می‌دانید که ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV جزء مهم‌ترین عوامل دخیل در ایجاد سرطان دهانه رحم در بانوان شناخته شده است. واکسن گارداسیل یا پاپیلوگارد، واکسنی که به دلیل تاثیرات مثبتی که بر پیشگیری از بروز HPV دارد، توسط متخصصین حوزه زنان بسیار توصیه شده است.
اما این واکسن برای چه افرادی مناسب است و بهترین زمان برای تزریق آن، چه زمانی خواهد بود؟ در این مقاله‌ی بای بای سرطان قصد داریم علاوه بر پاسخ به این سوالات، به تمامی نکات مهم پیرامون تزریق واکسن گارداسیل بپردازیم.
واکسن گارداسیل و انواع آن
واکسن ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که امروزه به طور گسترده‌ای در سراسر جهان استفاده می‌شود، گارداسیل نام دارد و این واکسن از تمامی افرادی که آن را تزریق می‌کنند، در برابر ۹ نوع مختلف از ویروس HPV که مسئول بروز بیشتر بیماری‌های مرتبط با این ویروس هستند، محافظت می‌کند.
همانطور که گفتیم، واکسن HPV در افراد کاملا واکسینه شده، در برابر ۹ نوع مختلف از HPV محافظت می‌کند. انواع ویروس پاپیلومای انسانی که فرد با تزریق واکسن گارداسیل از آن‌ها دوری می‌کند، شامل:
- انواع پاپیلومای ۱۶ و ۱۸ که دو نوع شایع از ویروس HPV هستند و علت اکثر سرطان‌های دهانه رحم نیز مرتبط با این ویروس هستند.
- پنج نوع شایع بعدی HPV مرتبط با سرطان دهانه رحم انواع ۳۱،۳۳،۴۵،۵۲ و ۵۸ خواهد بود؛ دو نوع دیگر HPV که شامل نوع ۶ و ۱۱ است، سرطان‌زا نبوده و باعث بروز ۹۰ درصد زگیل‌های تناسلی هستند.
واکسن گارداسیل از پروتئین‌های بسیار کوچک و ریز ساخته شده است که شبیه یک سلول ویروس HPV واقعی است. این واکسن برخلاف سایر انواع واکسن‌های تزریقی انسان، حاوی هیچ ویروس زنده، ویروس کشته شده و یا حتی DNA ویروس نیست؛ بنابراین نمی‌تواند باعث سرطان یا سایر بیماری‌های مرتبط با HPV شود.
گارداسیل همچنین حاوی مواد دیگر است که به تحریک سیستم ایمنی کمک می‌کند، واکسن را پایدار نگه می‌دارد و آن را برای تزریق بسیار مناسب می‌کند.
واکسن گارداسیل علاوه بر پروتئین‌های مرتبط با ویروس پاپیلومای انسانی حاوی آلومینیوم، کلرید سدیم (نمک)، آب، ال هیستیدین، پلی‌سوربات ۸۰ و بوراکس است.
هنگامی که این واکسن تزریق می‌شود، بدن فرد شروع به ساخت آنتی‌بادی می‌کند؛ این بدان معناست که وقتی فردی در معرض HPV قرار می‌گیرد، همان آنتی بادی‌های تولید شده از ورود HPV به سلول‌های فرد جلوگیری کرده و به این شکل واکسن گارداسیل ایمنی در برابر ویروس HPV را برای افراد فراهم می‌کند.
اثربخشی تزریق واکسن گارداسیل
گارداسیل بسیار موثر است و حفاظت طولانی مدت و ۱۰۰ درصدی در برابر ویروس‌های نوع ۶،۱۱،۱۸،۳۱،۳۳،۴۵،۵۲ و ۵۸ ایجاد می‌کند.
واکسن گارداسیل زمانی موثرتر است که در سنین پایین‌تر تزریق شود؛ تحقیقات نشان داده‌اند که کودکان کوچک‌تر، نسبت به کودکانی که سن بالاتری دارند میزان آنتی‌بادی بیشتری در بدنشان تولید می‌شود.
گسترش تزریق واکسن گارداسیل در سراسر جهان باعث شده است که تعداد عفونت‌های HPV، زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم در بانوان تا حد زیادی کاهش یابد.
برخلاف برخی باورهای غلطی که در جامعه رواج پیدا کرده است، گارداسیل در برابر سرطان تخمدان، سرطان آندومتر، سرطان رحم و سایر بیماری‌های مقاربتی محافظتی نداشته و همچنین هیچ تاثیری بر پیشگیری از بارداری و حتی ناباروری افراد نیز نخواهد داشت.
واکسن گارداسیل در چند نوبت تزریق می شود؟ (از زبان دکتر جمال میرزایی – متخصص عفونی)
واکسن گارداسیل برای چه کسانی مناسب است؟
تزریق واکسن گارداسیل برای همه افراد ۹ تا ۲۵ سال توصیه می‌شود و در بیشتر کشورهای دنیا تزریق آن برای افراد ۱۲ تا ۲۵ سال تحت برنامه ملی ایمن‌سازی در برابر HPV کاملا رایگان است.
گارداسیل همچنین برای افرادی که احتمال ابتلا به ویروس HPV در آن‌ها بسیار بالاتر است، یعنی افراد مبتلا به HIV و افرادی که دارای نقص ایمنی قابل توجه هستند، به شدت توصیه می‌شود؛ چرا که میزان بروز مشکلات ناشی از ویروس HPV در این افراد به میزان بسیار زیادی کاهش پیدا می‌کند.
هر چند لازم است افراد متقاضی تزریق واکسن گارداسیل، برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر، با پزشک متخصص صبحت و مشورت کنند.
در صورتی که متقاضی تزریق واکسن بالای ۲۵ سال است، باید قبل از تزریق واکسن گارداسیل حتما با پزشک متخصص مشورت کرده و راهنمایی‌های لازم را در خصوص میزان دوز و دفعات تزریق واکسن دریافت کنند.
در صورتی که سن متقاضی کمتر از ۱۲ سال باشد، تزریق واکسن گارداسیل برای او توصیه نمی‌شود؛ چرا که ممکن است با تزریق واکسن، عوارض جانبی ناشناخته‌ای بروز پیدا کنند، لذا بهتر است طبق توصیه متخصصین واکسن گارداسیل در محدوده سنی تعیین شده، تزریق شود.
بهترین زمان تزریق واکسن گارداسیل
طبق توصیه متخصصین بهترین زمان برای تزریق گارداسیل قبل از در معرض ویروس HPV قرار گرفتن است، یعنی قبل از اینکه فرد از نظر جنسی فعال شود باید این واکسن را تزریق کند تا بهترین کارایی را داشته باشد.
زمانی که واکسن گارداسیل به کودکان ۱۲ سال به بالا تزریق می‌شود، بیشترین تاثیر را دارد؛ زیرا میزان آنتی‌بادی‌های تولید شده در سنین پائین‌تر، نسبت به زمانی که واکسن گارداسیل در دوران نوجوانی تزریق می‌شود، بیشتر خواهد بود.
واکسن گارداسیل برای یکسری از افراد اصلا مناسب نبوده و تزریق آن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. این افراد شامل:
- افرادی که به این نوع واکسن و مخمرها آلرژی شدید دارند.
- افرادی که باردار هستند نیز نباید از واکسن گارداسیل استفاده کنند.
البته براساس گفته‌ی متخصصین اگر فردی باردار باشد اما نسبت به این موضوع آگاهی نداشته باشد و واکسن را تزریق کند، نیازی نیست که نگرانی داشته باشد؛ چرا که این واکسن تاثیر قابل توجهی بر روی مادر و جنین نخواهد داشت.
- افرادی که در هنگام تزریق دوز اول واکسن گارداسیل و یا هر یک از داروهای مشابه آن، دچار شوک آنافیلاکسی می‌شوند نیز نباید دوز بعدی واکسن را تزریق کنند.
بسیار مهم است که متقاضیان تزریق واکسن قبل از دریافت آن یک تاریخچه‌ی کامل از واکسن‌های تزریق شده، داروهای مصرفی و حساسیت‌های خاص نسبت به مواد غذایی و داروها را در اختیار پزشک متخصص قرار دهند.
به طور کلی افرادی که بین ۱۲ تا ۲۵ سال هستند، باید حداقل یک دوز واکسن گارداسیل را تزریق کنند؛ مگر آن که فرد دچار نقص سیستم ایمنی باشد.
در افرادی که بیماری‌های نقص ایمنی دارند، از جمله کسانی که به HIV مبتلا هستند، ممکن است برای نتیجه‌گیری بهتر، به ۳ دوز از واکسن گارداسیل نیاز داشته باشند.
همچنین لازم به ذکر است برای تعیین تعداد دوز مناسب واکسن، بهتر است با پزشک متخصص مشورت‌های لازم صورت گیرد.
ایمنی و عوارض جانبی واکسن گارداسیل
طبق تحقیقات گسترده صورت گرفته پیرامون گارداسیل، مشخص شد که این واکسن‌ها در پیشگیری از عفونت‌های HPV و بیماری‌های مرتبط با آن بسیار موثر و اثربخش هستند.
نتایج کارآزمایی‌های بالینی بیانگر آنند که واکسن‌ها به طور موثری خطر سرطان دهانه رحم، سرطان واژن، سرطان فرج، سرطان مقعد و سرطان اوروفارنکس ناشی از ابتلا به انواع HPV را در زنان کاهش می‌دهند.
واکسیناسیون همچنین منجر به کاهش قابل توجه عفونت‌های HPV، زگیل تناسلی و ضایعات پیش سرطانی دهانه رحم شده است.
مدت زمان محافظت :
مطالعات حاکی از آنند که محافظت ارائه شده توسط واکسن‌های HPV طولانی مدت بوده و این واکسن‌ها اثربخشی خود را برای حداقل ۱۰ سال حفظ می‌کنند.
اگر چه امروزه تحقیقات و آزمایشات بسیار گسترده‌ای در خصوص کشف مزایای بیشتر واکسن گارداسیل در حال انجام است. مدت زمان تاثیرگذاری واکسن و محافظت از فرد در برابر ویروس HPV ممکن است در بین افراد متفاوت باشد اما شواهد نشان می‌دهند که افراد واکسینه شده همچنان سطح بالایی از ایمنی در برابر بیماری‌های مرتبط با HPV دارند.
ایمنی و عوارض جانبی واکسن HPV:
واکسن‌های HPV به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و بی‌خطر بودن آن‌ها طی ۱۵ سال تحقیقات ثابت شده است. شایع‌ترین عوارض جانبی آن به طور کلی خفیف است و شامل درد موقت، قرمزی یا تورم محل تزریق خواهد بود.
برخی از افراد ممکن است سردرد، تب، حالت تهوع یا سرگیجه را تجربه کنند و به ندرت ممکن است پس از واکسیناسیون فرد دچار کاهش هوشیاری و بی‌هوشی شود.
با این حال متخصصان مراقبت‌های بهداشتی اقدامات، احتیاطات لازم برای جلوگیری از غش کردن و به حداقل رساندن هرگونه خطرات احتمالی پس از تزریق را انجام می‌دهند.
نحوه‌ی دسترسی به واکسن HPV
واکسن‌های HPV به طور گسترده در مراکز مختلف مراقبت‌های بهداشتی، از جمله مطب پزشکان، کلینیک‌های درمانی، بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و خانه‌های بهداشت در دسترس هستند.
ضروری است که قبل از خرید و تهیه واکسن گارداسیل، حتما به متخصصان مراجعه شود تا آن‌ها بهترین برند واکسن و محلی که آن را ارائه می‌دهند را به افراد توصیه کنند.
علاوه بر این، بیشتر طرح‌های بیمه درمانی واکسیناسیون، گارداسیل خارجی را پوشش نمی‌دهند اما برای تهیه واکسن‌های گارداسیل ایرانی که به پاپیلوگارد نیز شناخته می‌شوند، بیمه تمامی هزینه‌های آن را به شرط داشتن نسخه پزشک فراهم می‌کند.
واکسن گارداسیل ایرانی (پاپیلوگارد)
همانطور که گفتیم، واکسن HPV نمونه‌های ایرانی نیز دارد که توسط شرکت‌های مطرح داروسازی در ایران ساخته می‌شوند. از آنجایی که واکسن گارداسیل یک واکسن وارداتی است و مطابق معمول هر دارویی که در کشور تولید نشود، قیمت بالایی خواهد داشت و شاید هر کسی توانایی خرید و تهیه آن را نداشته باشد، بنابراین به دنبال این مشکل، نمونه‌های داخلی آن که با نام پاپیلوگارد تولید و عرضه می‌شود.
طبق گفته‌ی متخصصین، پاپیلوگارد تفاوت چندانی از لحاظ تاثیرگذاری با گارداسیل نخواهد داشت و هر دوی این واکسن‌ها باید در عضله بازو تزریق شوند.
برای آن که ایمنی کامل در برابر ویروس HPV کسب شود، فرد باید واکسن پاپیلوگارد را طی ۳ دوز با فواصل ۲ ماه و ۶ ماه دریافت کند.
در نهایت افراد یک ماه پس از دریافت گارداسیل و یا پاپیلوگارد، بالاترین سطح ایمنی را تجربه خواهند کرد اما همانطور که گفته شد برای آن که ایمنی کامل کسب شود، تزریق هر ۳ دوز واکسن لازم و ضروری است.
واکسن‌های پاپیلوگارد در واقع از سویه‌های ۱۶ و ۱۸ ویروس HPV از بدن محافظت می‌کند. از آنجایی که این واکسن سویه‌های مهم و گسترده‌ای از ویروس پاپیلومای انسانی را پوشش می‌دهد، بنابراین می‌تواند تا ۷۰ درصد احتمال بروز سرطان دهانه رحم را در زنان کاهش دهد که خود میزانی بسیار چشم‌گیر و اطمینان‌بخش است.
اثربخشی پاپیلوگارد:
واکسن پاپیلوگارد، فرد تزریق کننده را تا ۸ سال از ابتلا به ویروس HPV مصون می‌کند اما پس از گذشت این مدت، فرد باید یک دوز یادآوری تزریق کند تا ایمنی بدن نسبت به این ویروس مانند قبل تقویت شود.
این چرخه یادآوری تا ۴۵ سالگی ادامه خواهد داشت و پس از آن، تزریق این واکسن باید بنا به تجویز و صلاح‌دید پزشک صورت گیرد.
لازم به ذکر است که سویه‌های ۱۶ و ۱۸ ویروس HPV معمولا علائم و نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند، از این رو افراد ممکن است از ابتلای به این ویروس آگاهی نداشته باشند و از وجود آن در بدن خود مطلع نباشند؛ در این حالت تنها راه تشخیص این ویروس انجام تست پاپ اسمیر است که در خانم‌ها انجام می‌شود.
در صورتی که فرد گارداسیل و یا پاپیلوگارد را تزریق کرده باشد، بدن خود را در برابر سویه‌های ۱۶ و ۱۸ ویروس HPV که از خطرناک‌ترین سویه‌های این ویروس هستند، مصون کرده است.
بررسی تفاوت و شباهت واکسن پاپیوگارد و گارداسیل
تفاوت دو واکسن پاپیلوگارد و گارداسیل:
- افرادی که هر ۳ دوز گارداسیل را تزریق کرده باشند، بدنشان تا ۱۰ سال ایمن خواهد بود؛ این در حالی است که تزریق هر ۳ دوز واکسن پاپیلوگارد ایمنی حدود ۸ ساله را برای فرد تزریق کننده به ارمغان می‌آورد.
- همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، قیمت گارداسیل به دلیل وارداتی بودن آن بسیار بالاتر از نمونه تولید داخل آن یعنی پاپیلوگارد است؛ البته باید به این نکته توجه نمود که به دلیل تحریم‌ها، پیدا کردن نسخه‌های خارجی هر دارویی بسیار دشوار خواهد بود.
- گارداسیل در دو نوع ۴ سویه و ۸ سویه ارائه می‌شود و می‌تواند در برابر سویه‌های ۶،۱۱،۱۶ و ۱۸ ویروس HPV از بدن محافظت کند؛ این درحالی است که واکسن پاپیلوگارد تنها از ابتلای فرد به سویه‌های ۱۶ و ۱۸ که باعث بروز انواع سرطان بخصوص سرطان دهانه رحم است، جلوگیری می‌کند.
شباهت واکسن پاپیلوگارد با گارداسیل:
- هردو واکسن گارداسیل و پاپیلوگارد در صورتی که قبل از ۱۵ سالگی تزریق شوند، برای تکمیل اثر آن‌ها تزریق دو دوز کافی خواهد بود اما در صورتی که این واکسن‌ها در سنین بالاتر تزریق شوند، تزریق هر ۳ دوز واکسن ضروری خواهد بود.
- چنانچه فرد هر کدام از واکسن‌های گارداسیل و یا پاپیلوگارد را دریافت نمود، باید همچنان به تست‌های غربالگری دوره‌ای خود ادامه دهد؛ چرا که ممکن است به سایر سویه‌های HPV که واکسن‌ها بدن را در برابر آن‌ها مصون نمی‌کنند، مبتلا شود.
- هیچکدام از انواع واکسن گارداسیل(GARDASIL) و یا پاپیلوگارد خاصیت درمانی نداشته و فقط به منظور پیشگیری از HPV و در ادامه‌ی آن، از بروز انواع سرطان‌های مرتبط با ویروس HPV جلوگیری می‌کند.
کلام آخر
در ان مقاله‌ی بای بای سرطان به هر نکته‌ای لازم است تا هر فردی در خصوص واکسن گارداسیل، نحوه و زمان تزریق و عوارض جانبی خفیف ناشی از آن بداند، اشاره کردیم.
همچنین واکسن پاپیلوگارد را به عنوان نمونه‌ی ایرانی و اثربخش گارداسیل معرفی کرده و در خصوص شباهت‌ها و تفاوت‌های میان این دو مدل واکسن صحبت کردیم.
در پایان باید بدانید که تزریق واکسن گارداسیل یا پاپیلوگارد، جهت جلوگیری از ابتلا به HPV برای هر دختر و خانمی لازم بوده و این مسئله ارتباطی به داشتن یا نداشتن رابطه جنسی ندارد.
منابع:
