مراقبت از سلامتی فردی همیشه در اولویت است. یکی از جنبه‌های سلامت زنان که نمی‌توان نادیده گرفت، غربالگری سرطان سینه است. سرطان سینه شایع‌ترین سرطان در بین زنان در سراسر جهان است و تشخیص زودهنگام آن برای درمان موفقیت آمیز بسیار مهم است.
ماموگرافی برای زنان بالای 40 سال واجب است؛ به این دلیل که این پروسه نقش مهمی در این فرآیند تشخیص به موقع سرطان سینه دارد.
به همین جهت در این مقاله‌ی بای بای سرطان، در مورد اهمیت ماموگرافی برای زنان بالای 40 سال، نحوه عملکرد ماموگرافی، فواید غربالگری منظم، باورهای نادرست در مورد ماموگرافی، زمان شروع ماموگرافی، هر چند وقت یکبار انجام آن صحبت خواهیم کرد.
مروری بر سرطان سینه
سرطان سینه نوعی سرطان است که در سلول‌های تشکیل دهنده بافت سینه ایجاد می‌شود. این دومین سرطان شایع در زنان در سراسر جهان است.
به همین جهت شناخت سرطان سینه و علائم اولیه آن برای تشخیص زودهنگام و درمان موفق بسیار مهم است.
سرطان سینه زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی سینه شروع به رشد غیرقابل کنترل می‌کنند.
این سلول‌ها می‌توانند تومور ایجاد کنند یا به بافت‌های مجاور حمله کنند. اگرچه سرطان سینه در زنان شایع تر است، مردان نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند.
- علائم و نشانه‌های رایج سرطان سینه:
شناخت علائم و نشانه‌های سرطان سینه برای تشخیص به موقع آن بسیار مهم است. برخی از علائم رایج عبارتند از:
1- توده یا ضخیم شدن:
توده یا ضخیم شدن در سینه یا ناحیه زیر بغل می‌تواند نشانه اولیه سرطان سینه باشد. توجه به این نکته مهم است که همه توده‌ها سرطانی نیستند، اما ضروری است که هر توده جدید توسط پزشک بررسی شود.
2- تغییر در اندازه یا شکل سینه:
هر گونه تغییر قابل توجه در اندازه یا شکل سینه باید با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت شود. این شامل تورم، فرورفتگی یا چروک شدن پوست است.
3- تغییرات نوک پستان:
تغییرات نوک پستان مانند وارونگی، قرمزی یا پوسته پوسته شدن را نباید نادیده گرفت. هر گونه ترشح از نوک پستان، به خصوص اگر خونی باشد، باید توسط پزشک بررسی شود.
4- درد یا حساسیت پستان:
در حالی که درد پستان معمولاً علامت سرطان سینه نیست، مهم است که هر درد مداوم یا غیرعادی را به یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی گزارش کنید.
مهم است که به یاد داشته باشید که این علائم و نشانه‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند و برخی از افراد ممکن است اصلاً هیچ علامتی را تجربه نکنند؛ لذا خودآزمایی و غربالگری منظم برای تشخیص زودهنگام بسیار مهم است.
چرا ماموگرافی برای زنان بالای 40 سال واجب است؟
رسیدن به سن 40 سالگی یک نقطه عطف مهم در زندگی یک زن است. همچنین این سنی است که خطر ابتلا به سرطان سینه شروع به افزایش می‌کند.
ماموگرافی ابزاری قدرتمند برای تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه آن است. مطالعات نشان داده‌اند که ماموگرافی منظم می‌تواند مرگ و میر ناشی از سرطان سینه را تا 40 درصد کاهش دهد.
این مسئله به این دلیل است که ماموگرافی می‌تواند ناهنجاری‌های کوچکی را در بافت پستان تشخیص دهد که ممکن است در طول معاینه فیزیکی احساس نشوند.
با تشخیص زودهنگام سرطان سینه، به کارگیری گزینه‌های درمانی موثرتر بوده و شانس بقا در بیماران به میزان قابل توجهی بهبود می‌یابد.
اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان سینه
تشخیص زودهنگام در مبارزه با سرطان سینه بسیار مهم است. زمانی که سرطان سینه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، شانس درمان موفقیت آمیز و بقا به طور قابل توجهی بالاتر است.
ماموگرافی با شناسایی ناهنجاری‌های پستان قبل از اینکه احساس شود یا علائم قابل توجهی ایجاد شود، نقش حیاتی در این فرآیند تشخیص زودهنگام ایفا می‌کند. با تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه، ماموگرافی می تواند به نجات جان افراد کمک کند.
فواید ماموگرافی
ماموگرافی مزایای متعددی دارد که آن را به ابزاری ضروری در غربالگری سرطان سینه تبدیل می‌کند. اولاً، این یک روش غیرتهاجمی است که نسبتاً سریع و بدون درد است.
ناراحتی تجربه شده در طول ماموگرافی حداقل و موقتی است که با مزایای بالقوه تشخیص زودهنگام غلبه می‌کند. ثانیاً، ثابت شده است که ماموگرافی میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه را تا 40 درصد کاهش می‌دهد.
این کاهش به دلیل توانایی ماموگرافی برای تشخیص سرطان در مراحل اولیه است، زمانی که گزینه‌های درمانی موثرتر هستند.
در نهایت، ماموگرافی منظم می‌تواند به شناسایی بیماری‌های خوش‌خیم مانند کیست یا فیبروآدنوم کمک کند که همین موضوع می‌تواند آرامش ذهنی را فراهم کند و نگرانی‌های غیرضروری را کاهش دهد.
آمار ماموگرافی:
ماموگرافی سال‌هاست که ابزاری حیاتی در تشخیص و پیشگیری از سرطان سینه بوده است. طبق آمار، سالانه 200000 مورد سرطان سینه تنها در ایالات متحده تشخیص داده می‌شود.
از این موارد تقریباً 80 درصد از طریق ماموگرافی تشخیص داده می‌شود. این امر نقش مهمی را که ماموگرافی در شناسایی زودهنگام سرطان سینه و به طور بالقوه نجات جان افراد ایفا می‌کند، برجسته می‌کند.
علاوه بر این، مطالعات نشان داده است که زنانی که به طور منظم ماموگرافی انجام می‌دهند، 30 تا 40 درصد کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از سرطان سینه در مقایسه با زنانی هستند که این کار را انجام نمی‌دهند.
چه زمانی ماموگرافی را شروع کنیم:
سنی که زنان باید شروع به انجام ماموگرافی کنند، موضوع بحث در میان متخصصان پزشکی بوده است. با این حال، اکثر سازمان‌های بزرگ، مانند انجمن سرطان آمریکا و شبکه ملی جامع سرطان، توصیه می‌کنند که زنان از سن 40 سالگی شروع به انجام ماموگرافی سالانه کنند.
این توصیه بر این واقعیت استوار است که خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن افزایش می‌یابد و تشخیص زودهنگام از طریق ماموگرافی می‌تواند منجر به نتایج بهتری از درمان شود.
آماده شدن برای ماموگرافی
آماده شدن برای ماموگرافی نسبتاً ساده است. توصیه می‌شود برای هفته بعد از سیکل قاعدگی زمان مراجعه خود را برنامه‌ریزی کنید؛ زیرا سینه‌ها در این زمان کمتر حساس یا متورم می‌شوند.
در روز ماموگرافی از استفاده از دئودورانت‌ها، لوسیون‌ها یا پودرها در ناحیه قفسه سینه خودداری کنید؛ زیرا می‌توانند در روند تصویربرداری اختلال ایجاد کنند.
همچنین پوشیدن لباس دو تکه برای دسترسی آسان به سینه‌ها در طول پروسه توصیه می‌شود. اطلاع رسانی هرگونه تغییر یا نگرانی در پستان با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی قبل از انجام ماموگرافی برای تفسیر دقیق تصاویر ضروری است.
در طول ماموگرافی چه چیزی را باید انتظار داشت:
در طی ماموگرافی، سینه بین دو صفحه روی دستگاه ماموگرافی فشرده می‌شود. این فشردگی ممکن است باعث ناراحتی موقت شود، اما لازم است تصاویر واضحی از بافت پستان به دست آید.
تکنسین ماموگرافی سینه را در زوایای مختلف قرار می‌دهد تا از نواحی مختلف عکس بگیرد. پس از به دست آمدن تصاویر، فشرده‌سازی آزاد می‌شود و تصویربرداری کامل می‌شود.
کل فرآیند معمولا کمتر از 20 دقیقه طول می‌کشد؛ لذا مهم است که هر گونه ناراحتی یا درد تجربه شده در طول ماموگرافی را به تکنسین مربوطه اطلاع دهید.
تفسیر نتایج ماموگرافی:
پس از انجام ماموگرافی، رادیولوژیست تصاویر را بررسی کرده و نتایج را تفسیر می‌کند. نتایج معمولاً در چهار سطح طبقه‌بندی می‌شوند؛ یافته‌های طبیعی، خوش‌خیم، یافته‌های مشکوک یا بسیار حاکی از بدخیمی.
در صورت وجود یافته‌های غیرطبیعی، ممکن است آزمایش‌های بیشتری مانند ماموگرافی تشخیصی، سونوگرافی یا بیوپسی برای تعیین ماهیت ناهنجاری توصیه شود.
لازم به یادآوری است که ماموگرافی غیرطبیعی لزوماً به معنای وجود سرطان سینه نیست. بسیاری از شرایط خوش‌خیم می‌توانند باعث ایجاد ناهنجاری در ماموگرافی شوند و در نهایت انجام آزمایشات بیشتر برای تأیید تشخیص ضروری است.
پیشرفت در فناوری ماموگرافی
فناوری ماموگرافی در طول سال‌ها پیشرفت چشمگیری داشته است و دقت و کارایی تشخیص سرطان سینه را بهبود بخشیده است.
ماموگرافی دیجیتال که تا حد زیادی جایگزین ماموگرافی فیلم سنتی شده است، کیفیت تصویر بهتر و توانایی بهبود و دستکاری تصاویر برای تجزیه و تحلیل بیشتر را ارائه می‌دهد.
علاوه بر این، ماموگرافی سه بعدی که به عنوان توموسنتز نیز شناخته می‌شود، نمای سه بعدی از بافت پستان را ارائه می‌دهد که امکان تشخیص بهتر تومورهای کوچک و کاهش نتایج مثبت کاذب را فراهم می‌کند.
این پیشرفت‌های تکنولوژیکی ماموگرافی را متحول کرده و به تشخیص زودتر و دقیق‌تر سرطان سینه کمک کرده است.
باورهای غلط رایج در مورد فواید ماموگرافی
چندین تصور غلط در مورد ماموگرافی وجود دارد که می‌تواند زنان را از انجام این غربالگری بالقوه نجات بخش منصرف کند.
یکی از تصورات غلط رایج این است که ماموگرافی دردناک است. در حالی که ممکن است کمی ناراحتی در طول عمل تجربه شود، معمولاً به خوبی تحمل می‌شود و فقط برای مدت کوتاهی باقی می‌ماند.
یکی دیگر از تصورات غلط این است که ماموگرافی برای زنان بدون سابقه خانوادگی سرطان پستان ضروری نیست. در واقع، اکثر موارد سرطان سینه در زنان بدون سابقه خانوادگی رخ می‌دهد و ماموگرافی برای همه زنان بسیار مهم است؛ از این رو پرداختن به این باورهای غلط و آموزش زنان در مورد فواید و اهمیت ماموگرافی بسیار مهم است.
نقش ماموگرافی در پیشگیری از سرطان سینه
ماموگرافی با امکان تشخیص زودهنگام نقش مهمی در پیشگیری از سرطان سینه دارد. تشخیص زودهنگام گزینه‌های درمانی بیشتر و شانس بالاتری برای بقا را فراهم می‌کند.
علاوه بر ماموگرافی، برای زنان مهم است که به طور منظم خودآزمایی پستان را انجام دهند و از هرگونه تغییر در سینه خود آگاه باشند.
حفظ یک سبک زندگی سالم، از جمله ورزش منظم و رژیم غذایی متعادل، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه کمک کند.
ماموگرافی، هنگامی که با این اقدامات پیشگیرانه ترکیب شود، یک رویکرد جامع برای پیشگیری از سرطان پستان را تشکیل می‌دهد.
منابع و پشتیبانی ماموگرافی:
منابع و سیستم‌های پشتیبانی متعددی برای کمک به زنان در درک و دسترسی به خدمات ماموگرافی در دسترس است. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی محلی می‌توانند اطلاعاتی در مورد امکانات ماموگرافی و برنامه‌های غربالگری در منطقه ارائه دهند.
علاوه بر این، سازمان‌هایی مانند انجمن سرطان آمریکا و بنیاد ملی سرطان پستان، منابع، آموزش و پشتیبانی را برای غربالگری سرطان پستان ارائه می‌دهند.
لذا برای زنان ضروری است که از این منابع استفاده کنند و به حمایتی که برای اولویت دادن به سلامت پستان خود نیاز دارند، دسترسی داشته باشند.
عوامل خطر برای سرطان سینه
در حالی که سرطان سینه ممکن است در هر فردی رخ دهد، عوامل خاصی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. برخی از عوامل خطر رایج شامل موارد زیر هستند:
سن:
خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن به خصوص بعد از 50 سالگی افزایش می‌یابد.
سابقه خانوادگی:
داشتن یکی از بستگان نزدیک مانند مادر، خواهر یا دختر مبتلا به سرطان سینه این خطر را افزایش می‌دهد.
جهش‌های ژنتیکی:
جهش‌های ژنی ارثی مانند BRCA1 و BRCA2 می‌توانند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند.
عوامل هورمونی:
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض استروژن، چه از طریق قاعدگی زودرس، یائسگی دیررس، یا درمان جایگزینی هورمونی، می تواند خطر را افزایش دهد.
عوامل سبک زندگی:
چاقی، مصرف زیاد الکل و عدم فعالیت بدنی نیز می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
همواره توجه به این نکته ضروری است که داشتن یک یا چند عامل خطر، توسعه سرطان سینه را تضمین نمی‌کند. غربالگری‌های منظم و خودآزمایی بدون توجه به عوامل خطر فردی برای تشخیص زودهنگام حائز اهمیت است.
آزمایش ژنتیک برای سرطان سینه
آزمایش ژنتیک می‌تواند به تعیین اینکه آیا یک فرد دارای جهش‌های ژنی ارثی مانند BRCA1 و BRCA2 است که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد، کمک کند.
این آزمایش معمولاً برای افرادی با سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه یا کسانی که در سنین پایین تشخیص داده شده‌اند، توصیه می‌شود.
آزمایش ژنتیک شامل یک آزمایش خون یا بزاق ساده است که برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. نتایج می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد خطر ابتلا به سرطان سینه در افراد ارائه دهد و به تصمیم گیری در مورد شروع درمان کمک می‌کند.
قبل از انجام آزمایشات ژنتیکی، مهم است که با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی یا مشاور ژنتیک مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند راهنمایی ارائه دهند، پیامدهای نتایج را توضیح دهند و به افراد کمک کنند تا تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد سلامت خود بگیرند.
کلام آخر
در این مقاله‌ی بای بای سرطان پس از بررسی و مروری بر سرطان سینه، به این که چرا ماموگرافی برای زنان بالای 40 سال واجب است، پرداختیم و فواید زیادی برای این روش تشخیصی ذکر کردیم.
همچنین زمان انجام این تست را در افرادی که سابقه ژنتیکی سرطان سینه دارند، به جهت اطلاع و تشخیص هرچه سریع‌تر بیماری مورد نظر، ضروری‌تر دانستیم.
منابع:
