آماده شدن برای پت اسکن ممکن است دلهره آور به نظر برسد اما با آماده سازی مناسب می‌توانید این تجربه را بدون استرس پشت سر بگذارید. دانستن اینکه چه چیزی نخورید، چه لباسی نپوشید و از چه فعالیتی قبل از پت اسکن خودداری کنید بسیار مهم است پس با این مقاله از بای بای سرطان همراه باشید.
چه چیزی قبل از پت اسکن نخورید
یکی از مهم ترین چیزهایی که قبل از پت اسکن باید به خاطر بسپارید این است که آنچه قبل از اسکن می‌خورید می‌تواند به طور قابل توجهی بر نتایج آن تأثیر بگذارد. این اسکن بسیار حساس است و برای اینکه تصویربرداری دقیق باشد بدن شما باید در وضعیت خاصی باشد. پیروی از دستورالعمل‌های مربوط به ناشتا بودن و پرهیز از خوردن برخی غذاها و نوشیدنی‌ها به اطمینان از اینکه پت اسکن دقیق ترین اطلاعات را به شما می‌دهد منجر می‌شود.
اول از همه ضروری است که حداقل شش ساعت قبل از پت اسکن از خوردن یا نوشیدن چیزی غیر از آب معمولی خودداری کنید. این دوره ناشتا بودن بسیار مهم است زیرا اسکن به نحوه برخورد بدن شما در برابر مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو تزریق شده به جریان خون بستگی دارد. وقتی قبل از اسکن غذا یا نوشیدنی مصرف می‌کنید بدن شما مشغول هضم و متابولیسم آن مواد است که در جذب گلوکز توسط سلول‌های شما اختلال ایجاد می‌کند. این اتفاق می‌تواند منجر به نتایج نادرست یا حتی نیاز به تکرار اسکن شود.
در طول دوره ناشتایی باید از تمام غذاها و نوشیدنی‌ها از جمله تنقلات و لقمه‌های کوچک خودداری کنید تا مطمئن شوید که دستگاه گوارش شما خالی است. حتی از خوراکی‌های به ظاهر بی ضرر مانند آدامس، آب نبات یا پاستیل نیز خودداری کنید. این خوردنی‌ها نیز می‌توانند سیستم گوارشی شما را تحریک کنند و بر نحوه گردش گلوکز رادیواکتیو در بدن شما تأثیر بگذارند.
خوردن آب ساده در طول دوره ناشتایی مجاز است اما مهم است که به آب چیزی اضافه نشده باشد یعنی بدون طعم دهنده، شیرین کننده یا تکه‌های لیمو باشد. نوشیدن آب ساده به هیدراته نگه داشتن شما کمک می‌کند و در اسکن اختلالی ایجاد نمی‌کند. هیدراته ماندن یافتن رگ برای تزریق را نیز برای تیم پزشکی آسان‌تر می‌کند.
داروهایی که نباید قبل از پت اسکن بخورید
دیدیم که توجه به اینکه قبل از پت اسکن چه می‌خورید مهم است اما از داروهای خاصی که قبل از اسکن خود مصرف می‌کنید هم نباید غافل شوید. داروها می‌توانند بر متابولیسم بدن و نحوه پردازش گلوکز رادیواکتیو مورد استفاده در اسکن تأثیر بگذارند. برای داشتن بهترین نتایج باید دستورالعمل‌های مربوط به داروها را به دقت دنبال کنید.
قبل از پت اسکن بسیار مهم است که با پزشک خود در مورد داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید مشورت کنید. در بیشتر موارد می‌توانید داروهای تجویز شده خود را طبق معمول ادامه دهید. اما برخی از داروها می‌توانند با پت اسکن تداخل داشته باشند و باید تحت نظر پزشک از مصرف آنها اجتناب کرده یا آنها را کم کرد.
پزشک دستورالعمل‌های خاصی را در مورد اینکه آیا باید داروهای معمول خود را در روز اسکن مصرف کنید یا نیاز به عقب انداختن روز اسکن دارید ارائه می‌کند. به عنوان مثال اگر داروها را صبح مصرف می‌کنید ممکن است به شما توصیه شود قبل از شروع دوره ناشتا آنها را با آب ساده مصرف کنید. مهم است که دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کرده تا از هر گونه مشکلی که می‌تواند بر نتایج اسکن تأثیر بگذارد جلوگیری کنید.
چه داروهایی نخورید
مدیریت داروها قبل از پت اسکن برای افراد مبتلا به دیابت نیاز به توجه ویژه دارد. اگر از انسولین یا داروهای خوراکی برای کنترل دیابت خود استفاده می‌کنید نباید چهار ساعت قبل از پت اسکن آنها را مصرف کنید. انسولین و سایر داروهای دیابت می‌توانند به میزان قابل توجهی بر سطح قند خون شما تأثیر بگذارند که به نوبه خود بر دقت اسکن تأثیر می‌گذارد. گلوکز رادیواکتیو تزریق شده در طول پت اسکن برای نشان دادن مناطقی از بدن شما طراحی شده که در آن گلوکز به طور فعال استفاده می‌شود. اگر سطح قند خون شما به طور مصنوعی توسط دارو تغییر کند می‌تواند منجر به نتایج گمراه کننده شود.
اگر دیابت شما با رژیم غذایی کنترل می‌شود پزشک می‌تواند محدودیت‌های غذایی را برای سازگاری با بیماری شما تنظیم کند. صحبت با تیم پزشکی در مورد دیابت و پیروی از دستورالعمل‌های خاص آنها برای اطمینان از بهترین نتیجه برای اسکن ضروری است.
علاوه بر داروهای دیابت باید در مصرف داروهایی که می‌توانند سرعت متابولیسم شما را تغییر داده یا بر ضربان قلب شما تأثیر بگذارند هم احتیاط کنید. برخی از داروها مانند بتا بلاکرها یا سایر داروهای قلبی ممکن است نیاز به تنظیم دوز قبل از پت اسکن داشته باشند. پزشک شما را راهنمایی می‌کند که آیا باید این داروها را ادامه دهید یا موقتاً متوقف کنید.
اگر داروهای اضطراب یا استرس مانند والیوم یا آتیوان مصرف می‌کنید مهم است که این موضوع را قبل از انجام اسکن با پزشک خود در میان بگذارید. مصرف این داروها قبل از اسکن معمولا بی‌خطر است اما می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شما شود بنابراین ممکن است نیاز داشته باشید که کسی شما را به خانه برساند. همیشه توصیه‌های پزشک را در مورد این داروها جدی بگیرید تا مطمئن شوید که مشکلی برای اسکن خود ندارید.
فعالیت بدنی قبل از پت اسکن؟
آماده سازی مناسب برای پت اسکن فقط شامل توجه به آنچه می‌خورید نمی‌شود بلکه توجه به فعالیت بدنی خود در روزهای منتهی به اسکن نیز مهم است. درست است که فعال ماندن برای سلامت بدن مهم است اما دستورالعمل‌های خاصی در مورد فعالیت بدنی وجود دارد که باید قبل از پت اسکن دنبال شود تا دقیق‌ترین نتایج را دریافت کنید.
یکی از مراحل آماده سازی مهم برای پت اسکن محدود کردن فعالیت بدنی شدید حداقل 24 ساعت قبل از اسکن است. این توصیه بسیار مهم است زیرا فعالیت بدنی می‌تواند به طور قابل توجهی بر نحوه پردازش و استفاده بدن از گلوکز تأثیر بگذارد که قندی است که در طول پت اسکن با مقدار کمی از مواد رادیواکتیو لیبل‌گذاری شده است.
هنگامی که شما درگیر فعالیت‌های فیزیکی شدید مانند دویدن، وزنه زدن یا حتی ورزش‌های پرانرژی هستید ماهیچه‌های شما برای عملکرد به گلوکز بیشتری نیاز دارند. این افزایش تقاضا برای گلوکز می‌تواند بر توزیع ردیاب رادیواکتیو مورد استفاده در پت اسکن تأثیر بگذارد و منجر به نتایج نادرست شود. ردیاب اسکن بیشتر در عضلات شما متمرکز می‌شود تا در نواحی موردنظر که تفسیر اسکن را برای پزشک دشوارتر می‌کند.
برای جلوگیری از این امر ضروری است از هر گونه فعالیتی که باعث افزایش قابل توجه ضربان قلب شما می‌شود یا شامل فعالیت سنگین است خودداری کنید. نمونه‌هایی از فعالیت‌هایی که باید از آنها اجتناب کنید عبارتند از:
- دویدن نرم یا سنگین
- بلند کردن وزنه یا تمرینات قدرتی
- ورزش‌های با شدت بالا مانند بسکتبال، فوتبال یا تنیس
- جلسات یوگا با شدت بالا به ویژه حرکاتی که بر قدرت و استقامت تمرکز دارند
- ماساژ عمیق بافت که می‌تواند فعالیت عضلات را نیز تحریک کند
این فعالیت‌ها باید حداقل 24 ساعت قبل از پت اسکن ممنوع شود تا بدن شما به حالت استراحت برگردد که در آن گلوکز به طور معمول استفاده می‌شود و ردیاب می‌تواند به طور دقیق در بدن شما توزیع شود. فعالیت‌های بدنی شدید ممنوع است اما معمولاً ادامه دادن فعالیت‌های سبک و غیر شدید مانند پیاده‌روی یا کشش‌های ملایم اشکالی ندارد. بعید است که این فعالیت‌ها به طور قابل توجهی بر متابولیسم گلوکز شما تأثیر بگذارد و نباید در اسکن تداخل ایجاد کند.
قبل از پت اسکن چه چیزی نباید بپوشید
یکی دیگر از جنبه‌های مهم آماده شدن برای پت اسکن این است که بدانید چه چیزی بپوشید و از چه لباسی باید اجتناب کنید. انتخاب صحیح لباس به اطمینان داشتن از اینکه اسکن بدون مشکل و تداخل انجام می‌شود کمک می‌کند و انتخاب لباس اشتباه می‌تواند باعث تاخیر یا عدم دقت در نتایج اسکن شود.
اجتناب از پوشیدن لباس‌های فلزی
یکی از دستورالعمل‌های اساسی که باید رعایت کنید این است که از پوشیدن لباس‌هایی که حاوی فلز هستند مانند گیره، زیپ یا سگک خودداری کنید. فلز می‌تواند در فرآیند تصویربرداری اختلال ایجاد کند زیرا سیگنال‌هایی را که برای ایجاد تصاویر در طول پت اسکن استفاده می‌شوند مسدود یا مخدوش می‌کند. این لباس‌ها می‌توانند دریافت تصویر واضح و دقیق از آنچه در داخل بدن شما می‌گذرد را برای تیم پزشکی دشوار کنند.
اشیاء فلزی می‌توانند علائم یا سایه‌های ناخواسته روی تصاویر اسکن ایجاد کنند که جزئیات مهم را پنهان می‌کند. به عنوان مثال یک زیپ فلزی روی یک پیراهن می‌تواند سایه‌ای ایجاد کند که با ناحیه مورد نظر همپوشانی دارد و تشخیص اینکه واقعاً در آن قسمت از بدن شما چه اتفاقی می‌افتد را برای رادیولوژیست دشوار می‌کند.
برای جلوگیری از این مشکل بهتر است لباس‌هایی بپوشید که فاقد فلز باشند. لباس‌های راحت و گشاد را انتخاب کنید که از موادی مانند پنبه یا پلی‌استر ساخته شده‌اند که احتمال کمتری دارد حاوی اجزای فلزی باشند. اگر لباس شما حاوی فلز است ممکن است از شما خواسته شود که در طول مدت اسکن لباس بیمارستان را بپوشید.
پرهیز از جواهرات
علاوه بر اجتناب از پوشیدن لباس‌های فلزی حذف هر گونه جواهرات یا اکسسوری قبل از پت اسکن نیز مهم است. جواهرات، ساعت، کمربند و سایر اکسسوری‌ها اغلب حاوی فلز هستند که همانطور که بالاتر به آن اشاره کردیم می‌تواند در فرآیند تصویربرداری اختلال ایجاد کند. حتی اقلام فلزی کوچک مانند گوشواره یا انگشتر می‌توانند در اسکن مشکل ایجاد کنند. قبل از ویزیت خود هر گونه جواهرات و لوازم غیر ضروری را در خانه بگذارید که شامل موارد زیر است:
- گردنبند و دستبند
- انگشتر و گوشواره
- ساعت و کمربند
- سنجاق سر و تل
اگر این توصیه را فراموش کردید و در ویزیت خود این وسایل را به همراه داشتید احتمالاً از شما خواسته می‌شود قبل از اسکن آن را دربیاورید. برخی از بیمارستان‌ها کمدهایی در اختیار شما قرار می‌دهند که بتوانید وسایل خود را در حین انجام اسکن نگهداری کنید اما گذاشتن وسایل ارزشمند در خانه اقدام بهتری است.
نکته دیگر این است که برخی اکسسوری‌ها مانند سوتین‌های خاص دارای قلاب‌های سیمی یا فلزی هستند که می‌تواند در اسکن اختلال ایجاد کند. در صورت امکان لباس زیر بدون این قطعات را انتخاب کنید یا در صورت لزوم آماده باشید که آنها را دربیاورید.
ملاحظات پت اسکن برای بیماران خاص
بیماران خاصی هنگام آماده شدن برای پت اسکن باید اقدامات احتیاطی بیشتری را برای اطمینان از ایمنی و صحت اسکن انجام دهند. این مراجعین خاص زنان باردار یا شیرده هستند. آشنایی با ملاحظات منحصربه‌فرد مربوط به این گروه‌ها برای هر کسی که در این دسته قرار می‌گیرد ضروری است.
ملاحظات بارداری
پت اسکن در بیشتر موارد برای زنان باردار توصیه نمی‌شود مگر اینکه کاملاً ضروری باشد. این امر به این دلیل است که تشعشعات ردیاب رادیواکتیو هر چند حداقلی هستند اما می‌تواند به جنین در حال رشد آسیب برساند. قرار گرفتن در معرض تشعشع در دوران بارداری بسته به مرحله بارداری و سطح قرار گرفتن در معرض اشعه با خطر ناچیز نقص مادرزادی یا سایر مشکلات رشدی همراه است.
اگر باردار هستید و پزشک تشخیص می‌دهد که پت اسکن برای سلامتی شما ضروری است تمام اقدامات احتیاطی برای به حداقل رساندن خطر برای کودک شما انجام خواهد شد. این اقدامات شامل استفاده از کمترین دوز ممکن از ردیاب رادیواکتیو یا انتخاب یک آزمایش تصویربرداری جایگزین که شامل تشعشع نیست مانند سونوگرافی یا MRI خواهد بود.
ملاحظات شیردهی
نگرانی اصلی برای مادران شیرده انتقال ردیاب رادیواکتیو به نوزاد از طریق شیر مادر است. ماده رادیواکتیو پس از پت اسکن برای مدت کوتاهی در بدن شما باقی می‌ماند و در صورت شیردهی در این مدت احتمال انتقال آن به نوزاد وجود دارد.
برای جلوگیری از قرار گرفتن کودک در معرض تشعشعات به شما توصیه می‌شود تا 24 ساعت پس از تزریق ردیاب رادیواکتیو از شیر دادن خودداری کنید. مواد رادیواکتیو پس از این مدت در بدن شما به سطوح ایمن کاهش می‌یابد و خطر را برای نوزاد شما به حداقل می‌رساند.
اگر شیر میدهید، ذخیره‌سازی کافی شیر مادر برای تغذیه کودک در طول 24 ساعت پس از اسکن را در برنامه خود بگنجانید. به این ترتیب کودک شما می‌تواند بدون هیچ وقفه‌ای شیر مادر دریافت کند و شما می‌توانید با خیال راحت شیر تولید شده در این مدت را دور بریزید.
کلام آخر
با دنبال کردن دستورالعمل‌های ذکر شده در این مقاله بای بای سرطان برای اقدامات لازم قبل از پت اسکن می‌توانید به اطمینان از موفقیت و دقیق بودن این اسکن کمک کنید. پرهیز از برخی غذاها، داروها و فعالیت‌های بدنی و همچنین انجام اقدامات احتیاطی ویژه در صورت بارداری و شیردهی به وضوح اسکن و کیفیت نتایج کمک می‌کند. به یاد داشته باشید که آماده‌سازی مناسب رمز این است که بیشترین بهره را از پت اسکن ببرید پس انجام دادن این اقدامات را فراموش نکنید.
منابع:
