تا به اینجا دانستیم که سرطان بیماری مزمن است که میتواند خوشخیم یا بدخیم بوده و یا درجات مختلفی از آسیب را به افراد مبتلا وارد کند یا سریعا بهبود یابد. روش‌های تشخیصی-درمانی زیادی را مورد بررسی قرار دادیم و بهترین ورایج‌ترین آنها را معرفی کردیم. اما به راستی این بیماری از کجا کشف شد و در اولین فرد مبتلا به سرطان، چگونه تشخیص داده شد؟ در این مقاله بای بای سرطان هدف ما مطالعه‌ی تاریخچه سرطان و هر آن چیزی است که از گذشته به اکنون در خصوص این بیماری وجود دارد.
چه کسی برای اولین بار سرطان را کشف کرد؟
مطالعات نشان می‌دهد که سرطان از زمان باستان وجود داشته است اما درمانی برای آن وجود نداشته و بسیاری از انسان‌ها در راه ابتلا به این بیماری جانشان را از دست می‌دادند.
یکی از اولین مدارک بدست آمده از تاریخچه سرطان، نشان می‌دهد که سرطان به صورت تومورهایی در استخوان‌های یک مومیایی مصری وجود داشته است.
همچنین تخریب‌هایی در استخوان‌های جمجمه یکی از مومیایی‌ها یافت شده است که نشان دهنده سرطان سر و گردن است، پس میتوان گفت که اولین مورد سرطان در آن زمان کشف شده است.
کلمه سرطان از همان ابتدا مورد استفاده قرار نمیگرفت، همانطور که در کتاب‌های پزشکی مصریان که ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نوشته شده است، سرطان را بیماری لاعلاج می‌نامیدند که در نهایت باعث مرگ بیمار میشد.
اولین مورد سرطان توسط پزشک یونانی به نام بقراط نام‌گذاری شد. در آغاز بقراط از کلماتی مثل کارسینوس و کارسینوما برای توصیف تومورهایی که در بدن ایجاد میشد، استفاده کرد.
این لغات استفاده شده در زبان یونانی، به معنای خرچنگ است و علت انتخاب این لغت این است که پخش شدن سرطان حالتی شبیه به پاهای خرچنگ دارد و شکل خرچنگ مانندی را به تومور و بافت سرطانی می‌دهد.
تاریخچه سرطان چیست؟
در ادامه‌ی سابقه سرطان، بین سالهای ۲۸ تا ۵۰ قبل از میلاد مسیح، پزشک رومی به نام سلسوس لغت یونانی را به لاتین ترجمه کرد و برای اولین بار از لغت سرطان یا همان کنسر استفاده کرد.
در طول آغاز قرن ۱۵ محققین به یافته‌های بزرگتری نسبت به عملکرد بدن و بیماریها دست یافتند؛ برای مثال در سال ۱۶۲۸ شخصی به نام هاروی، نحوه گردش خون در بدن از طریق قلب را مورد بررسی قرار داد و به یافته‌های بسیار مهمی دست یافت.
در بین سالهای ۱۷۲۸ تا ۱۷۹۳ جراح اسکاتلندی به نام جان هانتر برای اولین بار بیان کرد که از عمل جراحی میتوان برای درمان سرطان استفاده کرد که تقریبا یک قرن بعد از صحبت‌های این شخص، متودهای بیهوشی و عمل‌های جراحی پیشرفته‌تری برای درمان سرطان‌هایی که متاستاز نداده‌اند، کشف شد.
در قرن ۱۹ رودولف ویرچو که با نام مخترع پاتولوژی سلولی نیز شناخته می‌شود، برای اولین بار بافت‌های سرطانی را در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار داد. با کمک این روش، پاتولوژیست‌ها میتوانستند از موفق بودن یا نبودن عمل جراحی به منظور درمان سرطان اطمینان حاصل کنند.
تاریخچه علل سرطان
در طول تاریخ و پس از کشف اولین مورد سرطان، تعداد زیادی تئوری مبنی بر علل بروز سرطان وجود داشته است. در ادامه به تاریخچه علت‌های بروز سرطان در گذشته اشاره می‌کنیم:
- بقراط معتقد بود که بدن حاوی ۴ نوع مختلف از مایع است که این مایعات شامل خون، خلط، صفرای زرد و صفرای سیاه. طبق گفته بقراط، بروز هرگونه اختلال در تعادل این مایعات و افزایش صفرای سیاه در هر قسمت از بدن، میتواند باعث بروز سرطان در آن قسمت شود.
- در حدود سالهای ۱۷۰۰ استال و هافمن بیان‌کردند که سرطان از لنف‌هایی که از خون به بیرون رانده می‌شوند، به وجود می‌آید.
- زاکوتوس لوسیتانی و نیکولاس تولپ، پزشکانی در هلند بوده که معتقد بودند، سرطان یک بیماری مسری است و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.
- در سال ۱۸۳۸ پاتولوژیست آلمانی به نام مولر نشان داد که سرطان‌ها از سلول‌ها به وجود می‌آیند نه از لنف بدن.
- رودولف ویرچو، معتقد بود که سرطان از سلولی به سلول دیگر منتقل می‌شود یا به عبارت دیگر، سرطان بیماری است که مثل مایعی در بدن پخش می‌شود.
- تا سال ۱۹۲۰ متخصصین معتقد بودند که سرطان به واسطه ایجاد تروما در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود.
از غربالگری تا درمان سرطان
غربالگری برای سرطان به تشخیص زود هنگام بیماری کمک می‌کند. طبق سابقه سرطان، اولین تست غربالگری که به صورت گسترده‌ای از آن استفاده شد، تست پاپ اسمیر بود که توسط جرج پاپنیکولاو، آن هم در خلال تحقیقاتی که پیرامون سیکل قاعدگی انجام میداد، کشف کرد.
او در ادامه متوجه تاثیر آزمایش خود در تشخیص زوهنگام سرطان دهانه رحم شد و در سال ۱۹۲۳ این ادعای خود را ثابت کرد.
این متود در ادامه توسط انجمن سرطان آمریکا دچار تحولاتی شد و پس از سالهای ۱۹۶۰ به طور گسترده‌ای از آن به عنوان ابزاری مناسب برای غربالگری استفاد می‌شود.
علاوه بر استفاده از این متود برای غربالگری سرطان‌های مختلف، از روشی دیگر به نام ماموگرافی برای غربالگری کیسه‌ایی با سرطان سینه استفاده میشد.
متود ماموگرافی در اوایل سالهای ۱۹۶۰ اختراع شد و نهایتا در سال ۱۹۷۶ توسط انجمن سرطان آمریکا به رسمیت شناخته شد و از آن زمان تا به امروز، ماموگرافی قابل اعتمادترین متود جهت غربالگری سرطان سینه است.
پزشکان باستان و جراحان آن زمان معتقد بودند که سرطان به طور حتم بعد از انجام عمل جراحی باز میگردد. با این وجود درمان دیگری در آن زمان وجود نداشت و تنها راه درمان سرطان را عمل جراحی میدانستند که با این حال خیلی هم تاثیرگذار نبود.
ماری کوری و پیر کوری، امواج رادیویی را در اواخر قرن ۱۹ کشف کردند و با استفاده از آن توانستند به اولین متود درمان غیر جراحی سرطان دست پیدا کنند.
با پیدایش این روش، جراحان دیگر به تنهایی برای درمان سرطان اقدام نمی‌کردند بلکه در کنار یک رادیولوژیست برای انجام هر چه بهتر درمان فعالیت می‌کردند.
طبق تاریخچه سرطان، عمل‌های جراحی و درمان‌های سرطان در خانه انجام میشد اما با وجود مشکلاتی که در سرانجام این متود برای درمان بیماران خانگی وجود داشت، بیماران از آن پس به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کردند تا تحت درمان قرار بگیرند.
اولین مورد سرطان
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، اولین مورد سرطانی مومیایی بود که با یافتن تومورهایی در جمجمه با تشخیص سرطان سر و گردن مطرح شد. با گذشت زمان و پیشرفت علم و تمدن‌ها، دانشمندان به دنبال درمان سرطان بودند که البته پیشرفت ناچیزی در زمینه درمان سرطان دیده شد.
بسیاری از مردم از گذشته تا کنون سرطان را بیماری غیرقابل درمان میدانند و هنگامی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، تمام وجودشان پر از ترس و استرس می‌شود و از مراجعه به پزشک جهت درمان خودداری می‌کنند. در نهایت زمانی مراجعه می‌کنند که دیگر کار از کار گذشته است.
با بررسی تاریخچه سرطان، پی می‌بریم که در آن زمان درمان سرطان سرعت رشد و پیشرفت بسیار پایینی داشت اما با این حال در کیسه‌ایی خاص تعدادی از افراد به واسطه انجام عمل جراحی درمان شدند و به زندگی خود ادامه دادند.
طبق نوشته‌های گالن در یکی از عمل‌های جراحی انجام شده برای درمان سرطان، توموری به صورت کامل از بافت سینه خارج شد و به دلیل خوشخیم بودن و این که سرطان در مرحله اولیه خود بود، این بیماری دوباره بروز پیدا نکرد و به طور کامل درمان شد اما در حالت کلی به دلیل وجود مشکلات بسیار زیاد در انجام فرایند جراحی و همچنین نبود اطلاعات کافی، در بیشتر مواقع سرطان‌ها پس از انجام عمل جراحی باز می‌گشتند و جان مریض را می‌گرفتند.
منابع:***
