عده‌ای بر این باورند که مصرف شکلات برای سرطان و به طور کلی برای افراد سرطانی مضر است و خوردن بیش از حد آن در مواردی باعث تشدید علائم بیماری خواهد شد. در کنار این مسئله، عده‌ای دیگر عقیده دارند که خود شکلات به خودی خود برای پیشگیری از سرطان مفید است و توصیه به مصرف آن می‌کنند. در این بین کدام باور درست و کدام غلط است؟ در این مقاله‌ی بای بای سرطان هدف ما بررسی شکلات برای سرطان خواهد بود.
مصرف شکلات و سرطان
سالیان سال است که در فضای مجازی از فواید خوردن شکلات برای سرطان و پیشگیری از بروز سرطان به واسطه آن اطلاعات زیادی پخش شده است اما آیا این موارد درست هستند؟
تحقیقات نشان می‌دهد که فلاوانول‌ها که یکی از مواد تشکیل دهنده شکلات هستند، سرشار از آنتی اکسیدان بوده و آنتی اکسیدان نیز معمولا احتمال آسیب سلول‌ها را کاهش می‌دهند. در این بین، سلول‌های آسیب دیده یکی از عوامل ایجاد سرطان در بدن هستند.
مطالعات زیادی در مورد فواید و مضرات شکلات صورت گرفته و دو گروه از لحاظ مصرف شکلات و تاثیرات آن با یکدیگر مقایسه شدند؛ گروهی که مشکلات قلبی و سرطان داشته‌اند و گروهی که هیچ بیماری زمینه‌ای نداشتند.
پس از مطالعات گسترده هنوز مشخص نشده است که آیا خود شکلات این تغییرات را ایجاد می‌کند و یا فلاوانول‌ها.
نتایج بدست آمده اطلاعات دقیقی را ارائه ندادند. مطابق این نتایج عده‌ای بیان کردند که شکلات از بروز سرطان جلوگیری می‌کند و عده‌ای دیگر بر این باور بودند که شکلات می‌تواند خود علت بروز سرطان باشد.
اما اطلاعات دقیق‌تر و مطمئن‌تری وجود دارد که بیان می‌کند مصرف شکلات از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند و فلاوانول‌های موجود در شکلات، فشار خون را کاهش می‌دهند و منجر به عملکرد بهتر قلب، عروق و شریان‌ها خواهند شد.
لازم به ذکر است که شکلات‌ها همچنان نوعی آبنبات محسوب می‌شوند و حاوی قند و چربی مضر هستند که می‌توانند باعث بروز دیابت، بیماری قلبی و اضافه وزن شود که اضافه وزن خود یکی از عوامل اصلی بروز سرطان به شمار می‌رود.
اگر قصد مصرف آنتی اکسیدان بیشتر را دارید، میوه‌ها و سبزیجات مناسب‌ترین منبع برای دستیابی به آنتی اکسیدان‌ها هستند.
انواع شکلات و تاثیر آن‌ها بر سرطان
شکلات‌ها به طور کلی به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند: شکلات تلخ، شکلات شیری و شکلات سفید. هر یک از این انواع، ترکیبات متفاوتی دارند که می‌تواند بر تاثیر آن‌ها بر سلامت و به‌ویژه در بیماران سرطانی تاثیر بگذارد. شکلات تلخ معمولاً حاوی بیشترین میزان کاکائو و کمترین میزان شکر و چربی است که باعث می‌شود نسبت به انواع دیگر شکلات، منابع غنی‌تری از فلاوانول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها داشته باشد.
شکلات شیری، که بیشتر از شیر و شکر تشکیل شده است، حاوی فلاوانول‌های کمتری است و می‌تواند به دلیل محتوای بالای قند و چربی اشباع، اثرات منفی بر سلامتی داشته باشد. مصرف بیش از حد این نوع شکلات می‌تواند باعث افزایش وزن و افزایش سطح قند خون شود، که این مسائل خود از عوامل خطرزا برای بروز انواع سرطان‌ها محسوب می‌شوند. به خصوص در بیماران سرطانی، افزایش وزن و مشکلات قند خون می‌تواند بر روی روند درمانی تاثیر منفی داشته باشد.
شکلات سفید حتی نسبت به شکلات شیری کمتر مفید است، زیرا به‌طور کامل از چربی کره کاکائو و شیر تهیه می‌شود و هیچ‌گونه کاکائو خالصی ندارد. به همین دلیل، شکلات سفید فاقد فلاوانول‌های مفید است و به طور عمده فقط منبعی از چربی و شکر است. برای بیماران سرطانی، مصرف شکلات سفید می‌تواند به دلیل محتوای بالای کالری و قند، به طور کلی توصیه نشود.
تاثیرات شکلات تلخ بر سرطان
افرادی که به مصرف شکلات تلخ علاقه دارند شاید خوشحال شوند که بدانند این شکلات برای سرطان آسیب زا نیست و حتی می‌تواند باعث پیشگیری از بروز سرطان شود.
به طور کلی هیچ غذای خاصی حتی اگر سالم‌ترین غدا هم باشد، باز هم نمی‌تواند به تنهایی از بروز سرطان جلوگیری کند؛ آنچه باعث پیشگیری از سرطان می‌شود، رژیم غذایی اصولی است.
طبق نظر متخصصان، گنجاندن شکلات تلخ در رژیم غذایی در مواردی مفید است اما نباید انتظار داشت که از سرطان جلوگیری کند. شکلات تلخ نیز مانند شکلات‌های شیرین حاوی فلاوانول است که از آسیب‌های سلولی و بروز التهابات جلوگیری می‌کند.
خالص‌ترین شکلات تلخ که حاوی ۷۰ درصد کاکائو است و حاوی مقدار بسیار زیادی از فلاوانول است. این شکلات‌ها حاوی چربی کمتر و شکر کمتری هستند بنابراین با مصرف این مدل شکلات‌ها، احتمال چاقی و بروز دیابت تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا می‌کند.
نتایج بدست آمده پیرامون بررسی شکلات تلخ کاملا متفاوت بیان شده است. عده‌ای بیان کردند که شکلات تلخ می‌تواند از بروز سرطان جلوگیری کند، عده‌ای دیگر اذعان داشتند که شکلات تلخ باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان می‌شود. بنابراین هیچ اطلاعات دقیقی در مورد عوارض شکلات تلخ در دسترس نیست و مطابق همه‌ی مواد غذایی مفید و یا مضر، زیاده روی در مصرف آن به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
مصرف شکلات برای سرطان
حال یکی از رایج‌ترین سوالاتی که در بیماران سرطانی به وجود می‌آید، این است که آیا مصرف شکلات برای سرطان مناسب است؟
با مروری بر دیگر نتایج تحقیقات صورت گرفته پیرامون شکلات، باید به این نکته اشاره کرد که عصاره استخراج شده از کاکائو، می‌تواند فعالیت‌های ضدسرطانی در برابر سلول‌های سرطانی پروستات، روده بزرگ و آدرنال انسان داشته باشد.
اما از آنجایی که شکلات‌ها منابع غنی از قند، چربی و کلسترول هستند، استفاده از آن در بیماران سرطانی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ به این علت که عوامل نام برده شده، باعث وخیم‌تر شدن بیماری در این افراد می‌شوند.
از طرفی ثابت شده است که اسید استئاریک از رشد تومور و سلول‌های سرطانی در شرایط آزمایشگاهی جلوگیری می‌کند.
تاثیر گرفتن از ترکیبات ضدسرطانی که در دانه‌های کاکائو وجود دارند نیز امری غیرقابل انکار است اما هنگامی که از کاکائو در کنار چربی و قند زیاد برای ساختن شکلات استفاده می‌شود، تاثیر گذاری این مواد ضدسرطانی تقریبا غیرممکن خواهد بود.
سرطان‌زایی روغن پالم
روغن پالم در بیشتر محصولات غذایی که روزانه استفاده می‌کنیم وجود داشته و از درخت نخل به دست می‌آید؛ لازم به ذکر است که این روغن که پرمصرف‌ترین روغن در سراسر جهان است وعلاوه بر این، در ترکیبات شکلات‌هایی که می‌خوریم نیز وجود دارد.
مصرف روغن پالمی که در شکلات نیز وجود دارد، منجر به ایجاد سلول‌های سرطانی در فرد می‌شود. بر اساس تحقیقات انجام شده در بیماران سرطانی، مشخص شد که افرادی که محصولات حاوی پالم مانند شکلات به مقدار بسیار زیاد مصرف می‌کرده‌اند، دچار سرطان‌هایی در ناحیه پروستات و سینه شده‌اند.
پزشکان متخصص همچنین به دلیل وجود این روغن در ترکیبات شکلات‌ها، استفاده از شکلات برای سرطان و بیمارانی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند را ممنوع کرده‌اند و از آن جایی که این مواد سرطان‌زا هستند، احتمال بدتر شدن و حتی متاستاز دادن سرطان در افراد مبتلا را افزایش می‌دهند.
ترکیبات مضر موجود در شکلات و جایگزین‌های سالم‌تر
شکلات‌ها می‌توانند حاوی ترکیباتی باشند که برای بیماران سرطانی مضر هستند. یکی از این ترکیبات، روغن پالم است که معمولاً در تولید شکلات‌های ارزان‌تر استفاده می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که روغن پالم می‌تواند به دلیل داشتن اسیدهای چرب اشباع بالا، خطر بروز التهاب و ایجاد شرایط مناسب برای رشد سلول‌های سرطانی را افزایش دهد. از این رو، شکلات‌های حاوی روغن پالم برای بیماران سرطانی توصیه نمی‌شوند.
جایگزین‌های سالم‌تر شامل شکلات‌های ارگانیک و طبیعی هستند که بدون استفاده از روغن پالم و مواد افزودنی مضر تهیه می‌شوند. این شکلات‌ها معمولاً حاوی کاکائو خالص بیشتری هستند و مواد نگهدارنده کمتری دارند. مصرف شکلات‌های ارگانیک می‌تواند به دلیل داشتن فلاوانول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها به سلامت کلی بدن کمک کند و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهد.
یکی دیگر از ترکیبات مضر موجود در شکلات، کادمیم است که می‌تواند به کلیه‌ها آسیب بزند و خطر سرطان را افزایش دهد. بنابراین، انتخاب شکلات‌هایی که از کاکائو کشت شده در مناطق کم کادمیم استفاده می‌کنند، می‌تواند راهی هوشمندانه برای کاهش خطرات بهداشتی باشد. مصرف شکلات‌های با درصد کاکائو بالا و با منبع معتبر می‌تواند به‌عنوان یک انتخاب سالم‌تر برای بیماران سرطانی و سایر افرادی که به سلامت خود اهمیت می‌دهند، باشد.
کادمیم؛ از دیگر مواد سرطان‌زای شکلات
شکلات برخلاف طعم بسیار مطلوب و شیرینی که دارد، حاوی کادمیم است. کادمیم یک ماده شیمایی مضر است که علاوه بر سرطان‌زایی، برای کلیه‌ها نیز به شدت آسیب‌زاست.
در صورتی که بخواهیم از لحاظ آسیب‌زا بودن کادمیم را با باقی فلزات سنگین مثل آرسنیک مقایسه بکنیم، شاید چندان مضر نباشد اما قرارگیری در معرض این فلز سنگین به مدت طولانی، می‌تواند باعث ایجاد آسیب‌های جبران ناپذیر و در مواقعی سرطان شود.
حتی اگر این مقدار بسیار کم باشد، بدن انسان برای دفع و هضم کادمیم بین ۱۰ تا ۳۰ سال زمان نیاز دارد؛ بنابراین عقلانی است که مصرف مواد غذایی که حاوی این ماده شیمیایی هستند، تا حد امکان کم شود.
شکلات تلخ نسبت به شکلات‌های شیرین و شکلات‌های شیری از مقدار کمتری کادمیم برخوردار است؛ لذا مصرف این شکلات برای سرطان، آسیب‌زایی کمتری خواهد داشت.
شکلات تنها ماده غذایی موجود در بازار نیست که حاوی کادمیم است اما از آنجایی که این ماده غذایی توسط قشر وسیعی از‌جامعه بخصوص کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید در مصرف آن دقت لازم به عمل آورده شود. همچنین میزان کادمیم موجود در شکلات، باید توسط کارخانه‌های شکلات سازی تنظیم شود؛ به این دلیل که مصرف طولانی مدت شکلات در کودکان، باعث ورود بیش از حد این ماده شیمیایی به بدن شده و مشکلات تراکم استخوان را به وجود می‌آورد. لازم به ذکر است که میزان کادمیم، در شکلات‌های همه‌ی برندها یکسان نیست.
حتی در شکلات‌هایی که ۱۰۰ درصد فراوری شده هستند نیز مقدار بسیار کمی از کادمیم وجود دارد. بنا به گفته‌ی محققین، میزان کادمیم موجود در دانه‌های کاکائو (chocolate) با توجه به محل رویش گیاه و خاک منطقه، می‌تواند متفاوت باشد. در نتیجه امکان دارد عوامل مختلفی در کاهش و یا افزایش مقدار کادمیم موجود در شکلات نقش داشته باشند.
شکلات‌های بدون شکر و تاثیر آن‌ها بر سرطان
شکلات‌های بدون شکر به عنوان جایگزینی برای شکلات‌های معمولی در بازار عرضه می‌شوند و معمولاً از شیرین‌کننده‌های مصنوعی یا طبیعی مانند استویا، اریتریتول و مالیتول برای جایگزینی قند استفاده می‌کنند. این نوع شکلات‌ها می‌توانند گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشند که به دلیل شرایط سلامتی خاص، از جمله دیابت یا چاقی، نیاز به کنترل مصرف قند دارند. کاهش قند در این شکلات‌ها می‌تواند به کاهش بار گلیسمی و در نتیجه کاهش خطرات مرتبط با دیابت و افزایش وزن کمک کند، که هر دو عامل خطرزا برای سرطان هستند.
با این حال، مصرف شکلات‌های بدون شکر نیز باید با احتیاط صورت گیرد. برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است اثرات جانبی منفی داشته باشند، از جمله مشکلات گوارشی و حساسیت‌های مختلف. علاوه بر این، هنوز تحقیقات جامعی در زمینه تاثیر این شیرین‌کننده‌ها بر روی سلول‌های سرطانی انجام نشده است. بنابراین، بیماران سرطانی و کسانی که در معرض خطر هستند، باید با پزشک خود در مورد مصرف این نوع شکلات‌ها مشورت کنند.
از سوی دیگر، شکلات‌های بدون شکر معمولاً حاوی مقادیر قابل توجهی از کاکائو هستند که می‌تواند حاوی پلی‌فنول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها باشد. این ترکیبات ممکن است به کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک کنند که می‌تواند به‌طور نظری به کاهش خطر بروز سرطان کمک کند. اما همچنان تاکید بر این است که مصرف متعادل و مشاوره با پزشک در این زمینه ضروری است.
مصرف معتدل شکلات برای بیماران سرطانی
مصرف شکلات به‌ویژه شکلات تلخ، به‌صورت معتدل می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای بیماران سرطانی باشد. شکلات تلخ حاوی فلاوانول‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها است که می‌توانند به کاهش التهاب و حفاظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک کنند. همچنین، مصرف محدود شکلات تلخ با درصد بالای کاکائو ممکن است به بهبود سلامت قلبی-عروقی کمک کند، که در بیماران سرطانی به دلیل تاثیرات درمان‌های مختلف می‌تواند اهمیت ویژه‌ای داشته باشد.
با این حال، مهم است که بیماران سرطانی توجه داشته باشند که مصرف بیش از حد شکلات، حتی شکلات تلخ، می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند افزایش وزن، افزایش سطح قند خون و تاثیر منفی بر سایر جوانب سلامت شود. افزایش وزن و قند خون بالا می‌توانند به عنوان عوامل خطرزا برای بروز انواع مختلف سرطان و بازگشت آن پس از درمان عمل کنند. بنابراین، مصرف شکلات باید در حد اعتدال باشد و در صورت امکان تحت نظارت متخصص تغذیه قرار گیرد.
در نهایت، نکته مهم این است که شکلات به‌تنهایی نمی‌تواند به‌عنوان یک درمان یا عامل پیشگیری از سرطان در نظر گرفته شود. یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل انواع مختلفی از مواد غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های گیاهی و حیوانی کم‌چرب است، همچنان بهترین راه برای حمایت از سلامت کلی و کاهش خطر بروز بیماری‌ها از جمله سرطان می‌باشد.
رژیم غذایی آنتی‌اکسیدانی و نقش شکلات تلخ در آن
شکلات تلخ به دلیل داشتن مقادیر زیادی فلاوانول و آنتی‌اکسیدان، می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان باشد. این رژیم‌ها به ویژه برای بیماران سرطانی توصیه می‌شوند، زیرا آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به کاهش استرس اکسیداتیو و جلوگیری از آسیب‌های سلولی که ممکن است منجر به رشد سرطان شود، کمک کنند. مصرف شکلات تلخ در مقادیر معتدل می‌تواند بخشی از این رژیم غذایی باشد و به بهبود سلامت کلی کمک کند.
رژیم‌های غذایی آنتی‌اکسیدانی معمولاً شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، چای سبز، و آجیل می‌شوند که همگی منابع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. افزودن شکلات تلخ به این رژیم می‌تواند تنوع غذایی را افزایش داده و لذت مصرف مواد مغذی را بیشتر کند. مهم است که بیماران سرطانی بدانند که مصرف شکلات تلخ به تنهایی نمی‌تواند جایگزین مصرف سایر منابع آنتی‌اکسیدانی شود و باید به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متنوع در نظر گرفته شود.
با این حال، توجه به کیفیت شکلات تلخ بسیار مهم است. شکلات تلخ با درصد بالای کاکائو و کمترین میزان قند و چربی اشباع می‌تواند بهترین گزینه برای بیماران سرطانی باشد. توصیه می‌شود که بیماران با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنند تا بتوانند رژیم غذایی مناسب و متعادلی را برای خود انتخاب کنند.
نقش کاکائو در درمان‌های جایگزین برای سرطان
کاکائو به دلیل داشتن ترکیبات مفیدی مانند فلاوانول‌ها و پلی‌فنول‌ها، می‌تواند به عنوان بخشی از درمان‌های جایگزین برای سرطان مورد توجه قرار گیرد. این ترکیبات به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل کرده و می‌توانند به کاهش التهاب، جلوگیری از آسیب سلولی و حتی جلوگیری از تکثیر سلول‌های سرطانی کمک کنند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که ترکیبات فعال موجود در کاکائو می‌توانند به کاهش رشد سلول‌های سرطانی در شرایط آزمایشگاهی کمک کنند.
با این حال، باید توجه داشت که استفاده از کاکائو به عنوان یک درمان جایگزین برای سرطان نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. در حال حاضر، هیچ شواهد علمی قاطعی وجود ندارد که نشان دهد کاکائو به تنهایی می‌تواند سرطان را درمان کند. این نکته مهم است که بیماران سرطانی نباید به جای درمان‌های پزشکی مرسوم، فقط به مصرف کاکائو یا شکلات تلخ اعتماد کنند.
با این وجود، افزودن کاکائو به رژیم غذایی به عنوان بخشی از یک رویکرد کلی برای تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب می‌تواند مفید باشد. کاکائو می‌تواند همراه با سایر مواد غذایی سالم مانند سبزیجات، میوه‌ها و مغزها مصرف شود تا به بهبود کلی سلامت بیماران سرطانی کمک کند. استفاده از کاکائو باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه صورت گیرد تا به بهترین نتایج دست یابید.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان تاثیرات انواع شکلات برای سرطان را بررسی کردیم و دانستیم که ضرر شکلات بیش از فواید آن بوده و مصرف بیش از حد آن نه تنها برای بیماران سرطانی بلکه برای هیچ فردی توصیه نمی‌شود. لذا اگر فردی هستید که زیاد شکلات مصرف می‌کنید، معایب آن را نیز در نظر داشته باشید و به راحتی سلامتی خود را از دست ندهید.
در نهایت، بحث‌های مختلفی پیرامون تاثیرات مصرف شکلات برای سرطان وجود دارد، اما آنچه که واضح است، توجه به انتخاب‌های هوشمندانه و متعادل در مصرف مواد غذایی است. مصرف شکلات، به‌ویژه شکلات تلخ با درصد بالای کاکائو و کمترین میزان قند و چربی اشباع، ممکن است بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد و به بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
با این حال، برای بیماران سرطانی، رعایت تعادل در مصرف شکلات و انتخاب شکلات‌های با کیفیت بالا اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا ترکیباتی مانند قند، چربی‌های اشباع و حتی مواد مضر مانند روغن پالم و کادمیم می‌توانند به‌طور جدی بر روند درمان و بهبود بیماری تاثیر منفی بگذارند. به همین دلیل، توصیه می‌شود همواره با مشورت پزشک و متخصص تغذیه، رژیم غذایی خود را تنظیم کرده و از مصرف بی‌رویه شکلات خودداری کنید تا بتوانید از فواید احتمالی آن بهره‌مند شوید و خطرات احتمالی را به حداقل برسانید. به یاد داشته باشید که بای بای سرطان همیشه در کنار شماست تا بهترین راهکارها را برای مقابله و پیشگیری از سرطان ارائه دهد.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.هدف ما در سایت بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید.
منابع:
