اگر تا حالا بعد از مراجعه به داروخانه، رسید نهایی خود را بررسی کرده باشید، حتماً متوجه شدهاید که بخشی از هزینه فاکتور داروخانه، بابت حق فنی داروخانه دریافت شده است. گاهی اوقات هزینه یک نسخه دارویی آنقدر بالا است که حق فنی داروخانه در مقایسه با آن مبلغ ناچیزی است. اما در برخی موارد که نسخه دارویی فقط از چند قلم داروی ساده و ارزان قیمت تشکیل شده است، حق فنی داروخانه در مقایسه با کل مبلغ فاکتور داروخانه، مبلغ چشمگیری است.
اما آیا تا حالا از خود پرسیده‌اید که حق فنی داروخانه چیست؟ هدف از دریافت آن چیست؟ و آیا در کشورهای دیگر هم دریافت میشود یا خیر؟ اگر به دنبال یافتن پاسخ این سوالات هستید پیشنهاد میکنم که حتماً در این مطلب با ما در بای بای سرطان همراه باشید.
حق فنی داروخانه چیست؟
حق فنی داروخانه که گاهی اوقات به آن هزینه نسخه‌پیچی و تعرفه خدمات دارویی نیز گفته میشود، هزینه ثابتی است که بر روی هر نسخه از بیمار گرفته میشود؛ به عبارت دیگر هزینه حق فنی داروخانه به تعداد اقلام دارویی مندرج در نسخه بیمار بستگی ندارد و برای هر نسخه، رقم ثابتی است.
هزینه حق فنی داروخانه هر ساله توسط سازمان غذا و دارو تعیین شده و به داروخانه‌ها ابلاغ میشود. هزینه حق فنی داروخانه برای داروخانه‌های خصوصی، دولتی، خیریه و مراکز عمومی غیردولتی، متفاوت است. در حالت کلی بیشترین میزان حق فنی به داروخانه‌های خصوصی و کمترین میزان آن به داروخانه‌های دولتی اختصاص دارد.
تعرفه خدمات دارویی به ازای هر نسخه، مبلغ ۱۹۸۸۵۰ ریال
تعرفه خدمات دارویی اقلام بدون نسخه (OTC) به ازای هر بار مراجعه، مبلغ ۲۵۵۶۵ ریال
تاریخچه داروخانه در ایران
داروخانه‌ها در ایران قدمت بسیار زیادی دارند، چون قرن‌ها تحت عنوان عطاری به مردم ایران خدمت‌رسانی کرده‌اند. اما تاریخچه تشکیل داروخانه‌ها در ایران به شکلی که امروزه وجود دارند، به دهه 1230 خورشیدی برمی‌گردد. این داروخانه که در آن زمان دواخانه نامیده می‌شد توسط ارتش ایران تاسیس شد. تمام تجهیزات و داروهای این داروخانه از اتریش خریداری شدند.
این داروخانه که در خیابان امیرکبیر یا چراغ برق سابق قرار دارد، در سال 1381 کاملاً بازسازی شد و از سال 1382 بخشی از موزه علوم پزشکی دانشگاه تهران است.
تاریخچه دریافت حق فنی داروخانه در ایران
حق فنی داروخانه در ایران از سال 1365 وضع شده است. در آن زمان و در اوج دوران جنگ، چون اکثر کارخانجات دارویی کشور در تملک دولت بودند و قیمت دارو برای سال‌ها ثابت مانده بود، دولت با وضع حق فنی داروخانه، تصمیم گرفت بخشی از هزینه‌های تامین دارو را جبران کند. با وجود اینکه انتظار می‌رفت با پایان جنگ و تغییر شرایط کشور، حق فنی داروخانه‌ها لغو شد، اما این اتفاق نیفتاد و تا امروز حق فنی داروخانه کماکان به عنوان بخشی از فاکتور داروخانه، از بیمار گرفته میشود.
جالب است بدانید که حق فنی داروخانه مختص ایران نیست و در کشورهای دیگر هم به نام‌های مختلف، مانند هزینه توزیع دارو، از بیمار گرفته میشود. با این تفاوت که در ایران حق فنی داروخانه هر ساله به طور ثابت توسط دولت تعیین و ابلاغ میشود، در حالی که در سایر کشورها معمولاً حق فنی داروخانه متغییر است و به رقابت بین داروخانه‌ها و شرایط آنها بستگی دارد.
حق فنی داروخانه چرا و به چه دلیلی اخذ میشود؟
حق فنی داروخانه درواقع هزینه خدماتی است که یک داروخانه به مشتریان خود ارائه می‌دهد که برخی از آنها عبارتند از:
- ارائه مشاوره‌های پزشکی و شخصی دکتر داروساز
- بررسی احتمال تداخلات دارویی
- هزینه نگهداری دارو و تجهیزات آن، به عنوان مثال برخی داروها مانند انسولین حتماً باید در یخچال نگهداری شوند.
- نگهداری سوابق مشتریان داروخانه و انتقال آنها به سیستم‌های رایانه‌ای
- برچسب زدن و بسته‌بندی داروها
- مدیریت موجودی داروخانه
- زمان و نیروی انسانی صرف شده برای تجویز و تهیه نسخه
- و سایر هزینه‌های عملیاتی اداره یک داروخانه که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: هزینه‌های جاری اداره یک داروخانه مانند هزینه آب، برق و انرژی، هزینه پرسنل، هزینه تعمیرات و غیره.
یک داروخانه چه وظایفی برعهده دارد و چه کارهایی در آن انجام میشود؟
معمولاً مردم عادی هنگام حضور در داروخانه‌ها، فقط با یک پیشخوان و چند نفر پرسنل تحویل‌دار دارو مواجه می‌شوند. به همین دلیل کارهایی که در یک داروخانه انجام میشود، برای بسیاری از ما مبهم است.
از طرف دیگر معمولاً پرسنل شاغل در یک داروخانه هر کدام تخصص‌های متفاوت و در نتیجه وظایف مختلفی دارند.
معمولاً در هر داروخانه، افراد با تخصص‌های زیر فعالیت می‌کنند:
دکتر داروساز
دکتر داروساز رکن اصلی یک داروخانه است، او مسئول فنی داروخانه محسوب میشود و بخشی از حق فنی داروخانه به خاطر خدماتی که او ارائه می‌دهد، از بیمار اخذ میشود. داروساز وظیفه دارد داروها را براساس نسخه تجویزی پزشک بین بیماران توزیع کند. به همین دلیل دکتر داروساز موظف است نسخه‌های بیماران را بررسی کند و براساس نسخه پزشک، داروها را برای بیمار آماده کند.
از طرف دیگر معمولاً برخی از داروها باید در داروخانه و به صورت سفارشی برای بیمار ساخته شوند. ساخت این داروها نیز وظیفه دکتر داروساز است.
اما وظیفه دکتر داروساز تنها به این موارد محدود نمی‌شود، چرا که وظیفه اصلی او ارائه خدمات مشاوره‌ای به بیماران است. به عنوان مثال گاهی اوقات برخی داروها ممکن است با هم تداخل داشته باشند، در این گونه موارد دکتر داروساز باید حتماً توصیه‌های لازم را به بیمار ارائه دهد. درواقع دکتر داروساز موظف است از ایمنی داروهایی که در اختیار بیماران قرار می‌دهد مطمئن شود.
تکنیسین داروخانه
در هنگام مراجعه به یک داروخانه، تکنیسین داروخانه یا به اصطلاح نسخه‌پیچ، احتمالاً اولین شخصی است که شما به او مراجعه می کنید. تکنیسین داروخانه تحت نظر پزشک داروساز فعالیت می‌کند.
تکنسین داروخانه، نسخه را از بیمار یا مطب پزشک دریافت می‌کند و سپس اقلام دارویی موجود در نسخه را براساس موجودی داروخانه، تهیه کرده و پس از برچسب‌گذاری در اختیار پزشک داروساز قرار می‌دهد و پس از تائید پزشک داروساز، آنها را به بیمار تحویل می‌دهد. به همین دلیل بخشی از مبلغی که شما به عنوان حق فنی داروخانه پرداخت می‌کنید، درواقع هزینه زحمات تکنیسین داروخانه است.
معمولاً برخی از بیماران بدون نسخه برای دریافت دارو به داروخانه مراجعه می‌کنند. در این گونه مواقع تکنیسین داروخانه وظیفه دارد شرح حال بیمار را گرفته و با مشورت پزشک داروساز، مناسب‌ترین دارو را در اختیار او قرار دهد.
منشی داروخانه
منشی داروخانه یا صندوقدار داروخانه همان طور که از نامش پیداست، وظیفه اداره صندوق داروخانه و دریافت وجه دارو از بیماران را برعهده دارد. گاهی اوقات بروز‌رسانی سوابق بیمار در سیستم‌های رایانه‌ای نیز به صندوقدار داروخانه سپرده میشود.
مدیر داروخانه
مدیر داروخانه جزء ارکان اصلی هر داروخانه است. مدیر داروخانه وظایف متعددی را برعهده دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نظارت بر پرسنل داروخانه و اطمینان از رعایت مقررات حرفه‌ای توسط آنها
- نظارت بر کارآموزان داروخانه‌ها (که معمولاً جزء دانشجویان رشته تکنیسین داروخانه هستند)
- اطمینان از رعایت موارد ایمنی در داروخانه و نگهداری درست داروها
- بررسی موجودی داروخانه و سفارش به موقع داروها
- بررسی وضعیت مالی داروخانه و گزارش‌های حسابداری و انبارداری.
اپراتور داروخانه
معمولاً در تمام داروخانه‌ها، یک بخش مجزا برای ارائه محصولات آرایشی بهداشتی وجود دارد، اداره این بخش برعهده اپراتور داروخانه است. معمولاً در این بخش محصولات مختلفی از محصولات زیبایی و بهداشتی گرفته تا محصولات ارتوپدی و مکمل‌ها به فروش می‌رسند، به همین دلیل شخصی که مسئول اداره بخش آرایشی بهداشتی یک داروخانه است، باید در این زمینه اطلاعات گسترده‌ای داشته باشد و بتواند مشتریان را به درستی راهنمایی کند.
مواردی که باید در هنگام مراجعه به داروخانه‌ها مدنظر داشته باشید.
گاهی اوقات برخی از ما هنگام مراجعه به داروخانه‌ها دچار سوء تفاهم می‌شویم، بنابراین به شما توصیه می‌کنیم در هنگام مراجعه به یک داروخانه، حتماً به نکات زیر توجه کنید:
- سازمان‌های بیمه‌گر معمولاً قیمت دارو را براساس ارزان‌ترین نرخ محاسبه می‌کنند، به همین دلیل اگر پزشک نوع خارجی یا گران یک دارو را برای شما تجویز کرده باشد، باید مابه تفاوت آن را خودتان پرداخت کنید.
- اگر در هنگام مراجعه به یک داروخانه، تاریخ انقضای نسخه شما یا تاریخ اعتبار دفترچه‌تان گذشته باشد، چون شرکت‌های بیمه‌گر، نسخه شما را پوشش نمی‌دهند، هزینه نسخه به صورت آزاد محاسبه میشود.
- در برخی موارد قیمت کل یک نسخه از سقف تعیین شده توسط سازمان‌های بیمه‌گر بیشتر است، در این موارد معمولاً پرسنل داروخانه از شما می‌خواهند که نسخه را تائید کنید. در غیر این صورت سازمان بیمه‌گر هزینه نسخه شما را پرداخت نمی‌کند و باید آن را آزاد بپردازید.
- گاهی اوقات یک نسخه فقط شامل یک یا چند قلم داروی ساده و ارزان قیمت است. در این صورت به دلیل اعمال حق فنی داروخانه، هزینه نسخه ممکن است از هزینه خرید این داروها در حالت بدون نسخه بیشتر باشد؛ البته این موارد بسیار نادر هستند.
سخن آخر
در این مطلب از سایت بای بای سرطان در مورد حق فنی داروخانه و وظایف یک داروخانه و پرسنل شاغل در آن صحبت کردیم. همان طور که مشاهده کردید، حق فنی داروخانه مبلغی است که به طور ثابت بر روی تمام نسخه‌ها اعمال میشود.
با توجه به تعریف حق فنی داروخانه، شما می‌توانید با پرداخت این مبلغ از خدمات مشاوره‌ای داروخانه، خصوصاً دکتر داروساز آن بهره‌مند شوید. پس اگر دفعه بعدی برای تهیه دارو به داروخانه مراجعه کردید، در صورت نیاز به راهنمایی، حتماً سوال خود را مطرح کنید؛ مطمئن باشید درخواست‌تان بی‌پاسخ نمی‌ماند.
منابع:
4 پاسخ
این یک پول اضافه و ناحقی هست که گرفته میشود.مگر اصناف دیگر هزینه آب و برق و نگهداری و تخصص و انبارداری و یخچال و غیره و ذالک ندارند.اینجانب اعتراض خود را به این قانون قبلا به وزارت بهداشت تلفنی و الان بصورت نوشتاری اعلام میکنم.
اصلا داروخانه ها هر جور دوست دارند مبلغ رو دریافت می‌کنند و نظارتی هم نیست
من اعتراض کردم ولی متاسفانه پشتیبان همکاران خودشون را گرفتن و کاری برایم نکردند
یه پول یا مفتی از مردم می گیرید من رفتم دو قلم دارو بوده هردو را میگه آزاده ، آزاد خریدم بعد میگه ۱۴ هزار تومان حق فنی دارو خانه باید بدی ، این چه قانون بی اساسیه ، مسخره است به خدا