کیست تخمدان یک بیماری رایج و اغلب خوش خیم در زنان در سنین باروری است که به صورت کیسه‌های پر از مایع رو یا داخل تخمدان‌ها ظاهر می‌شود. بسیاری از کیست‌های تخمدان خود به خود و بدون ایجاد علائم قابل توجه برطرف می‌شوند اما سایر کیست‌ها می‌توانند منجر به درد و عوارض قابل توجهی شوند که ما را به این سوال می‌رساند که کیست تخمدان چیست. برای پاسخ به این سوال که کیست تخمدان چیست با این مقاله از سایت بای بای سرطان همراه باشید.
کیست تخمدان چیست؟
زنان دارای دو تخمدان هستند که در دو طرف رحم قرار دارند. هر تخمدان تقریباً به اندازه و شکل یک بادام است و این جایی است که تخمک‌ها قبل از آزاد شدن در دوره‌های ماهانه در طول سال‌های باروری رشد و بالغ می‌شوند. اندازه این کیست‌ها می‌تواند متفاوت باشد و از کوچکی یک نخود تا بزرگتر از پرتقال ظاهر می‌شوند.
کیست‌های تخمدان بسیار شایع بوده و در بیشتر موارد بی ضرر هستند و بدون هیچ درمانی ظرف چند ماه از بین می‌روند. این کیست‌ها می‌توانند به دلایل مختلف و اغلب به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی ایجاد شوند. با این حال در برخی موارد عوارضی ایجاد می‌کنند به خصوص اگر پیچ بخورند یا پاره شوند. معاینات منظم لگن برای تشخیص زودهنگام و مدیریت هر گونه مشکل بالقوه بسیار مهم است. آشنایی با اینکه کیست تخمدان چیست و انواع آن می‌تواند به تشخیص اینکه چه زمانی مداخله پزشکی لازم باشد کمک می‌کند.
کیست‌های تخمدان می‌توانند نگران کننده باشند اما مهم است به یاد داشته باشید که اکثر آنها خوش خیم و موقتی هستند. آنها اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند و به طور اتفاقی در طی معاینات معمول لگن یا آزمایش‌های تصویربرداری که به دلایل دیگر تجویز شده کشف می‌شوند. دانستن اینکه کیست تخمدان چیست می‌تواند اضطراب غیر ضروری شما را کاهش داده و اقدامات پیشگیرانه بهداشتی را به شما پیشنهاد بدهد.
کیست‌های تخمدان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند و طور کلی براساس عملکرد به کیست‌های مختلف طبقه بندی شوند که کمتر شایع بوده اما هنوز قابل توجه هستند. کیست‌های عملکردی معمولاً با عملکرد طبیعی چرخه قاعدگی خود را نشان می‌دهند و کیست‌های غیرعملکردی می‌توانند از فرآیندهای دیگر در بدن ایجاد شوند. دانستن اینکه انواع کیست تخمدان چیست و خطرات احتمالی مرتبط با هر نوع کدام است می‌تواند افراد را قادر سازد تا به موقع به دنبال مشاوره پزشکی و درمان باشند.
تخمدان پلی کیستیک چیست؟
تخمدان پلی کیستیک زمانی دیده می‌شود که تخمدان‌ها مقدار غیر طبیعی آندروژن یا هورمون جنسی مردانه را تولید می‌کنند که معمولاً در زنان به مقدار کمی وجود دارد. نام تخمدان پلی کیستیک به کیست‌های کوچک متعدد اشاره دارد که در تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند.
تخمک گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که یک تخمک بالغ از تخمدان آزاد شود. این اتفاق می‌افتد تا بتوان آن را توسط یک اسپرم مرد بارور کرد. اگر تخمک بارور نشود در طول دوره قاعدگی به خارج از بدن شما فرستاده می‌شود. در برخی موارد به اندازه کافی هورمون‌های مورد نیاز برای تخمک گذاری تولید نمی‌شود و تخمدان‌ها می‌توانند کیست‌های کوچک زیادی ایجاد کنند. این کیست‌ها هورمون‌هایی به نام آندروژن می‌سازند و زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک اغلب سطح بالایی از آندروژن دارند. این امر می‌تواند مشکلات بیشتری را در چرخه قاعدگی زنان ایجاد کند و باعث ایجاد بسیاری از علائم تخمدان پلی کیستیک می‌شود.
درمان تخمدان پلی کیستیک اغلب با دارو انجام می‌شود. دارو نمی‌تواند تخمدان پلی کیستیک را درمان کند اما به کاهش علائم و جلوگیری از بیماری‌های بعدی کمک می‌کند.
انواع کیست تخمدان چیست؟
کیست‌های عملکردی
کیست فولیکولار: این نوع کیست زمانی رخ می‌دهد که فولیکول تخمک را آزاد نکرده و به رشد خود ادامه می‌دهد. معمولا در حدود نیمی از چرخه قاعدگی یک تخمک از فولیکول خود آزاد می‌شود. اگر این اتفاق نیفتد فولیکول می‌تواند به کیست تبدیل شود. این کیست‌ها معمولاً طی چند سیکل قاعدگی خود به خود برطرف شده و به ندرت باعث ایجاد مشکلات مهم می‌شوند.
کیست جسم زرد: فولیکول پس از آزاد شدن تخمک به ساختاری به نام جسم زرد تبدیل می‌شود که هورمون‌های لازم برای بارداری را تولید می‌کند. گاهی اوقات دهانه‌ای که از طریق آن تخمک آزاد می‌شود بسته شده و به مایع اجازه می‌دهد تا جمع شود و کیست تشکیل دهد. این کیست‌ها گاهی اوقات علائمی مانند درد یا ناراحتی ایجاد می‌کنند اما به طور کلی بدون مداخله ناپدید می‌شوند.
کیست‌های عملکردی معمولاً بی ضرر هستند، به ندرت باعث درد می‌شوند و معمولاً در طی چند سیکل قاعدگی ناپدید می‌شوند. نظارت منظم از طریق معاینات لگن می‌تواند به شما اطمینان بدهد که هر گونه تغییر به سرعت بررسی و رسیدگی می‌شود.
کیست‌های غیرعملکردی
کیست درموئید (تراتوم): این نوع کیست که از سلول‌های زایا تشکیل می‌شود می‌تواند حاوی انواع مختلفی از بافت‌ها مانند مو، پوست یا دندان باشد. این نوع کیست به طور کلی خوش خیم است و به ندرت سرطانی می‌شود. با این حال از آنجایی که این کیست می‌توانند بسیار بزرگ شود در صورت ایجاد درد یا عوارض دیگر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
سیستادنوما: این کیست که از سلول‌های سطح تخمدان ایجاد می‌شود با مواد آبکی یا مخاطی پر شده و بسیار بزرگ می‌شود. سیستادنوماهای بزرگ معمولاً خوش خیم هستند اما می‌توانند درد قابل توجهی ایجاد کنند و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
اندومتریوم: این نوع کیست به دلیل آندومتریوز رخ می‌دهد که در آن بافت رحم خارج از رحم رشد می‌کند و به تخمدان می‌چسبد و کیست را تشکیل می‌دهد. این کیست‌ها می‌توانند باعث درد شدید به خصوص در دوران قاعدگی شوند و بر باروری تأثیر بگذارند.
آشنایی با اینکه انواع کیست تخمدان چیست می‌تواند به شناخت علائم و مشاوره به موقع پزشکی کمک کند. اکثر کیست‌های تخمدان خوش خیم هستند اما برخی از آنها نیاز به مداخله پزشکی برای جلوگیری از ظهور عوارض بعدی دارند.
علائم کیست تخمدان چیست؟
اکثر کیست‌های تخمدان هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند و خود به خود برطرف می‌شوند. کیست‌های بزرگتر علائمی ایجاد می‌کنند که به این ترتیب است: درد لگن می‌تواند یک درد مبهم یا درد شدید در یک طرف پایین شکم باشد. این ناراحتی متناوب یا ثابت بوده و ممکن است در طول فعالیت‌های خاصی مانند ورزش یا مقاربت جنسی بیشتر قابل توجه باشد.
احساس فشار یا سنگینی در شکم زمانی رخ می‌دهد که کیست بزرگتر شده است. این احساس می‌تواند دردآور باشد و ممکن است با سایر مشکلات شکمی اشتباه گرفته شود. تورم و نفخ شکمی نیز می‌تواند در کیست تخمدان دیده شود. این نفخ خفیف یا شدید بوده و ممکن است با علائم گوارشی دیگری مانند حالت تهوع یا تغییر در عادات روده همراه باشد.
علائم کیست تخمدان در پریودی
گاهی اوقات علائم کیست تخمدان در پریودی خودش را نشان می‌دهد که این بخش مقاله به این موضوع اختصاص یافته است: گرفتگی شدیدتر یا درد شدید لگن یکی از این علائم است. این درد ممکن است شدیدتر از دردهای معمول قاعدگی باشد و در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کند.
تغییرات در چرخه قاعدگی از جمله خونریزی شدید یا خفیف‌تر از حد معمول یکی از علائم کیست تخمدان در پریودی است. این بی‌نظمی می‌تواند نگران‌کننده باشد و باید با یک پزشک صحبت کنید تا سایر بیماری‌های احتمالی را رد کند. ناراحتی یا درد در حین فعالیت جنسی نیز در این شرایط دیده شده است. این علامت که به عنوان دیسپارونی شناخته می‌شود می‌تواند نشانه‌ای از کیست زمینه‌ای باشد و باید توسط یک پزشک ارزیابی شود.
زمان مراجعه به پزشک برای کیست تخمدان چیست؟
در صورت تجربه موارد زیر ضروری است که فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید:
درد ناگهانی و شدید شکم یا لگن: این علامت می‌تواند نشان دهنده پارگی کیست یا پیچ خوردگی تخمدان باشد. این شرایط اورژانس بوده و برای جلوگیری از عوارض جدی نیاز به ارزیابی و درمان فوری دارد.
درد همراه با تب یا استفراغ: این علامت می‌تواند نشانه عفونت یا بیماری جدی دیگری باشد. این علائم را نباید نادیده گرفت زیرا ممکن است نشان دهنده یک مسئله اساسی جدی‌تری باشد که نیاز به توجه فوری دارد.
علائم شوک: منظور از این علائم مانند سردی، گز گز شدن پوست، تنفس سریع و سبکی سر یا ضعف است. این علائم نشان دهنده یک بیماری مهم است که نیاز به مراقبت اورژانسی دارد.
دانستن اینکه زمان مراجعه به پزشک برای کیست تخمدان چیست می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی و اطمینان از درمان به موقع کمک کند. معاینات منظم و هوشیاری در مورد علائم غیرعادی کلید حفظ سلامت باروری است.
عوامل خطر کیست تخمدان چیست؟
مشکلات هورمونی: استفاده از داروهای باروری که باعث تحریک تخمک گذاری می‌شوند. این داروها گاهی اوقات می‌توانند منجر به تشکیل کیست‌های متعدد شوند که باعث درد و علائم دیگر می‌شوند.
بارداری: گاهی اوقات کیستی که در طول تخمک گذاری ایجاد می‌شود در طول بارداری روی تخمدان باقی می‌ماند. این کیست‌ها معمولا خود به خود برطرف می‌شوند اما گاهی اوقات می‌توانند عوارضی ایجاد کنند.
آندومتریوز: بافتی شبیه به دیواره رحم به تخمدان متصل می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به تشکیل کیست‌های دردناک شود و ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد.
کیست تخمدان قبلی: سابقه داشتن کیست احتمال بروز آن را در آینده افزایش می‌دهد. زنانی که در گذشته کیست تخمدان داشتند بیشتر احتمال دارد دوباره به آن مبتلا شوند.
شناسایی اینکه عوامل خطر کیست تخمدان چیست و صحبت کردن در مورد آن با پزشک می‌تواند به مدیریت خطر و مداخله به موقع در صورت لزوم کمک کند. معاینات منظم لگن و توجه کردن به تغییرات در سلامت باروری ضروری است.
کلام آخر
آشنایی با اینکه کیست تخمدان چیست و شناخت علائم و خطرات بالقوه آن برای حفظ سلامت باروری بسیار مهم است. در این مقاله دیدیم که اکثر کیست‌ها بی خطر هستند و خود به خود برطرف می‌شوند اما برخی از آنها می‌توانند منجر به مشکلات جدی برای سلامتی شما بشوند. معاینات منظم پزشکی و توجه به اینکه علائم کیست تخمدان چیست به شناسایی و درمان سریع هر گونه مشکل کمک می‌کند.
منابع:
