین (5-HT3)
آنتاگونیست‌های گیرنده سروتونین گروه دیگری از داروهای ضد تهوع هستند. سروتونین یکی از مواد شیمیایی است که در طول شیمی درمانی در بدن ترشح شده و باعث ایجاد حالت تهوع میشود. این داروها با ممانعت از اتصال سروتونین به گیرنده‌های آن در مغز و دستگاه گوارش از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می‌کنند. این داروها به ویژه در مدیریت تهوع حاد که بلافاصله پس از درمان شیمی درمانی شروع میشود موثر هستند.
نمونه‌هایی از بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی از دسته آنتاگونیست‌های گیرنده سروتونین عبارتند از گرانیسترون (سوستول)، اندانسترون (زوفران) و پالونوسترون. این داروها معمولاً به این دلیل تجویز می‌شوند که عوارض جانبی کمتری دارند و توسط بسیاری از بیماران بدون مشکل مصرف می‌شوند.
آنتاگونیست‌های گیرنده NK-1
آنتاگونیست‌های گیرنده NK-1 دسته جدیدتری از داروهای ضد تهوع هستند. این داروها با مسدود کردن یک ماده شیمیایی خاص مغز به نام ماده P که در رفلکس استفراغ بدن نقش دارد عمل می‌کنند. این امر باعث میشود آنتاگونیست‌های گیرنده NK-1 در پیشگیری از تهوع و استفراغ حاد و تاخیری موثر باشند.
این داروها اغلب با آنتاگونیست‌های گیرنده سروتونین و کورتیکواستروئیدها ترکیب می‌شوند تا اثر ضد تهوع قوی‌تری ایجاد کنند. ترکیب این داروها به پوشاندن مسیرهای مختلف که باعث تهوع می‌شوند کمک می‌کند و باعث میشود بدن کمتر با استفراغ واکنش نشان بدهد.
برخی از بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی از دسته آنتاگونیست‌های گیرنده NK-1 عبارتند از اپرپیتانت (امند)، فوزاپرپیتانت (سینوانتی)، نتوپیتانت/پالونوسترون (اکینزئو) و رولاپیتانت (واروبی). این گروه از داروها به ویژه برای افرادی که درمان‌های شیمی‌درمانی شدیداً امتوژنیک (تهوع‌آور) دریافت می‌کنند مفید است.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها نوع دیگری از داروهای مورد استفاده برای مدیریت تهوع در زمان شیمی درمانی هستند. این داروها با کار بر روی چندین مسیر در بدن، التهاب را کاهش می‌دهند و به توقف حالت تهوع کمک می‌کنند. کورتیکواستروئیدها معمولاً با کاهش تورم و التهاب همراه هستند اما هنگامی که در ترکیب با سایر داروها استفاده شوند ضد استفراغ موثری نیز هستند.
نمونه‌هایی از بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی از دسته کورتیکواستروئید مورد استفاده برای درمان این بیماری عبارتند از دگزامتازون (دکادرون) و متیل پردنیزولون (مدرون). کورتیکواستروئیدها اغلب قبل از شیمی درمانی برای جلوگیری از حالت تهوع تجویز شده و در کنار سایر داروهای ضد تهوع برای افزایش اثربخشی آنها استفاده میشود.
بنزودیازپین‌ها (داروهای ضد اضطراب)
بنزودیازپین‌ها در درجه اول برای درمان اضطراب کاربرد دارند اما می‌توانند به پیشگیری از حالت تهوع، به‌ویژه حالت تهوع پیش از درمان نیز کمک کنند. حالت تهوع پیش از درمان زمانی رخ می‌دهد که فرد قبل از شروع شیمی درمانی هم احساس تهوع دارد که اغلب به این دلیل است که درمان را با حالت تهوع گذشته مرتبط می‌کند.
این داروها به آرامش ذهن و بدن کمک می‌کنند و اضطرابی که می‌تواند حالت تهوع را بدتر کند کاهش می‌دهد. بنزودیازپین‌ها مستقیماً استفراغ را متوقف نمی‌کنند اما می‌توانند بخشی مفید از یک برنامه جامع ضد تهوع برای کسانی باشند که تهوع پیش از درمان یا ناشی از اضطراب را تجربه می‌کنند. مثالهای بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی از این دسته عبارتند از آلپرازولام (زاناکس) و لورازپام (آتیوان).
آنتی سایکوتیک
داروهای آنتی سایکوتیک یا ضد روان پریشی مانند اولانزاپین گزینه دیگری برای درمان تهوع در زمان شیمی درمانی است. این داروها روی چندین گیرنده در مغز کار می‌کنند تا به مسدود کردن سیگنال‌هایی که باعث تهوع می‌شوند کمک کنند. زمانی که سایر داروهای ضد تهوع موثر نیستند یا به عنوان بخشی از یک درمان ترکیبی برای جلوگیری از حالت تهوع می‌توان از داروهای آنتی سایکوتیک استفاده کرد. این دارو به ویژه برای کنترل تهوع تاخیری که بیش از 24 ساعت پس از شیمی درمانی رخ می‌دهد مفید است.
کانابینوئیدها
کانابینوئیدها نسخه‌های مصنوعی ترکیبات موجود در گیاه شاهدانه هستند. این داروها را می‌توان برای کنترل حالت تهوع و استفراغ، به ویژه در افرادی که به سایر درمان‌های ضد تهوع پاسخ نمی‌دهند استفاده کرد. کانابینوئیدها با تأثیر بر سیستم اندوکانابینوئیدی مغز که به تنظیم حالت تهوع و استفراغ کمک می‌کند عمل می‌کنند.
مثالهای بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی از دسته کانابینوئیدها عبارتند از درونابینول (مارینول) و نابیلون (کسامت) کانابینوئیدها اولین انتخاب همه بیماران نیستند اما می‌توانند تسکین دهنده حال کسانی باشد که با موارد سرسخت تهوع دست و پنجه نرم می‌کنند.
راهبردهای غیر دارویی برای مدیریت تهوع
دیدیم که بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی در کنترل حالت تهوع موثر هستند اما استراتژی‌های غیر دارویی مفیدی نیز هستند که نباید آنها را فراموش کرد. این استراتژی‌ها بر تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی تمرکز دارند که می‌تواند مدیریت حالت تهوع را آسان‌تر کند.
تغییر در رژیم غذایی
یک راه ساده برای کمک به کنترل حالت تهوع تغییر در رژیم غذایی است. خوردن غذاهای بدون ادویه و نرم که به راحتی هضم می‌شوند به کاهش حالت تهوع کمک می‌کند. غذاهای سنگین، چرب یا تند حالت تهوع را بدتر می‌کنند بنابراین بهتر است در طول شیمی درمانی از مصرف آنها خودداری کنید.
تحمل غذاها و مایعات سرد یا در دمای اتاق نیز راحت‌تر از غذای گرم است زیرا بوی تند غذای داغ گاهی اوقات باعث ایجاد حالت تهوع میشود. خوردن چندین وعده غذایی کوچک در طول روز به جای سه وعده بزرگ غذایی به آرام نگه داشتن معده شما کمک می‌کند.
هیدراته ماندن
نوشیدن مایعات در طول روز به جلوگیری از کم آبی بدن کمک می‌کند و کم آبی می‌تواند حالت تهوع را بدتر کند. سعی کنید آب، دمنوش‌های گیاهی یا آبگوشت‌های آبکی را در مقادیر کم بنوشید. برخی از افراد مکیدن چیپس یخ یا آب نبات‌های سفت را ترجیح می‌دهند، به خصوص اگر از شیمی درمانی طعم بدی در دهان خود داشته باشند.
پوشیدن لباس راحت
پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت می‌تواند با جلوگیری از فشار غیرضروری به معده به کاهش حالت تهوع کمک کند. لباس‌های تنگ، به خصوص دور کمر گاهی اوقات حالت تهوع را بدتر می‌کند.
کلام آخر
در این مقاله بای بای سرطان دیدیم مدیریت تهوع در زمان شیمی درمانی بخش مهمی از سپری کردن روند درمان سرطان است. با مطالعه این مطلب و همکاری با تیم پزشکی برای یافتن بهترین قرص ضد تهوع در زمان شیمی درمانی و ترکیب تغییرات سبک زندگی که به کاهش علائم کمک می‌کند می‌توانید بهتر از این جنبه سخت درمان عبور کنید. به یاد داشته باشید که کنترل حالت تهوع به شما این امکان را می‌دهد تا برنامه شیمی درمانی خود را ادامه دهید و به سمت بهبودی حرکت کنید.
منابع:
