حتما شما هم این روزها تبلیغات استفاده از کاپ قاعدگی را به جای استفاده از تامپون و پدهای بهداشتی در زمان پریود، شنیده‌اید اما از طرف دیگر در خصوص ارتباط ابتلا به سرطان‌های زنانه و کاپ قاعدگی نیز مطالبی به گوشتان خورده که باعث شده تا در خصوص استفاده از کاپ در این دوران تردید داشته باشید.
به همین جهت اینکه چگونه باید ازکاپ قاعدگی در دوران قاعدگی استفاده کنید و این وسیله چه مزایا و معایبی را به همراه دارد، از جمله مسائلی هستند که در این مقاله‌ی بای بای سرطان قصد بررسی آن‌ها را خواهیم داشت.
کاپ قاعدگی چیست؟
امروزه کاپ قاعدگی جایگزین محبوبی برای تامپون‌ها و پدهای بهداشتی شده است. بزرگترین دلیل این امر این است که کاپ قاعدگی را می‌توان برای طولانی مدت استفاده نمود و یکبار مصرف نیست؛ در حالی که تامپون و پدهای بهداشتی یکبار مصرف هستند.
اما آیا استفاده از کاپ قاعدگی کاری عقلانی و اقتصادی است؟ برای پاسخ به این سوال می‌توان از توضیحاتی که در ادامه ارائه می‌شود، استفاده نمود.
کاپ قاعدگی یک ظرف پلاستیکی فنجان مانند است که انعطا‌ف‌پذیری بسیار بالایی دارد و برای استفاده در داخل واژن در طول دوره قاعدگی جهت جمع‌آوری خون طراحی شده است.
کاپ قاعدگی مانند تامپون‌ها و پدهای قاعدگی، خون خارج شده از واژن را به خود جذب نمی‌کنند، بلکه صرفا آن را در خود نگه می‌دارند تا فرد در فرصتی مناسب کاپ را تخلیه کند.
اگر چه ممکن است این دیدگاه در خانم‌ها به وجود آمده باشد که کاپ‌های قاعدگی یک شبه بر سر زبان‌ها افتاده‌اند و مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که اینطور نیست و در واقعیت کاپ‌های قاعدگی از سال ۱۸۰۰ وجود داشته‌اند.
اولین حق ثبت اختراع برای طراحی کاپ قاعدگی در سال ۱۸۶۷ اعطا شد و نمونه اولیه تقریبا یک کیسه لاستیکی بود که به یک حلقه وصل شده بود.
نسخه اولیه قرار بود جهت جمع‌آوری خون وارد واژن شود که در ادامه و پس از استفاده، می‌توان کاپ قاعدگی را به واسطه نخی که به آن متصل است از واژن خارج نمود.
امروزه جمعیت زنانی که از کاپ‌های قاعدگی به جای تامپون‌ها و پدهای قاعدگی استفاده می‌کنند، رفته رفته رو به افزایش است؛ چرا که ثابت شده است که استفاده از کاپ قاعدگی دردوران پریود ایمن و بسیار موثر خواهد بود.
یکی‌دیگر از مزایای استفاده از کاپ‌های قاعدگی نسبت به سایر محصولات بهداشتی مختص به این دوران، همراه بودن این محصول با محیط زیست است؛ به این دلیل که این محصول بهداشتی، برخلاف سایر محصولات یکبار مصرف نیست و چندین و چند بار می‌توان از آن‌ها استفاده نمود.
در حالی که فروش کاپ‌ها در ابتدای توزیع در بازارهای جهانی تعریفی نداشت اما با گسترش استفاده از آن و افزایش آگاهی زنان، انتظار می‌رود فروش کاپ‌های قاعدگی در بازار جهانی تا سال ۲۰۲۶ به ۱.۸۹ میلیارد دلار برسد.
ارتباط کاپ قاعدگی و سرطان
کاپ‌های قاعدگی به عنوان یک جایگزین پایدار و مقرون به صرفه در بین محصولات سنتی قاعدگی محبوبیت زیادی پیدا کرده است اما با این حال، بحثی در خصوص ارتباط بالقوه بین استفاده از کاپ قاعدگی و افزایش خطر ابتلا به سرطان به وجود آمده است.
یکی از نگرانی‌های اصلی پیرامون کاپ‌های قاعدگی وجود مواد بالقوه مضر مانند دیوکسین‌ها و فتالات‌ها است که معمولا در ساختار محصولات قاعدگی یافت می‌شوند.
این مواد با مسائل مختلف سلامتی از جمله بروز انواع سرطان مرتبط هستند؛ لذا توجه به این نکته مهم است که سطوح این مواد موجود در کاپ‌های قاعدگی بسیار کم و در محدوده ایمن و تعیین شده توسط مقامات نظارتی است و هیچ خطری برای افراد ایجاد نمی‌کند.
در واقع مطالعات نشان داده‌اند که سطح دیوکسین‌ها و فتالات‌ها در کاپ‌های قاعدگی، به طور قابل توجهی کمتر از تامپون‌ها یا پدهای بهداشتی یکبار مصرف سنتی است.
یکی دیگر از خطرات و جنبه‌های دیگر ارتباط کاپ قاعدگی و سرطان که درباره آن اختلاف نظر بسیار زیادی وجود دارد، این است که کاپ قاعدگی ممکن است باعث تحریک یا ساییدگی واژن شود که برخی متخصصین معتقدند این مسئله می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در افراد افزایش دهد.
در نهایت نتایج تحقیقات بیانگر آن است که استفاده از کاپ‌های قاعدگی خطر تحریک یا ساییدگی به اندازه‌ی پدها و تامپون را به همراه نخواهد داشت؛ چرا که کاپ قاعدگی از سیلیکون و لاتکس مخصوص پزشکی ساخته شده است که مواد صاف و انعطاف پذیری هستند و خطر تحریک و ساییدگی را به حداقل ممکن می‌رسانند.
نظرات متخصصان در خصوص ارتباط کاپ قاعدگی و سرطان
متخصصان برجسته در زمینه زنان و انکولوژی، نظرات خاصی را در خصوص کاپ قاعدگی و سرطان ارائه داده‌اند. طبق گفته‌ی متخصص زنان، هیچ مبنای علمی برای حمایت از این ادعا وجود ندارد که کاپ‌های قاعدگی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.
شواهد موجود نشان می‌دهد که این محصولات برای استفاده بی‌خطر هستند و هیچ خطر قابل توجهی برای سلامتی ندارند. از طرف دیگر انکولوژیست‌ها بیان کردند که در مطالعات انجام شده پیرامون کاپ قاعدگی، مشخص شد که هیچ ارتباط معناداری بین استفاده از کاپ‌قاعدگی و سرطان وجود ندارد.
این نظرات که توسط متخصصین بیان شده است، این واقعیت را تقویت می‌کند که کاپ‌های قاعدگی یک گزینه مطمئن و ایمن برای مدیریت بهداشت قاعدگی هستند.
بررسی مزایا و معایب کاپ قاعدگی
شاید این سوال در ذهن بعضی از خانم‌ها پیش بیاید که آیا کاپ‌های قاعدگی برای آن‌ها ایمن و مناسب است؟ برای پاسخ به این سوال به مزایا و معایب این محصول بهداشتی اشاره می‌کنیم تا از مناسب بودن و یا نبودن آن اطمینان حاصل شود.
مزایای استفاده از کاپ قاعدگی:
- هزینه کمتر و زباله کمتر:
به طور کلی کاپ‌های قاعدگی جهت استفاده طولانی مدت طراحی شده‌اند که باعث صرفه جویی قابل توجهی در هزینه‌ها نسبت به تامپون‌ها و پدها می‌شود.
البته که می‌توان دوباره از کاپ‌ها استفاده نمود که همین مسئله موجب تولید کمتر زباله‌ها شده و زباله‌های کمتری جهت مسدود کردن محل‌های دفن زباله ایجاد می‌شوند، در نهایت نیز درختان کمتری برای ساخت جایگزین‌های سلولزی کاپ از بین خواهند رفت.
- عدم وجود بوی نامطبوع:
با استفاده از کاپ قاعدگی، بانوان دیگر نگران پخش شدن بوی نامطبوع ناشی از ترشحات واژن و خون ناشی از قاعدگی در نامناسب‌ترین زمان‌ها نخواهند بود؛ چرا که برخلاف پدها و تامپون‌ها که ترشحات ممکن است در معرض هوا قرار گیرد، در کاپ‌های قاعدگی چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.
- مراجعه کمتر به داروخانه‌ها:
حتی اگر سالی یکبار کاپ قاعدگی خود را عوض کنید، باز هم ۱۱ بار کمتر از زمانی که از پد بهداشتی و یا تامپون استفاده می‌کنید به داروخانه‌ها و یا فروشگاه‌ها مراجعه خواهید کرد.
- زمان بیشتر بین تعویض کاپ قاعدگی:
با توجه به میزان خونریزی که زنان در دوران قاعدگی خواهند داشت، تامپون‌ها را باید هر ۴ تا ۸ ساعت یکبار تعویض کرده و مجدد جایگذاری کرد.
در حالی که اگر از پد بهداشتی در زمان پریود استفاده شود برای جلوگیری از نشت خون و سایر مشکلات سلامتی، پدها باید هر ۲ تا ۴ ساعت عوض شوند اما زمانی که از کاپ‌های قاعدگی استفاده می‌شود، بانوان با توجه به میزان خونریزی می‌توانند هر ۱۲ ساعت یکبار کاپ خود را تخلیه کنند و پس از شست و شوی کاپ، دوباره از آن استفاده کنند.
- استفاده آسان:
طبق گفته‌ی متخصصین زنان و زایمان، افرادی که از تامپون استفاده کرده‌اند، بخصوص از نوع بدون اپلیکاتور آن، در استفاده از کاپ‌های قاعدگی هیچ مشکلی نخواهند داشت و در یادگیری نحوه استفاده از این محصول بهداشتی با مشکل کمتری رو به رو خواهند شد.
معایب استفاده از کاپ قاعدگی:
- کثیف کاری و آشفتگی:
طبق گفته افرادی که از کاپ قاعدگی استفاده می‌کنند، یکی از عیوب اصلی این محصول را این می‌دانند که تخلیه کاپ‌ها بسیار سخت بوده و ممکن است باعث ایجاد کثیف کاری شود.
اگر چه می‌توان با تمرین و تکرار تکنیک‌های خاصی این عمل را انجام داد که هم در سرعت عمل موثر بوده و هم در پیشگیری از بروز بیماری‌ها؛ از طرف دیگر، تخلیه کاپ‌ها در سرویس‌های بهداشتی عمومی نیز بسیار چالش برانگیز خواهد بود.
- دشواری در استفاده از کاپ‌ها:
نحوه استفاده و قرار دادن کاپ‌های قاعدگی در ورودی واژن ممکن است افرادی را که جوان هستند و یا هرگز رابطه جنسی نداشته‌اند، با مشکلاتی رو به رو کند.
از طرف دیگر کسانی که IUD دارند نیز امکان دارد استفاده از کاپ برایشان با چالش‌هایی همراه باشد؛ به طوری که هنگام استفاده از کاپ‌های قاعدگی رشته‌های IUD کشیده شود و از جای خود خارج شود.
- مشکلات اندامی احتمالی:
به طور کلی آناتومی فردی می‌تواند استفاده صحیح و اصولی از کاپ قاعدگی را دشوار کند. برای مثال اگر فرد دچار افتادگی رحم شده باشد، کاپ‌های قاعدگی ممکن است به درستی در جای خود فیکس نشوند و قرار نگیرند.
برای اطمینان از درست بودن نحوه استفاده از کاپ‌ها و احساس راحتی بیشتر توصیه می‌شود که با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت شود و آموزش‌های لازم برای نحوه استفاده صحیح از کاپ‌های قاعدگی راهنمایی‌های لازم دریافت شود.
- دشواری خارج‌سازی کاپ:
خارج کردن کاپ‌های قاعدگی بدون ایجاد درد و ناراحتی قلق مختص به خود را دارد. هنگام خارج‌سازی کاپ قاعدگی نباید قسمت پایینی آن را گرفته و به سمت خارج واژن بکشید؛ چرا که اینکار باعث می‌شود که کاپ در محل خود گیر کند و خارج نشود و یا با درد خارج شود.
برای بیرون آورن کاپ، باید ابتدا قسمت میانی آن را فشار داده تا دهانه آن باریک‌تر شود و خارج‌سازی کاپ با سهولت همراه باشد. پس از خارج نمودن کاپ قاعدگی، مایع جمع‌آوری شده باید تخلیه شود، سپس می‌توان کاپ را با آب شسته و دوباره مورد استفاده قرار داد.
- نیاز به استریلیزاسیون منظم:
پس از اتمام هر دوره پریود، کاپ قاعدگی را باید با آب جوش و یا محلول‌های ضدعفونی کننده که برای استریل کردن شیشه شیر نوزادان استفاده می‌شود، استریل کرد.
خرید کاپ قاعدگی
به طور کلی افرادی که قصد استفاده از کاپ قاعدگی را دارند، می‌توانند با متخصص زنان صحبت کنند و مشاوره‌های لازم در خصوص انتخاب کاپ صحیح و روش استفاده از آن را دریافت کنند.
کاپ‌ها اندازه‌های مختلفی دارند که می‌توان به صورت حضوری و یا آنلاین از فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها سفارش داد اما پیش از خرید آن، بانوان باید اندازه کاپ مناسب برای خود را بدانند.
اکثر برندها و شرکت‌های تولید کننده کاپ قاعدگی، این محصول را در اندازه‌های مختلفی اعم از کوچک و بزرگ به فروش می‌رسانند.
برای تعیین اندازه مناسب کاپ قاعدگی، عوامل مختلفی دخیل خواهند بود که اندازه درست توسط پزشک زنان مورد اندازه‌گیری و تعیین خواهد شد.
این عوامل شامل سن فرد، طول دهانه رحم، شدت خونریزی، سفتی و انعطاف پذیری کاپ قاعدگی، ظرفیت نگهداری کاپ قاعدگی، قدرت عضلات کف لگن فرد و سابقه زایمان طبیعی خواهد بود.
معمولا برای زنان زیر ۳۰ سال که سابقه زایمان طبیعی نداشته‌اند، کاپ‌های قاعدگی با سایز کوچک‌تر توصیه می‌شود. سایزهای بزرگ‌تر اغلب برای خانم‌هایی که بالای ۳۰ سال سن دارند، سابقه زایمان طبیعی داشته‌اند و یا قاعدگی‌های سنگین‌تری را تجربه می‌کنند، توصیه می‌شود.
نحوه قرار دادن کاپ قاعدگی
قبل از استفاده از کاپ قاعدگی:
وقتی زنان برای اولین بار از کاپ‌های قاعدگی استفاده می‌کنند، ممکن است احساس درد و یا ناراحتی داشته باشند. استفاده از لوسیون‌ها و روان کننده می‌تواند باعث تسهیل روند قرار دادن کاپ در واژن شود و میزان درد و یا ناراحتی احتمالی را به حداقل ممکن برساند.
حتی می‌توانید قبل از استفاده از کاپ قاعدگی، لبه‌های آن را با آب و یا روان کننده‌ای که بر پایه آب باشد، چرب کنید. قرار دادن یک کاپ قاعدگی که پیش از استفاده کاملا خیس شده است، بسیار راحت‌تر خواهد بود.
چگونه کاپ قاعدگی را در واژن قرار دهیم:
در صورتی که فرد پیش از استفاده از کاپ قاعدگی سابقه استفاده‌ی تامپون داشته باشد، استفاده از این محصول بهداشتی برای وی نسبتا آسان‌تر خواهد بود.
برای استفاده از کاپ قاعدگی پس از استریل کردن آن، کافیست مطابق مراحل زیر عمل کنید تا کاپ به بهترین شکل ممکن درون واژن قرار گیرد. این مراحل شامل:
- ۱ابتدا دست‌ها را به طور کامل با آب و صابون بشویید تا دست‌ها از هرگونه میکروب و آلودگی پاک شوند.
- برای سهولت قرار دادن کاپ بهتر است لبه‌های این محصول بهداشتی را با آب و یا روغنی که بر پایه آب است کاملا چرب و مرطوب کنید.
- کاپ قاعدگی را محکم از وسط تا کرده و آن را در یک دست بگیرید به طوری که لبه‌های آن به سمت بالا باشد.
- ۴. کاپی که در دست نگه داشته‌اید را وارد واژن کنید، درست مانند تامپونی که اپلیکاتور ندارد. کاپ باید تا جایی وارد واژن شود که تا چند سانتی‌متری دهانه رحم قرار گیرد.
- پس از آن که کاپ در واژن قرار گرفت، به آرامی آن را بچرخانید تا کاپی که از وسط تا شده بود به طور کامل باز شود. پس از آن که کاپ باز شد، یک حفاظ بسیار مناسبی در برابر هوا و نشت خون ایجاد خواهد شد.
در صورتی که کاپ قاعدگی به درستی وارد واژن فرد شده باشد و به طور صحیحی فیکس شده باشد، فرد نباید وجود این محصول بهداشتی را در درون بدن خود حس کند.
همچنین باید بتواند به آسانی حرکت کند، بپرد، بنشیند، بایستد و یا سایر فعالیت‌های روزمره را بدون خارج شد و افتادن کاپ انجام دهد. در صورتی که شخصی در گذاشتن کاپ قاعدگی مشکل دارد، باید با پزشک خود در میان بگذارد.
زمان خروج کاپ
بسته به این که میزان خونریزی و شدت آن چقدر بوده باشد، شخص می‌تواند از کاپ قاعدگی بین ۶ تا ۱۲ ساعت استفاده کند. این بدان معناست که زنان می‌توانند بدون مشکل و نگرانی از کاپ قاعدگی در تمام طول شب استفاده کنند، بدون آن که هنگام خواب، خون و ترشحاتی نشت پیدا کند.
نشت ترشحات و خون، همواره یکی از بزرگترین معضلات برای زنانی است که از پدهای بهداشتی استفاده می‌کنند. طبق توصیه متخصصین، کاپ قاعدگی باید حتما پس از ۱۲ ساعت خارج شود تا تمامی خون و ترشحات ذخیره شده در آن تخلیه شود.
در صورتی که کاپ زودتر از موعد پر شود، باید آن را پیش از آن که ۱۲ ساعت بشود، خارج کرده و تخلیه نمود تا احتمال نشت خون و ترشحات به حداقل ممکن برسد.
نحوه خروج کاپ قاعدگی
برای بیرون آوردن و خارج کردن کاپ قاعدگی، کافیست مراحل زیر را دنبال کنید:
- ابتدا باید دست‌ها به طور کامل با آب و صابون شسته شود تا تمامی میکروب‌ها و آلودگی‌های موجود از بین بروند و دست‌ها کاملا تمیز و استریل شوند.
- انگشت شست و اشاره باید به آرامی وارد واژن شده و قسمت پایینی کاپ به آرامی به سمت پایین کشیده شود تا دسترسی به قسمت میانی آن وجود داشته باشد.
- قسمت میانی کاپ را فشار داده تا کاپ از حالت فیکس بودن خود خارج شود و خارج کردن آن دردناک و مشکل نباشد. سپس کاپ را به سمت پایین کشیده تا از واژن خارج شود.
- کاپ خارج شده را در سینک و یا توالت تخلیه کرده و با آب به طور کامل شست و شو دهید تا دوباره قابل استفاده شود.
مراقبت‌های لازم بعد از استفاده از کاپ قاعدگی:
کاپ قاعدگی که قابلیت این را دارند که چندین و چند بار از آن‌ها استفاده شود، باید پیش از استفاده مجدد و قرارگیری در واژن، به خوبی شسته و تمیز شوند.
به طور کلی کاپ‌های قاعدگی باید حداقل دوبار در روز تخلیه شوند و به خوبی شست و شو داده شوند. این محصول بهداشتی با قابلیت استفاده مجدد همراه بوده و با دوام است، به طوری که با مراقبت مناسب می‌تواند بین ۶ ماه تا ۱۰ سال دوام داشته باشد.
توجه داشته باشید که در صورتی که فرد از کاپ قاعدگی یکبار مصرف استفاده می‌کند، باید پس از خارج‌سازی آن را دور بیاندازد.
عوارض استفاده از کاپ قاعدگی
درست است که کاپ قاعدگی بسیار ایمن و بدون خطر است اما در صورتی که این کاپ‌ها به درستی استفاده نشوند، ممکن است مضرات و عوارض جانبی متعددی به همراه داشته باشند. در ادامه به چند نمونه از این عوارض اشاره می‌کنیم:
- تحریک واژن:
در برخی موارد ممکن است استفاده از کاپ قاعدگی باعث به وجور آمدن احساس خارش و یا سوزش در واژن شود. اگر کاپ بدون مرطوب کردن و استفاده از روغن استفاده شود، اندازه کاپ اشتباه باشد، یعنی بیش از حد بزرگ و یا بیش از حد کوچک باشد و یا کاپ برای استفاده مجدد به درستی استریل و تمیز نشده باشد، می‌تواند باعث بروز ناراحتی در واژن شود.
- جراحات و درد:
این امکان وجود دارد که اشیاء و یا کاپ قاعدگی با وارد شدن به واژن باعث ایجاد آسیب‌های کوچک و یا درد شوند. اگر فردی کاپ قاعدگی را بیش از حد در واژن داخل کند، ناخن‌های بلندی داشته باشد و یا از کاپ بزرگ استفاده کند، احتمال بروز این مشکلات و آسیب‌ها افزایش می‌یابد.
- آلرژی و راش:
هنگام استفاده از هر محصولی ممکن است واکنش‌های آلرژیک ایجاد شود و کاپ‌های قاعدگی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. با این وجود، از آن جایی که کاپ‌ها از سیلکون‌های مخصوص و پزشکی ساخته شده‌اند، نباید باعث واکنش آلرژی در واژن شوند، مگر آن که فرد به طور کلی به سیلکون حساسیت داشته باشد.
- مشکلات ادراری:
هنگامی که افراد از کاپ‌های قاعدگی استفاده می‌کنند، ممکن است واژن آن‌ها مستعد ورود باکتری‌ها به مجاری ادراری شود؛ زیرا قرار دادن هر جسمی در واژن، می‌تواند مجرای ادرار را تحریک کند.
با این حال، موارد بسیار نادری وجود دارد که کاپ قاعدگی به مجرای ادراری فشار می‌آورد و باعث مسدود شدن آن و در نتیجه ایجاد مشکلاتی در دفع ادرار می‌شود.
- خارج شدن IUD:
گفته می‌شود که استفاده از کاپ قاعدگی، اثربخشی IUD را کاهش می‌دهد؛ چرا که کاپ قاعدگی می‌تواند باعث کشیدگی و یا جدا شدن نخ IUD شود.
علاوه بر این، طبق مطالعات صورت گرفته از هر ۲۰ نفر، ۱ نفر فارغ از استفاده از کاپ قاعدگی دچار خارج شدن و از کار افتادگی IUD خواهد شد.
- عفونت:
یک عارضه نادر اما جدی استفاده از کاپ قاعدگی عفونت است که اغلب به دلیل انتقال باکتری از دست به کاپ قاعدگی است. به عنوان مثال عفونت‌هایی مانند عفونت‌های قارچی و واژینوز می‌توانند به دلیل وجود باکتری در واژن ایجاد شوند و منجر به نوسان سطح PH در واژن شوند.
برای جلوگیری از این امر قبل از دست زدن به کاپ باید دست‌ها را با آب ولرم و صابون آنتی بیوتیک به خوبی شست. علاوه بر این، اگر کاپ درست و اصولی تمیز نشود، ممکن است باعث گسترش عفونت شود؛ بنابراین قبل و بعد از استفاده از کاپ قاعدگی، باید با آب ولرم و صابون به خوبی شسته شود.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان به کاپ قاعدگی و نکات مهم حول محور این موضوع پرداختیم؛ از مهم‌ترین مسائلی که بررسی کردیم، ارتباط بین کاپ قاعدگی و سرطان بود که در نهایت به این نتیجه منتهی شد که ارتباط معناداری بین این محصول بهداشتی و سرطان وجود ندارد.
در ادامه نیز به مواردی در خصوص استفاده صحیح از کاپ و عوارضی که ممکن است در اثر استفاده‌ی نادرست از این محصول پدید آیند، اشاره کردیم.
در نهایت اگر قصد استفاده از کاپ قاعدگی دارید، لازم است ابتدا با متخصص زنان مشورت کنید.
منابع
