توجه به علامت خطر سرطان روده و نشانه‌های اولیه‌ی آن، در زمان مراجعه به پزشک و تشخیص زودرس این سرطان بسیار حائز اهمیت است. چرا که سرطان روده بسیار سریع پیشرفت کرده و به درجات پیشرفته می‌رسد، از این رو تشخیص و درمان به موقع این بیماری با در نظر داشتن علائم اولیه‌ی آن بسیار مهم است.
اما سوال این است که علائم خطرناک سرطان روده چیست و زمان درست مراجعه به پزشک چه موقع است؟ در این مقاله‌ی بای بای سرطان ضمن پاسخ به این سوالات، در خصوص پیشگیری و نحوه‌ی تشخیص سرطان روده در منزل نیز صحبت کرده‌ایم.
علائم خطرناک سرطان روده چیست؟
سرطان روده از جمله شایع‌ترین سرطان‌های شناخته شده است که امروزه در اکثر نقاط دنیا بروز پیدا می‌کند. همانند همه‌ی سرطان‌ها، سرطان روده نیز علائمی از خود بروز می‌دهد که شناخت و بررسی زودرس آن‌ها کمک شایانی به تشخیص زودهنگام و انتخاب بهترین متود درمانی برای از بین بردن بیماری می‌کند.
اگر چه امکان دارد سرطان کولورکتال فوراً علائمی در فرد ایجاد نکند. در واقع، بسیاری از علائم سرطان روده بزرگ می‌توانند ناشی از مشکلات دیگری مانند عفونت، هموروئید، سندرم روده تحریک پذیر یا بیماری التهابی روده باشند؛ به همین دلیل است که تفکیک و شناسایی دقیق علائم در تشخیص سرطان می‌تواند بسیار مهم و حیاتی باشد.
لازم به ذکر است در بسیاری از موارد، افرادی که علامت خطر سرطان روده را دارند به سرطان مبتلا نشده‌اند و علائم ایجاد شده می‌توانند نشان دهنده‌ی بروز هر بیماری دیگری در روده باشند که نیازمند تشخیص و مداخلات درمانی خواهد بود.
علامت خطر سرطان روده را بشناسید!
در ادامه علائم خطرناک سرطان روده را بشناسید و در صورت مشاهده هر کدام از این موارد به پزشک مراجعه کنید تا علت زمینه‌ای آن مشخص گردد و قبل از وخیم‌تر شدن شرایط، درمان مناسب صورت گیرد:
1. تغییر در عادات و حرکات طبیعی روده فرد
باعث می‌شود بیمار دچار اسهال، یبوست، باریک شدن مدفوع و در مواردی ناتوانی در دفع مدفوع بیش از چند روز شود.
2. احساس نیاز به اجابت مزاج
با انجام دفع نیز این احساس برطرف نمی‌شود و بیمار را به طور دائم آزار می‌دهد.
3. خونریزی مقعدی که خون قرمز و روشن دارد.
4. دچار خونریزی داخلی
در شرایطی بیماران سرطانی دچار خونریزی از ناحیه داخلی روده می‌شوند و خون با مدفوع ترکیب شده و به هنگام دفع، بیمار رنگی تیره و سیاه را مشاهده می‌کند که اولین علامت از وجود خونریزی داخلی است.
5. گرفتگی یا درد شکمی که در مواقعی می‌تواند بسیار دردناک باشد.
6. احساس ضعف و خستگی شدید
طوری که بیمار با انجام کوچک‌ترین فعالیت ممکن، دچار خستگی می‌شود.
7. کاهش وزن ناگهانی و در مدت زمان کوتاه
در اکثر موارد سرطان کولورکتال تا زمانی که رشد نکرده یا گسترش نیابد، علائمی ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین شناسایی و تشخیص زود هنگام سرطان در این بیماران بسیار دشوار است.
سرطان روده‌ای که در مراحل اولیه از طریق غربالگری و قبل از بروز علائم خطرناک سرطان روده تشخیص داده می‌شود، درمان آسان‌تری خواهد داشت؛ چرا که بیماری هنوز پیشرفت نکرده است و بدن به کمک متودهای درمانی کمکی می‌تواند سرطان را از بین ببرد.
غربالگری حتی می‌تواند با یافتن و حذف توده‌های پیش سرطانی به نام پولیپ، از بروز برخی سرطان‌های روده جلوگیری کند.
از غربالگری تا پیشگیری از سرطان روده
غربالگری:
غربالگری، فرآیند جستجوی سرطان یا پیش سرطان در افرادی است که هیچ علامتی از بیماری ندارند. غربالگری منظم سرطان کولورکتال یکی از قدرتمندترین ابزارها جهت پیشگیری و تشخیص به موقع سرطان روده بزرگ است.
از زمانی که اولین سلول‌های غیرطبیعی شروع به رشد کرده و پولیپ ایجاد می‌کنند، معمولاً حدود 10 تا 15 سال طول می‌کشد تا به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. با غربالگری منظم، بیشتر پولیپ‌ها را می‌توان قبل از تبدیل شدن به سرطان تشخیص داد و آن‌ها را با عمل جراحی از بدن خارج نمود.
کاهش وزن:
شواهدی وجود دارد که بالا بودن وزن بدن خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می‌دهد. خوب غذا خوردن یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود سلامت و کاهش خطر ابتلا به سرطان است. این مسئله می‌تواند به شما در حفظ وزن بدن یا کاهش وزن در صورت لزوم کمک کند.
آسپرین:
از دیگر متودهای پیشگیری از سرطان روده، می‌توان به استفاده از آسپرین و NSAID ها اشاره کرد که خطر ایجاد پولیپ را در افرادی با سابقه ابتلا به سرطان روده، کاهش می‌دهند. با این حال استفاده منظم از آسپرین و NSAID ها عوارض جانبی نیز به همراه دارد که شامل خونریزی دیواره معده و لخته شدن خون بوده و در مواردی امکان دارد منجر به سکته مغزی در بیمار شود.
رژیم غذایی:
رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات و مقدار بسیار کمی گوشت قرمز به کاهش ریسک بروز سرطان روده کمک می‌کند. از طرفی نتایج بعضی مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از مکمل‌های کلسیم و ویتامین D می‌تواند از ایجاد سرطان در روده تا حد زیادی جلوگیری کند.
تشخیص سرطان روده در منزل
جالب است بدانید که تست‌ها و روش‌هایی خانگی نیز وجود دارند که می‌توان با استفاده از آن‌ها، سرطان روده و رشد سلول‌های پیش سرطانی را زود هنگام تشخیص داد. این تست‌های خانگی بیشتر در افرادی مورد استفاده می‌گیرند که علامت خطر سرطان روده در آن‌ها واضح نیست.
بعضی از این تست‌های تشخیص سرطان روده در منزل هستند که می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های خاص، وجود خون در مدفوع و یا DNA سلول‌های سرطانی در آن را تشخیص دهند.
از آنجایی که پولیپ‌های پیش سرطانی و تومورهایی که در روده وجود دارند، DNA متفاوتی نسبت به سلول‌های سالم دارند، تشیخص آن به وسیله دستگاه‌های خاص بسیار راحت خواهد بود.
علاوه بر این تست‌ها، تغییر رنگ مدفوع و یا خون‌های واضحی که بر روی سطح مدفوع تشکیل می‌شوند نیز می‌توانند نشان از وجود بیماری در روده داشته باشند اما به طور قطع سرطانی بودن و یا نبودن آن را مشخص نمی‌کنند.
استفاده از یکسری کیت‌های خاص به نام FIT نیز می‌تواند برای کسانی که نمی‌توانند برای انجام تست‌های تشخیصی و غربالگری به آزمایشگاه‌ها مراجعه کنند، مناسب است.
برای استفاده از این کیت‌ها کافیست تنها قسمتی از مدفوع را درون کیت قرار داده و به آزمایشگاه ارسال کنید تا مورد بررسی قرار گیرد. کیت‌های FIT هر آنچه که برای انجام این تست‌ها در منزل مورد نیاز است را در اختیار فرد قرار می‌دهد.
علائم سرطان روده در کودکان
سرطان روده (Colorectal Cancer) همانطور که در افراد بزرگسال ایجاد می‌شود، در کودکان نیز ممکن است بروز پیدا کند؛ با این تفاوت که علامت خطر سرطان روده در کودکان متفاوت‌تر است. سرطان روده در کودکان با توجه به محل شکل گیری سرطان و بروز تومور، علائم متفاوتی را ایجاد می‌کند.
برای مثال تومورهایی که در رکتوم و کولون نزولی ایجاد می‌شوند، علائمی همچون درد در ناحیه شکم، اسهال و یبوست را در کودک ایجاد می‌کنتد.
این در حالی است که اگر سلول‌های سرطانی و تومور در سایر قسمت‌های روده ایجاد شوند باعث بروز علائم دیگری می‌شوند که به آن می‌پردازیم:
- توده در شکم
- کاهش وزن
- تهوع و استفراغ
- کاهش اشتها
- کم خونی
سرطان روده در کودکان همچنین باعث بروز مشکلاتی مثل خستگی بیش از حد، گیجی، ضربان قلب غیرطبیعی، تنگی‌نفس و رنگ پریدگی پوست نیز می‌شود.
علت اصلی بروز این نوع سرطان در کودکان، سندرم‌های ارثی هستند که شایع‌ترین آن سندرم آدنوماتوز خانوادگی است.
علائم کمتر شناخته‌شده سرطان روده
سرطان روده می‌تواند با علائمی شروع شود که کمتر شناخته شده و معمولاً با دیگر مشکلات گوارشی اشتباه گرفته می‌شوند. به عنوان مثال، یکی از این علائم درد شکمی مزمن است که به نظر می‌رسد ناشی از مشکلاتی مانند نفخ یا سندرم روده تحریک‌پذیر باشد. این درد ممکن است ناشی از انسداد جزئی روده به علت رشد تومور باشد، که به مرور زمان می‌تواند تشدید شود و نیاز به توجه پزشکی داشته باشد.
یکی دیگر از علائم کمتر شناخته‌شده، تغییرات در اشتها و وزن بدن است. اگرچه کاهش وزن ناگهانی یکی از نشانه‌های معروف سرطان است، اما در برخی موارد، بیماران ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند یا از غذا خوردن احساس ناراحتی کنند، که به عنوان نشانه‌های اولیه‌ای از وجود توده در روده شناخته می‌شود. این تغییرات می‌توانند به دلایل دیگری نیز رخ دهند، اما اگر با سایر علائم سرطان روده همراه شوند، باید جدی گرفته شوند.
خستگی مفرط و ضعف غیرقابل توضیح نیز از دیگر علائم کمتر شناخته شده سرطان روده است. این علائم ممکن است به دلیل کمبود خون (آنمی) ناشی از خونریزی‌های داخلی کوچک و مداوم در روده به وجود آیند. این نوع خونریزی‌ها به راحتی ممکن است از نظر پنهان بمانند، اما می‌توانند باعث کاهش تدریجی سطح هموگلوبین و در نتیجه خستگی شوند. تشخیص زودهنگام این علائم می‌تواند تفاوت بزرگی در موفقیت درمان ایجاد کند.
تفاوت علائم سرطان روده در مراحل مختلف
سرطان روده در مراحل مختلف خود با علائم متفاوتی همراه است. در مراحل اولیه، علائم ممکن است بسیار خفیف و گاه نادیده گرفته شوند. این علائم شامل تغییرات در الگوی دفع مدفوع مانند اسهال یا یبوست مداوم، تغییر در قطر مدفوع، یا احساس عدم تخلیه کامل روده پس از دفع است. این علائم معمولاً به دلیل کوچک بودن تومور و عدم انسداد کامل روده است.
با پیشرفت سرطان به مراحل میانی، علائم آشکارتر و شدیدتر می‌شوند. در این مراحل، ممکن است بیمار دچار خونریزی مقعدی یا وجود خون در مدفوع شود. این خون ممکن است به صورت قرمز روشن یا تیره ظاهر شود و ممکن است با دردهای شکمی و نفخ همراه باشد. همچنین، ممکن است بیماران احساس خستگی مفرط و کاهش اشتها را تجربه کنند که به دلیل کم‌خونی ناشی از خونریزی مزمن رخ می‌دهد.
در مراحل پیشرفته‌تر، سرطان روده ممکن است به دیگر اعضای بدن متاستاز کند، که می‌تواند به علائم جدیدی منجر شود. برای مثال، اگر سرطان به کبد گسترش یابد، ممکن است علائمی مانند زردی پوست و چشم‌ها (یرقان) ظاهر شود. دردهای شدید شکمی، انسداد کامل روده و کاهش شدید وزن از دیگر علائم این مرحله هستند که نشان‌دهنده ضرورت اقدامات درمانی فوری است.
تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی بر بروز علائم خطر سرطان روده
عوامل ژنتیکی و محیطی هر دو می‌توانند به بروز علائم خطرناک سرطان روده کمک کنند. افراد با سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده یا دیگر سرطان‌های مرتبط بیشتر در معرض خطر قرار دارند. برای این افراد، احتمال بروز علائم سرطان در سنین پایین‌تر نسبت به دیگران بیشتر است. همچنین، برخی از سندرم‌های ارثی مانند سندرم لینچ و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) خطر ابتلا به سرطان روده را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهند.
عوامل محیطی مانند رژیم غذایی، مصرف الکل و استعمال دخانیات نیز می‌توانند در بروز علائم سرطان روده تأثیرگذار باشند. رژیم غذایی سرشار از چربی‌های حیوانی و گوشت‌های فرآوری‌شده و کمبود فیبر می‌تواند به التهاب و تحریک دیواره روده منجر شود، که ممکن است باعث ایجاد پولیپ‌ها و در نهایت تومورهای سرطانی شود. مصرف زیاد الکل و سیگار نیز به عنوان عوامل خطر مهمی برای سرطان روده شناخته شده‌اند و می‌توانند باعث بروز علائمی مانند خونریزی داخلی و تغییرات در الگوی دفع شوند.
به علاوه، سبک زندگی کم‌تحرک و نداشتن فعالیت بدنی منظم نیز می‌تواند باعث افزایش خطر سرطان روده شود. افرادی که فعالیت بدنی کمتری دارند، احتمال بیشتری برای بروز مشکلات گوارشی و افزایش وزن دارند، که می‌تواند منجر به علائم مرتبط با سرطان روده شود. ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، مانند بهبود رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی، می‌تواند به کاهش خطر بروز این علائم کمک کند.
روش‌های نوین برای تشخیص علائم سرطان روده در خانه
تشخیص زودهنگام سرطان روده از اهمیت بالایی برخوردار است و با پیشرفت تکنولوژی، امروزه روش‌های جدیدی برای تشخیص این بیماری در منزل در دسترس است. یکی از این روش‌ها، استفاده از کیت‌های تشخیصی مدفوع (FIT) است که می‌توانند وجود خون مخفی در مدفوع را شناسایی کنند. این تست‌ها به سادگی و بدون نیاز به تجهیزات پیچیده انجام می‌شوند و به افراد کمک می‌کنند تا در صورت وجود علامت خطر، به پزشک مراجعه کنند.
تکنولوژی‌های جدید دیگری مانند آزمایش‌های DNA مبتنی بر مدفوع نیز برای تشخیص زودهنگام سلول‌های پیش سرطانی و سرطانی در حال توسعه هستند. این آزمایش‌ها قادرند تا تغییرات ژنتیکی خاصی را که ممکن است به سرطان روده منجر شوند، شناسایی کنند. این نوع آزمایش‌ها می‌تواند به‌طور خاص برای افرادی که سابقه خانوادگی دارند یا در معرض خطر بیشتری هستند، مفید باشد.
استفاده از اپلیکیشن‌های هوشمند و دستگاه‌های پوشیدنی که می‌توانند تغییرات در الگوی دفع و سایر علائم گوارشی را پایش کنند نیز یکی از رویکردهای نوین در این زمینه است. این تکنولوژی‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا به‌موقع از هرگونه تغییر غیرعادی آگاه شوند و اقدامات لازم را برای تشخیص و درمان زودهنگام انجام دهند.
پیشگیری از سرطان روده از طریق شناسایی علائم اولیه
پیشگیری از سرطان روده تا حد زیادی به شناسایی و مدیریت علائم اولیه آن بستگی دارد. تشخیص زودهنگام علائمی مانند تغییر در عادات دفع، خونریزی مقعدی، دردهای شکمی مزمن و کاهش وزن غیرقابل توضیح می‌تواند به کاهش خطر پیشرفت بیماری کمک کند. این علائم، حتی اگر به دلایل دیگری رخ دهند، نیاز به ارزیابی دقیق و پیگیری دارند.
یکی از راه‌های مؤثر پیشگیری، انجام منظم تست‌های غربالگری مانند کولونوسکوپی است. کولونوسکوپی می‌تواند پولیپ‌ها و ضایعات پیش سرطانی را شناسایی و به سرعت برداشته و از تبدیل آن‌ها به سرطان جلوگیری کند. همچنین، آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT) و سایر تست‌های مشابه می‌توانند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کنند.
تغییرات در سبک زندگی نیز نقش مهمی در پیشگیری از سرطان روده دارند. مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر، میوه‌ها و سبزیجات، کاهش مصرف گوشت قرمز و فرآوری‌شده، و پرهیز از سیگار و الکل می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. علاوه بر این، انجام فعالیت‌های بدنی منظم و حفظ وزن سالم نیز از دیگر عواملی است که می‌تواند به پیشگیری از سرطان روده کمک کند.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان علامت خطر سرطان روده را در کودکان و بزرگسالان بررسی کردیم و گفتیم که این علائم دلیلی بر ابتلای قطعی به سرطان روده نیستند و ممکن است به دلیل ابتلا به سایر بیماری‌های روده ایجاد شده باشند.
همچنین دانستیم که با رعایت چند نکته می‌توانیم از ابتلا به این سرطان پیشگیری کنیم. از طرفی در مواقع حساسی که احتمال وجود سرطان روده در فرد زیاد است اما علامت واضحی دیده نمی‌شود، می‌توان از کیت‌های تشخیص سرطان روده در منزل بهره برد. همواره امیدواریم با دانستن این نکات در خصوص سرطان روده، به تشخیص زودرس سرطان در خود و اطرافیانتان کوشا باشید.
در سایت بای بای سرطان، آگاهی و پیشگیری از سرطان در اولویت است. شناخت و آگاهی از “علامت خطر سرطان روده” می‌تواند به شما کمک کند تا هرگونه تغییر مشکوک در بدن خود را به‌موقع شناسایی کنید و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید. با انجام معاینات منظم و پیروی از یک سبک زندگی سالم، می‌توانید گامی مؤثر در راستای حفظ سلامتی خود و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بردارید. همیشه به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام، کلید موفقیت در درمان است.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
