بسیار شنیده‌ایم که استفاده از تریاک و سرطان یا هر نوع بیماری دیگری، بهبودی نسبی یا حداقل کاهش درد ناشی از بیماری را به همراه دارد. اما باید بدانید که عوارضی که مصرف هر نوعی مخدری در زمان بیماری ایجاد می‌کند، بسیار بیشتر از سودی است که به صورت مقطعی جهت تخفیف علائم بیماری خواهد داشت.
در این مقاله‌ی بای بای سرطان قصد داریم به طور کامل عوارض مصرف تریاک یا هر نوع مخدر دیگری را در زمان سرطان بیان کرده و به خطرات احتمالی آنها بپردازیم.
تذکر
محتوای نوشته شده بی‌جهت و بدون سو گیری خاصی بوده و شرایط مصرف تریاک را تنها در صورت صلاحدید پزشک مربوطه مجاز می‌داند.
مصرف تریاک، کشنده یا نجات‌بخش؟
تریاک نوعی ماده مخدر است که از گیاه خشخاش به دست می‌آید و به دلیل وجود مورفین در ترکیبات شیمیایی خود، گاها از آن به عنوان مسکن نیز استفاده می‌شود.
از این ماده مخدر حتی در علم پزشکی نیز استفاده می‌شود به طوری که امروزه بسیاری از داروهای مسکن از روی ساختار ضد درد تریاک به صورت مصنوعی ساخته می‌شوند.
در واقع تریاک یک ماده مخدر غیرقانونی است که برای اهداف دارویی در بیش از 50 کشور و در سراسر جهان مصرف می‌شود که بیشترین میزان استفاده از آن در غرب آسیا مشاهده و گزارش شده است.
تریاک لاتکس خشک شده از دانه‌های نارس گیاه خشخاش است. اشکال رایج مصرفی عبارتند از: تریاک خام، تفاله تریاک (بقایای قیری که پس از کشیدن تریاک خام به وجود می‌آید)و شیره تریاک که معمولا بلعیده یا دود می‌شود.
از این رو آسیب‌زایی تریاک یک امر ثابت شده است؛ این ماده مخدر علاوه بر اینکه بسیار اعتیاد آور است، تاثیرات منفی شدیدی بر روی قسمت‌های مختلف بدن اعمال می‌کند. امروزه سرطان‌زایی تریاک اخیراً توسط یک کارگروه که توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) تشکیل شده بود، ارزیابی شد.
طبق تحقیقات صورت گرفته مشخص شد که استفاده از تریاک باعث بروز سرطان‌های مثانه، حنجره، ریه، مری، لوزالمعده و معده خواهد شد و بروز عوارض متعددی همچون یبوست، خواب آلودگی، حالت تهوع، خارش، افزایش تعریق و تغییرات هورمونی را در پی خواهد داشت.
چه زمانی مصرف تریاک مجاز است؟
تاکنون، مصرف تریاک و سایر مواد افیونی با موفقیت برای کاهش درد سرطان در بیماران و همچنین به منظور بهبود کیفیت زندگی آنها استفاده شده است.
مواد مخدر یا افیونی با اتصال به گیرنده‌های درد در مغز و سایر قسمت‌های بدن عمل می‌کنند تا احساس درد را در بیمار کاهش دهند. در حقیقت برخی از افراد مبتلا به سرطان، برای کاهش دردهای مرتبط با سرطان، به مواد افیونی مثل تریاک نیاز دارند.
درد مرتبط با سرطان می‌تواند توسط خود سرطان یا درمان‌های سرطان ایجاد شود و پزشک متخصص یا انکولوژیست ممکن است مواد افیونی را برای کاهش درد شدید تجویز کند.
مواد افیونی مثل تریاک، به چند دلیل باید با احتیاط فراوان تجویز و مصرف شوند:
- برخی از داروهای مسکن ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشند؛ بنابراین قبل از مصرف هرگونه مسکنی باید لیست داروهای مصرفی با پزشک متخصص در میان گذاشته شود.
- امکان دارد تریاک یا سایر مسکن های افیونی، تاثیرات متفاوتی بر روی افراد داشته باشند؛ بنابراین برخی از این موارد را نمی‌توان برای بعضی از بزرگسالان، افراد مسن، خردسالان یا افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند، تجویز کرد.
- در حالی که از این مواد می‌توان با عنوان ضد درد بسیار خوبی نام برد اما ممکن است مورد سوء مصرف نیز قرار گیرند.
با این حال، مهم است بدانید که همه کسانی که از مواد افیونی و تریاک استفاده می‌کنند، دچار اعتیاد یا سوء مصرف نمی‌شوند. در صورتی که از این مواد با احتیاط و طبق دستور پزشک استفاده شود، مشکلی برای بیمار ایجاد نخواهد شد. البته پیش از مصرف این موارد، پزشک متخصص نکات لازم را در خصوص تریاک و سرطان با بیمار در میان می‌گذارد.
نکات احتیاط در زمان مصرف تریاک
در ادامه‌ی ارتباط تریاک و سرطان باید بدانید که تیم مراقبتی سرطان ممکن است قبل از تجویز مواد افیونی، سوالاتی را از بیماران بپرسند. آنها ممکن است بپرسند فرد بیمار با چه کسی زندگی می‌کند، آیا کسی از اطرافیان سابقه اعتیاد دارد و آیا کودکی در خانه زندگی می‌کند یا خیر.
در ادامه ممکن است ابتدا دوز پایینی از مواد افیونی برای فرد مبتلا به سرطان تجویز شود و سپس بر اساس احساس بیمار، تغییراتی در میزان آن ایجاد شود. هنگام مصرف مواد افیونی، ممکن است نیاز به آزمایش ادرار یا خون برای بررسی سطح مواد در خون فرد وجود داشته باشد که در صورت صلاح دید پزشک تجویز می‌شود.
در صورتی که فردی با تشخیص پزشک از تریاک و سایر مواد افیونی برای کاهش درد خود استفاده می‌کند، رعایت نکات زیر می‌تواند ضروری باشد:
- برای حفظ ایمنی و جلوگیری از استفاده‌ی اشتباه از این مواد، بهتر است آنها را در یک مکان ایمن قرار دهید.
- مواد افیونی باید طبق دستورالعمل پزشکی که آن را تجویز کرده است، مصرف شود.
- در صورتی مراجعه به چند پزشک مختلف برای پروسه درمان لازم باشد، بهتر است که در استفاده از دوز مواد افیونی تجویز شده دقت شود.
- داروها و مواد افیونی خود را با هیچکس به اشتراک نگذارید.
- در صورتی که بیمار از الکل، داروهای ضد افسردگی، مسکن‌ها و آنتی هیستامین استفاده می‌کند، بهتر است قبل از مصرف تریاک و مواد افیونی مصرف تمام موارد ذکر شده را قطع کند
چرا که استفاده همزمان این مواد باعث بروز علائم خطرناک و کشنده ای در بیماران می‌شود.
عوارض مصرف تریاک و سرطان
همه کسانی که از تریاک و مواد افیونی با تجویز پزشک استفاده می‌کنند، دچار عوارض جانبی نمی‌شوند و این عوارض فقط در بعضی از بیماران بروز پیدا می‌کند. با این حال می‌توان از بروز بسیاری از عوارض جانبی داروهای ضد درد اپیوئیدی جلوگیری کرد.
البته برخی از موارد خفیف مانند حالت تهوع، خارش یا خواب‌آلودگی اغلب پس از چند روز خود به خود از بین می‌روند، زیرا بدن فرد رفته رفته با دارو سازگار می‌شود. در ادامه به شایع‌ترین عارضه‌های مصرف تریاک و مواد اپیوئیدی اشاره می‌کنیم:
خواب آلودگی:
هنگامی که بیمار برای اولین بار مواد افیونی و تریاک مصرف می‌کند، دچار خواب آلودگی شده و در صورتی که بیمار به دلیل درد ناشی از سرطان خواب درست و مفیدی نداشته است، استفاده از این مواد می‌تواند به تنظیم خواب آنها کمک کند.
گاهی اوقات رانندگی با ماشین یا حتی بالا و پایین رفتن از پله‌ها به تنهایی برای بیمار خطرناک است و تا زمانی که مشخص نشود دارو بر شخص چه تأثیری می‌گذارد، باید از انجام کارهایی که نیازمند هوشیاری است خودداری کند. پس از آنکه بدن به مصرف این مواد عادت کند، میزان خواب آلوده شدن و بی‌حالی بیمار نیز بسیار کمتر می‌شود.
یبوست:
تریاک و مواد افیونی در بیشتر افراد باعث یبوست می‌شوند که اغلب می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. از آنجایی که مواد افیونی حرکت مدفوع را در روده کند می‌کنند، روده‌ها فرصت بیشتری برای جذب آب از مدفوع دارند که همین امر موجب سفت شدن مدفوع و بروز یبوست در فرد می‌شود. بهترین روش برای درمان یبوست، استفاده از داروهای مسهل است.
تهوع و استفراغ:
حالت تهوع و استفراغ ناشی از مصرف مواد افیونی معمولاً پس از گذشت چند روز از مصرف دارو، برطرف می‌شود. برخی از بیماران پس از مصرف تریاک و مواد افیونی فکر می‌کنند که این عوارض ناشی از حساسیت آنها به این مواد است اما لازم به ذکر است که تهوع و استفراغ جزو علائم حساسیت نیستند.
در صورتی که فرد پس از استفاده از تریاک، دچار تورم در گلو، کهیر و مشکلات تنفسی شود دچار حساسیت شده و باید فورا به مراکز درمانی مراجعه کند.
روش‌های جایگزین برای مدیریت درد در بیماران مبتلا به سرطان به جای استفاده از مواد مخدر مانند تریاک
یکی از نگرانی‌های اصلی در استفاده از مواد مخدر مانند تریاک برای مدیریت درد در بیماران سرطانی، خطر اعتیاد و عوارض جانبی ناشی از مصرف این مواد است. به همین دلیل، روش‌های جایگزین برای مدیریت درد در بیماران مبتلا به سرطان مورد توجه بسیاری از متخصصین قرار گرفته‌اند. این روش‌ها شامل استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا، و تمرینات تنفسی می‌شوند که می‌توانند به کاهش استرس و درد بیماران کمک کنند. این تکنیک‌ها با تحریک سیستم عصبی پاراسمپاتیک و کاهش هورمون‌های استرس، به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کنند.
فیزیوتراپی و تمرینات بدنی ملایم نیز می‌توانند به کاهش درد و بهبود حرکت و فعالیت‌های روزمره در بیماران سرطانی کمک کنند. برنامه‌های فیزیوتراپی متناسب با نوع سرطان و وضعیت بیمار طراحی می‌شوند و می‌توانند به کاهش درد ناشی از آسیب‌های عضلانی و اسکلتی، خستگی و ضعف کمک کنند. علاوه بر این، استفاده از ماساژ درمانی و تکنیک‌های کششی نیز می‌تواند به تسکین درد و بهبود جریان خون در بدن بیماران کمک کند.
همچنین، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای ضد درد غیر مخدر و مسکن‌های موضعی مانند کرم‌ها و ژل‌های ضد التهاب می‌توانند به عنوان جایگزین‌های موثر برای مدیریت درد در بیماران سرطانی استفاده شوند. این داروها، برخلاف مواد مخدر، احتمال سوءمصرف و اعتیاد ندارند و می‌توانند به صورت ترکیبی با دیگر روش‌های درمانی برای کاهش درد بیماران استفاده شوند. این روش‌های جایگزین نه تنها به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کنند بلکه به کاهش خطرات ناشی از مصرف مواد مخدر نیز می‌پردازند.
چگونه می‌توان از اعتیاد به مواد مخدر در بیماران مبتلا به سرطان جلوگیری کرد؟
پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر در بیماران مبتلا به سرطان نیازمند رویکردی جامع است که شامل نظارت دقیق پزشکی، آگاهی‌بخشی به بیماران و خانواده‌ها، و استفاده از روش‌های درمانی جایگزین باشد. پزشکان باید با تجویز داروهای مخدر با دقت و تنها در موارد ضروری، ریسک سوءمصرف و اعتیاد را کاهش دهند. آنها باید بیماران را به صورت منظم پیگیری کرده و هرگونه نشانه‌ای از سوءمصرف را به موقع شناسایی کنند تا اقدامات لازم را انجام دهند.
آموزش بیماران و خانواده‌ها درباره خطرات و عوارض مصرف مواد مخدر نیز یکی دیگر از راه‌های پیشگیری از اعتیاد است. آگاهی‌بخشی به بیماران در مورد نحوه مصرف داروها، علائم سوءمصرف، و روش‌های مدیریت درد بدون استفاده از مواد مخدر می‌تواند به کاهش خطر اعتیاد کمک کند. مشاوره با روان‌شناسان و مشاوران اعتیاد نیز می‌تواند در این فرآیند مؤثر باشد و به بیماران کمک کند تا به نحو بهتری با مشکلات روانی و عاطفی مواجه شوند.
در برخی موارد، ممکن است بیماران نیاز به تغییر داروهای خود داشته باشند. پزشکان می‌توانند با استفاده از داروهای مخدر ضعیف‌تر یا داروهای با ترکیب متفاوت، به کاهش احتمال اعتیاد کمک کنند. همچنین، استفاده از تکنیک‌های مدیریت درد غیردارویی و مراقبت‌های چند جانبه می‌تواند به بیماران کمک کند تا درد خود را بدون نیاز به مواد مخدر مدیریت کنند و از اعتیاد جلوگیری شود.
نقش تیم پزشکی و خانواده در مدیریت مصرف مواد مخدر در بیماران سرطانی
نقش تیم پزشکی در مدیریت مصرف مواد مخدر مانند تریاک در بیماران مبتلا به سرطان بسیار حیاتی است. پزشکان، پرستاران و مشاوران بهداشت می‌توانند به بیماران کمک کنند تا داروها را به درستی مصرف کنند و از خطرات احتمالی سوءمصرف جلوگیری کنند. ارائه مشاوره دقیق و آموزش‌های لازم به بیماران و خانواده‌هایشان درباره نحوه مصرف دارو، دوز مصرفی، و عوارض جانبی می‌تواند به بهبود مدیریت درد و کاهش خطرات مرتبط کمک کند.
خانواده‌ها نیز نقش مهمی در مدیریت مصرف مواد مخدر در بیماران سرطانی ایفا می‌کنند. آنها می‌توانند به عنوان پشتیبان‌های عاطفی و مراقبتی به بیماران کمک کنند تا در مواقعی که احساس ضعف یا تمایل به سوءمصرف دارند، به راه‌حل‌های جایگزین و حمایت‌های پزشکی رجوع کنند. آموزش و آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها درباره خطرات مصرف نادرست مواد مخدر می‌تواند به ایجاد محیطی امن و حمایتی برای بیماران کمک کند.
همچنین، تیم پزشکی و خانواده‌ها باید با هم همکاری کنند تا برنامه‌های حمایتی مناسب برای بیمار تنظیم کنند. این برنامه‌ها می‌توانند شامل مشاوره روان‌شناسی، جلسات حمایتی گروهی، و نظارت منظم بر مصرف داروها باشند. به این ترتیب، با هماهنگی و همکاری بین تیم پزشکی و خانواده‌ها، بیماران می‌توانند درد خود را بهتر مدیریت کنند و از سوءمصرف و اعتیاد جلوگیری کنند.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان دانستیم که گاها مصرف تریاک در کاهش علائم و درد سرطان می‌تواند مفید باشد اما به شرطی که با تجویز پزشک و کنترل شده مصرف شود. از عوارض تریاک و سرطان صحبت به میان آوردیم و موارد احتیاط در مصرف آن را بررسی کردیم. امید است مسیر سرطان را بی‌درد و بدون نیاز به هیچ مسکنی طی کنید.
در سایت “بای بای سرطان“، ما همیشه بر این باوریم که آگاهی و آموزش صحیح می‌تواند به بیماران کمک کند تا بهترین تصمیمات را برای سلامتی خود بگیرند. مصرف تریاک و سایر مواد مخدر تنها با تجویز و نظارت پزشک مجاز است و باید با دقت و احتیاط صورت گیرد. به خاطر داشته باشید که در مسیر مبارزه با سرطان، حمایت از شما و ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود کیفیت زندگی، هدف اصلی ماست. ما همیشه در کنار شما هستیم تا با قدرت و آگاهی به این مسیر ادامه دهید.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
